Ingrid Tieken-Boon van Ostade (Sociohistorische taalkunde van het Engels) OED, ODNB en ECCO: nieuwe onderzoeksvragen met online databases.

Presentatie over: "Ingrid Tieken-Boon van Ostade (Sociohistorische taalkunde van het Engels) OED, ODNB en ECCO: nieuwe onderzoeksvragen met online databases."— Transcript van de presentatie:

1 Ingrid Tieken-Boon van Ostade (Sociohistorische taalkunde van het Engels) OED, ODNB en ECCO: nieuwe onderzoeksvragen met online databases

2 VICI-project  The Codifiers and the English Language: Tracing the Norms of Standard English  Onderzoek: Waar komt de norm van het StE vandaan?  Aristocratie, niet de middenklasse Grammatici en hun taalgebruik (brieventaal) Grammatica’s voor kinderen Invloed van de grammatica’s op taal (19e eeuw)  Weblog:

3 Belangrijk hulpmiddel: ECCO  Eighteenth Century Collections Online  Sinds 2004 (VICI-project sinds 2005)  150.000 boeken uit de 18 de eeuw Originele werken en herdrukken Grammatica’s!  >26 miljoen pagina’s gescand elektronisch doorzoekbaar  Sinds september 2006 in Leiden UB en The Codifiers and the English Language “ECCO: in een klap 150.000 e-boeken erbij!” In de UB catalogus opgenomen.catalogus

4 Nieuwe onderzoeksvragen?  “Ieder onderzoeksproject dat gebruik wil maken van het digitale medium … moet zich de vraag stellen naar de manier waarop … het gebruik van het digitale medium naast de werkwijze ook de onderzoeksvragen en/of onderzoeksresultaten beïnvloedt” (Van der Weel 2003:21).

5 Oxford English Dictionary (OED)  Gepubliceerd: 1884-1928 James Murray (1837-1915) Supplementen:  1933, 1972-1986 Tweede editie 1989  1 e editie+supplementen+5000 nieuwe woorden  20 delen, 22.000 pp., 500.000 woorden, 2,5 miljoen citaten  CD-Rom 1989  2 e editie op CD-Rom: 1992  Grootscheeps herzieningsproces, vanaf M (quit shilling) Niet meer in boekvorm.

6 Nieuwe onderzoeksvragen  In 1989: OED op CD-Rom  Eerste onderzoeksvraag: Caxton als taalkundig vernieuwer  Onmogelijk  In 2000: online editieonline editie Simple search:  First cited author  1356 eerste citaten  >500.000 woorden: ca. 2,7/1000  Full-text search option Historische database van 20-25 miljoen woorden  London - Londoun.

7 De OED voor en na 1989  Schäfer (1980) vs. Willinsky (1994) Voorspellingen over aantallen aanvullende citaten  Shakespeare oververtegenwoordigd, m.n. Hamlet o.a.: te Engels, te weinig vrouwen, teveel religieuze teksten, te weinig 18 de eeuw  Zoeken in verschillende velden “the label fig.” (Osselton 1988)  Een kaartenbak met voorbeelden “well-known” in de definitie (Chardonnens 1997)  Elm, n.: The name of well-known trees belonging to the genus Ulmus, esp., in England  Bath: 1. a. A well-known city in the west of England, so called from its hot springs  Herzieningsproces: verbetering?

8 Oxford Dictionary of National Biography (ODNB)  60 delen, 60.000 pp.  “55,000 biographies of people who shaped the history of the British Isles and beyond, from the earliest times to the year 2002”  1885-1900 Supplement 1901 Koningin Victoria ook opgenomen  New ODNB: 23 september 2004 tegelijkertijd online  Regelmatige “updates”.

9 Nieuwe mogelijkheden ODNBODNB  Opzoeken biografiën  Maar ook: Resultaten ordenen Full-text searches  Interessantste mogelijkheden Lowth (1710-1787)  reconstructie sociale netwerk, “names dropping”, fouten  Weblog The Codifiers and the English Language. Weblog

10 The Codifiers and the English Language  Reconstructie van sociale netwerken in de 18 de eeuw  Traceren van invloed van grammatica’s en taalgebruikers  ODNB: Lowth’s netwerk  ECCO: werken met originele bronnen zoeken naar mooie citaten en nog veel meer.

11 Grammatici als “discourse community”?  Fisher (1745), Johnson (1755), Priestley (1761), Lowth (1762)  Lowth ~ Priestley Eenzijdig  Lowth ~ Johnson Niet zo groot als verondersteld  Lowth ~ Fisher Geen onderlinge verwijzingen  Lowth ~ Ash Eenzijdig  Verklaring?

12 Andere voorbeelden  Achtergrondliteratuur: Lowth in één adem met Priestley, Murray  In ECCO: Lowth in één adem met Harris, Hermes (1751) Relaties systematisch onderzoeken.

13 Alleen maar voordelen?  Als onderzoeker de juiste vragen leren stellen  ECCO: Niet alles is vindbaar Alleen de publicaties in de British Library  Resultaten zo betrouwbaar als de kwaliteit van de bron  Gaan we nu meer publiceren?