Download de presentatie
De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub
1
Geschiedenis van het Nederlands
Oudnederlands
2
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
3
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Proto-Indo-Europees Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch, Indo-Iraans, Tochaars Proto-Germaans Gemeengermaans Oer-West-Germaans Ingweoons Oudwest-Germaans Continentaal Oudwest-Germaans Oer-Noord-Germaans Oer-Oost-Germaans Ingweoons kustdialect Oudnederfrankische dialecten Oudhoogduitse dialecten Angelsaksische dialecten Oudfriese dialecten Oudsaksische dialecten OUDNEDERLANDS
4
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudnederlands: wat? verzamelbegrip voor de dialecten van enkele Germaanse stammen die zich na de Volksverhuizingen (4de – 6de eeuw) in de Lage Landen hebben gevestigd.
5
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Afbakeningsproblemen (geografisch, temporeel,…)
6
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Germaanse Volksverhuizingen (4de – 6de eeuw) Invallen van Hunnen Verdwijnen Romeinse macht => talrijke stammen en volkeren verhuizen
7
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudnederlands: wie? Ingweoonse Germanen = Kustgermanen Frankische Germanen
8
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Ingweoonse Germanen = Kustgermanen
9
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
De Franken “Monsters, waarvan de kop wordt bekroond door naar voren gekamd haar, terwijl de nek, Die op die manier van bekleding is ontbloot, sterk glimt. […] Reeds in de jeugdjaren is hun Liefde voor de strijd al tot volle wasdom gekomen.” (Sidonius Apollinaris)
10
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
De Franken Verzamelnaam voor onderling verwante kleinere volkeren
11
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
De Franken Oorspronkelijk woongebied: tussen de Rijn en de Weser
12
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
De Franken De Saliërs De Ripuariërs (< ripa = oever)
13
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
14
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Karel de Grote ( )
15
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Karel de Grote ( ) In 771 werd hij koning van het rijk der Franken, dat ook de latere Nederlanden omvatte.
16
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudnederlands: wanneer? Ca. 8ste eeuw tot ca. 1150
17
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom?
18
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom? Verloren gegaan (oorlog, brand, plunderingen, natuurrampen)
19
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom? Verloren gegaan (oorlog, brand, plunderingen, natuurrampen) In de vroege Middeleeuwen was de schrijftaal Latijn – de volkstaal werd mondeling overgeleverd, teksten voorgedragen/gezongen
20
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Proto-Indo-Europees Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch, Indo-Iraans, Tochaars Proto-Germaans Gemeengermaans Oer-West-Germaans Ingweoons Oudwest-Germaans Continentaal Oudwest-Germaans Oer-Noord-Germaans Oer-Oost-Germaans Ingweoons kustdialect Oudnederfrankische dialecten Oudhoogduitse dialecten Angelsaksische dialecten Oudfriese dialecten Oudsaksische dialecten OUDNEDERLANDS
21
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Ingweoonse kustdialecten geen restanten (Opm.: wel in het Nederlands en enkele dialecten van het Nederlands, zie vorig college)
22
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudoostnederfrankisch Enkele woorden en fragmenten De Wachtendonckse psalmen (in kopie overgeleverd) Arnold Wachtendonck (bezat die kopie)
23
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudoostnederfrankisch De Wachtendonckse psalmen (in kopie overgeleverd) Herta min gidruouit ist an mi In forta dodis fiel ouir mi Mijn hart is bedroefd in mij en De vrees voor de dood viel over mij
24
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudoostnederfrankisch De Wachtendonckse psalmen (in kopie overgeleverd) <herta> hart <geuan, geuon // geuen> geven
25
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Oudwestnederfrankisch Enkele woorden en fragmenten Glos/glosse (mv: glossen) = verklarende aantekening of vertaling van een woord tussen de regels of in de marge van een tekst
26
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Hebben olla uogala u = v => Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu
27
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
van “Thiudiska” tot “Nederlands” naamgeving
28
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling thiudiska (“van het volk”) vs. Latijn diets (Vlaanderen; Brabant; West-Limburg) duuts (Hollands; Oost-Limburg) Vgl. Eng. “Dutch”
29
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling 13de/14de eeuw in Vlaanderen diets vlaemsch
30
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw Bourgondische tijd Groei van een Nederlands samenhorigheidsbesef én van een Nederlands taalbewustzijn
31
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw => behoefte tot profilering ten opzichte van het Duits
32
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw => behoefte tot profilering ten opzichte van het Duits = Overlantsch
33
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling 15de/16de eeuw Overlantsch (=> Duits) Nederlantsch (=> Nederlands) vs
34
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling 16de-18de eeuw Nederlantsch (=> Nederlands) Nederduytsch (=> Nederlands) en
35
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Historische ontwikkeling 19de eeuw Nederlands
36
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
2. Tegenwoordige naamgeving Nederlands Dutch, Niederländisch, néerlandais
37
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term !De standaardtaalvariant(en) in Vlaanderen noemen we Nederlands (hoewel in de praktijk vaak Vlaams genoemd, in Noord en Zuid)
38
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term In taalkundige zin: verzameling Nederlandse regionale taalvariëteiten gesproken in het gebied van het oude graafschap Vlaanderen
39
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
het oude graafschap Vlaanderen
40
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term In taalkundige zin: West-Vlaams Oost-Vlaams Zeeuws-Vlaams Frans-Vlaams
41
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Vragen bij dit college Het is problematisch om het Oudnederlands af te bakenen. Wat moeten we verstaan onder Oudnederlands? Geef een indicatie wie deze taalvariëteit sprak, en waar en wanneer dat gebeurde. Hoe komt het dat er zo weinig Oudnederlands taalmateriaal is overgeleverd? In de Wachtendonckse psalmen vind je zowel de vorm <geuan> als <geuen> (= geven). Geef daar een verklaring voor. Situeer ook kort de Wachtendonckse psalmen. Geef een historisch overzicht van de namen die aan de taal werden gegeven die tegenwoordig “Nederlands” wordt genoemd.
42
Geschiedenis van het Nederlands
Oudnederlands
Verwante presentaties
