Krantendigitalisering: een overzicht Studiedag KBR/SOMA 14 november 2008 Dirk Luyten.

Presentatie over: "Krantendigitalisering: een overzicht Studiedag KBR/SOMA 14 november 2008 Dirk Luyten."— Transcript van de presentatie:

1 Krantendigitalisering: een overzicht Studiedag KBR/SOMA 14 november 2008 Dirk Luyten

2 ICON 215 initiatieven historische krantendigitalisering wereldwijd Privé en publiek Kleinschalige (Grenzecho 1945-vs.) massadigitalisering (Newspaperarchive.com) Gratis en betalend (53)

3 Aanpak Niet exhaustief Illustratief Beperkt tot historische digitalisering Werkwijze en mogelijkheden Obstakels/vragen

4 Hoe digitaliseren? Massadigitalisering Digitalisering in de diepte => Andere mogelijkheden voor de gebruiker

5 Massadigitalisering (1) Nationale Bibliotheken *BNF : Gallica *British Library *Library of Congress *Historische kranten in beeld/Databank Digitale Dagbladen *ANNO *Consciencebibliotheek : 19 e eeuw + sluikpers Meerdere titels tot aan de tweede wereldoorlog of 1922 in USA => auteursrecht !

6 Massadigitalisering (2) Vaak enkel beeld/pagina Beperkte zoekmogelijkheden Nederland : combinatie (1918: artikelniveau) Geen commercieel doel

7 Digitalisering in de diepte Kleinschaliger : gemeente, erfgoedsector Gemeentearchief Roermond Geheugen van Ieper G(escande) O(ostendse) D(ocumenten)

8 Roermond Stadsarchief 60.000 pagina’s 1829-1936(8) – N/Fr. Na 1938: auteursrecht Beeld + segmentering artikelen Doorzoekbaar en gebruiksvriendelijk Hele krant of artikel bekijken Geheugen van Ieper tot Eerste Wereldoorlog

9 Digitalisering door de krant zelf The Times 1785-1985 New York Times (1851-) The Guardian 1821-2000 Beeld – originele ‘look and feel’ Zoekmogelijkheden, maar vaak betalend Deel abonnement – Grenzecho na 1945. Kleine bijdrage : TAZ (1986-)

10 Cash-cow ? Newspaperarchive.com 2980 titels, 240 jaar, miljoenen pagina’s uit de USA Uiteenlopende zoekmogelijkheden, maar betalend Google – i.s.m. kranten, betaald uit de advertentie-inkomsten

11 Slapende hond? Initiatieven van uitgevers beperkt Kostprijs (cfr. reacties op Google) België ? Belang van Limburg : via aantal Limburgse bibliotheken Grenzecho Niet prominent op de websites

12 Andere prioriteit Archief NRC (vanaf 1991) ‘Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur’ Prioriteit wat digitaal beschikbaar is zonder scanning : helft jaren negentig

13 Niet-financiële motieven Zichtbaarheid Maatschappelijk, cultureel-politieke rol Geschiedenis krant

14 Arbeiter-Zeitung Krant Oostenrijkse sociaal-democratie 1945- 1989 Beeld, zoekmogelijkheden Kaltenbrunner Medienberatung Gratis, mits aanmelding Overdracht rechten door SPÖ/Wenen

15 Groene Amsterdammer Weekblad 1877-1940 Doorzoekbaar op artikelniveau Gratis Steun VSB-Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds

16 Leeuwarder Courant 256 jaar Bladeren en doorzoeken op artikelniveau Stichting (SDALC) Subsidies Reclame Bestellen historische voorpagina’s

17 Paradox auteursrecht Historische digitalisering op beperkte schaal door de uitgevers Digitalisering door bibliotheken beperkt om redenen auteursrecht Belang digitalisering buiten kijf Compromis t.v.v. gebruiker ? Rechten journalist

18 Privacy G(escande) O(ostendse) D(ocumenten) Bibliotheek Kris Lambert Oostende Online negentiende eeuw Na 1945 : alleen in de bibliotheek raadpleegbaar

19 Conclusie Digitalisering kranten en online ter beschikking stellen stuiten op juridische obstakels Hoge kostprijs Compromis kosten/baten ? Model Google ? Eigen rol bibliotheken ? Wetgever ?