1. Newtoniaanse Kosmologie GeschiedenisGeschiedenis De FriedmannvergelijkingenDe Friedmannvergelijkingen Open en gesloten heelalOpen en gesloten heelal.

Presentatie over: "1. Newtoniaanse Kosmologie GeschiedenisGeschiedenis De FriedmannvergelijkingenDe Friedmannvergelijkingen Open en gesloten heelalOpen en gesloten heelal."— Transcript van de presentatie:

1 1. Newtoniaanse Kosmologie GeschiedenisGeschiedenis De FriedmannvergelijkingenDe Friedmannvergelijkingen Open en gesloten heelalOpen en gesloten heelal Heelal met koud materiegasHeelal met koud materiegas Heelal met relativistisch gasHeelal met relativistisch gas

2 Geschiedenis sterreneilanden Zijn de nevelvlekken sterreneilanden als het onze? (Immanuel Kant 18e eeuw) veranderlijk Het heelal is veranderlijk! (William Herschel, dubbelsterren, 18e eeuw) ‘s nachts donker Waarom is het ‘s nachts donker? (Heinrich Olbers ~1800) dijt uit Het heelal dijt uit! (Vesto Slipher 1914; Edwin Hubble 1929) oergloed Is de oergloed nog zichtbaar? (George Gamow 1942; Arno Penzias & Robert Wilson 1965) homogeen en isotroop Is het heelal homogeen en isotroop? (Gerard de Vaucouleurs 1970; Hubble Space Telescope)

3 Theorie van het heelal is theorie van dezwaartekracht! Theorie van het heelal is theorie van de zwaartekracht! Isaac Newton 1642 - 1727 Albert Einstein 1875 - 1955: Algemene RelativiteitsTheorie 1915 is Newton een goede benadering voor Einstein! Zolang

4 Homogeen koud gas, uniform expanderend De Friedmannvergelijkingen F1

5 De gasvergelijking Adiabatisch expanderend warm gas: Interne energie effectieve massadichtheid F2

6 “Constante” van Hubble Kritische dichtheid

7 Open of gesloten heelal? k < 0 k = 0 k > 0 ? kritisch open gesloten

8 R(t) t t t Eindig in ruimte en tijd! Oneindig in ruimte en tijd!

9 R

10 Huidige leeftijd als functie van

11 Kritisch heelal met koud materiegas Kritisch heelal met relativistisch gas F1 F2

12 R