Download de presentatie
De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub
GepubliceerdFloris Brouwer Laatst gewijzigd meer dan 9 jaar geleden
1
Gedrags- en emotionele problemen
Academiejaar
2
Gedragsproblemen Terminologie & definitie Classificatie Epidemiologie
Etiologie Diagnostiek Behandeling
3
Etiologie = studie van ontstaan (van gedragsproblemen)
Verscheidene verklaringsfactoren In het kind ? Nature In de omgeving? Nurture Multicausaal?
4
Monocausale modellen Eén set factoren verantwoordelijk voor genese van pathologie/problematiek Verschillende visies: Biologisch Psycho-analytisch Leertheoretisch Systeemtheoretisch Orthopedagogisch Scholenstrijd eclecticism en integratie
5
Biologische modellen Genetische basis van ADHD aangetoond, o.a. via adoptiestudies (Sprich et al., 2000)
6
Biologische modellen Interactie gen x omgeving genetische kwetsbaarheid, geen determinisme Bv. haplotype DAT1 x alcohol exposure in uterus (Brookes et al., 2006)
7
Biologische modellen Neuro-anatomisch bv. ASS Langen et al. (2007)
8
Biologische modellen: neurochemisch
9
Biologische modellen: neurochemisch
Low cortical arousal Low autonomous reactivity Avoidance learning based on reprimands and punishment Anticipation anxiety to avoid antisocial behavior + Development of conscience
10
Psycho-analyse Gedrag is functie van intrapsychische dynamieken
Centraal staan ontluikende seksuele infantiele fantasieën, bv. oedipuscomplex Link gedrag – intrapsychisch conflict is zeer moeilijk zichtbaar Traumatische gebeurtenissen Gedragsproblemen Regressie
11
Psycho-analyse Sterktes Belang van omgevingsinvloeden
Belang van leerervaring Begrip voor betekenis van gedrag Zwaktes Theoretische concepten moeilijk te toetsen Weinig rekening met omgevingsfactoren (bv. school) Langdurig, intensief, duur Effectiviteit ?
12
Leertheorie Klassieke conditionering Ivan Pavlov, 1904
13
Leertheorie Klassieke conditionering Little Albert Watson (1920)
14
Leertheorie Klassieke conditionering US Sound of hammer CS White rat
Other stimuli resembling a rat (eg rabbit) UR/CR Fear Stimulus generalisation of Little Albert
15
Leertheorie Operante conditionering: gedrag wordt gesteld omwille van het gevolg (bv. beloning of straf) B.F. Skinner 1938
16
Leertheorie Operante conditionering: 6 leerwetten
Sd . R +S+ positive reinforcement Sd . R -S- escape (neg. reinforcement) Sd . R °S- avoidance (neg. reinforcement) S∆ . R -S+ negative punishment S∆ . R +S- positive punishment S∆ . R °S+ extinction
17
Leertheorie Sociaal leren: Bobo Doll (Bandura, 1965, 1969)
18
Leertheorie Patterson’s sociale leertheorie: de coërcieve cyclus
19
Leertheorie Cognities, attitudes en overtuigingen hebben een belangrijke impact op ontstaan/instandhouden van gedragsproblemen: Verwachtingen vertekenen de informatie die opgenomen wordt Verwachting stuurt het gedrag
20
Leertheorie Sterktes: Eveneens belang omgeving en leren
Ondersteund door onderzoek Duidelijke concepten Evidence based programma’s Ook kortdurend Zwaktes: Erg individu-gericht Sterke focus op de observeerbare problemen
21
Systeemtheorie Gedragsprobleem is een symptoom van gezinsdisfunctioneren Homeostase: Kind als bliksemafleider Kind als zondebok Disfunctionele relaties: los zand vs kluwen
22
Systeemtheorie Sterktes: Perspectief > kind alleen
Erkenning van systemen: ook therapeut wordt deel van het systeem Kortdurend en directief mogelijk Zwaktes: Verschillende submodellen met accenten Weinig evidence based Te weinig aandacht voor invloed van kindspecifieke factoren (bv. cognitieve deficits)
23
Orthopedagogiek Pedagogisch aanbod sluit niet aan bij de pedagogische vraag van het betrokken kind Initieel: leeftijdsgebonden omgangsproblemen Reactie: geen passende aanpak Escalatie: toename ernst, frequentie en pervasiviteit Idem voor schoolcontext
24
Multi-causale verklaringsmodellen
Ecologische modellen (eclectisch): Multi-causaal Risico- en proctieve factoren Mediator & Moderator Cumulatiehypothese
25
Multi-causale verklaringsmodellen
26
Ontwikkelingspsychopathologische modellen
Gedragsproblemen nu zijn het resultaat van een proces dat reeds langer duurt Verschillende niveaus interageren tijdens de ontwikkeling
27
Ontwikkelingspsychopathologische modellen
28
Implicaties voor diagnostiek en behandeling
In kaart brengen van (ontwikkeling van) verschillende invloeden Behandelen van verschillende beïnvloedende factoren
29
Gedragsproblemen Terminologie & definitie Classificatie Epidemiologie
Etiologie Diagnostiek Behandeling
30
Diagnostiek van gedragsproblemen
In enge zin: formele diagnose In brede zin: diagnostiek heeft als doel Wat is er aan de hand? Hoe is dit probleem ontstaan? Hoe kunnen we helpen?
31
Diagnostiek van gedragsproblemen
Diagnostische cyclus Gegevensverzameling Hypothesevorming Hypothesetoetsing Besluitvorming Indicatiestelling
32
Diagnostiek van gedragsproblemen
Gegevensverzameling Intake interview (kennismakingsgesprek) Gedragsvragenlijsten (o.a. CBCL) Ernst Taxatie Schaal Diagnostische interviews (o.a. DISC, K-SADS)
33
Diagnostiek van gedragsproblemen
Hypotheses Onderkenningshypothese Verklaringshypothese Indicatiestellingshypothese Handelingsgerichte diagnostiek
34
Diagnostische benadering
Psychodynamisch Inzicht in intrapsychisch functioneren van het kind Gesprekken met ouders, spelobservatie Projectieve tests Thematic Apperception Test Children’s Apperception Test
35
Diagnostische benadering
Cognitief-gedragstheoretisch Gedragsproblemen nauwkeurig in kaart brengen Antecedenten, gevolgen, functies & betekenis Observatielijsten, directe observatie in natuurlijke omgeving
36
Diagnostische benadering
Where, When, With whom? What is the situation like? What is Lucy doing? How long does the problem behavior last? How does it end? Classroom, 15h Maths assignment Assignment given 10min ago Teacher is walking around to help students Yelling 10 min Teacher tells Ludy that she does not need to end the task Also possible: intensivity scale!
37
Diagnostische benadering
Systeemtheoretisch Inzicht in gezinsstructuur, interacties, probleemoplossingsvaardigheden, communicatie Gezinsgesprekken Vragenlijsten: Gezinsklimaatschaal, Gezinsdimensieschalen, Gezinssystementest (hiërarchie & cohesie; Gehricke, 2012)
38
Diagnostische benadering
Systeemtheoretisch V / M K K K3
39
Diagnostische benadering
Orthopedagogisch In kaart brengen van pedagogische vraag en aanbod Gezinsgesprekken: opvoedingsgeschiedenis van het kind en van de ouders In kaart brengen van situaties waarin het kind goed functioneert én situaties waarin het moeilijker is: videomethodiek Vragenlijsten, observaties in gezin en op school Pedagogische spelobservatie
40
Diagnostische benadering
Kinderpsychiatrisch Eclectisch: methodes uit verschillende benaderingen en disciplines Aangevuld met neuropsychiatrisch onderzoek (“biologisch onderzoek”) Neurologisch dysfunctioneren (bv. Tower of London, Wisconsin Card Sorting Test, Stroop Colour Word Test) Bewustzijnsstoornissen Aangeboren misvormingen
41
Diagnostische benadering
Tower of London Wisconsin Card Sorting Test
42
Gedragsproblemen Terminologie & definitie Classificatie Epidemiologie
Etiologie Diagnostiek Behandeling
43
Behandeling van gedragsproblemen
Doel van behandeling: Problemen in frequentie, ernst en omvang verminderen Problemen (praktisch en/of psychologisch) hanteerbaar maken Succesvolle behandeling: Lijdensdruk bij kind en omgeving wegnemen Kwaliteit van leven bevorderen
44
Goede behandeling: evidence based treatment
45
Psychoanalytische behandeling
Intrapsychisch conflicten oplossen Spel en gespreksanalyse Kind aanmoedigen om fantasie de vrije loop te laten (vrije associatie) Fantasieën duiden/interpreteren Door inzicht conflict oplossen
46
Cognitief-gedragstherapeutische behandeling
Gedragsprobleem = tekort aan Bv. sociale vaardigheden Bv. zindelijkheid Oorzaak is een tekort aan leerervaringen of verkeerde leerervaringen Toenemend aantal toepassingsdomeinen
47
Cognitief-gedragstherapeutische behandeling
Bv. enuresis: plaswekker & conditionering
48
Cognitief-gedragstherapeutische behandeling
Aanvankelijk therapeut die zich op kind richt Nu ook: mediatietherapie “Parent Management Training” Aanleren van opvoedingsvaardigheden: positieve betrokkenheid, consequente discipline, monitoring, inconsistent gebruik van regels bannen, problem solving modelling Effectiviteit voor externaliserende problemen daalt naarmate leeftijd daalt nood aan preventie
49
Cognitief-gedragstherapeutische behandeling
50
Cognitief-gedragstherapeutische behandeling
51
Systeem- of gezinstherapeutische behandeling
Gedragsprobleem = gezinsprobleem waarbij iedereen verantwoordelijk is Het gezin staat centraal Gericht op wijziging van interacties Geen individuele cliënt: heel het gezin is cliënt Werken met volledige gezin Gericht op het hier-en-nu i.p.v. het verleden
52
Orthopedagogische behandeling
Voorgeschiedenis: Onduidelijke definities van probleemgedrag Intuïtieve werking Spelpedagogische behandeling Onderbouwde programma’s: Groepsbehandeling voor structopathische kinderen (Kok, 1970, 1984) Confrontatiemethodiek voor moeilijk op te voeden jongeren in residentiële instellingen (Rink, 1976, 1982) Motivatietechnieken (Van Binsbergen, 2003)
53
Orthopedagogische behandeling
Intensieve gezinsinterventies voor jongeren met antisociaal gedrag (Van Acker, 1983, 1988) Hulpverlening in het milieu Stapsgewijs, consequent, voldoende lang, systematisch Positieve mogelijkheden aanspreken Zelfverantwoordelijkheid stimuleren “Aanklampende” hulpverlening Ook voor andere problematieken bestaan orthopedagogische programma’s (o.a. Depressie; De Fever, 2001)
54
Orthopedagogische behandeling
Zoeken naar aanbod dat aansluit bij de vraag Centraal: situatiehantering Uitleg + demonstratie + samen uitproberen Inzicht geven in betekenis van probleemgedrag Ouders training in pedagogische vaardigheden Ouders emotioneel ondersteunen Voordeel: integratie van de context en de ouders steunen Nadeel: intensieve behandeling
55
Kinderpsychiatrische behandeling
Eclecticisme Psycho-analytisch Cognitief-gedragstherapeutisch Systeemtheoretisch Orthopedagogisch Farmacotherapie ADHD: Rilatine, Concerta, Strattera, Risperdal Tics: Dixarit, Risperdal, Orap, Abilify, Agressie: Rilatine, Concerta, Risperdal, anti-epileptica, benzodiazepines Angst: SSRIs zoals Sipralexa, Seroxat, Serlain, dipeperon Depressie: SSRIss
56
Conclusie Diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen is complexe materie Noodzakelijk om up-to-date te zijn en te blijven Volgende jaren curriculum zorgvuldig uitstippelen als optimale voorbereiding
Verwante presentaties
© 2024 SlidePlayer.nl Inc.
All rights reserved.