HOOFDSTUK 10 Samenwerken & communiceren

Presentatie over: "HOOFDSTUK 10 Samenwerken & communiceren"— Transcript van de presentatie:

1 HOOFDSTUK 10 Samenwerken & communiceren
- Groepsoefening - Groepen en teams 2. Communiceren

2 NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout

3 NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout
Vul individuele rangorde in (kolom 1) 5’

4 NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout
Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door overleg (kolom 2) 20’

5 NASA-groepsoefening HIERNA PAUZE Lees de instructies op de handout
Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door met elkaar te overleggen (kolom 2) Beantwoord in groep de reflectievragen 15’ HIERNA PAUZE

6 NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout
Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door met elkaar te overleggen (kolom 2) Beantwoord in groep de reflectievragen Docent geeft expertscores

7 NASA-groepsoefening Lees de instructies op de handout
Vul individueel je rangorde in (kolom 1) Maak in groep een consensusrangorde door met elkaar te overleggen (kolom 2) Beantwoord in groep de reflectievragen Docent geeft expertscores Bereken |kolom 1 – kolom 3| (kolom 4) Bereken |kolom 2 – kolom 3| (kolom 5) Maak de somscores voor kolom 4 & 5

8 Reflectievragen Was het doel voor iedereen duidelijk? Hoe werd er begonnen? Wat verliep goed en minder goed? -Zegde ieder zijn mening? -Wie sprak veel/weinig -Wie had meeste invloed, was er leider? -Hoe gingen jullie om met menings-verschillen omtrent de rangorde? -Welke zijn verschillen in deelname Hoe kwam de groep tot besluiten?

9 Reflectievragen Maak een inschatting van de kwaliteit van jullie groepsresultaat en van de aanvaarding ervan Q = … A = …

10 Synergie ‘brede’ betekenis: groepsresultaat is beter dan het gemiddeld resultaat van de individuen ‘sterke’ betekenis: groepsresultaat is beter dan dat van het beste individu

11 Vraag: Werd er in jullie groep synergie bereikt? In welke betekenis?
Welke factoren hielpen of belemmerden het bekomen van je groepsresultaat? Inventariseer in twee kolommen. Kijk ook terug naar de antwoorden op de reflectievragen.

12 Gewenst organisatiegedrag
INDIVIDU Sterk betrokken en gemotiveerde mensen Effectieve leidinggevenden Arbeidssatisfactie en enkel ‘positieve’ stress GROEP “High performing” teams SYSTEEM Constructieve samenwerking tussen teams “Doorleefde” structuur, cultuur en verandering Lerende organisatie

13 Groepen in de organisatie
Groepen zijn een tussen-niveau tussen het individu (motivatie en leiderschap) en de organisatie Leider als “linking pin” (Likert)

14 Kernelementen van een groep
Twee of meer personen Interactie en communicatie (face to face?) Continuïteit en regelmaat Gemeenschappelijke doelen Onderlinge afhankelijkheid Sociale identiteit

15 Informele groepen (van binnenuit) “Teams”
Soorten groepen Formele groepen (van buitenaf) Stuur- en overleggroepen Taakgroepen Informele groepen (van binnenuit) Belangengroepen Vriendschapsgroepen “Teams” Synergie Complementariteit en interafhankelijkheid Gedeelde doelen Gedeelde verantwoordelijkheid

16 Functie van groepen Bestudeerd vanuit:
Management en organisatiekunde: teamwork als succesfactor voor org. Sociale psychologie Ontwikkelingspsychologie  Mens én Organisatie !

17 “Team” Formele groep Collectieve > individuele Synergie
Complementaire doelen Complemantariteit in leden Samen verantwoordelijk = normatief concept

18 Het belang van “teamwork”: Voorbeeld ziekenhuis
Team rondom een kankerpatient Chirurg Internist Radio-therapeut Chemo-therapeut Radioloog Oncoloog Wat gebeurt er wanneer de communicatie fout loopt?

19 Voordelen van werken in groep
Kwaliteit van het besluit cf. synergie: * meer kennis en informatie * meer benaderingswijzen Aanvaarding: *Begrip, acceptatie *Betrokkenheid en motivatie tot implementatie  E = Q x A

20 Synergie Twee betekenissen:
“Brede versie”: groepsscore is beter dan de gemiddelde score van de individuen “Sterke versie”: groepsscore is beter dan deze van het beste individu Een goede balans tussen taakgerichtheid, procesgerichtheid en proceduregerichtheid is noodzakelijk om synergie te kunnen bereiken

21 Groepsfuncties Taak- (inhoud) & procedure functies
Rationeel en logisch zijn Werken met feiten en meningen Korte termijn perspectief: bereiken van “onmiddellijke” doelen “Ondersteunings-” (proces-) functies Aandacht voor het proces en interpersoonlijke relaties Omgaan met het relationele, met emoties en gevoelens Lange termijn perspectief: werken aan een goede atmosfeer

22 Groepsfuncties: gedistribueerd leidersschap
TAAK vragen voor en geven van informatie en opinies verhelderen en samenvatten PROCES elkaar aanmoedigen bemiddelen tussen mensen aandacht voor gevoelens toetsen van overeenkomst PROCEDURE afspraken maken over: hoe te werken hoe beslissen time keeping & agenda bepalen

23 individuele verschillen
Ontwikkeling van groepen Forming/Vorming vraag naar duidelijkheid afhankelijkheid welwillendheid Storming/Vechten coalities, allianties open confrontatie of “onder tafel” Norming/Afstemming overleg afbakening & respect voor rollen gedeelde verantwoordelijkheid 4. Performing/Presteren effeciëntie & doelgerichtheid appreciatie & ondersteuning van bijdragen spiraalvormig & individuele verschillen

24 Teamwork: soorten teams
Probleemoplossende teams Cross-functionele teams Virtuele teams Zelfsturende teams

25 Zelfsturende (autonome) teams
Teams die “empowered” zijn om te beslissen aangaande: Planning Uitvoering Evaluatie & verbetering Van de dagelijkse activiteiten

26 Leiderschap en teamwerk
Mate van Autoriteit Mate van participatie

27 Empowerment en situatie
Kenmerken van de medewerker: willen en kunnen (cf. leiderschap: Blanchard) Aard van de groep Soort probleem: info, tijd Klimaat Cultuur

28 Model van Ronald FRY DOELEN ROLLEN PROCEDURES
- rol ambiguiteit rol over- of underload rol conflict ROLLEN PROCEDURES INTERPERSOONLIJKE RELATIES group cohesiveness

29 Teamrollen van Belbin Plant Bronzoeker Voorzitter Vormer Monitor
Groepsmedewerker Bedrijfsman Zorgdrager Specialist heterogene samenstelling werkt indien onzekerheid & ambiguïteit Model van OFMAN KWALITEIT VALKUIL ALLERGIE UITDAGING

30 Plant Bron- zoeker Voorzitter

31 Vormer Monitor Groeps- medewerker

32 Bedrijfsman Zorgdrager Specialist

33 Teams: de ideale omvang
minimaal 3 ideaal: 7-9 maximaal: 12 afhankelijk van aard taken: zwakste schakel? ideeën genereren autonoom werken kwaliteit van besluitvorming even of oneven? indien besluitvorming door meerderheidsbeslissing

34 Nadelen van teamwerk Wij en zij: kliekvorming Groepsdruk “Group think” “Social loafing” Vergaderitis Teams & hiërarchie: een contradictie?

35 De Asch-experimenten A B C X

36 Verdere nadelen van teamwerk
Soms moeilijk en bevat risico’s Tijdsintensief Win-lose spelletjes, conflicten, coalities

37 HOOFDSTUK 10 Samenwerken & communiceren
- Groepsoefening - Groepen en teams 2. Communiceren

38 Communiceren Functie Componenten Patronen Richting Axioma’s (5)

39 Functie in organisaties
Sturen, coördineren, controleren, beslissen Motiveren, emotieregulering, vormen gemeenschap Imagovorming  Vaak aparte afdelingen in bedrijven

40 Componenten ruis Zender Ontvanger Codering Medium Decodering
“rijkheid” van medium evenredig met complexiteit van situatie

41 Communicatiepatronen
3  3 5  10 6  15 20  190 bijvoorbeeld wiel compleet netwerk gecentraliseerd netwerk satisfactie bij statusgelijkheid dissatisfactie aan de uiteinden van netwerken

42 Richting van communicatie
vertikaal top-down bottom-up lateraal transversaal

43 Axioma’s van communiceren (Watzlawick)
Men kan niet niet communiceren Elke communicatie bezit een inhouds- en relatieaspect Relaties worden bepaald door de interpunctie tussen de communicerende personen Mensen communiceren digitaal en analoog Communicatie is altijd of symmetrisch of complementair