Ontwikkelingen afgelopen 5-10 jaar, uitdagingen voor de toekomst!

Presentatie over: "Ontwikkelingen afgelopen 5-10 jaar, uitdagingen voor de toekomst!"— Transcript van de presentatie:

1 Ontwikkelingen afgelopen 5-10 jaar, uitdagingen voor de toekomst!
Edwin Hagelen arbeidshygiënist biologische agentia Universitair Medisch Centrum Utrecht 4 maart 2004 4 maart 2004

2 Introductie Introductie, achtergrond
Arbeidshygiënist (RAH) biologische agentia bij afdeling Ziekenhuishygiëne en Infectiepreventie in UMC Utrecht (en deels bij Arbo- en milieudienst) Gericht op gezondheidszorg !

3 Inhoud: Cijfers en bronnen van biologische agentia
Risico-perceptie model Sandman Ontwikkelingen afgelopen 5 jaar RI&E-BA in Laboratoria Risico-wegingsformule HRE in ziekenhuis Conclusies Uitdaging voor de toekomst 4 maart 2004

4 Waaraan gingen Nederlanders dood in 2000?
Hart- en vaatziekten % Nieuwvormingen ,6 % Infectieziekten ,2%

5 Infectieziekten in 2000 in Nederland
Sepsis ,6 % Influenza ,3 % AIDS/HIV ,09 % TBC ,06 % Hersenvliesontsteking ,06 % maag-/darmkanaal ,02 % SOA ,01 % SARS 0? 0? %

6 Boa in Nederland 2000 t/m 2003 * Aandoening Functie Aantal meldingen
HIV-positief Arts 2 Ziekte door HIV Verpleegkundige van Spoedeisende Eerste Hulp 1 Hepatitis B Verpleegkundige 3 Laborant Medw. Bedden-centrale Huishoud dienst Onbekend * Cijfers van NCvB

7 Biologische agentia Rekening houden met beleving van mensen: risico-perceptiemodel van Sandman Risicoperceptie = realiteit ??

8 Wanneer worden mensen bang?

9 Historie van biologische agentia
Arbobesluit Biologische Agentia 1994 Verplichtingen Arbobesluit: blootstelling in kaart brengen oftewel de mate, aard en duur Gevolgen blootstelling aan biologische agentia minimaliseren Verschil: “mogelijk blootstelling aan” versus “gericht werken met biologische agentia”

10 RI&E-BA Laboratoria 1998 Weinig aandacht voor biologische agentia in bestaande vragenlijsten Vragenlijst en checklist ontwikkeld (zie web) Uitvoering RIEBA in alle laboratoria UMC Utrecht

11 Risico-inschattingsmodel
Werkgroep van NVvA-Contactgroep Gezondheidszorg en ViG opdracht: ontwikkelen methodiek voor het inventariseren en evalueren van risico’s. Resultaat: * stappenplan voor RIEBA * risico-inschattingsmodel

12 Stappenplan Aan de hand van een stappenplan starten: 1. Inschatten soort afdeling/bedrijf 2. Raadplegen deskundigen over te verwachten micro-organismen 3. Inventarisatie (vragenlijst) 4. Rondgang (checklist) 5. Evaluatie / wegen risico’s m.b.v. formule: R = F x H x K

13 1/2. Soort afdeling/bedrijf-deskundigen
Inventariseer welke micro-organismen normaal te verwachten zijn binnen de beschouwde afdeling/bedrijf. Vraag naar calamiteiten in het verleden Navraag doen bij: bedrijfsarts, Biologisch Veiligheidsfunctionaris (BVF), ziekenhuishygiënisten (patiëntenrisico’s) (micro)biologen, milieudeskundigen, etc.

14 3. Inventarisatie m.b.v vragenlijst
Is er contact mogelijk met? Risicovolle handelingen? Weet men hoe men contact kan vermijden? Houdt men zich aan de protocollen? Beleidsmatige zaken Overige zaken

15 4. Rondgang m.b.v. checklist
Bouwkundige voorzieningen Onderhoud Werkvoorschriften Instructies Persoonlijke hygiëne Veilige werkwijze Apparaten en middelen

16 5. Evaluatie / wegen risico’s met formule
R = F x H x K * R = Risico F = frequentie H = Handelingsrisico of overdrachtskans K = klasse van micro-organisme * vrij naar model van Henstra

17 Frequentie Voorkomen factor zelden + 1 soms ++ 2 Regelmatig +++ 4
vaak

18 Handelingsrisico / kans op verspreiding
Factor Grote kans 5 Enige kans 2 nauwelijks kans 0,5

19 Klasse factor Klasse 2 2 Klasse 3 5

20 Formule voor risico-analyse
Frequentie x Handelingsrisico x Klasse agens Risico-inschatting risicogetal Laag < 10 Midden > 10 en < 40 Hoog > 40

21 Overdrachtskans ziekteverwekker dosis besmettingsweg
poliovirus                12           inslikken syphilis                    57         via huid influenza A2             790          inademing SV40 virus                     inademing typhus                           inslikken cholera                   inslikken

22 Verspreidingskansen Verspreiding in de werkruimte of in het milieu
  - besmetting via de lucht - direct contact vanuit de bron - indirect contact via apparatuur, instrumentarium Activiteit geïnhaleerde KVE pipetteren 1 vallende en brekende ampul 1000 vallende en brekende culture 5000

23 Conclusies wat betreft inschattingsmodel
Model als zodanig lijkt weinig toegepast Sinds publicatie 79 maal gedownload Evaluatie na 2 jaar leverde weinig respons op Eigen ervaringen: Kwantitatief moeizaam Kwalitatief goed bruikbaar Risico-inschattingsmodel goed hulpmiddel als denkmodel

24 Uitdagingen voor de toekomst
Frequentie van blootstelling vaststellen: hoe te meten, ontbreken van normen Wat heeft de patiënt al bij zich (bij binnenkomst)? Hoe groot is kans op verspreiding? Leidt blootstelling tot kolonisatie? Leidt kolonisatie tot een infectie? Hoe effectief zijn de voorzorgsmaatregelen? (PBM’s isolatievormen etc) Transport biologisch materiaal

25 Ideeën voor de werkgroep b.f.
Verspreiding van pathogene micro-organismen in kaart brengen, meetprotocol? Opzet maken van meetprotocol om effectiviteit van beschermingsmaatregelen te monitoren? Risico-inschattingsmodel verder uitwerken? Eenheid in transporteisen? RIEBA (en risico-inschattingsmodel) ook bruikbaar (maken) voor andere sectoren?