1830 De proletarische revolutie in België

Presentatie over: "1830 De proletarische revolutie in België"— Transcript van de presentatie:

1 1830 De proletarische revolutie in België
De geschiedenis van de strijd voor democratie en socialisme in België van 1789 tot 1848. Manneken Pis in de leer bij Karl Marx … . Op 21 juli van dit jaar werd 175 jaar België gevierd op de 174 verjaardag van de troonsbestijging door Leopold I. Deze troonsbestijging was het orgelpunt van de recuperatie van de volksopstand van augustus en september 1830 Deze volksopstand maakte in wezen deel uit van de grote overgangsperiode van het Ancien Regime naar de het burgerlijk parlementair systeem in België. Periode, die liep van 1789 tot 1848. Het was een periode van grote politieke omwentelingen in een groot deel van Europa. De definitieve overgang van het feodaal systeem naar het kapitalistisch systeem in grote delen van het westen van Europa. Het was een strijd die in de eerste plaats door het volk werd gevoerd. Het volk rekenden erop dat de idealen van de Franse revolutie “vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid” ook voor hen zou gelden. In deze periode ontwikkelde zich dan ook langzaam een autonome volksbeweging voor democratie en socialisme. Na het mislukte oproer van 1848 zullen de idealistische verwachtingen in een utopisch communisme of “ een sociale republiek” definitief gebroken worden. Maar tegelijk opende Karl Marx nieuwe perspectieven voor de strijd in zijn Communistisch Manifest dat hij in Brussel schreef op Het wetenschappelijk socialisme was geboren. Het uiterst belangrijk dat de werkers vandaag de ware geschiedenis van de Belgische revolutie van 1830 kennen. Want vanaf 1830 ontwikkelde zich de gemeenschappelijke strijd van de werkers in België. Vandaag wordt die bedreigd in een land dat nauwelijks nog bestaat.

2 1830 De proletarische revolutie in België
Drie delen Breken met het nationalisme De geschiedenis van de proletarische revolutie in België in 1830 De strijd voor democratie en socialisme van 1830 tot de mislukte revolte van 1848.

3 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Verovert België in 1830 zijn onafhankelijkheid na bijna tweeduizend jaar vreemd bewind? Of is België een kunstmatige staat, het product van de Europese grootmachten in de 19° eeuw? En is ons ware vaderland Vlaanderen, Wallonië, Brussel of Limburg? 175 jaar België. Ontmaskering van de mythe België. Wat betekent België voor de werkers? Wat betekent het ontstaan van België? Is de Belgische revolutie in de overwinning van het Belgische volk in de eeuwendurende strijd voor onafhankelijkheid? Is België een kunstmatige staat, het product van de Europese grootmachten in de 19° eeuw? En is ons ware vaderland Vlaanderen, Wallonië, Brussel of Limburg? Of is België het resultaat van de eeuwenlange internationale en plaatselijke klassenstrijd, het resultaat van economische en sociale factoren, waarbij “ras”, taal en cultuur maar een secundaire rol spelen? Wij denken het laatste. We willen dit in deze conferentie over Belgische revolutie (1830) , de geboorte van de democratie en het socialisme in ons land (van ) uitleggen. Maar eerst moeten we ons eerst afbakenen tegenover elk nationalisme. In de eerste plaats het Belgisch nationalisme. Het gaat hier om de herdenking van de stichting van België, al is het Belgisch nationalisme niet het gevaarlijkste nationalisme in ons land) Het gevaarlijkste nationalisme is het Vlaams nationalisme. Het separatisme is onze ergste vijand omdat het de werkers in België, die reeds 175 lang een gemeenschappelijke strijd voeren en overwinningen hebben behaald, verdeeld en hun verworvenheden vernield. “Sire il n’y a pas de belges…” België een kunstmatige staat zeggen de Vlaamse (en Waalse nationalisten). De Belgische staat is meer of niet minder kunstmatig dan andere staten. Een staat is geen verschijnsel van de natuur. De staat is (Lenin) De staat is het politiek instrument van de heersende klasse in een natie. Wat is een natie? Een natie is (Stalin) Opgelet dit citaat mag men niet verkeerd (in nationalistisch zin) begrijpen. De eenheid van volk ‘”ras”, cultuur en taal is het resultaat van de natie- en staatsvorming. BV Frankrijk lijkt de natie van hét Franse volk en dé Franse taal. Frankrijk lijkt zelfs natuurlijke grenzen te hebben. In werkelijkheid is Frankrijk het product van een eeuwendurende strijd waarbij het huidig centrum (Parijs en het Île de France) een samenraapsel van volkeren (Galliërs (Kelten), Romeinen, Franken (Germanen) en feodale machtsstructuren (graafschappen, hertogdommen, koninkrijken,,…) onder haar controle kon plaatsen door veroveringen (al of niet vreedzaam) met geslaagde (BV Vlaanderen) of niet geslaagde afscheuringen (BV Bourgondië). Trouwens niet elke taalgroep is verenigd in één land BV In Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland spreekt men Duits. Het zijn sinds eeuwen verschillende landen. Sommige landen zoals Zwitserland bestaan uit verschillende taalgroepen. Een jonge natie als de VSA (met als eenheidstaal het Engels) slorpte miljoenen inwijkelingen (en hun nageslacht) op uit honderden verschillende naties met tientallen verschillende talen. “Wallons, flamands ne sont que des prénoms. Belges est notre vrai nom” We zullen zien dat het België van 1830 in de eerste plaats de wat onverwachte buit is geworden van een deel van burgerij, van de adel en de kerk in het zuiden van de Lage Landen. De klassen, in de eerste plaats de burgerij en de grootgrondbezitters, die de overwinning in opstand tegen Willem I van de arbeiders en de liberale klein-burgerij hadden afgenomen, waren verplicht hun klassenoverheersing in de nieuwe staat te verbergen door de eenheid van alle Belgen te propageren. Daarom werd een nationale geschiedenis van België geschreven die moest aantonen dat het België de voltooiing was van een bijna 2000 jaar oude strijd van “dé Belgen” voor hun onafhankelijkheid. “Volk werd staat”….. Pirenne was de meest geniale geschiedschrijver van de mythe België. Al steunt zijn geschiedenis van België op degelijke historische feiten (en is ze zelf een voorbeeld van historisch materialisme) toch is de essentie van deze geschiedenis idealistisch. Met talrijke feiten en gebeurtenissen uit het verleden probeerde hij aan te tonen dat België een natie diende te worden. In de officieel geworden geschiedenis van België komen men heel wat personages voor die optreden als “préfiguranten” van de latere Belgen (BV personages als Ambiorix, Godfried van Bouillon of Egmont en Hoorn) – en als ze niet bestonden dan vond men ze uit (BV Uilenspiegel van Charles De Coster). Laat ons de geschiedenis van België zoals we die op school hebben geleerd in het kort van haar voetstuk halen.

4 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Of is België het resultaat van de eeuwenlange internationale en plaatselijke klassenstrijd, van economische en sociale factoren, waarbij “ras”, taal en cultuur maar een secundaire rol spelen? Wij denken van wel

5 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het separatisme bedreigt de eenheid van de werkers Het Vlaams nationalisme is het gevaarlijkste nationalisme vandaag in België “België is een kunstmatige staat” Met deze slogan trachten de nationalisten België te ondermijnen

6 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
“Wallons, flamands ne sont que des prénoms. Belges est notre vrai nom” Henri Pirenne, de vader van de Belgische geschiedenis “Wallons, flamands ne sont que des prénoms. Belges est notre vrai nom”

7 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
De Oude Belgen waren: “de dapperste van alle Galliërs” Volgens J. Caesar “O dierbaar België, het land van onze vaderen….” De Oude Belgen zouden onze voorouders zijn geweest Het waren “de dapperste van alle Galliërs” zo schreef Julius Caesar Het Oude België was behoorlijk groter dan het België van vandaag Het reikte van het noorden van Parijs tot bijna aan Amsterdam en bijna aan Keulen. De Belgen waren Keltische stammen. Er was nauwelijks eenheid onder hen. Ook niet in de strijd tegen de Romeinse invasie. De Oude Belgen werden uitgemoord of vluchtten. De overlevenden werden geassimileerd door de Gallo-Romeinen en de Germanen. Er zijn weinig sporen van hen over, ook niet in de talen die in België vandaag worden gesproken.

8 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
De Oude Belgen waren: Kelten……

9 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het huidige België was eeuwenlang verdeeld in oost en west Het Verdrag van Verdun 843 België verdeeld We kennen België dat verdeeld in noord en zuid is door de taalgrens. Eeuwenlang echter was, wat vandaag België is, gescheiden in oost en west. Onze streken maakten achtereenvolgens deel uit van het Romeinse, het Merovingse en het Frankische rijk. Het werd met het verdrag van Verdun (843) en het latere verdrag van….. verdeeld tussen Frankrijk en het Duitse Rijk (het Heilig Roomse rijk der Duitse Naties). Het graafschap Vlaanderen (met haar steden) probeerde zich zoveel mogelijk los te rukken van haar leenheer de koning van Frankrijk (BV tijdens de slag van de Gulden Sporen in 1302). Vlaanderen voerde ook oorlog tegen Brabant om haar gebied zoveel mogelijk uit te breiden (de Schelde werd ongeveer de grens). Het hertogdom Brabant, het prinsbisdom Luik en de andere regio’s in de buurt trachtten zo veel mogelijk onafhankelijk te zijn in het amalgaam van het Duitse Rijk, waarbij ze behoorden.

10 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het huidige België was eeuwenlang verdeeld in oost en west Het Verdrag van Verdun 843

11 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het huidige België was eeuwenlang verdeeld in oost en west De eeuwenlange verdeling in onze gewesten (14de eeuw)

12 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Een zekere eenmaking vanaf de 15de eeuw Het Bourgondische rijk (1475) Het is pas onder de hertogen van Bourgondië (1430) dat onze gewesten min of meer werden verenigd. De fascist Degrelle droomde - voordat hij ontdekte dat de Walen Germanen waren… – van een herstel van het Bourgondische rijk als een bufferstaat tussen Duitsland en Frankrijk. De politieke vereniging gebeurde maar onder Karel V in (de pragmatische sanctie). Zo ontstonden de zeventien provincies van de Nederlanden – Leo Belgicus (met ongeveer het huidige België en Nederland samen)

13 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
De Lage Landen aan de zee in de 16de en 17de eeuw De Zeventien Provincies onder Karel V (1555)

14 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
De Lage Landen in de 16de en 17de eeuw België = De Nederlanden De Leo Belgicus (1609)

15 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
De Spaanse Nederlanden Na de mislukte revolutie in het zuiden De Zuidelijke Nederlanden (1580) De nederlaag van de Zuidelijke Nederlanden in de burgerlijke revolutie. In de Nederlanden woedde tussen 1566 en 1648 (de tachtigjarige oorlog) een godsdienstoorlog, waarin de burgerij (met haar voetvolk – de Geuzen) en de hoge adel en de kerk (met achter haar het militair apparaat van de Habsburgers en de Inquisitie) om de macht vochten. Dit gebeurde onder het vaandel van enerzijds het (toen) vooruitstrevende Calvinisme en anderzijds het reactionair Katholicisme. In het Zuiden leed de revolutie de nederlaag (zo ondermeer werden de Gentse en de Brusselse democratische republieken vernietigd). Het zuiden kwam opnieuw in de greep van de reactie (cfr Albrecht en Isabella). In het noorden ontwikkelde zich, razend snel, het kapitalisme (cfr de Gouden Eeuw). Wanneer in de Nederlanden opnieuw worden verenigd zal Willem I natuurlijk verwijzen naar de periode van de Zeventien Provincies om de eenmaking te verantwoorden als het resultaat van een oude eenheidsdrang in de Lage Landen. Deze, zo genaamde, Groot-Nederlandse (of Dietse) gedachten leeft nog verder. Niet alleen (en vooral) bij de fascisten (van Verdinaso tot het Vlaams Belang) maar ook in progressieve liberale middens (van Frans Willems tot de VUB (cfr het VUB symbool).

16 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
De Oostenrijkse Nederlanden en de Brabantse omwenteling De Zuidelijke Nederlanden (1580) Licht en duisternis Vanaf 1715 kennen we in de Zuidelijke Nederlanden het Oostenrijks bewind (van de Oostenrijkse Habsburgers). Keizer Jozef II probeerde het land te moderniseren. Om het particularisme te breken trachtte hij de macht van de kerk, de adel , de provincies en de steden (met hun de oude vrijheden) te beperken. Toen de revolutie in 1789 uitbrak in Frankrijk brak ook hier een revolutie uit tegen het absolutisme; de Brabantse omwenteling. Maar hier kreeg het vooral een reactionair karakter. Na het verdrijven van de Oostenrijkers werden de “Verenigde Belgische Provincies” uitgeroepen en brak er een burgeroorlog uit. De vooruitstrevende Vonckisten (aanhangers van de Franse revolutie) werden vervolgd door Statisten, die de toestand van in de middeleeuwen wilden herstellen (vrije steden en gemeenten, naast de almacht van de adel en de kerk op het platteland). Pas in deze periode kan men spreken van het ontwaken van een zeker Belgisch nationaal gevoel maar erg reactionair en provinciaal. De idealen van deze contrarevolutie zullen opnieuw opduiken bij de Belgische onafhankelijkheid in 1830. Zeker bij de adel en de kerk.

17 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het Franse bewind creëert de negen Provincies Deze worden Franse departementen Het Ancien Regime wordt gebroken door de revolutie en Napoleon Frankrijk vaagt het feodalisme weg. Het Franse bewind van 1792/1794 tot 1814/15 vaagde wat er nog overschoot van het Ancien Regime weg in de Zuidelijke Nederlanden en het Prinsbisdom Luik. De huidige provincies (de huidige splitsing van Brabant niet meegerekend) werden gevormd Het Frans bewind nationaliseerde en privatiseerde de eigendommen van de kerk en ontwikkelde het kapitalisme en de industrie in ons land. De eenmaking met Frankrijk riep geen weerstanden op – behalve bij de reactie en de achtergerlijkste lagen van de bevolking (de Boerenkrijg) Ondanks de ontberingen in de laatste jaren van het bewind van Napoleon was de bevolking die Fransen niet vijandig gezind. Na de nederlaag van Napoleon in Waterloo (juni 1815) was de kans om voor goed aan te sluiten bij een dynamische kapitalistische grootmacht met een grote markt en internationale ambities verkeken. Het land dreigde terug in het verleden en haar engheid gestort te worden. Vandaag droomt de “Rattachisme” beweging Rassemblement Wallonie France (RWF) nog steeds van een heraansluiting bij Frankrijk. Marx en Engels vonden bij revolutionaire oprispingen in Frankrijk dat België ook best zou worden opgeslorpt door deze grote natie. Ze waren terecht van oordeel dat grote kapitalistische landen de arbeidersbeweging het snelt doen ontwikkelen. Men moet er wel mee rekening houden dat in die periode België eigenlijk Franstalig was en de Nederlandstalige bevolking verschillende dialecten sprak.

18 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het MWF droomt van een aansluiting bij Frankrijk

19 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Frankrijk creëert het Koninkrijk Holland

20 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het Congres van Wenen hertekent de kaart van Europa

21 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
De Verenigde Nederlanden onder Willem I Een bufferstaat tegen Frankrijk Het Verenigd Koninkrijk van de burgerkoning Willem I Wanneer onze negen provincies tijdens het Congres van Wenen ( ) worden verenigd met de Verenigde Provincies is er geen verzet en de eerste jaren stijgt het enthousiasme voor deze nieuwe natie. Het nieuwe Verenigd Koninkrijk moest een bufferstaat vormen tegen Frankrijk. Wanneer de opstand in augustus en september in Brussel en enkele andere steden losbarst tegen de honger en het autoritair bewind van Willem I is er ten hoogste sprake van de eis tot een zekere administratieve onafhankelijkheid van het zuiden ten overstaan van het noorden van het land. Door de stugge houding van de koning is er geen weg terug en wordt de Belgische driekleur bovengehaald (naast de regionale vlaggen van steden als Gent, Luik en Verviers). Zelfs in volle onafhankelijksoorlog moet het Belgisch nationaal gevoel nog voor een groot deel worden ontwikkeld. Pas bij de onafhankelijkheidsverklaring van België kan de Belgische geschiedenis worden geschreven. Die van het verleden: de mythe van het 2000 jaar oude België. Maar ook die van de toekomst van de nieuwe natie; de geschiedenis van de Belgische arbeidersklasse.

22 De Proletarische Opstand van 1830 De mythe België
Het België van vandaag ontstond in 1830 Het terrein waar de werkers in België samen strijden

23 De Proletarische Opstand van 1830
De ware geschiedenis van de Belgische revolutie De Verenigde Nederlanden, de mislukking van het “amalgaam”, Even herhalen wat voorafging : het Frans bewind en Napoleon. Het Frans bewind bracht - een begin industrialisatie - een modern staatsapparaat  Napoleon was vrij populair tot 1811/1812 “(Les gens) aimaient un souverain parvenu qui les faisaient parvenir” Na de slag van Leipzig in de zomer 1813 was er een algemene terugtocht van de Fransen in Europa. De Fransen verlieten België februari 1914 Napoleon werd definitief verslagen op 18 juni 1815 in slag bij Waterloo

24 De Proletarische Opstand van 1830
België 175 jaar Wat valt er eigenlijk te vieren in een land dat nauwelijks nog bestaat? Zeker niet 175 jaar kapitalistische uitbuiting en onderdrukking door de Belgische staat Zeker niet de verdeeldheid van de werkers in het noorden en het zuiden van het land

25 De Proletarische Opstand van 1830
België 175 jaar Wat we wel herdenken De moedige strijd die de werkers 175 jaar geleden gevoerd hebben voor een beter leven, voor werk, voor gelijkheid en democratie Het begin van 175 jaar gemeenschappelijke strijd en verworvenheden van de werkers in België Het is noodzakelijk dat de arbeidersbeweging haar eigen geschiedenis kent

26 De Proletarische Opstand van 1830
België 175 jaar Wat we verdedigen is: het België van de werkers Vlamingen, Walen, Brusselaars en vreemdelingen; samen staan we sterk in België. Zo kunnen we de hand reiken naar de werkers in Europa en de wereld Tegen de Belgische burgerij en haar staat Tegen het separatisme “Eendracht maakt macht”

27 De Proletarische Opstand van 1830
Wat voorafging De Franse periode (1792/ /15) Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1814/ ) Wat voorafging : het Frans bewind en Napoleon. Frans bewind bracht -         begin industrialisatie -         modern staatsapparaat Napoleon vrij populair tot 1811/1812 “(Les gens) aimaient un souverain parvenu qui les faisaient parvenir” Na de slag van Leipzig in de zomer 1813 was er een algemene terugtocht van de Fransen in Europa. De Fransen verlieten België februari 1914. Napoleon definitief verslagen op 18 juni 1815 in Waterloo.

28 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk De dreigende leeuw van Waterloo gericht tegen Frankrijk - Het Frans bewind had wat nog reste van het Ancien Regime gebroken. Het organiseerde een moderne staat en ontwikkelde de industrie in de negen departementen (de latere negen Belgische provincies). - De nederlaag van Napoleon in Waterloo (juni 1815) maakte een definitief einde aan de eenheid met Frankrijk. - Het Congres van Wenen 1814/1815 bekrachtigt de vorming van een « Verenigd Koninkrijk der Nederlanden » (voorstel van de Engelsen) Het diende een buffer te vormen tegen het Franse expantionisme. Te Waterloo wordt een dreigende leeuw opgericht tegen Frankrijk.

29 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Koning Willem I De koning kapitalist en zakenman wilde van de “hereniging” “het meest volmaakte amalgaam” maken Willem I en de hereniging - Willem van Oranje leefde in ballingschap in Engeland Hij keerde terug via Scheveningen in 1813 bij de bevrijding van Nederland (Nederland was tijdens het Frans bewind achtereenvolgens de “Bataafse Republiek” en het “Koninkrijk Holland” (onder leiding van Louis Bonaparte, de broer van Napoleon Bonaparte) - Willem I was ook een product van het Congres van Wenen. Internationaal stond Willem I zwak. Hij at uit de hand van de Engelsen - Hij was absolutistisch vorst. Geen constitutionele monarch. Hij brak (met de steun van de Europese reactie) met de republikeinse traditie en regionalisme in het noorden. - Willem I wilde van zijn Verenigd Koninkrijk een “amalgame le plus parfait” maken. De eenmaking was vanaf het begin onpopulair zowel in het noorden als in het zuiden. Zijn verwijzingen, in het Zuiden, naar de Zeventien Provincies (16de eeuw) was demagogie. In het noorden misprees men “de Spaanse papen in het zuiden” - Willem I zet in wezen de economische politiek en het staatscentralisme van Napoleon verder. Willem I was de grootste kapitalist van de Nederlanden (zoals de Oranje’s vandaag). “Willem I was teveel liberaal om koning te zijn, teveel koning om liberaal te zijn” Moeilijk begin. Zowat iedereen was tegen de eenmaking, maar er was geen alternatief. (Frankrijk was verslagen, Ancien Regime was gebroken (met haar Adel, Kerk en Naties (gildewezen)) De voorgestelde grondwet verworpen maar goedgekeurd door “arithmétique hollandaise” (een hertelling die een meerderheid gaf )

30 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Willem I wilde echte eenmaking Richtte Koninklijk Paleis in Brussel op

31 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Grote mogelijkheden voor de nieuwe staat Zuiden: industrie en moderne administratie Noorden: kapitaal, handel, grote markt Grote verschillen sinds de 16de eeuw Zuiden: katholiek, (overwegend) Franstalig Noorden: protestants, Hollands Mogelijkheden - Het zuiden was industrieel ontwikkeld en bezat een stevige administratie (dankzij de Fransen) - Het noorden bezat kapitaal, een ontwikkelde handel en grote afzetmarkten (in de kolonies) Verschillen (scheiding sinds 1580) Het noorden - Kapitalistisch sinds begin van de 17 eeuw - Handelsnatie met kolonies en handelsvloot (gericht op de wereld via de zee, al hadden ze de concurrentieslag met Engeland verloren) - (Grotendeels) protestants (calvinistisch) - Provincialisme zeer sterk (de macht in de “republiek van de Zeven Verenigde Provinciën” lag tot 1795 bij de Provinciale Staten. De Oranjes waren “stadhouders” (erfelijke eerste ambtenaars. Elk provincie was min of meer autonoom tot het Frans bewind) -  Puriteinse cultuur -  Taal Nederlands (Hollands) Het zuiden - Katholiek - Franstalig Willem wilde echte eenmaking, Brussel werd (parttime hoofdstad)

32 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Grote frustraties in het Zuiden Gelijke vertegenwoordigers in de Staten Generaal, al was de bevolking dubbel zo groot. Zware schulden van het noorden worden ook door het zuiden betaald, zware belastingen Ondervertegenwoordiging van het zuiden in het staatsapparaat. Nederlandse taal (Hollands) wordt opgedrongen Godsdienstvrijheid bedreigt monopolie van de Kerk. Frustraties - Het noorden het zuiden hadden een gelijke vertegenwoordiging in Staten Generaal alhoewel België meer inwoners kende (2 tegen 4 miljoen inwoners). - De ambtenarij was in grote mate in handen van de Hollanders - Zware belastingen werden opgelegd, waarvan de opbrengst vooral naar het noorden ging. - De staatschuld van het noorden diende ook door het zuiden te worden betaald - De meeste openbare werken gebeurde in het noorden - Een vreemde taal, het Nederlands (Hollands), werd opgedrongen in het zuiden - Godsdienstvrijheid bedreigt monopolie van de Kerk.

33 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Kapitaal en industrie varen wel bij de eenmaking van de Nederlanden Stichting van de “Sociéte Générale” (1822) Ontwikkeling van de metaal- en de textielindustrie Daarom was de grote burgerij overwegend Oranje gezind ook tijdens en na de revolutie van 1830 De burgerij vóór 1830 - Kapitaal De “Sociéte Générale des Pays-Bas pour favoriser l’ industrie”, werd gesticht in 13/12/1822 De Koning stond borg (met 20 miljoen gulden van zijn bezittingen) en ontving hiervoor gulden per jaar. Een dividend van 6 tot 9% werd uitbetaald, wat zeer veel was. - Industrie Er waren politieke tegenstellingen met Holland maar ook economische De Belgische industriële burgerij was protectionistisch De Hollandse handelsburgerij was voor vrijhandel Het einde van het Frans bewind was eerst zeer nadelig voor de burgerij - zeker voor de Luikse Langzaam kwam er een compromis met het noorden komt tot stand Invoerbelastingen worden geheven voor gewone textiel en basisvoeding zoals suiker Dit ten nadele van het gewone volk. Luxeproducten konden genieten van de vrijhandel. - Economische groei: - Verdubbeling van de tonnage van Antwerpen in 10 jaar tijd. - Grote infrastructuurwerken:kanaal Brussel - Charleroi, kanalisatie van de Samber, bouw van het Willemsdok. - Ontwikkeling van metaal en textiel industrie ( textielarbeiders/sters in het Gentse). De populariteit van de koning was groot bij de burgerij op de vooravond van de revolutie. Eind begin 1830 waren een deel van de eisen van de burgerij ingewilligd (bv maalrecht, taalwetgeving, Concordaat,...) Pirenne "op de vooravond van de revolutie van 1830 bleek het Verenigd Koninkrijk het meest welvarende land van het continent. En deze welvaart manifesteerde zich nog sterker in het Belgische gedeelte dan het Hollands gedeelte van het land".

34 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Onderwijspolitiek Was vooruitstrevend Scholing van het volk, nodig voor de industrie Veel aandacht voor lager onderwijs en onderwijzers Reactie van de liberalen en de kerk tegen de vernederlandsing en tegen het staatsonderwijs Onderwijs Er was een stevige aanpak van het lager onderwijs - oprichting van rijkslagere scholen (gemeente scholen) - onderwijsopleiding - verplichte staatsvergunning voor open van lagere scholen De bedoeling was: - scholing van het gewone volk (nodig voor industrie) (analfabetisme werd van 60% naar 50% gebracht) -  vernederlandsing van het land -  beperken van de invloed van de kerk De middenscholen bleven meestal in handen van de kerk (lessen in het Frans en het Latijn) Een tegenoffensief werd ingezet door Willem in 1825 door het verbieden van seminaries en Latijnse scholen. Het onderwijs was er ook slecht. Maar de koning en de regering herstelde de “vrijheid” van het middelbaar en het hoger onderwijs in mei 1830 ten voordele van de kerk.

35 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk De Cockerill dynastie ontwikkelde de Waalse metaalindustrie

36 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Taalpolitiek Willem I wilde “één rijk, één taal” Het Nederlands werd de officiële taal Weerstand zowel in het Franstalige als in het Nederlandstalige zuiden. - Het Frans was dé cultuurtaal in het zuiden - Het Nederlands is “Hollands”, een vreemde taal ook voor de Nederlandstaligen in het zuiden Taal De taaleenheid - bij de creatie van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en bij het bepalen van de nieuwe grenzen van Frankrijk - werd niet gerespecteerd op Congres van Wenen (anders zou Wallonië naar Frankrijk en de Elzas naar Duitsland zijn gegaan) Maar de bedoeling van Willem I was : “één rijk, één taal” Theoretisch was 75% van de bevolking Nederlandstalig – Neder-Duyts Het Nederlands (Hollands) werd verplicht in Vlaanderen en men probeerde het stapsgewijs door te voeren in Brussel en Wallonië. De vernederlandsing stuitte op felle weerstand omdat ook in Vlaanderen het Frans de taal was van de administratie, het gerecht, de burgerij en de klein-burgerij. Het Frans was dé cultuurtaal en de pers was Frans (ook de pro-Hollandse ‘Le National’). Het gewone volk in Vlaanderen, Zuid Brabant, Limburg kende geen Nederlands (Hollands).

37 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk Groeiende oppositie van: de Katholieke kerk: wil monopolie behouden op de cultus, het onderwijs, de caritas. de Liberale klein-burgerij: wil de constitutionele vrijheden (parlementaire democratie, vrijheid van pers en vereniging, vrijheid van taal). De oppositie met tegenstrijdige belangen wil zich kost wat kost verenigen De kerk had zware klappen gekregen tijdens de Franse Revolutie. Economisch was ze sterk verzwakt door de nationalisaties van haar bezittingen. Maar ideologisch en politiek sterk bleef ze zeer invloedrijk -  Het Concordaat (1801 onder Napoleon en 1827 onder Willem I) gaf de kerk heel wat vrijheid zonder financiële zorgen. De kerk zorgde voor de handhaving van het systeem en de gevestigde orde. -  De parochies en de pastoors controleerden het platteland. Het onderwijs en de ziekenzorg waren bijna exclusief in handen van de kerk De liberale klein-burgerij was tegen de vernederlandsing van Vlaanderen De (klein)burgerij was Franstalig. Frans was de wereldtaal van het liberalisme Nederland was de taal van het autoritair Hollands regime (Zuid-Nederlands, Vlaams of Neder-Duyts werd ook als minderwaardig beschouwd)

38 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk De Potter was het symbool van de liberale oppositie en de initiatiefnemer van het “monsterverbond”

39 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk De Potter werd vervolgd, gevangen gezet en verbannen. Zijn populariteit nam toe

40 De Proletarische Opstand van 1830
Het Verenigd Koninkrijk De krachtigste oppositie ging uit van het volk Koning was nooit populair bij het volk “de koperen koning” Het regime en de koning werden verantwoordelijk gesteld voor de groeiende uitbuiting, miserie en honger Het volk is niet georganiseerd. Het heeft vertrouwen in de democraat De Potter Haat van het volk tegen Willem I nam toe vanaf 1828 -  het jonge proletariaat leed onder de steeds zwaardere uitbuiting in de mijnen en de zware industrie (Willem I was de grote promotor van de industrialisatie) -  verpauperde handwerkers (industrialisatie maakt ‘de stiel’ kapot -  landbouwbevolking : vrije graanprijzen nadelig, teloorgang van bepaalde industriële landbouwproducten zoals vlas -  graan- en slachtwet waren zware indirecte belastingen Maar de onvrede nam ook toe door de groeiende agitatie van adel en kerk op het platteland en de liberale klein-burgerij in de steden. Voor het volk had de koning geen enkel charisma. Hij was en bleef “de koperen koning” (uit Bologne) Het proletariaat vóór 1830 Het industrieel proletariaat ontwikkelde zich sterk alhoewel ze maar 1/6 uitmaakte van de werkers. 1825: textielarbeiders in Oost-Vlaanderen textielarbeiders in geheel het Zuiden van de Nederlanden. De uitbuiting en miserie nam toe. De belastingen slorpte 1/8 van de inkomens op van een modaal arbeidersgezin. De crisis verscherpte zich in 1830 door de hoge landbouwprijzen (mislukking oogst) en de invoering van nieuwe machines ('rationalisaties'). Hetgeen werkloosheid teweegbracht. De lonen in België van een industrieelarbeiders bedroegen de helft van hun Engelse collega. 1/6 van de gezinnen dienden al of niet langdurig te leven van de openbare onderstand.

41 De Proletarische Opstand van 1830
Volkshulde aan De Potter De Potter zijne wet Is in mijn hart gezet Al wie de Potter dient Is mijn beste vriend De Potter en zijn geslacht Bescherm ik met al mijn kracht Dat hij de hemel erft Die voor de Potter sterft.

42 De Proletarische Opstand van 1830
De Belgische Opstand begint in Parijs….

43 De Proletarische Opstand van 1830
….en steekt de lont aan het vuur in Brussel Het Muntplein “De Stomme van Portici”

44 De Proletarische Opstand van 1830
De Belgische Opstand kent twee grote volksbewegingen:augustus en september 1830 In augustus zal de burgerij de volksbewegingen onderdrukken om beter te kunnen onderhandelen met Willem I In september zal de burgerij uiteindelijk de revolutie kunnen controleren en recupereren

45 De Proletarische Opstand van 1830
De opstand van augustus, dag na dag… 22 augustus: de revolutie wordt aangekondigd 25 en 26 augustus: betogingen, gevechten en vernietigingen in het centrum van Brussel – Er vallen doden. 26 augustus: de lichamen van de doden worden doorheen Brussel gedragen, rode en Franse vlaggen worden meegedragen. De fabrieken worden bezet en de machines vernietigd. 22/08 Op 22/08 wordt de revolutie van 25/08 in Brussel aangekondigd. De wrevel tegen het regime neemt toe nalv dure feestelijkheden voor de verjaardag van Willem I Werkers zakken af van de Marollen naar het Muntplein. "Leve De Potter, Leve de Parijzenaars..." 25/08 De betoging van klein-burgerij aan de Munt versmelt met de revolte van de arbeiders in de nacht van augustus. Vernietiging (geen plundering) van bezittingen en huizen van vertegenwoordigers van de macht. Leger treedt zwak op. Toch vallen er een aantal doden. 26/08 De lijken van de neergeschoten arbeiders (waaronder een kind van 12) wordt door Brussel gedragen. Franse en rode vlaggen worden meegedragen. De Franse driekleur wappert op het stadhuis! Fabrieken worden bestormd en machines vernietigd

46 De Proletarische Opstand van 1830
De opstand van augustus, dag na dag… De boekenwinkel van een pro-oranje uitgever werd in brand gestoken in de Magdalenastraat 26/08 De lijken van de neergeschoten arbeiders (waaronder een kind van 12) wordt door Brussel gedragen. Franse en rode vlaggen worden meegedragen. De Franse driekleur wappert op het stadhuis! Fabrieken worden bestormd en machines vernietigd

47 De Proletarische Opstand van 1830
De opstand van augustus, dag na dag… De opstand werd toegeschreven aan Franse agitatoren De schilder en revolutionair David leefde in Brussel Is helemaal niet bewezen Wel was er een grote politieke invloed door de politieke bannelingen als David en vooral Buanorotti, een aanhanger van de communist Babeuf. Wel namen verschillende mannen van Franse afkomst deel aan de revolutie zoals de auteur van de Brabançonne Jenneval en de generaals Melinnet en Niellon.

48 De Proletarische Opstand van 1830
De opstand van augustus, dag na dag… 26 en 27 augustus, de burgerij in de tegenaanval Oprichting van een burgerwacht Verwijderen van de Franse driekleur Neerslaan van de arbeidersrevolte (ontwapening en neerschieten van arbeiders) Gendebien “we hebben ons kanonnenvlees verloren…” 26/08 die dag gaat burgerij in de tegenaanval - Een burgerwacht wordt opgericht olv Hoogvorst - De Franse driekleur wordt vervangen door de kleuren van Brabant (vlag van de burgerwacht) - De repressie wordt georganiseerd (er vallen een twintigtal doden onder de kogels van de burgerwacht) - De arbeiders worden ontwapend (krijgen vergoeding) - Op het koningsplein worden een tiental gewapende arbeiders neergekogeld(ter bescherming van de bezittingen van de Oranje!) Gendebien vindt dit droevig "we hebben ons kanonnenvlees verloren"

49 De Proletarische Opstand van 1830
De opstand van augustus, dag na dag… De Brabantse kleuren van de burgerwacht De vervaardiging van de Belgische vlag Mevrouw Marie Abts vervaardigt de eerste Belgische vlag op 26 augustus 1830 Tijdens de onlusten die op 25 en 26 september uitbraken dook de Franse driekleur op, tot op de toren van het Brusselse stadhuis. Om zich te beschermen tegen de revolutionaire (republikeinse) gezindheid die de Franse driekleur uitstraalde en eventuele Franse inmenging (of beschuldiging van Franse inmenging) te beletten toverde de liberale burgerij van Brussel de Brabantse driekleur tevoorschijn. Eerst waren de banden van de driekleur horizontaal – om zich nog beter van de Hollandse driekleur te onderscheiden werd de vlag ¼ gedraaid. Het initiatief voor het gebruiken van Brabantse driekleur als vlag van de Brusselse opstand zou zijn uitgegaan van de republikein en democraat Lucien Jottrand. De latere bezieler van Association Démocratique en voorstander van het uitroepen van de Belgische republiek in het voorjaar 1848.

50 De Proletarische Opstand van 1830
De burgerij tracht te onderhandelen met Willem I om vanuit haar machtspositie voordelen te verkrijgen. Onderhandelingen in Den Haag en bij de Staten Generaal. Willem I wilt op niets toegeven. Onderhandelingen met Prins Willem die met zijn leger oprukt naar Brussel. Hij wil in overleg met de burgerij de orde herstellen

51 De Proletarische Opstand van 1830
Kroonprins Willem was redelijk populair in het zuiden Kroonprins Willem geraakt gewond in Waterloo Prins Willem (de latere koning Willem II) was populair: - bij de burgerij voor zijn heldendaden te Waterloo. - bij het volk voor zijn libertijns leven

52 De Proletarische Opstand van 1830
De burgerij bakt zoete broodjes met de kroonprins 31 augustus, ontmoeting van de Brusselse burgerwacht met de kroonprins in Vilvoorde (waar 6000 soldaten klaar staan) - 1 september, Prins Willem bezoekt Brussel; goed onthaal door de burgerij, maar slecht door het volk Een grote vernedering voor het Hollands koningshuis en voor de Brusselse burgerij 31/08 Ontmoeting van de burgerwacht met prins Willem in Vilvoorde. Discussie over Brabantse driekleur. Prins belooft om de orde die door de burgerij was ingesteld over te nemen. 01/09 Bewogen bezoek van de prins Wordt door het volk naar het stadhuis gedreven. Prins vlucht in paniek naar zijn paleis.

53 De Proletarische Opstand van 1830
De prins moet zich verschansen in zijn paleis en verlaat Brussel Het paleis van de kroonprins aan het park van Brussel .

54 De Proletarische Opstand van 1830
Begin september 1830 De burgerij zit tussen twee vuren en speelt dubbel spel Oprichting van “ Commission de sûreté publique ” Burgerwacht kleedt zich in arbeiderskiel Werklozen worden aan het werk gezet Maar koning Willem I geeft minder dan ooit toe en zijn troepen bedreigen Brussel Begin september 1830 Burgerij geraakt tussen twee vuren. Willem I geeft op niets toe Zijn troepen bedreigen Brussel. 8,9/09 “La Commission de sûreté publique” organiseert het gezag in Brussel. Ze tracht de situatie en de arbeidersbeweging te controleren. - Burgerwacht kleedt zich in arbeiderskiel. Werklozen worden aan het werk gehouden (openbare werken). Wapens worden opgekocht (uit de handen van de arbeiders genomen).

55 De Proletarische Opstand van 1830
Begin september 1830 De volksbeweging staat niet stil Vanuit alle hoeken van het land stromen de vrijwilligers toe (Luik, Leuven, Brussel….) De Potter doet een oproep voor de Republiek De liberale burgerij verlaat het “ Commission ” en richt het “ Réunion Centrale” op. (Charles Rogier) (15 september)

56 De Proletarische Opstand van 1830
Begin september 1830 De Luikenaars komen de Brusselaars ter hulp. Charles Rogier vertrekt vanuit Luik met de vrijwilligers 15/09. Er ontstaat een scheuring tussen de gematigde en radikale burgerij door oproep van De Potter voor het instellen van een "onafhankelijke federale republiek". Oprichting van de “Réunion Centrale” met Rogier, Jottrand, Ducpétiaux, Niellon, Jenneval,…

57 De Proletarische Opstand van 1830
Begin september 1830 Charles Rogier was een spilfiguur van de revolutie en haar recuperatie ….. Het monument van Rogier in Brussel

58 De Proletarische Opstand van 1830
Begin september 1830 Charles Rogier was een spilfiguur van de revolutie en haar recuperatie ….. Het monument van Rogier in Luik (in goed gezelschap)

59 De Proletarische Opstand van 1830
Eind september begint de tweede opstand 19 september, de Luikenaars gaan in het offensief en veroveren een dertigtal paarden van de Hollanders. Het “ Commission “ eist teruggave en excuses  De Brusselaars schreeuwen “verraad” 20 september, het volk bestormt het stadhuis en verjaagt de “Commission” Het “ Commission ” , de notabelen en de burgerij vluchten naar Frankrijk uit angst voor de werkers Het volk heeft de macht in Brussel en staat nu oog in oog met de Hollandse troepen De proletarische opstand van september begint. 19/09 De Luikenaars (die de beweging in Brussel hadden komen versterken) gaan in de tegenaanval – Ze veroveren een dertigtal paarden van de Hollanders De Commission de Sécurité Publique eist teruggave en excuses. "Verraad", schreeuwen de Brusselaars.  20/09 Het volk bestormt het stadhuis en verjaagt de CdSP werkers ontwapenen de burgerij. De CdSP, de notabelen en de burgerij vluchten naar Frankrijk. De arbeiders hebben de macht in Brussel dat bedreigd wordt door de Hollanders

60 De Proletarische Opstand van 1830
Eind september begint de tweede opstand Het stadhuis het machtscentrum van de wankelende burgerij

61 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel 21, 22 september Barricades in geheel Brussel Nu vlucht ook het “ Réunion Centrale ” De Hollandse troepen rukken op naar Brussel Nu vlucht ook Rogier d’Hoogvorst, Pleitinckx en Schavye blijven  21,22/09 De weerstand tegen de Hollanders is het werk van de gewone Brusselaars en de vrijwilligers. Uit angst voor de oprukkende troepen vluchten de leden van de Réunion Centrale uit Brussel. Ook Rogier op 23/09. Idem ook Niellon. Alleen d’Hoogvorst, Pletinckx en Schavye zijn bereid de weerstand te organiseren.

62 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel 23, 24, 25 en 26 september De Hollandse troepen worden enthousiast onthaald in de betere wijken In de volkswijken stuiten ze op groot verzet. De troepen slagen erin het Park van Brussel te bereiken De Brusselaars en de vrijwilligers omsingelen de troepen 23,24/09 De eerste Hollandse troepen worden enthousiast onthaald door de deftige burgers van Brussel. soldaten kunnen het park bereiken maar worden er omsingeld door ca Brusselaars en vrijwilligers uit diverse streken (Luik, Waver, Ukkel,...) die ter hulp snellen. In het stadhuis is er alleen Engelspach - bijgenaamd Larivière - die voor enige organisatie zorgt (munitie, fourage, post, ...) De kansen keren in de loop van 24/09

63 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel De troepen geraken niet door de benedenstad

64 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel De Hollanders zitten vast in het Park van waaruit ze het Koningsplein bestoken

65 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel De Hollanders hadden het Koningsplein moeten bezetten met hun kannonen

66 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel Met hun kanonnen hadden de Hollanders de benedenstad in hun greep kunnen nemen

67 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel Maar nu stonden de Brusselaars op het Koningsplein De Hollanders zaten in de val

68 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel Vanuit het Koningsplein worden de Hollanders door de “Patriotten” bestookt

69 De Proletarische Opstand van 1830
Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel De legendarische kanonnier Charlier met houten been

70 De Proletarische Opstand van 1830
De kansen keren en de burgerij haalt de buit van de overwinning binnen 25,26 september Samenstelling van de “Voorlopige Regering” door Rogier Verklaring van de "Voorlopige regering” om in de chaos van de overwinning orde te scheppen De Potter wordt aan het hoofd van de “Voorlopige Regering” gezet omwille van zijn populariteit 25,26/09 Samenstelling en verklaring van de Voorlopige Regering op initiatief van Rogier. Een gedurfd initiatief om de succesvolle weerstand te kunnen recupereren. De samenstelling verandert naarmate burgerlijke vluchtelingen terug naar Brussel komen. De Potter wordt aan het hoofd van de VR gezet om zich te verzekeren van de volkssteun. 27,28,29/09 De Hollanders trekken zich terug. De Potter verschijnt op het stadhuis. Hij had de macht kunnen grijpen maar laat zich gebruiken. "Het volk had de overwinning met haar bloed betaald. Zoals ze haar brood elke dag met haar zweet betaalde".(White)

71 De Proletarische Opstand van 1830
De burgerij haalt de buit van de overwinning binnen De “Voorlopige Regering”, een samenraapsel

72 De Proletarische Opstand van 1830
De kansen keren en de burgerij haalt de buit van de overwinning binnen 27, 28, 29 september De Hollanders trekken zich terug De Potter verschijnt op het balkon van het stadhuis Iedereen erkent dat de overwinning te danken is aan het volk (maar daar moet het bij blijven…) “Het volk had de overwinning met zijn bloed betaald. Zoals het zijn brood elke dag met zijn zweet betaalde”

73 De Proletarische Opstand van 1830
De strijd en de offers van het volk worden een mythe Schilderij van Wappers “de septemberdagen 1830” Gustaaf Wappers ( ) Episode des journées de septembre 1830 sur la grande place 1835 (444 x 660 cm, Brussel) (Thematisch te vergelijken met het schilderij van E. Delacroix “La liberté guidant le peuple”. Zeer anekdotisch. Wappers beeld zichzelf af – wijzend naar zijn initialen Verschillende helden zijn collega’s schilders van Wappers…. Toekomstige minister van oorlog Baron Chazal. Centrale gebeurtenis : proclamatie van de Commission Administrative wordt getoond

74 De Proletarische Opstand van 1830
De strijd en de offers van het volk worden een mythe Het Martelarenplein wordt ingericht als begraafplaats

75 De Proletarische Opstand van 1830
De strijd en de offers van het volk worden een mythe Het Martelarenplein vandaag met monument en crypte

76 De Proletarische Opstand van 1830
De Hollanders worden overal verjaagd Er is geen weg terug, ook nu Willem I wil onderhandelen en een deel van de burgerij blijft aansturen op een compromis: “administratieve scheiding” 4 oktober De “Voorlopige Regering” roept de onafhankelijkheid uit van België 28 oktober De Hollanders bombarderen vanuit de citadel de Antwerpse volkswijken. Ook de Oranje gezinde steden keren zich nu af van Oranje. 4/10 Uitroeping van de onafhankelijkheid van België door de VR De VR brengt hulde aan het volk en belooft algemeen stemrecht maar het Congres (de grondwetgevende vergadering) wordt toch verkozen (“voor de laatste keer”) op basis van oude cijns + advocaten en pastoors (capaciteit)

77 De Proletarische Opstand van 1830
De Hollanders worden overal verjaagd Antwerpen in brand door het Hollands bombardement

78 De Proletarische Opstand van 1830
Elk kamp heeft zijn helden. België Frederic De Mérode sneuvelt bij Antwerpen Het graf van De Mérode in de St Michielskathedraal

79 De Proletarische Opstand van 1830
Elk kamp heeft zijn helden België Frederic De Mérode sneuvelt bij Antwerpen Het monument van De Mérode In Berchem “Vrij België”….

80 De Proletarische Opstand van 1830
Elk kamp heeft zijn helden. Holland Commandant Van Speyck blaast zichzelf, zijn schip, zijn bemanning en de Belgen op “Geen overgave”

81 De Proletarische Opstand van 1830
Elk kamp heeft zijn helden. Holland Van Speyck zelfmoordterrorist of martelaar?

82 De Proletarische Opstand van 1830
De vorming van de Belgische staat. Het Nationaal Congres en het grondwetsvoorstel sluiten het volk uit Alleen een elite kan deelnemen aan het Congres 31 oktober ontwerp van een nieuwe grondwet - Reactie van De Potter: "Het was niet de moeite zoveel bloed te laten vloeien voor zo een mager resultaat". - Reactie van Gendebien: “Le peuple a fait la révolution et la bourgeoisie l’a confisquée” - Verkiezing van het Nationaal Congres Verkiezing door notabelen (financiële en intellectuele elite) Overwicht van platteland (grootgrondbezitters en pastoors…) 4 miljoen inwoners stemgerechtigd Waarvan bekwaamheidskiezers gingen kiezen 1/3 gingen niet stemmen (Gent, Antwerpen en Mechelen) - Sociale samenstelling Congres Grootgrondbezitters 29,4 % Industriëlen 7,2 % Intellectuelen (advocaten) 3,6 % Priesters 5 % - Politieke samenstelling (volgens Michel Magits) Orangisten 24 Annectionnisten 20 Antiklerikalen 60 Gematigde liberalen 35 Gematigde Katholieken 26 Conservatieve Katholieken rest (?) Nationaal Congres, grondwet en parlement schakelen klein-burgerij stapsgewijs uit. Dit ten voordele van het grootgrondbezit en de grote burgerij. - Eigendom moet dé garantie vormen van de politieke macht en stabiliteit (bijna werd grondbezit als hét criterium voor de deelname aan de politieke macht weerhouden) Cijns bleef behouden, maar 1/100 inwoners kon gaan stemmen. Verkiescijns lag zeer hoog ca 2100 Fr voor de Senaat (het loon van een arbeider bedroeg 0,20 Fr per uur) - De Constitutionele monarchie beperkte de macht van de koning (belangrijk zowel voor de grootgrondbezitters als de burgerij) - De burgerlijke (liberale) staat en het parlementair systeem zijn het ideaal van de bezittende klasse. In het parlement worden de tegenstellingen uitgevochten en een compromis gevonden met de hulp van “de rede”. Het tweekamersysteem bevorderde de macht van het grootgrondbezit vooral in de Senaat. - De Persvrijheid dient om het parlementair debat te voeden en te ondersteunen buiten het parlement. - De staatsinterventie moet beperkt worden – voornamelijk politiefunctie. Meest democratische grondwet in het Europees continent.

83 De Proletarische Opstand van 1830
De vorming van de Belgische staat. De Potter weigert deelname aan het Nationaal Congres Omdat De revolutie van het volk geheel in het voordeel van het volk moest zijn. De republiek de meest democratische en goedkoopste staatsvorm moet zijn De belastingen moeten verlaagd worden voor het volk De Potter had de macht kunnen grijpen maar hij was geen Robespierre 31 oktober Ontwerp grondwet, reactie van De Potter "Het was niet de moeite zoveel bloed te laten vloeien voor zo een mager resultaat". De Potter weigert om deel te nemen aan het Nationaal Congres. Omdat hij 1° voorstander is van een republiek (democratisch en goedkoop) 2° verlaging van de belastingen voor het volk "La révolution faite par le peuple devait tourner tout entière au profit du peuple". "België heeft de Heilige Alliantie uitgedaagd. Hij moet ze nog meer uitdagen door het uitroepen van de Republiek. Zo zal België zich aan het hoofd plaatsen van alle vrije volkeren en een aansporing zijn voor nieuwe revoluties”

84 De Proletarische Opstand van 1830
De vorming van de Belgische staat. De Potter zal gepest, belasterd en bedreigd worden Hij gaat in vrijwillige ballingschap Februari 1831; lastercampagne tegen De Potter "Joodse priester" "aanhanger van Saint Simon" en " voorstander van de gemeenschap der vrouwen". Poging tot aanslag, De Potter vlucht naar Parijs

85 De Proletarische Opstand van 1830
De vorming van de Belgische staat. 3 november, verkiezingen Nationaal Congres op basis van de cijns. Ondanks de belofte van het Voorlopig bewind van algemeen stemrecht 10 november, eerste bijeenkomst Nationaal Congres De katholieken zijn massaal vertegenwoordigd. De klein-burgerij is nauwelijks nog aanwezig. De burgerij verdeeld in pro-Belgisch, pro-Franse en pro-Oranje fracties 18 november, bevestiging van de onafhankelijkheid 22 november, 174 voor, 13 tegen instellen monarchie

86 De Proletarische Opstand van 1830
België en haar erkenning door de Europese grootmacht. Vrij België in strijd met het Congres van Wenen Willem I wil terugkeer Verenigde Nederlanden Tsaar wil interventie maar kan niet: Polen Oostenrijk wil tussenkomst maar kan niet: Italië Toont aan dat de Belgische revolutie deel uitmaakte van een reeks democratische opstanden in geheel Europa; Frankrijk, België, Italië, Griekenland. Ook oproer in het Rijnland

87 De Proletarische Opstand van 1830
België en haar erkenning door de Europese grootmacht. 20 november, Congres van Londen zet zaken op orde 20 december, formele erkenning van onafhankelijkheid Engeland was voorstander, verzwakking Holland Frankrijk was voorstander,verzwakking buffer Congres legt België zware voorwaarde op Verlies Zeeuws-Vlaanderen Verlies delen Limburg en Luxemburg - 20 november Dictaat van Congres van Londen. België verliest Zeeuws Vlaanderen, deel Limburg en deel Luxemburg

88 De Proletarische Opstand van 1830
België en haar erkenning door de Europese grootmacht. Britse spotprent over het Congres van Londen - 20 november Dictaat van Congres van Londen. België verliest Zeeuws Vlaanderen, deel Limburg en deel Luxemburg

89 De Proletarische Opstand van 1830
België dankt zijn bestaan aan het grootkapitaal. De Générale loopt snel over naar België (Willem I zal jaren mogen wachten achter zijn geld) Controleert de staatfinancies (drukken van geld) Controleert de industrie (investeringsbedrijven 1840) De Rotschilds; geldschieters van de Belgische staat Staatsleningen brengen op België zorgt voor Europees evenwicht en vrede Rotschilds Ze waren voorstanders en geldschieters van Belgische staat -         De staatsleningen brengen op -         De vrede in Europa moet het evenwicht verzekeren en bloeiende zaken garanderen. -         Hadden uitstekende contacten met Leopold I Van hun steun hing het ontstaan en het voortbestaan van België af (XXIV artikels)

90 De Proletarische Opstand van 1830
België op zoek naar een Koningshuis - 7 februari 1831 definitieve goedkeuring grondwet (waarbij de klein-burgerij wordt uitgeschakeld) Surlet De Chokier wordt regent Verschillende kandidaten voor de troon Een kleinzoon van Josephine de Beauharnais.. Duc de Nemours, zoon van de Franse Koning Afgewezen, gevaar van annexatie door Frankrijk Leopold van Saxen-Coburg Kandidaat van Engeland en de Rotschilds Kandidatuur van de Franse Duc de Nemours wordt geweigerd omdat Louis Philippe koning is van Frankrijk. Kandidatuur Leopold van Saxen-Coburg. Katholieken zijn tegen omwille van protestantisme Democraten zien in hem een werktuig van de Heilige Alliantie en Engeland - 4 juni 1831 Leopold aanvaardt de kroon op voorwaarde dat "18 artikels worden aanvaard”. - 21 juli troonsbestijging Leopold I

91 De Proletarische Opstand van 1830
België op zoek naar een Koningshuis Wie kent nog onze Regent Surlet de Chockier? Baron en schapenhouder in Gingelom Vrijgezel met drie kinderen van drie van zijn meiden Diep in zijn hart was hij Oranje-gezind

92 De Proletarische Opstand van 1830
België op zoek naar een Koningshuis Wie kent het bier Surlet de Chockier?

93 De Proletarische Opstand van 1830
België op zoek naar een Koningshuis Leopold van Saxen Coburg stelt zijn eisen

94 De Proletarische Opstand van 1830
België op zoek naar een Koningshuis Leopold I aanvaardt de troon op 4 juni 831 Spotprent van de overtocht van Leopold

95 De Proletarische Opstand van 1830
België op zoek naar een Koningshuis Leopold I bestijgt de troon op 21 juli 1831

96 De Proletarische Opstand van 1830
Het voortbestaan van de Constitutionele monarchie wordt verzekerd tot en met vandaag Koning Leopold I en de ongelukkige Marie-Louise

97 De Proletarische Opstand van 1830
De Belgische leeuw van kapitaal, adel en kerk is Eindelijk vrij. Hij stort zich nu als een roofdier op het volk

98 De Proletarische Opstand van 1830
De “modelstaat België” wordt een hel voor het volk De aardappeleters van Vincent Van Gogh

99 De Proletarische Opstand van 1830
De “modelstaat België” wordt een hel voor het volk Marx over de modelstaat België (1869) “Er bestaat slecht een klein land in de beschaafde wereld waar de gewapende macht dient om de arbeiders die staken uit te moorden (…). Dat kleine, gezegend, unieke land heet België, de modelstaat van het continentaal grondwettelijk bestel, het comfortabele paradijs, het privé jachtterrein van de grootgrondbezitters, kapitalisten en pastoors”

100 De Proletarische Opstand van 1830
BILAN De revolutie van 1830 was het werk van de proletariërs. Het instellen van een democratische republiek leek mogelijk Maar de klein-burgerij nam haar verantwoordelijkheid niet op (De Potter) of pleegde verraad (Rogier) Zo kon de burgerij de revolutie recupereren en haar dictatuur vestigen tot op heden

101 De Proletarische Opstand van 1830
BILAN De strijd voor democratie en sociale gelijkheid was in 1830 goed begonnen. De strijd zal nog hard en langdurig zijn. Maar dat is ook zijn verhaal….. Hoe het verder ging? Neem deel aan de “Marx in Brussel” wandelingen

102 De Proletarische Opstand van 1830
Neem deel aan de wandelingen “1830 De proletarische opstand in Brussel” Een twee à drie uur durende wandeling doorheen Brussel waar het allemaal gebeurde…