‘You don’t speak Dutch, do you?’

Presentatie over: "‘You don’t speak Dutch, do you?’"— Transcript van de presentatie:

1 ‘You don’t speak Dutch, do you?’
Effectief intakegesprek (met Chinese kandidaat)

2 Inleiding Het onderwerp Het doel is: Kandidaatspecifiek
miscommunicatie kunnen traceren passende gesprekstrategieën kunnen kiezen Kandidaatspecifiek Dus geen kant-en-klare recepten.

3 Inhoud van de training Concepten: Tijdsduur: 2 uur Intakegesprek
Samenwerkingsprincipes Beleefdheid Gezicht Gesprekstrategie Tijdsduur: 2 uur

4 Intakegesprek Doel: Structuur: Vorm Rollen Onderwerpen
Intercedent: een profiel schetsen van de kandidaat om een passende baan te vinden Kandidaat: relevante informatie verschaffen zodat de intercedent een passende baan kan vinden Structuur: Vorm Rollen Onderwerpen

5 Intercultureel intakegesprek
Doel Intercedent Cultuur Inter-pretatie Cultuur Inter-pretatie Twee gesprekspartners – twee verschillende persoonlijkheden, twee (tegenstrijdige?) doelen, twee ‘brillen’ van culturele achtergronden, dus twee verschillende interpretaties van wat er gezegd wordt (of niet?). Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat ze dichter bij elkaar komen, dat ze SAMENWERKEN? Doel Kandidaat

6 Samenwerkingsprincipe: Grice
1. Maxime van kwantiteit: 1.1 Zeg geen dingen waarvan je denkt dat het niet waar is. 1.2 Zeg geen dingen waar je onvoldoende evidentie voor hebt. 2. Maxime van kwaliteit: 2.1 Maak je uiting zo informatief als nodig is (zeg genoeg) Zeg niet meer dan noodzakelijk is (wees spaarzaam). 3. Maxime van relevantie: de uiting moet relevant zijn. 4. Maxime van helderheid: gebruik geen obscuur taalgebruik en wees helder. In een gesprek proberen de gesprekspartners door samen te werken hun doelen te bereiken. Dit wordt het samenwerkingsprincipe genoemd (‘cooperation principle’ , Grice, 1975). Het samenwerkingsprincipe is gebaseerd op vier regels waaraan de uitingen van beide gesprekspartners moeten voldoen. Deze regels voor de uitingen in een gesprek zijn erg gericht op de Westerse cultuur. In een intercultureel gesprek tussen een intercedent en een Chinese kandidaat kunnen deze regels tekort schieten.

7 Samenwerkingsprincipe: Gu
1. Maxime van zelf-kleinering (‘self-denigration’): zet jezelf op een lagere plaats en plaats de gesprekspartner boven je. 2. Maxime van adresseren(‘adress’): zorg dat je je gesprekspartner op een juiste manier aanspreekt. 3. Maxime van tact (‘tact’): wees tactisch 4.Maxime van gulheid (‘generosity’): wees gul In de Chinese context zijn vier nieuwe maximen opgesteld door Gu (1990). De maximen zijn een aanvulling op de regels van Grice, gericht op beleefdheid in een gesprek. Ze zijn gebaseerd op respect, bescheidenheid, warmte en beschaving. Deze waarden zijn erg belangrijk in de Chinese cultuur.

8 Beleefdheid "Beleefdheid is de olie die de onderlinge wrijving vermindert.“ Democritus "Weinig karakter is nodig voor beleefdheid in manieren, veel voor beleefdheid des geestes.“ Jean de la Bruyère

9 Waarom beleefd zijn? Mensen hebben twee behoeften: aan de ene kant willen ze met rust gelaten worden, aan de andere kant hebben ze contact met anderen nodig (Brown & Levinson, 1978). Bij deze twee behoeften speelt beleefdheid een belangrijke rol. Met de term beleefdheid wordt bedoeld dat je, wanneer je communiceert, rekening houdt met de andere gespreksdeelnemer(s) (Huls, 2001). Gespreksdeelnemers houden dus rekening met elkaar wanneer zij communiceren.

10 Hoe beleefd zijn? Strategieёn: Direct en zonder omhaal
Direct, maar omkleed met solidariserende middelen Direct, maar omkleed met respectvolle middelen Indirect Ervan afzien iets te zeggen Gespreksdeelnemers maken in gesprekken met anderen strategische keuzes… De keuze voor een bepaalde strategie is onder andere afhankelijk van de taalhandeling. Gespreksdeelnemers uiten boodschappen om iets te bewerkstelligen in hun contacten met andere gespreksdeelnemers. Het uiten van deze boodschappen kan gezien worden als een vorm van sociaal handelen. Mensen doen beloften, maken verwijten, stellen vragen etc. Dit worden taalhandelingen genoemd. Gespreksdeelnemers kiezen voor een bepaalde strategie om een taalhandeling te doen. Brown en Levinson (1978) onderscheiden 40 beleefdheidsstrategieën die mensen kunnen toepassen wanneer zij communiceren. Deze 40 strategieën zijn ingedeeld in 5 groepen.

11 Wat is de juiste strategie?
De keuze is afhankelijk van de factoren: De machtsverhouding tussen de gespreksdeelnemers De inbreuk van de handeling De sociale afstand De machtsverhouding tussen de gesprekspartners heeft betrekking op de vraag of er sprake van een verschil in macht tussen de gespreksdeelnemers of de machtsverhouding tussen de gespreksdeelnemers gelijk is. In de relatie tussen de intercedent en de Chinese kandidaat zal de Chinese kandidaat de intercedent hoger in hiërarchie plaatsen dan zichzelf en daardoor een gevoel van machtsafstand ervaren. De inbreuk van de handeling heeft betrekking op de vraag hoe groot de inbreuk is van de boodschap voor je gesprekspartner. Wanneer de intercedent naar de standaardgegevens van de Chinese kandidaat vraagt, bijvoorbeeld naar de geboortedatum, zal dit voor de Chinese kandidaat geen grote inbreuk doen op zijn gevoelens of privacy. Wanneer de intercedent zal vragen naar de sterke eigenschappen van de Chinese kandidaat zal de inbreuk van deze handeling groter zijn. De sociale afstand heeft betrekking op de vraag hoe dicht mensen bij elkaar staan. Hoe goed kennen de gesprekspartners elkaar en hoe vaak hebben ze contact. De sociale afstand tussen de intercedent en de Chinese kandidaat is vrij groot. De twee gesprekspartners kennen elkaar niet en hebben niet eerder contact gehad met elkaar. Wanneer het gewicht van de verbale handeling groot is zal de gespreksdeelnemer ervoor kiezen om niks te zeggen, of op een indirecte manier iets te zeggen. Wanneer het gewicht van de verbale handeling klein is zal de gespreksdeelnemer ervoor kiezen de boodschap op een directe manier te uiten.

12 Gezicht SOCIALISATIE AUTONOMIE
Negatief afstand respect Positief sympathie Overeen-stemming SOCIALISATIE Twee andere belangrijk aspecten die een rol spelen bij de beleefdheid in een gesprek zijn gezicht (‘face’) en gezichtsbescherming. Het aspect negatief gezicht heeft volgens de beleefdheidstheorie van Brown en Levinson (1978) betrekking op de behoefte van de mens om met rust gelaten te worden. Negatief gezicht heeft te maken met afstand en respect. Het aspect positieve gezicht is gericht op betrokkenheid en heeft te maken heeft met sympathie en overeenstemming (Huls 2001). AUTONOMIE

13 Waarde van het gezicht Definitie 98 vormen in Chinese woordenboek
5 vormen in het Engels 2 vormen in Van Dale! "Face cannot be translated or defined... It is not a face that can be washed or shaved, but a face that can be "granted" and "lost" and "fought for" and "presented as a gift." Here we arrive at the most curious point of Chinese social psychology. Abstract and intangible, it is yet the most delicate standard by which Chinese social intercourse is regulated.” Lin Yutang (1935) My Country and My People. Reynal & Hitchcock, p Idiomatic definition: "dignity; prestige; honour; reputation"

14 Chinees gezicht Mian 面 Lian 臉 Yan 颜
Mian “gezicht; persoonlijk respect; oppervlakte" Komt voor in: Mianzi “gezicht; reputatie; zelfrespect; prestige, sociale positie" – kwantitatief concept: wordt opgebouwd door hoge positie, welvaart, macht, vaardigheid, sociale banden met prominente personen EN door het ontwijken van het gedrag dat onaangename commentaar kan veroorzaken. Lian “gezicht; respect; reputatie; prestige” Komt voor in het ergste scheldwoord iemand kan gebruiken tegen een persoon: meiyou lian (lit. “zonder gezicht") “schaamteloos” Yan “gezicht; prestige; reputatie“ – wordt het minst gebruikt. Yanhou (lit. “gezicht dik”) of houyan “dikke huid; schaamteloos; brutaal"

15 Gezicht in communicatie
3 dimensies: "Autonomy face“ "Fellowship face” "Competence face” Van FACEWORK naar Face Negotiation Theory In de communicatie theorie wordt het gezicht gedefineerd als het publieke imago dat een persoon eist voor zichzelf. Binnen die eis zijn er 3 dimensies te onderscheiden: "Autonomy face" – wens te voorkomen als onafhankelijk, in control, en verantwoordelijk. "Fellowship face" – wens cooperatief te lijken, geaccepteerd, en LOVED. "Competence face" – wens gezien te worden als intelligent, successvol, en professioneel. (Miller, Katherine (2005). Communication Theories: Perspectives, Processes, and Contexts (2nd ed.). McGraw-Hill). FACEWORK - "the communicative strategies one uses to enact self-face and to uphold, support, or challenge another person's face“ (Masumoto, Tomoko, Oetzel, John G., Takai, Jiro, Ting-Toomey, Stella, & Yokochi, Yumiko (2000). "A Typology of Facework Behaviors in Conflicts with Best Friends and Relative Strangers," Communication Quarterly 4(48), ). FW heeft dus te maken met identiteit in sociale wereld en hoe de identiteit gecreerd wordt, versterkt, verkleind of bewaard in communicatieve interacties. In Interculturele communicatie is het concept centraal! FNT van Stella Ting-Toomey verklaart culturele verschillen in communicatie en conflict oplossing. Ting-Toomey defineert het gezicht als een interactie tussen ‘the degree of threats or considerations one party offers to another party, and the degree of claim for a sense of self-respect (or demand for respect toward one's national image or cultural group) put forth by the other party in a given situation. (Ting-Toomey, Stella. (1990). A Face Negotiation Perspective Communicating for Peace. Sage.) Het is dus een ‘management tool’ voor interculturele communicatie en… het onderwerp van onze volgende training ;-)

16 Opdracht 1 en 2 Instructies Tijdslimiet: 10 min. TOP-10 plenair

17 Gespreksanalyse & -strategie
Procedure Schema Bremer e.a. SYMPTOMEN SIGNALEN overreden gebrek aan minimale hypothese herhalen van metalinguïstische overname feedback vormen onbegrepen vragen en deel opmerkingen impliciet/indirect tussenliggende expliciet/direct niet specifiek procedures specifiek Gespreksanalyse is een onderdeel uit de taalwetenschap dat aan de hand van opnames vooral kijkt naar de structuur in gesprekken. Wij kunnen echter deze gebruiken om onbegrip en misverstanden die kunnen optreden tijdens een intakegesprek met een Chinese werkzoekende te traceren. In een gesprek kiezen gespreksdeelnemers een bepaalde procedure voor hun uitingen. Met een procedure wordt de manier waarop een uiting door een gespreksdeelnemer geuit wordt bedoeld. In het bovenstaande model worden de manieren waarop een uiting geuit kan worden gerangschikt op een continuüm van impliciet/indirect naar expliciet/direct. De impliciete of indirecte procedures bestaan uit overreden, gebrek aan overname en minimale feedback. Overreden is een term die aanduidt dat een gespreksdeelnemer (gespreksdeelnemer A) de uitingen van de andere gespreksdeelnemer (gespreksdeelnemer B) negeert en doorgaat met zijn eigen verhaal. Gespreksdeelnemer A kan de uitingen van gespreksdeelnemer B negeren omdat hij de uitingen niet begrijpt. Voorbeelden van (non)verbaal gedrag bij gebrek aan overname zijn stiltes, schudden of knikken met het hoofd, lachen en het gebruik van ‘vullers’ (fillers) zoals uhm en hm. Gespreksdeelnemers kunnen door dit impliciete gedrag aangeven dat ze een bepaalde uiting niet begrijpen. Het geven van minimale feedback bestaat uit het uiten van woordjes zoals yeah, hm en oké. Een gespreksdeelnemer (gespreksdeelnemer A) kan er in een gesprek voor kiezen om minimale feedback te geven omdat hij de uitingen van de andere gespreksdeelnemer (gespreksdeelnemer B) niet begrijpt maar het gesprek toch op gang wil houden. Voor gespreksdeelnemer B is het lastig om te beoordelen of gespreksdeelnemer A zijn verhaal begrijpt wanneer hij alleen minimale feedback krijgt en hierdoor kunnen er problemen in de communicatie ontstaan. Het vormen van hypotheses zit tussen de indirecte, impliciete en de directe, expliciete procedures in en is gebaseerd op het interpretatieproces van de gespreksdeelnemers. Bij het vormen van hypotheses maakt een gespreksdeelnemer gebruik van zijn perceptie, kennis, ervaringen en linguïstische middelen om het gesprek op gang te houden en de eventuele problemen in de communicatie op te lossen. De expliciete, directe procedures waarvoor een gespreksdeelnemer kan kiezen bij het uiten van een uiting bestaan uit het herhalen van het onbegrepen deel van de boodschap en het stellen van metalinguïstische vragen en het geven van metalinguïstische opmerkingen.

18 Casus 1 Instructies Werkblad 3 Tijdslimiet: 5 min. Feedback

19 Videofragment

20 Casus 2 Wat als…? Groepsopdracht Uitleg Werkblad 4 en 5
Tijdslimiet: 10 min. Plenaire bespreking

21

22 Een alternatief Gedragsgebaseerd interview Werkblad 6 (huiswerk )
Wat? Hoe? Waarom? Werkblad 6 (huiswerk ) Kandidaten worden gevraagd om specifieke voorbeelden te geven over hoe zij in het verleden opgetreden in plaats van gevraagd te worden naar hun ideeën en meningen. De algemene vragen afkomstig uit traditionele interview (bv. “Vertel iets over jezelf”) worden vervangen door vragen die beginnen met “Vertel over de tijd dat…” of “Omschrijf de situatie wanneer…”. Deze techniek van doorvragen vraagt van een kandidaat ‘real-life’ situaties te relativeren en daardoor is meer effectief door inzicht te creëren in hoe de kandidaat de vaardigheden toepast. De clue om het meest gedetailleerde antwoorden te verkrijgen op je vragen en de vaardigheden van een kandidaat uit te vissen is het opzetten van de juiste vragen voor de vacature en het tasten voor de meest gedetailleerde antwoorden. Daarom is het begrip van de vaardigheden die zijn nodig voor de uitvoering van de werkzaamheden. Nadat de list van beoogde vaardigheden is gecreëerd, kunnen vragen rond deze vaardigheden ontworden worden. Neem bijvoorbeeld een positie waarin een kandidaat moet met gefrustreerde patiënten of cliënten werken. In dat geval worden de vragen ontworpen die de situaties bespreken waarin de kandidaat met de patiënten of cliënten in contact was: “Omschrijf de situatie wanneer een cliënt of een patiënt gedroeg zich lastig en wilde geen doktors’ recepten volgen. Hoe heeft u de cliënt geconfronteerd en de situatie opgelost?” Geef de kandidaat tijd om na te denken over zijn antwoord om zo veel mogelijk details te krijgen. Als de antwoorden te breed of te waag zijn, luister goed en bereid je voor vervolgvragen (bv. “Welke stappen hebt u genomen om de frustratie van de patient aan te pakken? Wat hebt u geleerd van deze ervaring? Terugkijkend, zou u nu anders handelen?” etc.). Internationaal wordt ‘behavior-based interviewing’ geprezen als de beste voorspeller van toekomstige prestaties. De efficiency van dit soort interview ligt 1000% hoger dan een traditionele interview. Door naar reële ervaring van kandidaten te vragen en niet de hypothetische veronderstelling hoe de kandidaat in die of andere situatie zich zou gedragen (zeggen betekent niet automatisch doen) helpt de turnover tijdens de selectie te reduceren. Bovendien lost deze aanpak de mogelijke culturele onbalans die de vereiste zich te promoten tijdens de sollicitatie gesprek met zich brengt. Zelfs voor mensen waar het prezen van eigen kwaliteiten als immoreel wordt gezien (bv. China) is het makkelijker de reële werksituaties omschrijven waar zij hun professionaliteit en vaardigheden konden tonen. Onze verwachting is daarom dat de gedragsgebaseerde interview betere resultaten zal geven tijdens de kandidaat screening en ook gelijke kansen geeft aan mensen met andere culturele waarden. De veronderstelling van de oude school “Ik ken de goeie wanneer ik hem zie” wordt vervangen door de nieuwe principe: “Hypothetisch is uit, realiteit is in”.

23 Samenvatting Gedragsgebaseerde interviewtechnieken als instrument om zelf-denigratie als beleefdheidstrategie tegen te gaan Efficiënt intercultureel intakegesprek Doel Cultuur Intercedent Interpretatie Cultuur Interpretatie Doel Kandidaat

24 Doel bereikt? ZELFSTANDIG de miscommunicatie kunnen traceren
Analyseschema Samenwerkingsstrategieën de passende gespreksstrategieën kunnen kiezen Bewust zijn van alternatieven Gedragsgebaseerd interview vb.

25 Meer informatie Vervolg training Bronnen:
boeken, artikelen, elektronische bronnen ????? Voor de vervolgtrainingen stellen wij de volgende thema’s voor: Face Negotiation Theory en conflicthantering Guanxi vs. Networking Gezichtsbescherming in internationale onderhandelingen Beleefdheid vs. onbeleefdheid Gedragsgebaseerde interview technieken (workshop) Machtsverhouding en de rol van gatekeeper

26 Feedback Contact gegevens: E-mail: trainingen@eastwestsupport.eu
Gijs Hellemons Lieke de Jong Meijke van der Plas Elena Plotnikova Telefoon: