Een rol voor sociale economie in de aanpak van voedselverlies? 10u30-10u40 Tine Van Rumst KOMOSIE vzw.

Presentatie over: "Een rol voor sociale economie in de aanpak van voedselverlies? 10u30-10u40 Tine Van Rumst KOMOSIE vzw."— Transcript van de presentatie:

1 Een rol voor sociale economie in de aanpak van voedselverlies? 10u30-10u40 Tine Van Rumst KOMOSIE vzw

2 KOMOSIE vzw? Even voorstellen! KOepel van MilieuOndernemers in de SocIiale Economie  Koepelorganisatie Vlaamse Kringloopcentra en Energiesnoeiers  Doel = verenigen en ondersteunen van sociale economie ondernemingen die activiteiten met milieumeerwaarde uitvoeren ▪als belangenbehartiger, vertegenwoordiger, denktank, kenniscentrum, dienstverlener en procesbegeleider

3 KOMOSIE vzw? Even voorstellen! Kringloopcentra  positie verworven mede dankzij structurering en ondersteuning Vlaamse overheid en unieke samenwerking lokale besturen  Kringloopactiviteiten vaak ontstaan vanuit lokaal antwoord op armoedebestrijding. Groei door koppeling milieu (producthergebruik) en sociale tewerkstelling  heel wat troeven en know-how (logistieke expertise, meer dan 5000 ervaren medewerkers, 118 Kringwinkels...) Energiesnoeiers  ontwikkeling sector Energiesnoeiers (eind 2006) = uitbouw netwerk vanuit gezamenlijk streven naar kwaliteit en met link naar kwetsbare doelgroepen (energiearmoede)

4 Een nieuwe niche in de sociale economie?  KOMOSIE gelooft in niche rond voedselverlies, waarbij: ▪milieu, economische en sociale meerwaarden worden gegenereerd ▪een rol is weggelegd voor kortgeschoolden en langdurig werkzoekenden  KOMOSIE wil ▪sociale economiebedrijven collectief ondersteunen om in deze niche activiteiten op te starten, uit te breiden of in te passen in een ruim netwerk én met meerwaarde voor mensen in armoede!

5 Milieu meerwaarden  Voedselproductie heeft zware milieu-impact. Verlies van voedsel = verlies schaarse grondstoffen gebruikt om voedsel te produceren  Aanpak voedselverlies volgens hiërarchie ‘cascade van waardebehoud’ (OVAM) ▪preventie van voedselverlies ▪toepassing voor humane voeding * ▪converteren voor humane voeding (be-, ver- en herbewerking voedsel) * ▪toepassen in dierenvoeding ▪grondstoffen voor de industrie ▪verwerken tot meststof door vergisting en/of compostering ▪toepassing voor duurzame energie: doel is energieopwekking ▪verbranden als afval (zonder energieopwekking) ▪storten (verboden in Vlaanderen) * Kansen voor sociale economie

6 Sociale meerwaarden Vanuit emancipatorische kijk op armoede:  gezonde voeding (variatie in aanbod, evenwichtige voeding...)  sociale restaurants/dorpskeukens (ontmoeting)  sociale kruideniers (betaalbare voeding)  jobcreatie en vrijwilligerswerk (werk als middel tot emancipatie) ... “Voedsel bepaalt ons leven. Het geeft vorm aan stad en platteland. Voedsel is politiek. Voedsel is cultuur.” Carolyn Steel (Hungry City, How Food Shapes Our Lives, 2008)

7 Economische meerwaarden  creatie (duurzame) werkgelegenheid voor kortgeschoolden en langdurig werkzoekenden dankzij opleiding en begeleiding op maat  met doorstromingskansen naar reguliere sectoren  Logistiek, horeca...  verwerven extra opdrachten (cfr. Cascade van waardebehoud)  verminderen druk op bestaande jobs in SE door oa crisis en globalisering  verminderen afvalverwerkingskosten verschillende partners (veiling, distributie,...)

8 Sociale economie?  Brede verzameling initiatieven en ondernemingen, ruime activiteitenwaaier  Relevantste werkvormen (in dit kader): ▪lokale diensteneconomie, beschutte en sociale werkplaatsen, invoegbedrijven, werkervaringsprojecten en arbeidszorg  LDE (lokale diensteneconomie) ▪aanvullend dienstenaanbod vanuit overheid, speelt in op maatschappelijke noden ▪model klaverbladfinanciering (= inbreng verschillende belanghebbenden) ▪uitbouw lokaal project voedselverlies is te onderzoeken piste  Beschutte en sociale werkplaatsen (toekomstige maatwerkbedrijven) ▪ondernemingen ontwikkelen economische activiteiten (middel) om mensen met grote afstand tot arbeidsmarkt in te schakelen (doel)

9 Sociale economie?  Invoegbedrijven (toekomstige maatwerkafdelingen) ▪ondernemingen schakelen vanuit een bestaande activiteit (doel) één of meerdere werknemers kwaliteitsvol in (middel)  Werkervaringsprojecten (WEP) ▪schakel in traject naar werk ▪doel = aanbieden leerwerkervaring (6 - 12 maanden) en versterken van algemene competenties met het oog op uitstroom naar de reguliere arbeidsmarkt ▪Er zijn heel wat lopende WEP-projecten met linken naar het voedsingsgebeuren (horeca, logistiek...)

10 Sociale economie? Welke jobs? Enkele voorbeelden  (her)verpakken, (her)labelen, sorteren, pakketten maken van ‘bijna vervallen’ voedingsmiddelen of voedingsmiddelen waarvan de verpakking is beschadigd (vb. foutieve bedrukking, verkeerd verlijmd...)  inblikken, wecken, vacuüm verpakken van verwerkte voeding  inzameling, beheer en distributie van voedseloverschotten  (tijdelijk) stockeren (magazijn), administratie...  wassen, snijden, verpakken en invriezen van onverkochte verse producten op veilingen via ‘enclave’ of ‘invoegafdeling’  verwerken van groenten en fruit in soep, fruitsap, confituur

11 Sociale economie? Welke jobs? Enkele voorbeelden  prijzen, in rekken plaatsen, inventariseren… van voedsel tegen betaalbare prijzen (cfr. sociale kruidenier)  digitaal verwerken van het aanbod (distributie beschikbaar voedsel via websites, sociale media...)  verwerken van overschotten verkregen via van moestuinen, volkstuintjes, stadslandbouw, voedselteams...  transport van voedsel en/of organisch restafval (ifv coöperatieve rond biogasproductie uit lokale organische afvalstromen?)  Organisatie/ondersteuning sociale dienstverlening zoals sociale traiteur, sociale restaurants, dorpskeukens, kookinitiatieven gezonde voeding... ... Vele jobopportuniteiten doorheen de volledige voedselketen

12 Nood aan verder onderzoek en overleg  Rond afzetmarkt sociale distributie van voedseloverschotten ▪Hoe groot bedraagt deze?  Rond aanbodzijde ▪Wie heeft welke overschotten?  Wettelijk kader (duidelijkheid) ▪rond verkoopbaarheid van geschonken goederen ▪rond verlenging houdbaarheidsdatum na bewerking  Afstemmen en bijeenbrengen van bestaande initiatiefnemers ... Doeboek als kans, ook voor de sociale economie !!

13 Meer info? KOMOSIE vzw Uitbreidingsstraat 470 2600 Berchem info@komosie.be