Zwitserland - taalgebieden

Presentatie over: "Zwitserland - taalgebieden"— Transcript van de presentatie:

1 Zwitserland - taalgebieden

2 Zwitserland - kantons

3 Zwitserland - pol. geschiedenis
Eedverbond van de 3 Waldstätte (cantons) XIe eeuw / 1291: verdrag; militair bondgenootschap Vrij verkeer e.d. Toetreding reeks andere kantons het Eedverbond (Confoederatio) kantonaal: vaak Landsgemeinde; in Graubünden congres met afgevaardigden die thuis voorlegden « ad referendum etinstruendum » centrale instellingen: enkel een Tagsatzung (diplomatieke conferentie); beslissingen voorgelegd  « ad referendum » onafhankelijkheid erkend 1648 1798 Fransen vallen binnen en pretenderen te « bevrijden »; Onder Franse bezetting een Helvetische republiek « une et indivisible » la liberté v. nos libertés - opstanden Geen meerderheid voor Napoleons grondwet (vervalsing referendum door onthoudingen als jastemmen te tellen) Compromis 1803: Mediationsverfassung: autonome kantons, Franse voogdij

4 Zwitserland - Sonderbundkrieg

5 Koller, Das Kalb vor der Gotthardpost: confrontatie versnelling moderniteit en trage landelijk leven

6 Zwitserland - pol. geschiedenis 2
1815 val Napoleon; nieuw Bundesvertrag zuiver confederaal Vanaf 1830 ijveren liberalen voor hervormingen In kantons neemt volksinitiatiefrecht toe Antiklerikale wetten 1848: Afscheuring Sonderbund 1848; Sonderbundkrieg 1848 Omvorming tot federatie - grondwet 1848 (± amerikaans) Sterke scheiding der machten: tweekamerparlement; onafzetbare regering (college van 7 = Bundesrat) Na 1848: stap voor stap toename directe democratie (1874 voor wet, 1891 grondwet) meermaals bevoegdheden overgeheveld naar federatie

7 Zwitserland - geschiedenis privR
Middeleeuwen: verzet tegen Kaiserrecht; receptie romeins recht beperkt Ook XIXe: minder professorenrecht (dan Dui.) Codificatie op kantonaal vlak: uiteenlopende modellen PGB Zürich Bluntschli Langzame eenmaking 1854 Wechselkonkordat 1862 opdracht aan Münzinger voor handels- en verbintenissenrecht 1874 federale bevoegdheid geworden: Ehegesetz 1874, Obligationenrecht 1881; Konkursgezetz 1889 1898 federale bevoegdheid privaatrecht algemeen; opdracht aan Huber Zivilgesetzbuch van Huber 1907/1912 (+ herziening OR) Kenmerken ZGB: eenheid van stijl, aanschouwelijk en begrijpelijk, grootmazig; met Titels en Marginalien Na ZGB: nieuwe wetten bijna steeds geïntegreerd in ZGB

8 Eugen Huber

9 Zwitserland - federalisme
Kenmerken Zwitsers federalisme: Bund & Kantone allebei « soeverein », Staatsqualität elk kanton zijn grondwet residuaire bevoegdheid bij kantons in beginsel symmetrisch verdeling wetgevende bevoegdheid uitvoerig geregeld; 2003 subsidiariteitsbeginsel ingeschreven uitvoerende bevoegdheid in beginsel bij kantons beperkte verdragsbevoegdheid kantons sterke gemeentelijke autonomie voorbeeld: naturalisatie

10 Zwitserland - machten (federaal)
Federale instellingen: sterke scheiding der machten Bundesversammlung met 2 gelijkwaardige kamers Bundesrat onafzetbaar, geen enkele wetgevende bevoegdheid; onderworpen aan parlement géén staatshoofd ! (leden van de Bundesrat roteren in die functie) Paradox: parlementen zij het machtigst waar zij de regering niet kunnen doen vallen (Zwitserland, VS)

11 Zwitserland - machten (federaal)
Algemeen (federaal & kantonaal): geen grondwetsherziening zonder referendum correctief referendum voor wetten (federaal: ) volksinitiatief grondwetswijziging (federaal ) kantonaal soms nog Landsgemeinden

12 Zwitserland - referenda

13 Zwitserland - referenda

14 Zwitserland - grondwet
Bevat vele bepalingen afkomstig uit referenda Geen wijziging zonder referendum Volksinitiatief; tegenvoorstel mogelijk; dubbele ja mogelijk Grondwettigheidscontrole: in beginsel volkscontrole, geen rechterlijke controle wel rechterlijke beslissing van bevoegdheidsconflicten

15 Zwitserland: gerecht /grondrechten
Procesrecht: wordt federaal (Justizreform) Gerechtelijke organisatie in beginsel kantonaal; rechters meestal verkozen enkele Bundesgerichte; verkozen door parlement geen apart grondwettelijk Hof (vgl. VS) Grondrechten: Zwitsers gezond verstand staatsdoel rechtsstatelijke beginselen zelfverantwoordelijkheid vrijheidsrechten Sozialziele