PBO - Opleiding Onderluitenant

Presentatie over: "PBO - Opleiding Onderluitenant"— Transcript van de presentatie:

1 PBO - Opleiding Onderluitenant
Vliegtuigbranden

2 VLIEGTUIGBRANDEN Naar de hel … en terug …
Pascal Van De Velde – Brandofficier Air Traffic Control Centre - Defensie

3 Naar de hel … Veelal groot aantal slachtoffers, over een grote oppervlakte verspreid … Grote hoeveelheden brandstof, hevige en uitgebreide branden … Aanwezigheid van talrijke gevaren … Gebrek aan tijd en blusmiddelen … Onbekende of onvoldoende gekende objecten … … Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

4 en terug … Inzicht in de gevaren … Kennis van de objecten …
Weten wat te doen … Weten wat te gebruiken … Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

5 Algemene maatregelen Massale uitruk, zeker schuimbluswagen(s) en poederbluswagen(s) Coördinatie door provinciaal rampenplan Openbare en militaire vliegvelden hebben eigen hulpplannen en gespecialiseerde brandweer Onmiddellijke versterking noodzakelijk bij onvoldoende beschikbare blusmiddelen (schuim – poeder) Met spoed, doch met nodige omzichtigheid benaderen Grote verspreiding slachtoffers Niet uitwissen van sporen, nodig voor onderzoek Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

6 Benodigde hoeveelheid blusstof ?
Primaire inzet (Q1) Uitwendig vliegtuig, vooral brandstof Practical critical area = 2/3 ( L x (W + K) ) in m² Hoeveelheid SVM en debiet: AFFF  5,5 liter / m² / min FPF  7,5 liter / m² / min PF  8,2 liter / m² / min 90 % knock-down binnen 1 minuut Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

7 Benodigde hoeveelheid blusstof ?
Reserve schuimproductie (Q2) Instandhouden brandvrije zone in PCA 100 % knock-down Blussen branden buiten PCA % van Q1 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 27 30 58 75 100 129 152 170 190 Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

8 Benodigde hoeveelheid blusstof ?
Blusstof voor binnenbrand (Q3) Voornamelijk water Afhankelijk vliegtuig categorie Cat 1-2 : 0 liter Cat 3 : 240 L/min x 5 min = L Cat 4 : 240 L/min x 10 min = 2400 L Cat : 500 L/min x 10 min = 5000 L Cat : 1000 L/min x 10 min = L (met debiet van 240 L/min per straal) Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

9 Benodigde hoeveelheid blusstof ?
Totaal nodige blusstof Q = Q1 + Q2 + Q3 Voorbeeld Airbus 310 volgens ICAO : Cat 8 18200 liter H2O + AFFF Debiet van 7200 L/min + 450 kg poeder Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

10 Vliegtuigherkenning Burgervliegtuigen Opvallende beschildering
Nationaliteitsnummer en inschrijvingskenmerk Soorten: Sportvliegtuigen Verkeersvliegtuigen Passagiersvliegtuigen (klein – middel – groot) Cargovliegtuigen Combivliegtuigen Hefschroefvliegtuigen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

11 Vliegtuigherkenning Militaire vliegtuigen Ev camouflagekleuren
Nationaliteitsembleem en toestelnummer Soorten: Transportvliegtuigen Verkennings- en verbindingsvliegtuigen Bommenwerpers Jachtvliegtuigen Hefschroefvliegtuigen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

12 Vliegtuigkennis Vliegtuigconstructie Toegangen tot het vliegtuig
Motoren Brandstof Landingsgestel Drukhouders en druksystemen Hulp- en noodsystemen Bewapening ontsnappingssystemen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

13 Vliegtuigconstructie
Romp Cockpit, cabine, laadruimte Rompspanten of ribben, langs- en dwarsliggers, langsverstijvers, beplating en cabinevloer Vleugel Vleugelribben, liggers, langsverstijvers, beplating Brandstoftanks Bedieningssystemen, ophanging motoren Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

14 Toegangen tot vliegtuigen
Normale toegangsdeuren Afh toestel, 1 tot 12 deuren, links en rechts Links passagiers, rechts service Naar buiten toe (draaiend of schuivend), naar beneden klappen of naar binnen en omhoog schuivend Nooddeuren en noodluiken Meestal boven de vleugels Nooddeuren bij grotere vliegtuigen Noodluiken naar binnen openen en naar buiten verwijderen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

15 Toegangen tot vliegtuigen
Inbreekpunten Soms voorzien door constructeur Geen leidingen en dergelijke Open te maken met bevrijdingsmateriaal Aangeduid op romp Canopy Enige toegang tot cockpit jachtvliegtuig Voorzien van explosieven voor afwerping of verbrijzeling Open schuiven, kantelen of draaien Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

16 Motoren Zuigermotor Uitwendige propeller
Kleine uitlaat, dicht bij motor Gevaar: draaiende propeller Propeller laat motor vast lopen bij crash Meestal bij sport- en kleinere verkeersvliegtuigen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

17 Motoren Schroefturbine of turboprop
Uitwendige schroef, aangedreven door straalmotor Grotere uitlaat aan achterzijde motor Blokkeren van propeller veroorzaakt grote schade aan straalmotor met explosie of wegslingerende stukken tot gevolg Gevaar: draaiende propeller en uitlaat motor Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

18 Motoren Straalmotor Geen uitwendige propeller
Grote in- en uitlaat aan motor Gevaar: grote aanzuigkracht aan inlaat Krachtige en hete uitlaatgassen (160 km/h, 80°) Kans dat motor blijft doordraaien Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

19 Brandstof Benzine (AvGas) Kerozine (Jet fuel) Voor zuigermotoren
Vlampunt: -40° C Zelfontbrandingstemperatuur: 480° C Branduitbreidingssnelheid: 215 – 245 m/min Kerozine (Jet fuel) Voor straalmotoren Jet A1, Jet A2 en Jet B Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

20 Brandstof Jet A1 (JP1, JP2, JP3, ATK, AvTur) Jet A2 (JP5, ATC, AvCat)
Europese jets Vlampunt: 38° C Zelfontbrandingstemperatuur: 245° C Branduitbreidingssnelheid: 30 m/min Jet A2 (JP5, ATC, AvCat) Marinevliegtuigen Vlampunt: 65° C Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

21 Brandstof Jet B (JP4, ATG, AvTag) Verbrandingswaarde : 43000 kJ/kg
USA & militiare jets Vlampunt: -20° C Zelfontbrandingstemperatuur: 250° C Branduitbreidingssnelheid: m/min Verbrandingswaarde : kJ/kg Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

22 Landingsgestel Bevat hydraulisch systeem, banden onder hoge druk en grondremmen “Hot brakes” bij hard remmen (1600° C) Explosie van de banden bij brand, zijwaarts (veiligheidszone = 35 meter) Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

23 Drukhouders en -systemen
Zuurstof (containers van 5 liter vloeibare O2) Blussystemen Stikstof Hydraulisch systeem Bediening vliegorganen, landingsgestel,… 200 – 300 bar Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

24 Hulp- en noodsystemen Startsysteem APU (auxilliary power unit)
Kleine turbine om elektrische, hydraulische en/of pneumatische kracht te leveren Opstarten vliegtuig zonder externe hulpmiddelen APU (auxilliary power unit) Kleine turbine voor stroomvoorziening wanneer hoofdmotoren niet draaien EPU (emergency power unit) Noodvoorziening voor elektrische en hydraulische kracht tijdens vlucht bij uitvallen van de motoren Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

25 Bewapening Boordbewapening Munitie ter verdediging of redding
Kanon(nen) of machinegeweren en munitie Chaff-patronen (misleiding radargeleide raket) Flare-patronen (misleiding hittezoekende raket) Signaalmunitie (flare – smoke) Geen werking bij impact Geen grote algemene explosie te verwachten, wel scherfverwekking en grote hitte Wapens kunnen afvuren door hitte Veiligheidszone = 70 meter Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

26 Bewapening Bommen Grotere hoeveelheden explosieven
In bommenruim of onder romp of vleugels Geen explosie bij impact, wel bij brand mogelijk (veiligheidszone = 300 meter) Worden meestal voor de crash afgeworpen In vredestijd enkel oefenbommen (oranje of blauw) Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

27 Bewapening Raketten Naast explosieve lading ook voortstuwende lading
Eventueel zoeksysteem Onder romp of vleugel of op vleugeltip Komen meestal los van het vliegtuig bij impact Ontsteken van voortstuwende lading bij brand Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

28 Ontsnappingssystemen
Emergency canopy release Verbrijzelen of wegschieten canopy door middel van explosieven Voor gebruik schietstoel of bij noodsituatie Bediening zowel uitwendig als inwendig Niet gebruiken bij brandgevaar Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

29 Ontsnappingssystemen
Schietstoel Noodevacuatie piloot door middel van explosieven Aanwezigheid aangeduid aan buitenzijde Bediening enkel inwendig met afvuurhendel (geel/zwart gekleurd) Bevat parachute, overlevingspakket, zuurstof en opsporingssysteem Inwerkingskracht van ongeveer 10G Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

30 Optreden bij vliegtuigongeval
Benadering Rekening houden met : Lokatie (moeilijk toegankelijk, ramptoeristen) Verspreiding van slachtoffers Vermijden uitwissen van sporen voor onderzoek Info vragen bij HC 100: Type toestel, hvd passagiers, lading, fuel Veiligheidszone Initiëel 100 meter Sitrep aan HC 100 Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

31 Optreden bij vliegtuigongeval
Opstelling Windrichting Zoveel mogelijk met wind in de rug Terreinomstandigheden Hoogst gelegen punt bij glooiend terrein Andere objecten Vluchtwegen vanaf vliegtuig Vrijwaren Niet hinderen Gevaren Motoren, brandstof, landingsgestel, bewapening Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

32 Optreden bij vliegtuigongeval
Inzet Gericht op : Creëren van overleefbare situatie Redding van slachtoffers Voorkomen van brand Branduitbreiding voorkomen en/of blussen Meestal zal de inzet een combinatie zijn waarbij alle blusacties of brandvoorkomingsacties in functie staan van de redding Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

33 Optreden bij vliegtuigongeval
Redding Slachtoffers buiten het wrak naar veilige zone Inzittenden Via normale toegangen en/of noodluiken (let op voor hoogteverschil en evacuatiemiddelen in vliegtuig) Steeds met ondersteuning Andere slachtoffers (huizen, voertuigen, …) Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

34 Optreden bij vliegtuigongeval
Voorkomen van brand Steeds bedacht zijn op ontsteking Uitgestroomde brandstof bedekken met schuim Lekkende leidingen afdichten Vonkvorming voorkomen (gereedschap, …) Motoren, vleugels en bewapening afkoelen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

35 Optreden bij vliegtuigongeval
Branduitbreiding voorkomen of blussen 90% knock down Combinatie poeder en schuim Schuim Sproeistralen 100% knock down Cabinebranden met sproeistraal Koelen motoren, vleugels, bewapening omgevingsbranden Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

36 Optreden bij vliegtuigongeval
Cabinebrand Zeer snel onleefbaar (hitte, rook) Snel gevaar voor flash-over Koelen van buitenuit (romp) Vuur zo dicht mogelijk benaderen Zo snel mogelijk ventileren Eerst brand onder controle, dan evauatie Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

37 F-16 ongeval Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

38 F-16 ongeval Gevaren Motor Brandstof Radar Bewapening
Canopy en schietstoel Koolstofvezels EPU Hydrazine Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

39 F-16 ongeval Gevaren van :
Straalmotor  grote aanzuiging (VZ = 8 m)  hete en krachtige uitlaat (94° C, 300 km/h op 25 m)  turbinebladen komen naar buiten bij opblazen motor Brandstof  Jet B  brandstoftanks in romp en vleugels, eventueel onder romp of vleugels Radar  hoge frequentie, niet-ioniserend  in neus, hoek 60° rondom  VZ = 30 m voor personeel Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

40 F-16 ongeval Bewapening :
kanon  Vulcan M61A1, 20 mm, 6000 r/min  links boven, vuuropening naast cockpit  munitiedrum (achter cockpit) Chaff & flare (links en rechts achteraan, onderkant) Afvuurpatronen canopy Raketmotor schietstoel Afvuurpatronen pylons Mogelijkheid op bommen Mogelijkheid op missiles Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

41 F-16 ongeval Canopy : Openingsmogelijkheden
Elektrisch (paneel “external canopy switch”) Mechanisch (“canopy handle safety access”) Explosief (“rescue”) Bevrijdingsmateriaal (slijpschijf, kettingzaag,…) Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

42 F-16 ongeval Schietstoel: Werking op hoogte 0 en snelheid 0
Activatie door zwart/gele hendel tussen benen piloot Safe te plaatsen met hendel “ground safety lever”, links op de schietstoel naast piloot, omhoog te brengen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

43 F-16 ongeval Koolstofvezels :
Komen voor in de staartvlakken, neus en remschoenen Zeer klein, 8 micron op 6 à 10 mm Zeer licht, praktisch onvernietigbaar en zeer goede elektrische geleiders Worden door atmosferische omstandigheden snel en ver verspreid Vernietiging van elektrische of elektronische apparatuur Bedekken met schuimlaag Besmette kledij: stofzuigen en goed reinigen Besmet materiaal: idem kledij of bedekken met lijm / verf Sanering: bodem bedekken met schuim & omploegen Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

44 F-16 ongeval Emergency Power Unit (EPU)
Noodkrachtbron voor elektriciteit en hydraulische kracht Werkt op hydrazine (H70 = 70% hydrazine + 30% water) Zilverkleurige cilinder van 30 liter H70, in rechter bovendeel van de romp bij voorzijde vleugel. Stacato-geluid bij werking Uitlaat aan onderkant rechtervleugel Uitlaatgassen bevatten hydrazinedampen 12 minuten autonomie Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

45 F-16 ongeval Emergency Power Unit (EPU)
Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

46 F-16 ongeval Hydrazine Doorschijnende, olieachtige vloeistof, ammoniakgeur Vlampunt: 70°C, kookpunt: 135°C Zeer stabiel en ongevoelig voor schokken Explosieve atmosfeer met H70-dampen Geen gebruik van absorberend materiaal Bijtend en uiterst GIFTIG MAC damp = 0,1 ppm (reukwaarneming vanaf 3 à 5 ppm) Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

47 F-16 ongeval Interventie Steeds uitgaan van hydrazine-ongeval
Adembescherming & volledige interventiekledij Steeds met wind in de rug benaderen Aan linkerzijde van F-16 voor redding Openen canopy (liefst mechanisch met zwengel) Veiligstellen schietstoel (pin of schroevendraaier) Losmaken piloot Harnasriemen, voetspanners, zuurstof- en radioverbindingen, … Veiligheidszone van minimaal 35 m instellen Wachten op speciaal hydrazineteam Defensie Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008

48 F-16 ongeval Maatregelen bij hydrazinebesmetting
Besmette kledij en materiaal uittrekken (bescherming behouden) en onderdompelen in vat met water Besmetting huid: overvloedig spoelen en wassen met zeep Besmetting ogen: minimaal 15 min spoelen Bij inslikken: veel water laten drinken en laten braken Slachtoffer ten spoedigste naar ziekenhuis Besmette kledij en materiaal ter beschikking stellen van de neutralisatieploeg Defensie Pascal Van De Velde – Air Traffic Control Centre - Defensie 2008