Onderzoek Veteran Tapes

Presentatie over: "Onderzoek Veteran Tapes"— Transcript van de presentatie:

1 Onderzoek Veteran Tapes
Morele complexiteit in herinneringen van veteranen IPNV Ellen Hijmans, Radboud Universiteit Nijmegen

2 Impressies van een onderzoeker
Wie ben ik? Sociaal-wetenschappelijke benadering Secundaire analyse Recht doen aan ervaringen: herkenbaarheid Onderwerp: morele dilemma’s, waardenconflicten, moeilijke keuzes

3 Waarom moraal? Keuzesituaties rond (gereguleerde) uitoefening van geweld. Mogelijkheid tot beschermen en tot nemen/bedreigen van leven. Geweld en gevaar Basis van het militaire beroep: leiding geven, inschatten situaties, protocollen, kiezen uit ongewenste neveneffecten, verantwoordelijkheid, zelf nadenken en beslissen. Militairen zijn tegelijk personen

4 Moraal als alledaags verschijnsel
Het ‘goede’ doen: idealen van de missie en de dagelijkse realiteit (+ eigen doelen) Meer dan (laten) leven of do(o)d(en) Emotie als begin van moreel oordelen waar maken mensen zich druk om? Wat deugt (niet)? Wat raakt mensen?

5 Complexiteit: mens - militair
Bronnen van ethisch handelen: persoonlijk geweten, overtuigingen (politiek/religie) Militaire ethiek: beroepsethiek beroep in beroep gedragscodes uitvoeren van politieke wil

6 Voorbeelden uit het materiaal
In Bosnië kun je waardering hebben voor Mladic als militair, terwijl je hem als mens een oorlogsmisdadiger vindt. Als dienstplichtig soldaat kun je een bevel weigeren als je meent de escalatie van een conflict te kunnen voorkomen, en de verantwoordelijkheid kunt nemen.

7 Als mens ben je geschokt omdat je een onwaarheid moet vertellen aan de pers, maar als militair heb je er begrip voor, vanwege het politieke draagvlak. En als arts voel je je genegeerd na 30 uur opereren en vechten voor de levens van gewonde manschappen. Moraal heeft vele gezichten

8 morele complexiteit in interviews
Handelen zelf A C uitvoering trots, schaamte Positie: militair persoon diplomatie confrontatie B D anderen

9 Nogmaals: mens – militair
Verantwoordelijkheid voelen Zorg Opoffering Kameraadschap Samenwerking Gelijkwaardigheid & respect Verantwoordelijk zijn Leiderschap, respect Discipline, gehoorzaamheid Moed Eer Mentale en fysieke kracht

10 conclusie De combinatie mens-militair is tegelijk een moeilijkheid en oplossing. Menselijkheid biedt tegenwicht. Grote fouten tegen ‘het menselijke’ richten schade aan Helpen en contact locale bevolking maakt zinvol

11 Betekenis van dit onderzoek
Een van de in totaal 7 verschillende analyses van 25 interviews Doel van het project vooral wetenschappelijk: (her)gebruik van interviews stimuleren Er verschijnt een boek met alle bijdragen Voor veteranen: meer bekendheid geven aan hun ervaringen en het VI archief