Psychologische diagnostiek bij kinderen en jeugdigen

Presentatie over: "Psychologische diagnostiek bij kinderen en jeugdigen"— Transcript van de presentatie:

1 Psychologische diagnostiek bij kinderen en jeugdigen
Drs. Hanneke Visser – van Balen Capaciteitsgroep Ontwikkelingspsychologie

2 Kenmerkend voor diagnostiek bij kinderen
Te maken met kind, maar ook met ouders en leerkrachten (wie heeft er een probleem?) Kinderen zijn volop in ontwikkeling Instrumentkeuze Verhouding spelen-presteren

3 Het hypothesen- toetsend model
1. Aanmelding 2. Klachten inventariseren 3. Clusteren van probleemgedrag 4. Hypothesen formuleren 5. Psychodiagnostisch onderzoek (hypothesen toetsen) 6. Conclusies en advies

4 Waarom HTM? Systematisch werken om ‘kokerkijken’ te voorkomen

5 4 soorten hulpvragen Wat is er met dit kind aan de hand? (onderkennend) Wat is de oorzaak van het probleemgedrag? (verklarend) Hoe kan dit kind geholpen worden? (indicerend) En daaraan voorafgaand soms nog: Hoe moet ik verwoorden wat ik ervaar? (verhelderend)

6 Casus: Corine Leeftijd: 8;6 jaar School: groep 1-2-3-4-4
Gezin: moeder (36), vader (37), Marleen (14), Jan- Jaap (10), Corine (8) (ouders gescheiden) Aanmelder: moeder Setting: afdeling Psychologie van een streekziekenhuis

7 1. Reden van aanmelding Hoofdpijnklachten
Bedplassen (enuresis nocturna)

8 2. Klachten inventariseren
Het gesprek…

9 3. Clusteren Cognitief functioneren Werkhouding Sociaal functioneren
Emotioneel functioneren Lichamelijk functioneren  hoofdpijn, enuresis nocturna

10 4. Hypothesen opstellen Op grond van de literatuur!
Hoofdpijn – migraine Enuresis nocturna – lichamelijke oorzaak Hoofdpijn - cognitieve overeising

11 Hoofdpijn/enuresis nocturna – faalangst
laag zelfbeeld Hoofdpijn/enuresis nocturna -ervaren stressvolle familieomstandigheden

12 5. Het psychodiagnostisch onderzoek
Cognitieve overeising:  WISC-III Faalangst:  ZAT, VAK, observatie Laag zelfbeeld:  ZAT, CBSK, tekeningen, dierkeuzetest Ervaren familieomstandigheden: FRT

13 Zinnen Aanvul Test (ZAT)
Bijvoorbeeld: Ik…….. Het leukste vind ik….. Op school……. Meisjes…… Ik houd niet van…..

14 Competentie Belevingsschaal voor Kinderen (CBSK)
Schalen: 1. Schoolvaardigheden 2. Sociale acceptatie 3. Fysieke verschijning 4. Sportieve vaardigheden 5. Gedragshouding 6. Zelfwaardering

15 Bijvoorbeeld: Sommige kinderen zijn tevreden over hoe ze eruit zien
Maar… Andere kinderen zijn niet tevreden over hoe ze eruit zien Een beetje waar voor mij? Helemaal waar voor mij?

16 Vragenlijst voor Angst bij Kinderen (VAK)
Schalen: 1. Falen en kritiek 2. Het onbekende 3. Verwondingen of kleine dieren 4. Gevaar en dood 5. Medische zaken

17 Bijvoorbeeld: Niet bang, een beetje bang of erg bang?
Voor de klas iets moeten vertellen Straf krijgen van moeder Geesten of spoken Slangen Ziek worden op school

18 Familie Relatie Test (FRT)
Bender Gestalt Test

19 Dierkeuzetest Bijvoorbeeld: Vlieg – tijger – slang – rijpaard
Hond- stier – vlo – duif Konijn – ooievaar – koe – arend Beer – hengst – gans - pauw

20 Problemen bij toetsing
Schijnbaar tegenstrijdige resultaten ‘Net op het randje’ Interpretatie van projectief materiaal  Weging van resultaten….

21 6. Conclusies en advies