distale tubapathologie en/of peritubaire adheasies

Presentatie over: "distale tubapathologie en/of peritubaire adheasies"— Transcript van de presentatie:

1 distale tubapathologie en/of peritubaire adheasies
CHLAMYDIA & distale tubapathologie en/of peritubaire adheasies Vanmiddag mag ik jullie iets vertellen over Chlamdia

2 DIAGNOSE CHLAMYDIA In 2013 kregen in Nederland mensen de diagnose chlamydia; dit is 11,8% van de mensen die zich hebben laten testen bij een regionaal Centrum Seksuele Gezondheid (CSG) (Van Aar et al., 2014). Hiermee is chlamydia de meest voorkomende bacteriële soa in de registraties van de CSG. Het percentage positieve testen bij heteroseksuele mannen was 12,8%, ten opzichte van 9,6% van de mannen die seks hebben met mannen (MSM) en 12,2% van de vrouwen. Diagnose chlamydia: In 2013 kregen in Nederland mensen de diagnose chlamydia; dit is 11,8% van de mensen die zich hebben laten testen bij een regionaal Centrum Seksuele Gezondheid (CSG) (Van Aar et al., 2014). Hiermee is chlamydia de meest voorkomende bacteriële soa in de registraties van de CSG. Het percentage positieve testen bij heteroseksuele mannen was 12,8%, ten opzichte van 9,6% van de mannen die seks hebben met mannen (MSM) en 12,2% van de vrouwen.

3                                                                                                               In tabelvorm het percentage positieve chlamydia testen binnen de Centra Seksuele Gezondheid in 2013. bij heteroseksuele mannen 12,8%, MSM (mannen die seks hebben met mannen) 9,6% en vrouwen 12,2% Figuur 3: Totaal aantal testen en percentage positieve testen(*) bij heteroseksuele mannen, MSM (mannen die seks hebben met mannen) en vrouwen voor chlamydia, gonorroe, syfilis en hiv binnen de CSG in 2013

4 Percentage positieve chlamydiatesten naar etniciteit, bij  heteromannen, MSM (= mannen die seks hebben met mannen) en vrouwen in 2013 (Bron: Centra Seksuele Gezondheid). Tabel naar etniciteit

5 Percentage positieve chlamydiatesten naar leeftijd, bij heteromannen, MSM (= mannen die seks hebben met mannen) en vrouwen in 2013 (Bron: Centra Seksuele Gezondheid). Tabel naar leeftijd

6 DE VEROORZAKER IS Chlamydia trachomatis
een kleine obligaat intracellulaire Gram-negatieve bacterie: De VEROORZAKER van de infectie is chlamydia trachomatis een kleine obligaat intracellulaire Gram-negatieve bacterie.

7 DE OORZAKEN ZIJN Chlamydia kan, behalve door onbeschermd seksueel contact, de kans dat een vrouw besmet wordt door een man is groter dan andersom, ook bij de geboorte worden overgedragen van moeder op kind (perinatale chlamydia). De pasgeborene kan last krijgen van oogbindvliesontsteking, keelontsteking of longontsteking. Deze aandoeningen genezen meestal zonder restverschijnselen.

8 VERLOOP v/d INFECTIE: VERLOOP v/d INFECTIE: Chlamydia trachomatis bestaat in twee vormen, het infectieuze EB lichaampje (elementary bodies) en het RB-insluitsel lichaampje (reticulate bodies) dat alleen intracellulair als inclusion body in cytoplasmatische vesikels kan worden gezien, binnen in cervicale of urethrale epitheliale cellen.

9 CHLAMYDIA Infectie zonder klachten: vrouwen (70%) mannen (50%)
Risico hiervan: - late diagnose - onbedoeld doorgegeven - soms blijvende schade CHLAMYDIA Bij een groot gedeelte van de vrouwen (70%) verloopt de infectie zonder klachten en ook de helft (50%) van de geïnfecteerde mannen heeft nergens last van. Het risico hiervan is dat mensen die chlamydia hebben hier vaak te laat achter komen, waardoor de SOA onbedoeld wordt doorgegeven en soms zelfs blijvende schade kan aanrichten!

10 SYMPTOMEN komen voor bij 30% van de met chlamydia geïnfecteerde vrouwen na ongeveer  7-21 dagen:
Pijn/branderig gevoel bij het plassen Onderbuikspijn Pijn tijdens het vrijen Toename of verandering van de vagina afscheiding en bloedverlies (tijdens of na het vrijen) Indien de infectie in de anus zit dan kan dit leiden tot jeuk, pijn of slijmerige afscheiding uit de anus. Symptomen komen voor bij 30% van de met chlamydia geïnfecteerde vrouwen na ongeveer  7-21 dagen: Pijn/branderig gevoel bij het plassen Onderbuikspijn Pijn tijdens het vrijen Toename of verandering van de vagina afscheiding en bloedverlies (tijdens of na het vrijen) Indien de infectie in de anus zit dan kan dit leiden tot jeuk, pijn of slijmerige afscheiding uit de anus.

11 COMPLICATIES Indien een chlamydia infectie niet op tijd wordt behandeld, dan kan dit bij vrouwen leiden tot: een infectie in de baarmoeder(hals), een infectie in de eileider een infectie aan het buikvlies. Uiteindelijk kan dit leiden tot vruchtbaarheidsproblemen: - onvruchtbaarheid buitenbaarmoederlijke zwangerschappen en - (chronische) buikpijn Een recente prospectieve studie vond echter dat van de 74 onbehandelde Ct positieve vrouwen 7 (9.5%) een PID ontwikkelde (Oakeshott, 2010). COMPLICATIES Indien een chlamydia infectie niet op tijd wordt behandeld, dan kan dit bij vrouwen tot een infectie in de baarmoeder(hals), eileider of aan het buikvlies leiden. Uiteindelijk kan dit leiden tot ernstige vruchtbaarheidsproblemen, jaarlijks raken maar liefst vrouwen onvruchtbaar als gevolg van Chlamydia trachomatis! Maar ook buitenbaarmoederlijke zwangerschappen en (chronische) buikpijn worden toegeschreven aan een infectie.

12 SYMPTOMEN komen voor bij 50% van de met chlamydia geïnfecteerde mannen:
Pijn/branderig gevoel bij het plassen. Een waterige of pusserige afscheiding uit de penis (met name ’s ochtends) Pijn in de balkzak Pijn bij het poepen Symptomen komen voor bij 50% van de met chlamydia geïnfecteerde mannen: Pijn/branderig gevoel bij het plassen. Een waterige of pusserige afscheiding uit de penis (met name ’s ochtends) Pijn in de balkzak Pijn bij het poepen

13 COMPLICATIES bij 4% van de gevallen stijgt de infectie naar de bijbal of de prostaat. Chlamydia kan ook bij mannen tot vruchtbaarheidsproblemen leiden, maar de kans hierop is aanzienlijk kleiner dan bij vrouwen. Wel is de kans dat de afweerstoffen die het lichaam tegen de bacterie aanmaakt reageren tegen de lichaamseigen structuren stukken groter dan bij vrouwen. Dit kan leiden tot gewrichtsklachten en ontstekingen aan de plasbuis, de ogen en de huid. COMPLICATIES Bij mannen zien we over het algemeen minder complicaties, bij slechts 4% van de gevallen stijgt de infectie naar de bijbal of de prostaat. Chlamydia kan ook bij mannen tot vruchtbaarheidsproblemen leiden, maar de kans hierop is aanzienlijk kleiner dan bij vrouwen. Wel is de kans dat de afweerstoffen die het lichaam tegen de bacterie aanmaakt reageren tegen de lichaamseigen structuren stukken groter dan bij vrouwen. Dit kan leiden tot gewrichtsklachten en  ontstekingen aan de plasbuis, de ogen en de huid.

14 VOORKOMEN Dus zoals altijd geldt ook nu, voorkomen is beter dan genezen, maar ja dan zul/kun je niet zwanger worden …

15 Maar hierna ben je niet beschermd tegen een nieuwe chlamydia-infectie.
GENEZEN? 2x a € 10,41 Genezen dan maar dus … via internet vind ik efarma die 2 tabletten verkoopt voor 10,41 euro. Wordt vergoed via zorgverzekering indien op recept . Alleen verkrijgbaar met doktersrecept. Maar hierna ben je niet beschermd tegen een nieuwe chlamydia infectie. Maar hierna ben je niet beschermd tegen een nieuwe chlamydia-infectie.

16 RICHTLIJN OFO van de NVOG Onderverdeling naar oorzaken Diagnostische categorien
cyclusstoornis 20% tubapathologie 15% gestoorde interactie cervixslijm/zaadcellen 5% ernstige mannelijke subfertiliteit/infertiliteit matige mannelijke subfertiliteit 35% onbegrepen subfertiliteit We gaan even naar de richtlijn orienterend fertiliteitsonderzoek van de NVOG, deze stelt dat 15% van de oorzaken van subfertiliteit tubagerelateerd zijn.

17 NVOG RICHTLIJN OFO Het opsporen van oorzaken
Het doen van een Chlamydia antistof-test (CAT) Een positieve anti-Chlamydia IgG antistof-test in het serum van vrouwen met subfertiliteit is suggestief voor de aanwezigheid van postinfectieuze afwijkingen, in de zin van distale tubapathologie en/of peritubaire adhesies. De definitie van een positieve CAT is afhankelijk van de gebruikte test, maar als richtlijn geldt een titer van 32 of hoger met MIF, of een positieve uitslag met ELISA7 . Om landelijk uniformiteit in uitslagen na te streven, strekt het tot aanbeveling, in het bijzonder bij gebruik van een MIF, dat deze gevalideerd is in de doelpopulatie en in het laboratorium waarmee men werkt. Afhankelijk daarvan kan een positieve CAT een reden zijn voor het vervroegen van speciële tubadiagnostiek. Om deze oorzaak (tubapathologie) op te sporen stelt de NVOG dat een positieve anti-Chlamydia IgG antistof-test in het serum van vrouwen met subfertiliteit suggestief is voor de aanwezigheid van postinfectieuze afwijkingen, in de zin van distale tubapathologie en/of peritubaire adhesies. De definitie van een positieve CAT is afhankelijk van de gebruikte test, maar als richtlijn geldt een titer van 32 of hoger met MIF, of een positieve uitslag met ELISA. Een positieve CAT kan een reden zijn voor het vervroegen van speciële tubadiagnostiek.

18 Vraagstelling Is het beleid, zoals wij dat nu doen, bij een
positieve CAT, in de FKT, wetenschappelijk verantwoord? Beleid/protocol in FKT op dit moment is: Pt  Tubatesten Bij alle vrouwen nemen wij een CAT af als screenende test. Op indicatie, bij verdenking op een actieve Chlamydia infectie, kan een PCR afgenomen worden. Tubatesten zijn meestal de afsluiting van het oriënterend fertiliteitsonderzoek en vinden plaats voordat met een behandeling begonnen wordt. Bij een negatieve CAT en onbelaste voorgeschiedenis kan overwogen worden de tubadiagnostiek uit te stellen en al te starten met een behandeling (als de Hunault score aangeeft dat de kans op een spontane zwangerschap in het komende jaar < 30 % is). Mocht na 3 cycli nog geen zwangerschap zijn ontstaan vindt alsnog tubadiagnostiek plaats. Bij een positieve CAT of als er een verdenking is op afwijkingen, vindt voor de start van een behandeling tubadiagnostiek plaats. In onze kliniek vindt tubadiagnostiek plaats door middel van een transvaginale hydro-laparoscopie (Fertiloscopie). Op indicatie kan ook Hysterosalpingografie plaatsvinden voor tubadiagnostiek. Beide onderzoeken vinden in de folliculaire fase plaats. Bij vrouwen met een ernstige verdenking op afwijkingen, zoals status na een gecompliceerde appendicitis, status na PID of ernstige endometriose is tubadiagnostiek door middel van diagnostische laparoscopie het onderzoek van eerste keuze. En zo komen we bij de vraagstelling van deze middag namelijk is het beleid, zoals wij dat nu doen, bij een positieve CAT, in de FKT, wetenschappelijk verantwoord? Waarbij het beleid/protocol in FKT op dit moment is: Pt  Tubatesten Bij alle vrouwen nemen wij een CAT af als screenende test. Op indicatie, bij verdenking op een actieve Chlamydia infectie, kan een PCR afgenomen worden. Tubatesten zijn meestal de afsluiting van het oriënterend fertiliteitsonderzoek en vinden plaats voordat met een behandeling begonnen wordt. Bij een negatieve CAT en onbelaste voorgeschiedenis kan overwogen worden de tubadiagnostiek uit te stellen en al te starten met een behandeling (als de Hunault score aangeeft dat de kans op een spontane zwangerschap in het komende jaar < 30 % is). Mocht na 3 cycli nog geen zwangerschap zijn ontstaan vindt alsnog tubadiagnostiek plaats. Bij een positieve CAT of als er een verdenking is op afwijkingen, vindt voor de start van een behandeling tubadiagnostiek plaats. In onze kliniek vindt tubadiagnostiek plaats door middel van een transvaginale hydro-laparoscopie (Fertiloscopie). Op indicatie kan ook Hysterosalpingografie plaatsvinden voor tubadiagnostiek. Beide onderzoeken vinden in de folliculaire fase plaats. Er wordt niet gesproken over behandeling met AB? Bij vrouwen met een ernstige verdenking op afwijkingen, zoals status na een gecompliceerde appendicitis, status na PID of ernstige endometriose is tubadiagnostiek door middel van diagnostische laparoscopie het onderzoek van eerste keuze.

19 LITERATUUR SPREEKT ELKAAR TEGEN
Literatuur, spreekt elkaar tegen …of spreekt niet … Zo is er veel onderzoek gedaan naar welk aanvullende tubadiagnostiek maar vind ik geen onderzoek over wel of niet een positieve CAT alsnog kweken en wel of geen AB geven bij een positieve CAT of spreekt niet

20 Voorspellende waarde van Chlamydia trachomatis antistoffen
In: Nederlands Tijdschrift voor Medische Microbiologie, 2001; 9 Suppl: 44- 5 Vreede RW, Pijlman B, Wolthers K, Milani AL, Kuijpers JC, en Jansen CAM. Afdelingen Medische Microbiologie & Obstetrie en Gynaecologie, Reinier de Graaf , Delft. Voorspellende waarde van Chlamydia trachomatis antistoffen bij het infertiliteitsonderzoek voor tubapathologie en fecunditeit. Conclusie: Serologische testen op Chlamydia antilichamen hebben geen predictieve waarde voor de aanwezigheid van tubapathologie, noch voor de maandelijkse kans op een kind. Een onderzoek in 2001 toont dat serologische testen op chlamydia antilichamen geen predictieve waarde hebben voor de aanwezigheid op tubapathologie, noch voor de maandelijks kans op een kind

21 Concluderend is de CAT de beste screeningstest om de kans op
Concluderend is de CAT de beste screeningstest om de kans op C. trachomatis-geassocieerde tubapathologie bij subfertiele vrouwen in te schatten. Bij CAT-positieve vrouwen geeft het toevoegen van hs-CRP (= hoog sensitief C reactive protein, als marker voor chroniciteit) een significante verhoging van de voorspellende waarde van de CAT. Immers, waar CAT-negatieve vrouwen 10% kans op tubapathologie hebben, is deze kans 62% bij CAT-positieve vrouwen, 43% bij CAT- positieve/hs-CRP-negatieve vrouwen en 84% bij CAT/hs-CRP- positieve vrouwen. Een onderzoek in 2007 schrijft Concluderend is de CAT de beste screeningstest om de kans op C. trachomatis-geassocieerde tubapathologie bij subfertiele vrouwen in te schatten. Bij CAT-positieve vrouwen geeft het toevoegen van hs-CRP (als marker voor chroniciteit) een significante verhoging van de voorspellende waarde van de CAT. Immers, waar CAT-negatieve vrouwen 10% kans op tubapathologie hebben, is deze kans 62% bij CAT-positieve vrouwen, 43% bij CAT-positieve/hs-CRP-negatieve vrouwen en 84% bij CAT/hs-CRP-positieve vrouwen.

22 Project: Individual Patient Data (IPD) meta-analysis of diagnostic and prognostic studies in obstetrics, gynaecology and reproductive medicine Ben Willem Mol projectleider onderzoek liep van 2007 en is afgerond in 2010 In de Verenigde Staten zijn ongeveer 8% van alle vrouwen tussen de 15 en 44 jaar subfertiel. In Nederland is het percentage van de paren die lijden aan subfertiliteit geschat tussen 12% en 17%, afhankelijk van de leeftijd van de vrouw. De prevalentie van tubapathologie is naar schatting tussen 10-30%. Dat impliceert dat elk jaar ongeveer tot Nederlandse vrouwen worden gediagnosticeerd met tubapathologie. Voor de diagnostiek van tubapathologie zijn meerdere tests zijn beschikbaar, waarvan de meest gebruikte de Chlamydia antistoftiter test (CAT), de hysterosalpingografie (HSG) en de diagnostische laparoscopie met chromopertubatie zijn. Voor Zonmw deed Ben Willem Mol onderzoek tussen 2007 en 2010 een meta analyse naar diagnostische en prognostische studies in oa de reproduktieve geneeskunde. In Nederland is het percentage paren die lijden aan subfertiliteit tussen 12-17% en staat gelijk aan 1 op de 7 koppels % is de geschatte prevalentie van tubapathologie en dit betekent Nederlandse vrouwen per jaar.

23 Resultaten De diagnostische nauwkeurigheid van de Chlamydia antistoftiter test (CAT) is relatief laag. De MIF heeft een beduidend betere accuratesse dan de IF en de ELISA voor de diagnose van tubapathologie. De MIF moet de test van de eerste keuze in de diagnostiek tubapathologie worden. De accuratesse van HSG stabiel is en niet geassocieerd met patiëntkenmerken. De HSG is voor alle groepen van vrouwen even nuttig bij het opsporen van tubapathologie. De combinatie van patiëntkenmerken met de resultaten van de CAT of HSG geeft geen verbetering van de diagnostiek van tubapathologie, vergeleken met het gebruik van deze tests alleen. De voorspellende waarde van HSG is significant beter dan die van CAT. Het combineren van beide diagnostische tests met patiëntkenmerken vertoonde geen toegevoegde waarde ten opzichte van het gebruik van HSG alleen. De HSG moet worden gebruikt als de test van eerste keuze voor het opsporen van tubapathologie bij subfertiele paren. Samengevat lezen we dat niet de ELIZA (zoals ons microlab doet) maar de MIF de methode moet zijn in het micro lab voor de CAT bepaling. Dat de voorspellende waarde het HSG significant beter is dan die van CAT en dat het HSG dus moet worden gebruikt als test van eerst keuze voor het opsporen van tubapathologie bij subfertiele paren.

24 Type PhD thesis Title Diagnosing tubal pathology: The individual approach Author K.A. Broeze FacultyAMC-UvA Year 2013 De prevalentie van subfertiliteit bedraagt rond de 14%, ofwel 1 op de 7 koppels die proberen zwanger te worden zal ermee geconfronteerd worden. Er wordt verondersteld dat bij 10-30% van deze paren de subfertiliteit het gevolg is van tubapathologie, waaronder wordt verstaan occlusie van de tuba of adhesies in het kleine bekken, veroorzaakt door eerdere infecties, endometriose of chirurgische ingrepen in het verleden. Gegevens van 6,191 vrouwen, afkomstig uit 14 primaire studies, werden verkregen. Deze gegevens bevatten continue CAT resultaten van 3453 vrouwen die geschikt waren voor de analyses. De ‘areas under the ROC-curves’ waren respectievelijk 0,64, 0,65 en 0,75 (p-waarde < 0,001) voor ELISA, IF en MIF voor enkelzijdige tubapathologie en 0,66, 0,66 en 0,77 (p-waarde = 0,01) voor dubbelzijdige tubapathologie. De testaccuratesse van MIF toonde een redelijk vermogen om onderscheid te maken tussen vrouwen met en zonder tubapathologie, terwijl ELISA en IF een slecht discriminerend vermogen lieten zien. Dit geeft aan dat de micro-immunofluorescentietest (MIF) superieur is in het diagnosticeren van tubapathologie en daarom geschikt is als eerste test in het diagnostische traject voor tubapathologie. Van vier studies, die rapporteren over 4,883 vrouwen, konden de gegevens worden verkregen. De combinatie van patiëntkenmerken (duur van de subfertiliteit, eerdere zwangerschappen, ‘pelvic inflammatory disease’ (PID) in de voorgeschiedenis, eerdere operaties in het kleine bekken en een doorgemaakte Chlamydia-infectie) CAT en het HSG is de beste diagnostische strategie om dubbelzijdige tubapathologie te diagnosticeren. Tot slot een recent proefschrift van mevrouw Broeze, uit 2013 waarin ze ons de gegevens van Mol bevestigt te weten Dit geeft aan dat de micro-immunofluorescentietest (MIF) superieur is in het diagnosticeren van tubapathologie en daarom geschikt is als eerste test in het diagnostische traject voor tubapathologie en de combinatie van patiëntkenmerken (duur van de subfertiliteit, eerdere zwangerschappen, ‘pelvic inflammatory disease’ (PID) in de voorgeschiedenis, eerdere operaties in het kleine bekken en een doorgemaakte Chlamydia-infectie) CAT en het HSG is de beste diagnostische strategie om dubbelzijdige tubapathologie te diagnosticeren.

25 CHLAMYDIA bij bezoeksters FKT
Overzicht Chlamydia aanvragen FKT jan 2012 – 30 september 2014: Jaar PropertyDescription Materiaal dubieus negatief POSITIEF Eindtotaal 2012 (v.a. jan) Anti-Chlamydia trachomatis IgG SERUM 5 446 48 499 Chlamydia trachomatis CERVIX 12 1 13 URINE 2013 7 563 51 621 17 2 19 2014 (t/m 30/9) 6 427 43 476 3 En dus ging ik zelf op onderzoek uit, bij navraag bij lab microbiologie blijkt dat wij van januari 2012 tot oktober 2014: 1596 serum CAT’s gedaan hebben bij vrouwen die het FKT bezochten, waarvan er 142 positief waren, dat is dus 8,9% en 37 cervix en urine kweken, waarvan er 3 positief waren, dat is 8,1% Extrapoleren we 8,1% van 142 dan zijn dat 11,5 (12) vrouwen die de infectie op dat moment dus hebben, de anderen hebben zelf antistoffen opgebouwd. 11,5 vrouwen van de 1596 die dus een CAT lieten testen hebben op dat moment dus de infectie hetgeen overeenkomt met 0,72%

26 De uitslag die u krijgt benoemd is “positief” of “negatief”.
Beste mevrouw Rekers, Bij deze krijgt u van mij de gevraagde tarieven voor de Chlamydia antistof titerbepaling en de kweken. Chlamydia trachomatis antistofbepaling (ELISA): hiervan geven we geen titer af. De uitslag die u krijgt benoemd is “positief” of “negatief”. Tarief is €11,35 + orderkosten €6,49 = € 17,84 Chlamydia trachomatis cervixkweek of urinekweek. Tarief is voor elk apart €42,19 + orderkosten € 14,60 = € 56,79 Orderkosten zijn kosten die wij berekenen voor het administratief afhandelen van uw aanvraag. Met hartelijke groeten, Margriet Kielman Ik heb ook de kosten nagevraagd en de techniek bij het lab microbiologie 1596 testen is 28472,64 euro voor 142 positieve CAT’s als we eerst 142 kweken zouden doen = 8064,18 euro en dan de 12 vrouwen positief behandelen a 20,82 per stel dan is dat 249,84 en dus totaal 8314,02 euro als we 142 echtparen behandelen zonder kweken a 20,82 per stel dan is dat 2956,44 Er is dus financieel iets voor te zeggen om alle positieve CAT’s AB te geven, ook daar de NVOG richtlijn elders schrijft Diagnostiek Het is aan te bevelen in het traject van de diagnostiek van tubapathologie een actieve Chlamydia-infectie in de cervix uit te sluiten alvorens tot invasieve vormen van diagnostiek over te gaan (bewijskracht niveau B). Een alternatief zou zijn het gebruik van profylactische antibiotica om een PID na een dergelijke ingreep te voorkomen (zie verder NVOG-richtlijn 1, Oriënterend fertiliteitsonderzoek). Echter je geeft dan aan 130 mensen, in ons geval, AB terwijl ze dat niet nodig hebben. en bouwen we zo mee aan resistentie tegen AB? Dus wat te doen?

27 1596 CAT ELIZA testen is 28472,64 euro voor 142 positieve CAT’s
als we eerst 142 kweken zouden doen = 8064,18 euro en dan de 12 vrouwen positief behandelen a 20,82 per stel dan is dat 249,84 en dus totaal 8314,02 euro als we 142 echtparen behandelen met AB zonder kweken a 20,82 per stel dan is dat 2956,44 Er is dus financieel iets voor te zeggen om alle positieve CAT’s AB te geven, ook daar de NVOG richtlijn elders schrijft Diagnostiek Het is aan te bevelen in het traject van de diagnostiek van tubapathologie een actieve Chlamydia-infectie in de cervix uit te sluiten alvorens tot invasieve vormen van diagnostiek over te gaan (bewijskracht niveau B). Een alternatief zou zijn het gebruik van profylactische antibiotica om een PID na een dergelijke ingreep te voorkomen (zie verder NVOG-richtlijn 1, Oriënterend fertiliteitsonderzoek). Echter je geeft dan aan 130 mensen, in ons geval, AB terwijl ze dat niet nodig hebben. Bouwen we zo mee aan resistentie tegen deze AB? Dus wat te doen?

28 Dialoog …