Omgaan met ruimte Een vormingspakket over ruimtelijke ordening.

Presentatie over: "Omgaan met ruimte Een vormingspakket over ruimtelijke ordening."— Transcript van de presentatie:

1 Omgaan met ruimte Een vormingspakket over ruimtelijke ordening

2

3 Module A Het begrippenkader

4 A Het begrippenkader Ruimte en ruimtelijke kwaliteit
Draagkracht en duurzaamheid Ruimtelijke planning en ruimtelijk beleid Ruimtelijk beleid en andere beleidsdomeinen

5 A Ruimte en ruimtelijke kwaliteit Ruimte
de omgeving waarin de mens leeft en werkt Ruimtelijke kwaliteit een na te streven waardering van de ruimte gebruikswaarde toekomstwaarde belevingswaarde

6 A Een typisch Vlaamse situatie

7 A Draagkracht en duurzaamheid Ruimtelijke draagkracht
de mate waarin iets aan de ruimte kan worden toegevoegd of ontnomen zonder verstoring evenwicht tolerantie van functies

8 A Draagkracht en duurzaamheid

9 A Samengaan van functies in havengebied

10 A Samengaan functies aan de kust

11 A Draagkracht en duurzaamheid Ruimtelijke structuur
de samenhang tussen ruimtelijke elementen en activiteiten Structuurbepalende elementen beschrijven de hoofdlijnen van de ruimtelijke structuur op verschillende niveaus

12 A Draagkracht en duurzaamheid Ruimtelijk samenhangend geheel
- specifieke verschijningsvorm - eigen ruimtelijke structuur - duidelijk lokaliseerbaar in de ruimte

13 A Ruimtelijk samenhangend geheel

14 A Industrie in de open ruimte

15 A Ruimtelijke planning en ruimtelijk beleid
Ruimtelijke planning, ruimtelijk beleid en ruimtelijke ordening planmatig denken en werken om ruimtelijke samenhang te creëren Ruimtelijk beleid zuinigheid in het gebruik van de ruimte draagkracht van de ruimte als norm bewaken ruimtelijke kwaliteit

16 A Draagkracht en duurzaamheid

17 A Ruimtelijke planning en ruimtelijk beleid Ruimtelijke ordening
fysisch resultaat van ruimtelijk beleid organisatie en uitvoering van de beleidsbeslissingen Stedenbouw kader voor architecturale programma’s

18 A Gepland ruimtelijk samenhangend geheel

19 A Gepland ruimtelijk samenhangend geheel

20 A Structuurplanning en ruimtelijk structuurplan Structuurplanning
een dynamisch en continu proces van visie-en beleidsvorming verbetering van de kwaliteit van de ruimte gewenste ruimtelijke structuur op lange termijn haalbaarheid van de geformuleerde wensen

21 A Structuurplanning en ruimtelijk structuurplan
resultaat van structuurplanningsproces op een bepaald ogenblik voor een beleidsperiode voor een bepaalde ruimte

22 A Structuurplanning en ruimtelijk structuurplan

23 A Ruimtelijk beleid en andere beleidsdomeinen

24 A Ruimtelijk beleid en andere beleidsdomeinen

25 A Ruimtelijk beleid en andere beleidsdomeinen

26 A Ruimtelijk beleid en andere beleidsdomeinen

27 Module B De evolutie van onze ruimte

28 B De evolutie van onze ruimte
De gedaantewisseling van de Vlaamse ruimte Het ruimtelijk beleid was ontoereikend De grote problemen en grote potenties van onze ruimte De uitdaging van duurzame ruimtelijke ontwikkeling

29 B De gedaantewisseling van de Vlaamse ruimte
Alsmaar meer mensen en gezinnen - gezinsverdunning - welvaartsstijging - ... groeiende vraag naar ruimte

30 B De gedaantewisseling van de Vlaamse ruimte
Het wonen maakt zich los van stad en dorp de gefragmenteerde stad De toegenomen mobiliteit kettingreactie: - niet competitief openbaar vervoer - overschrijding draagkracht stadskernen - verlies en versnippering open ruimte - files

31 B Ruimtelijke draagkracht

32 B De gedaantewisseling van de Vlaamse ruimte Lintbebouwing
versterkt historisch fenomeen De open ruimte als overloop voor de stedelijke functies De transformatie van het landschap door de landbouw

33 B Lintbebouwing

34 B De gedaantewisseling van de Vlaamse ruimte

35 B De gedaantewisseling van de Vlaamse ruimte

36 B De gedaantewisseling van de Vlaamse ruimte

37 B Landbouw in Vlaanderen (gewestplan)

38 B Bossen in Vlaanderen

39 B Complex samengaan van landbouw en landschap

40 B Het ruimtelijk beleid was ontoereikend
- geen coherente langetermijnvisie - volgend i.p.v. sturend externe factoren: globalisering individualisering Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (1997) een nieuw antwoord

41 woonareaal neemt tussen 1997 en 2007 toe met 57.000 ha!
B De grote problemen en grote potenties van onze ruimte Spreiding van de bebouwing verder zetten huidige trend woonareaal neemt tussen 1997 en 2007 toe met ha!

42 B Spreiding van bebouwing

43 B De grote problemen en grote potenties van onze ruimte
Uitgebreide infrastructuur en onderbezette voorzieningen - goede maar dure voorzieningen Natuurlijke en landschappelijke elementen gaan teloor Milieuproblemen in onze ruimte - fysisch zeer verspreide vervuiling - milieukost mobiliteit

44 B Goede maar dure nutsvoorzieningen

45 B Ruimtelijke kwaliteit

46 B De grote problemen en grote potenties van onze ruimte

47 B De uitdaging van duurzame ruimtelijke ontwikkeling
- integrale aanpak - coherente toepassing efficiënte regelgeving trendbreuk problemen en kansen = stimulans voor visievorming

48 B Ruimtelijke kwaliteit en recreatie

49 Module C Naar een beter ruimtelijk beleid

50 C Naar een beter ruimtelijk beleid Doel van een ruimtelijk beleid
Uitgangspunten voor een ruimtelijk beleid Structuurplanning als methodiek voor een goed ruimtelijk beleid Het driesporenbeleid

51 C Doel van een ruimtelijk beleid Enerzijds
maatschappelijke doelstellingen aanspraken op de ruimte door alle sectoren Anderzijds ruimtelijke draagkracht

52 C Uitgangspunten van een ruimtelijk beleid
Duurzaamheid of zorg voor de toekomst zorg voor toekomst contextgebonden

53 C Uitgangspunten van een ruimtelijk beleid Ruimtelijke draagkracht
zonder verstoring evenwicht tolerantie van functies

54 C Uitgangspunten van een ruimtelijk beleid Kwaliteit van de ruimte
gebruikswaarde toekomstwaarde belevingswaarde

55 C Uitgangspunten van een ruimtelijk beleid Subsidiariteitsbeginsel
houdt in dat elke overheid zich bezighoudt met die materies die het meest geschikt zijn om op dat niveau geregeld te worden

56 C Functionele draagkracht

57 C Structuurplanning als methodiek voor een goed ruimtelijk beleid
1 beschrijving en analyse 2 visie op wat ruimtelijk gewenst is 3 concrete (beleids)doelstellingen 4 actieprogramma 5 resultaten op terrein

58 C Planningsproces

59 C Het driesporenbeleid

60 C Ruimtelijk principe

61 C Planningsproces

62 C Communicatie

63 D Communicatie met woord en beeld

64 Module D Instrumenten voor het ruimtelijk beleid

65 D Instrumenten voor het ruimtelijk beleid
De wet op de Stedenbouw en de Ruimtelijke Ordening van 1962 Bestemmingsplannen als belangrijkste instrument Het openbaar onderzoek als enig communicatiemoment

66 D Instrumenten voor het ruimtelijk beleid
Van een volgend naar een sturend beleid De ruimtelijke structuurplannen Ruimtelijke uitvoeringsplannen en andere uitvoerings-instrumenten Grond- en pandenbeleid Vergunning en toelating Toezicht en handhaving

67 D De wet op de Stedenbouw en de Ruimtelijke Ordening van 1962
Ruimtelijke beleidsinstrumenten nagenoeg ongewijzigd van Ruimtelijke scheiding van functies Verwatering door opeenvolgende aanpassingen

68 D De wet op de Stedenbouw en de Ruimtelijke Ordening van 1962
Bestemmingsplannen als belangrijkste instrument Het bodembestemmingsplan legt gebruik en functie van (een deel van) het grondgebied vast Het openbaar onderzoek als enig communicatiemoment

69 D De wet op de Stedenbouw en de Ruimtelijke Ordening van 1962

70 D De wet op de Stedenbouw van 1962: gewestplan

71 D De wet op de Stedenbouw van 1962: BPA

72 D Van een volgend naar een sturend beleid Inhoud van het structuurplan
Deel 1: Informatief gedeelte - bestaande ruimtelijke structuur - analyse van het gevoerde ruimtelijk beleid - planningscontext - verband met hogere structuurplannen - resultaten van het onderzoek naar behoeften - ruimtelijke problemen, kwaliteiten en kansen

73 D Van een volgend naar een sturend beleid Inhoud van het structuurplan
Deel 2: Richtinggevend gedeelte - visie gewenste ruimtelijke ontwikkeling - gewenste ruimtelijke structuur - actieprogramma: fasering en prioriteiten Deel 3: Bindend gedeelte

74 D Van een volgend naar een sturend beleid Planningsinstrumenten
Vlaams Gewest - Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (met Ruimtelijke Kernbeslissingen) - Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen Provincie - Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan - Provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen Gemeente - Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan - Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen

75 D Planningsproces

76 D Driesporenbeleid

77 D Planningsproces

78 D RSV: schematische weergaven van de ruimtelijke visie op Vlaanderen

79 D Ruimtelijke principes

80 D Ruimtelijke principes Gedeconcentreerde bundeling

81 D Ruimtelijke principes Poorten als motor voor ontwikkeling

82 D Ruimtelijke principes
Infrastructuren als verzamelplaats voor activiteiten

83 D Ruimtelijke principes Netwerk van beek- en riviervalleien

84 D Ruimtelijke principes Open-ruimteverbindingen

85 D Ruimtelijke uitvoeringsplannen en andere uitvoeringsinstrumenten
- R.U.P.: bodembestemming, inrichting en beheer uitvoering visie ruimtelijk structuurplan - Stedenbouwkundige en verkavelingsverordeningen - voorschriften van stedenbouwkundige aard - technische en financiële lasten voor de verkavelaar - Formele overgang van oude naar nieuwe plannen - gewestplannen en gemeentelijke plannen van aanleg uitvoeringsplannen

86 D Verruimd BPA

87 D Verkavelingsplan

88 D Bouwplan

89 D Van een volgend naar een sturend beleid Grond en pandenbeleid
- ingrijpen in marktmechanismen - instrumenten: grondbeleidsplan recht van voorkoop planschade en planbaten grondfonds onteigening, rooilijnplan, ruil- en herverkavelingsplan

90 D Van een volgend naar een sturend beleid Vergunning en toelating
- subsidiariteit gemeentelijke autonomie stedenbouwkundig/planologisch attest Toezicht, handhaving en preventie

91 Module E Het ruimtelijk beleid in de praktijk

92 E Het ruimtelijk beleid in de praktijk
Een draaiboek voor een doeltreffend ruimtelijk beleid De gemeentelijke aanpak Een gebiedsgerichte aanpak

93 E Een draaiboek voor een doeltreffend ruimtelijk beleid
- een complexe en moeilijke opdracht - integratie andere beleidsdomeinen toegepaste driesporenplanning Voorbeelden: Gemeente Staden (West-Vlaanderen) Ruimtelijk Ordenings- en Milieuproject Gentse Kanaalzone

94 E De gemeentelijke aanpak Vertrekken vanuit kansen en problemen
Nood aan toekomstvisie krachtlijnen omschrijving knelpunten en tegenstellingen communicatie

95 E De gemeentelijke aanpak Overleg projectgroep
per thema discussie op verschillende niveaus overzichtstentoonstelling, infokrant, ondersteunende initiatieven

96 E De gemeentelijke aanpak Vertalen in een concept
principes van visie kernachtig en bondig in ruimtelijke termen

97 E De gemeentelijke aanpak

98 E De gemeentelijke aanpak

99 E De gemeentelijke aanpak

100 E De gemeentelijke aanpak Onderzoek waar nodig
in functie van belang voor toekomstvisie gericht aanvullend onderzoek

101 E De gemeentelijke aanpak Databank en G.I.S.
geïntegreerd verwerken, analyseren en afbeelden van ruimtelijke gegevens

102 E De gemeentelijke aanpak Verder verloop van het proces
intentienota en basisnota’s formuleren toekomstvisie voorontwerp-gemeentelijk structuurplan ontwerp-structuurplan goedkeuring gemeenteraad goedkeuring Vlaamse regering ( 4 à 5 jaar)

103 E Een gebiedsgerichte aanpak
Een integrerende aanpak in een welomlijnd gebied duidelijke kenmerken, problemen en potenties welbepaalde partners Een indicatief integratiekader open voor dynamiek en evolutie Een bindend pakket van acties doel = collectieve ruimtelijke beleidsovereenkomst Gericht op duurzame ontwikkeling

104 E Een gebiedsgerichte aanpak Een algemene evaluatie
- geïntegreerde beleidsgerichte aanpak - overlegstructuur gemeenschappelijke visie uitvoeringsgerichte acties

105 E Een gebiedsgerichte aanpak: ROM Gent

106 De ruimtelijke ordening rondom ons
Brussel - gewestelijk ontwikkelingsplan (GEWOP) - geconcretiseerd in: Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP) Gemeentelijke Ontwikkelingsplannen (GEMOP) Gemeentelijke Bijzondere Bestemmingsplannen (BBP) Specifieke plannen

107 De ruimtelijke ordening rondom ons
Europa - Europees Ruimtelijk Ontwikkelingsperspectief (EROP) - niet bindend - stimuleren van transnationale en grensoverschrijdende samenwerking (o.a. Interreg)

108 De ruimtelijke ordening rondom ons
Wallonië - Schéma de Développement de l’Espace Régional (SDER) - Prescriptions Réglementaires de l’Aménagement du Territoire (PRAT) - vooral gewest en gemeenten - structuurschema’s als referentiekader

109 De ruimtelijke ordening rondom ons
Benelux - Tweede Benelux Structuurschets - indicatief - internationaal ruimtelijk referentiekader

110 Concept tweede Benelux structuurschets