Vergrijzing en zorg, de uitdaging anders op het platteland? Bert Meulemans 1Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland.

Presentatie over: "Vergrijzing en zorg, de uitdaging anders op het platteland? Bert Meulemans 1Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland."— Transcript van de presentatie:

1 Vergrijzing en zorg, de uitdaging anders op het platteland? Bert Meulemans 1Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland

2 Veroudering en zorg? Veroudering lange termijn %65+ –1840-1920 7% - 2008 17% –2040 25% - 2060 26% –Ritme wijzigt – versnelling 2015 pensioenen  2030 zorg Beschikbaarheid-betaalbaarheid van zorg? –Economische component: moeilijk voorspelbaar Activiteitsgraad : laag 55-64j Overheidsfinancieën Economische conjunctuur –Institutionele : formele – informele zorg –Inkomenspositie van ouderen Regionale spreiding behoeften – voorzieningen – draagkracht –Uitdaging anders stad – platteland ? Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland2

3 VEROUDERING – ZORGBEHOEFTE Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland3

4 80+ % totale bevolking Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland4

5 Vergrijzing regionaal Aantal 80-plus : –Hoog: kust, landelijke regio’s en agglomeratiesteden –Laag: Antwerpse Kempen, noord en midden Limburg Aantal 0-4j hoog: –Vlaams-Brabant (Leuven), Antwerpen noorden – aanzuigeffect als tewerkstellingspool –Kernsteden Gent, Antwerpen, Mechelen – migranten Verwachte veroudering: –Het scherpst: Antwerpse Kempen, Noord-Midden Limburg –Migratie-effecten belangrijker Veroudering op dorps- en wijkniveau Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland5

6 BESCHIKBAARHEID VAN ZORG Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland6

7 Institutionele dimensie Zorgmodellen in EU –Scandinavisch model  hoge formele zorg vb. Denemarken, Nederland, Frankrijk –Zuiderse landen  hoge informele zorg België –Hoge graad van zorg (formeel en informeel) –Combinatie formele (matig) + informele –Zweden middenpositie Mantelzorg –Partner – kinderen (trekker) –Buren niet-intieme, huishoudelijke dagelijkse zorg Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland7

8 Rusthuisbedden % 80+ Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland8

9 Uren poets- en gezinshulp 70+ Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland9

10 Centra voor dagverzorging en kortverblijf als ‰ 80+ Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland10

11 Beschikbaarheid van zorg Rusthuisbedden en serviceflats  regionaal Provinciaal: Limburg 21%, Vl.-Brabant (Leuven)  Antwerpen, West-Vl., Oost-Vl. 29% Stad-platteland beperkt: agglomeratie+banlieu  kleinstedelijk+landelijk Poetshulp- en gezinszorg  regionaal Provinciaal: W-Vl. 37u/70+  Vl-Br 27u Stad-platteland: aggl. 23u (Bra & Antw)  landelijk 36u Nieuw aanbod: dienstencentra, dag- of kortverblijf  stedelijk Vnl. stedelijk (agglomeraties en kleinere steden) Provinciale verschillen niet eenduidig Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland11

12 LOKALE DRAAGKRACHT VOOR ZORG Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland12

13 Inkomenspositie ouderen Leefomstandigheden –Armoede: 65+ 30%  24-65 10% –Levensstijl aanzienlijk beter eigenaars, consumptie, rondkomen… Verklaring –Lage wettelijke minimumpensioenen en lage vervangingsratio –Hoog privaat vermogen Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland13

14 Voorkeursregeling in de ziekteverzekering Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland14

15 Gemeentelijk belastingsvermogen Gemeentelijk belastingsvermogen berekend als de (ingecohierde) belastingsopbrengst per hoofd van de bevolking aan een gelijke (mediaan) belastingsvoet: AVP aanvullende personenbelasting 7% en OPC onroerende voorheffing 1250. Nis 2003, verwerking studiedienst Boerenbond.

16 Financiële draagkracht voor zorg Armoede niet uitsluitend stedelijk –Stedelijk: laag inkomen – hoge huur – bejaard / migrant –Platteland: laag inkomen – slecht huisvesting – (hoog)bejaard Lokaal belastingsvermogen –Belastingsopbrengst per hoofd aanvullende personenbelasting (AVP) 7% onroerende voorheffing (OPC) 1250 –Landelijke regio’s  residentiële rand Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland16

17 VEROUDERING ANDERS OP HET PLATTELAND? Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland17

18 Uitdaging anders? Veroudering = regionaal –Scherpst in Antwerpse Kempen, Limburg –Aanzuigeffect tewerkstelling –Naar de toekomst platteland belangrijker Aanbod bejaardenvoorzieningen –Regionaal: residentieel en thuiszorg –Stedelijk: vernieuwend zorgaanbod Lokaal financieel draagvlak – solidariteit –Eigenheid armoede platteland: bejaarden –Beperkt belastingsvermogen landelijke gemeenten Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland18