Docentendag laboratoriumonderwijs MBO

Presentatie over: "Docentendag laboratoriumonderwijs MBO"— Transcript van de presentatie:

1 Docentendag laboratoriumonderwijs MBO
De analyst van de toekomst Keuzedelen die er toe doen in ‘n historisch perspectief Docentendag laboratoriumonderwijs MBO 2 april 2015 Drs. J.A. van der Willik Directeur Techniek Hogeschool Leiden Directeur MLO ROC Leiden

2 Wat doet een Analist Twee niveaus:
MBO Middelbaar Laboratorium Onderwijs - routine / diagnostiek HBO Hoger Laboratorium Onderwijs - research / onderzoek Twee richtingen: - Chemisch (analist) - Bio-medisch (analist)

3 Scholing 1500 – 1800 Alchemisten & Medici

4 Scholing 1800 - 1900 1850 Justus von Liebig Eerste handboeken
1910 “Steensma” static.live-like-a-german.com/images/poi_18_JustusLiebig.jpg

5 Particuliere initiatieven
Scholing 1900 – 1965 Particuliere initiatieven personen & bedrijven Gist- en spiritusfabriek (1870) School voor de suikerindustrie (1894) Koninklijke Shell (1895) Kannerinstituut (1930) Wallebroek (1935) Bedrijfsopleidingen Unilever/Shell

6 Scholing 1900 - 1965 ± honderd dag- en avondopleidingen
Examinering door de (K)NCV [1903] Vanaf 1963 door de SAL (Stichting Assisterend Laboratoriumpersoneel)

7 Scholing 1900 - 1965 Diploma’s 1918 – 1967: 67.000
Leerling analist chemisch: Leerling analist medisch: Chemisch analist A: Klinisch analist C: Basisexamen laborant:

8

9 Van ± 1965 tot 1976 Jaren zestig overheidssubsidie
Ontstaan van Laboratoriumscholen voor MBO en HBO Totaal 22 Laboratoriumscholen Van Leeuwenhoek- van ‘t Hof- Dr. Struyken- Bakhuijs Roosenboom, van den Broek-, etc.

10 Van ± 1965 tot 1976 2,5 jarig MBO (laborant)
Analytisch-chemisch; Klinisch-chemisch; Biotechnisch (proefdierkundig); Laboratoriumtechnisch (TOA). 2 jarig HBO-A (analist) Medische afdeling: Klinisch-chemische, Microbiologische en Histocytopathologische richtingen 3,5 jarig HBO-B (laboratoriumassistent) Chemisch

11 Herstructurering 1976-1985 2,5 jarig MLO-P (praktijk) (KMLO)
4 jarig MLO-T (theorie) 4 jarig HLO Titel: ingenieur

12 HLO Afdelingen 1976 - 1985: Chemisch Medisch Klinische chemie
Medische microbiologie Cytohistopathologie Biologisch Botanisch Zoölogisch

13 MLO Afdelingen 1976 - 1985: KMLO [Ongedifferentieerd] MLO-T
Chemische richting [differentiatie] Medische richting [differentiatie]

14 Gescheiden wegen 1985 - 2015 1985 STC en HOAK-nota
Splitsing van de laboratoriumscholen Van 22 naar 44 scholen voor labonderwijs 22 MLO’s gaan op in ROC’s 22 HLO’s gaan op in Hogescholen Grote gevolgen voor personeel, studenten, financiën en ontwikkeling

15 Hoger Laboratorium Onderwijs 2015
Competentiegericht onderwijs [CGO] Vanaf 2002: Bachelor-masterstructuur Drie opleidingsvarianten (Voltijd- deeltijd- en duale opleiding)

16 Hoger Laboratorium Onderwijs 2015
“HLO” Opleidingen: Biologie en medisch laboratoriumonderzoek Biotechnologie Chemie Applied Science Graad: Bachelor of Applied Science (BAS) Ingenieur (Ing.)

17 Specialisaties Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 1990-2014 HL
Diagnostiek: [medische] Microbiologie 30% Cytohistopathologie 19% Laboratoriumgeneeskunde 7 % Research: Dierexperimenteel onderzoek 14% Moleculaire biologie 30% [totaal 1129 diploma’s]

18 Specialisaties Chemie 1990-2014 HL
Organische synthese 37% Chemische analyse 36% Milieuchemie 17% Biochemie % [totaal 666 diploma’s]

19 Totaal aantal studenten HLO tussen 1990 en 2014 landelijk

20 Totaal aantal studenten HLO tussen 1990 en 2014 Hogeschool Leiden

21 Aantal studenten HLO per hogeschool in 2014

22 Ontwikkelingen MLO 1985-2015 1996 invoering van de WEB
Eindtermengericht onderwijs Middenkaderfunctionaris (niveau 4) Vakfunctionaris (niveau 3) Assistent opleiding (niveau 2)

23 Middelbaar Laboratoriumonderwijs 2005
Vanaf 2005 Competentiegericht onderwijs Drie niveaus: niveau 4 Analist [MLO] niveau 3 Laborant allround [KMLO] niveau 2 Laborant Twee vormen: Beroepsopleidende leerweg BOL [voltijd] Beroepsbegeleidende leerweg BBL [duaal] Bij de zorg: verplegend [4] verzorgend [3] en helpend [2].

24 Middelbaar Laboratoriumonderwijs 2005
Uitstroomrichtingen Analist Chemisch-fysisch analist [38%] Biotechnologisch analist [20%] Microbiologisch analist [19%] Analist klinische chemie [15%] Analist pathologie [7%] Technisch onderwijs assist. [2%]

25 Totaal aantal studenten MLO tussen 1987 en 2014 landelijk

26 Totaal aantal studenten MLO tussen 1987 en 2014 ROC Leiden

27 Aantal studenten MLO per ROC in 2014

28 Uitstroom analisten uit MLO
Er zijn ± 4000 analisten in opleiding Dat zijn er 1000 in een jaar (4-jarige opleiding) Dat worden 700 afstudeerders (70% rendement.) 350 naar arbeidsmarkt (50% gaat naar HLO)

29 Analist Van de gediplomeerden van de opleiding analist gaat ongeveer 50 % naar het HBO Er worden in 2015 ongeveer 720 diploma’s uitgereikt Beschikbaar voor de arbeidsmarkt: 720 x 38% x 50% = 137 Chemisch-fysisch 720 x 20% x 50% = 72 Biologisch 720 x 19% x 50% = 68 Microbiologisch 720 x 15% x 50% = 54 Klinisch-chemisch 720 x 7 % x 50% = 25 Pathologie 720 X 2 % x 50% = 6 Technisch onderwijsassist.

30 Overzicht uitstroomrichtingen
Aantal MLO’s dat een uitstroomrichting verzorgt: 16 Chemisch-fysisch 16 Klinisch-chemisch 9 Biotechnologisch 9 Microbiologisch 8 Pathologie 2 Technisch onderwijsassistent

31 De vraag van de arbeidsmarkt
Academisch geschoolden: Overschot bio-medisch en organisch chemisch; tekort analytisch chemisch HBO Analisten: Overschot biomedisch en organisch chemisch; tekort analytisch chemisch MBO Analisten Overschot biomedisch; tekort chemisch-fysisch.

32 Ontwikkeling de arbeidsmarkt
Flexibilisering: Flexpools In- en uitleenconstructies Toenemende scholingsbehoefte Schaalvergroting en outsourcing Gespecialiseerde bedrijven voor diagnostiek (Medial; Symbiant) Kostenbesparing

33 De aard van het werk Algemeen Verdergaande automatisering
Steeds meer computerschermwerk Meer vraag naar operators (robotisering) Opkomst moleculaire diagnostiek Toename van data analyse (bio-informatici) Toename van het belang van Genomics, proteomics en metabolomics

34 De aard van het werk Toename van belang biotechnologie
(Rode, groene en witte biotechnologie) Toename bio-based economy Weinig vraag naar organische synthese Veel vraag naar kwaliteitscontroles Werken volgens ISO-normering (SOP’s; LIMS) Lean werken

35 De aard van het werk Microbiologie
Meer “chemische” determinatie (MALDI-TOF) in de microbiologie Toename van genomics (moleculair biologische methoden) Pathologie De cytologisch analist verdwijnt

36 De aard van het werk Laboratoriumgeneeskunde
Meer vraag naar analytisch chemische kennis: Massaspectrometrie en HPLC Differentiatie in routine en specialistische functies Meer geïndividualiseerde analyses

37 De aard van het werk Chemische analyse
Technieken voor lage detectiegrenzen (meer gebruik van LCMS2) Technieken met hoge selectiviteit Miniaturisering (Lab on a chip) Apparatuur specialisten Chemometrie steeds belangrijker i.v.m. dataverwerking

38 De toekomst van het HLO-Onderwijs
Alleen voltijdse opleidingen (4 jarig) deeltijd- en duaal verdwijnen Associate degree komt niet van de grond Een brede opleiding Applied Science

39 De toekomst van het MLO onderwijs 2016
Chemisch-fysisch analist (niveau 4) Biologisch medisch analist (niveau 4) Laborant (niveau 3) Basisdeel Profieldeel Keuzedeel (halfjaar 960 SBU)

40 De toekomst van het MLO onderwijs 2016
In het basisgedeelte meer overeenkomst allround laborant en analist Introductie keuzedelen Profilering en regionalisering Verbreden of verdiepen Meer nadruk op kennis en vaardigheden BBL zal verdwijnen [nu 2,5%]

41 Ontwikkelde en goedgekeurde keuzedelen
Duurzaamheid in het beroep, niveau 3 Rekenen 3F Duits in de beroepscontext B1 Duurzaamheid in het beroep, niveau 4

42 Keuzedelen in ontwikkeling*
Doorstroom Analisten Ecologie Medische microbiologie Plantkunde Technisch Onderwijsassistent Technisch Onderwijsassistent basis Verdieping Biologie Verdieping meng- en scheidingstechnieken in industriele processen (niveau 2-3) Verdieping Organische chemie 1 Verdieping Organische chemie 2 Voeding procestechniek *Volgens

43 Keuzedelen in ontwikkeling*
Verdieping methode ontwikkeling en validatie 480 Geautomatiseerde analysestraten Procestechniek basis Verdieping chemie (niv. 3): voert instrumentele analyses uit Verdieping biologie (niv. 3) TOA Technische microbiologie Plantkunde Verdieping Histopathologie Verdieping hematologie *Volgens

44 Visie op keuzedelen de onderwijsinhoud (de student centraal)
Studenten moeten kunnen kiezen vanuit eigen wensen en ontwikkeling: de school wil maatwerk voor de student leveren. samen met het bedrijfsleven (de praktijk centraal) Keuzedelen sluiten aan op de actuele ontwikkelingen in het bedrijfsleven, want de keuzedelen worden in samenwerking met de (regionale) bedrijven ontwikkeld en uitgevoerd. de onderwijsorganisatie (de organisatie centraal) In het kader van haalbaarheid, uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en organiseerbaarheid is het aanbod sterk gericht op de doelmatigheid van de keuzedelen.

45 Keuzedelen dienen een civiel effect te hebben
Stelling 1 Keuzedelen dienen een civiel effect te hebben

46 De minimale omvang is de maximale ruimte: 960 SBU
Stelling 2 De minimale omvang is de maximale ruimte: 960 SBU

47 Stelling 3 Wij leiden op voor de branche. Ieder keuzedeel dient samen met minimaal drie laboratoria ontwikkeld te worden.

48 Ieder keuzedeel bestaat voor:
Stelling 4 Ieder keuzedeel bestaat voor: 50% uit lessen [kennis] 50% uit BPV [vaardigheden]

49 Alle MLO’s hebben de expertise om alle keuzedelen aan te bieden
Stelling 5 Alle MLO’s hebben de expertise om alle keuzedelen aan te bieden

50 Stelling 6 Keuzedelen zijn op een te hoog abstractie niveau beschreven en geven daardoor geen richting aan de kennis en vaardigheden

51 Stelling 7 Reeds door de branche erkende uitstroomrichtingen zouden overeen kunnen komen met de nieuwe keuzedelen

52 Stelling 8 Een MLO kan, gezien de kosten, niet meer dan aantal studenten in jaar vier = 20 keuzedelen aanbieden

53 Neem als MLO’s het initiatief Toon ambitie
Advies 1 Neem als MLO’s het initiatief Toon ambitie Wij zijn uniek [eigen branche] Doet dat gezamenlijk Met het keuzedeel krijg je een baan

54 Advies 2 Ontwikkel alleen keuzedelen met het afnemend werkveld. Doe dat samen in ‘t consortium

55 Positioneer deze keuzedelen aan het einde van de opleiding.
Advies 3 Positioneer deze keuzedelen aan het einde van de opleiding. Dus 960 SBU in het tweede semester van jaar 4

56 Maak per bacheloropleiding een doorstroomkeuzedeel:
Advies 4 Maak per bacheloropleiding een doorstroomkeuzedeel: Chemisch-fysisch – Chemie Biologisch medisch – B&M Keuzedeel is propedeuse!!!

57 Zorg voor branche-erkenning:
Advies 5 Zorg voor branche-erkenning: Werkgroepen hoofdanalisten pathologie, microbiologie, klinische chemie. Domein applied science Afdeling TOA’s van de NVON

58 Achtergronden biomedisch 240 Verdieping Klinische chemie 240
Advies 6 Voeg de huidige in ontwikkeling zijnde keuzedelen samen tot zinvolle eenheden: voorbeeld Achtergronden biomedisch 240 Verdieping Klinische chemie 240 Bloedafname en patientmat 240 Verdieping hematologie 240

59 Maak altijd de combinatie van stage en kennis [theorie].
Advies 7 Maak altijd de combinatie van stage en kennis [theorie]. Spreek af welk MLO welke keuzedelen organiseert Geef de theorielessen op een beperkt aantal plaatsen Bijvoorkeur door specialisten

60 Suggesties keuzedelen
Klinische chemie Zaadtechnologie Microbiologie Technisch onderwijsassistent Virologie Spectrometrie

61 Suggesties keuzedelen
Pathologie Parasitologie Chromotografie Methodenvalidatie Moleculaire biologie Moleculaire diagnostiek

62 Suggesties keuzedelen
Ecologie Organische chemie Biotechnologie Doorstroom B&M Doorstroom Chemie

63 Maak keuzedelen die er toe doen!
Samen met de branche Veel Succes!!!