Onderzoekend leren bij Nederlands

Presentatie over: "Onderzoekend leren bij Nederlands"— Transcript van de presentatie:

1 Onderzoekend leren bij Nederlands
Marleen Kieft Gert Rijlaarsdam Universiteit van Amsterdam Instituut voor de lerarenopleiding

2 Weer wat nieuws erbij? Besteed liever aandacht aan de
verbetering van het onderwijs zoals het er nu voorstaat.

3 Daar gaat het ons niet om.
Nee, niets erbij! Daar gaat het ons niet om. Wat we willen is…

4 wat we willen is… De didactiek van schrijfvaardigheid verbeteren
En passant: het schoolvak wat pittiger, uitdagender, motiverender maken belangstelling wekken voor wetenschappelijk denken in taal- en literatuurwetenschap een bruggetje slaan tussen het voorbereidend wetenschappelijk onderwijs en het wetenschappelijk onderwijs

5 Eerst maar eens de didactiek van het schrijfvaardigheidsonderwijs.
Wat kan daar beter?

6 What works in the teaching of writing?
Hillocks 1986: Meta-analyse van studies

7 vier benaderingen in schrijfonderwijs

8 zes leerinhouden

9 conclusie Onderzoekend leren bij schrijfdidactiek is werkzaam: stofvinding< stofordening< stofverwerving Inductieve lespatronen

10 motiverender?

11 Nederlands interessant?

12 Nederlands interessant?

13 Nederlands moeilijk?

14 Nederlands moeilijk?

15 brug vwo-wo Belangstelling wekken voor, en voorbereiden op, het wetenschappelijk denken in taal- en literatuurwetenschap. Ook aan taal kun je onderzoek doen! Leerlingen in het C&M-profiel komen niet in aanraking met onderzoek doen.

16 onderzoekend leren Onderzoekend leren als onderwijsmiddel is bij de exacte vakken vrij effectief gebleken. Onderzoekend leren vergt actief omgaan met de leerstof. Kennis die zelf wordt ontdekt is dieper verwerkt en wordt beter geïntegreerd in de al aanwezige kennis.

17 dus… Onderzoekend leren is handig voor Schrijfdidactiek (Hillocks)
Verwerven van onderwerpskennis

18 uw voorbeelden… Voor zover wij weten komt onderzoekend leren nog niet voor bij het schoolvak Nederlands. Klopt dat?

19 dit project onderzoekend leren

20 dit project onderzoekend leren schrijven

21 dit project onderzoekend leren schrijven

22 dit project onderzoekend leren schrijven schrijfvaardigheid
inhoudskennis onderzoekend leren schrijven onderzoeksvaardig-heid motivatie

23 werkwijze ± 10 ontwerpgroepen (docenten en vakwetenschappers)
korte lessenreeksen (vijf lesuren): onderzoekend leren en schrijven

24 opzet lessen Ontwerpregels leerlingen doen een ontdekking
beperkte dataset authentieke data gegidst ontdekken onderzoeksvraag moet ingekaderd / gemotiveerd worden mogelijkheden voor differentiatie

25 voorbeeld Data Twee fragmenten van gesprekken tussen kleuters en leerkracht Vraag Welk gesprek is vanuit het oogpunt van taalverwerving beter? 1 2

26 Vaak wordt beweerd dat vragen stellen een goede manier is om kleuters aan de praat te krijgen.
Klopt dat wel? Ga dat na door de volgende tabel in te vullen:

27 Fotoboek Sinterklaas Leerkracht Leerlingen Totaal aantal beurten Totaal aantal vragen

28 Fotoboek Sinterklaas Leerkracht Leerlingen Totaal aantal beurten 19 23 33 60 Totaal aantal vragen 12 (=63%) - 5 (=15%)

29 Ontdekking: Het gaat niet om het aantal vragen, maar om het soort vragen (open / gesloten). Bovendien: Luisterresponsen lokken beurten van kinderen uit.

30 voorbeelden Enkele andere voorbeelden: Jip-en-Janneke-taal
Smartlappen & liefdesliederen: van Middeleeuwen tot nu Het genre appeltaartrecept

31 gezocht! Wij zoeken nog docenten die enkele lessen willen ontwerpen rondom het onderwerp Nederlandse gebarentaal i.s.m. prof. Anne Baker (UvA) een boekwetenschappelijk onderwerp i.s.m. de boekwetenschappers van de UvA.

32

33

34 ontdekkingen Nederlandse Gebarentaal is een aparte taal en is niet afgeleid van het Nederlands. Er is meestal geen overeenkomst tussen vorm en betekenis van de gebaren. Wie in Engelse gebarentaal spreekt, kan niet communiceren met wie in Nederlandse Gebarentaal communiceert.

35 meedoen aan het project?
Meer informatie of meedoen aan het project?