Licentieverlenging/seminar Hardenberg, 13 jan. 2011

Presentatie over: "Licentieverlenging/seminar Hardenberg, 13 jan. 2011"— Transcript van de presentatie:

1 Licentieverlenging/seminar Hardenberg, 13 jan. 2011
Ontwikkelingen en regels op het gebied van Duurzaam Terreinbeheer Corné Kempenaar Licentieverlenging/seminar Hardenberg, 13 jan. 2011

2 Inhoud presentatie (ca 1 uur)
Probleemstelling DOB in het kort Wet en regelgeving Certificering DOB in de praktijk Innovaties Verbodgebieden moeten nog worden aangewezen Kosten niet chemisch beheer een stuk hoger dan DOB LCA laat zien dat milieueffecten breed niet onder doen voor niet chemisch. Waar DONB nog steeds minder scoort op oopervlaktewater, scoort de niet chemische methode minder op andere milieuthema. Dit was aanleiding voor LBOW om DOB centraal te zetten.

3 Verbruik GBM en enkele biociden in niet-landbouw (schatting 2008, 245 ton a.s. per jaar, per sector)

4 Verbruik GBM en enkele biociden in niet-landbouw (schatting 2008, 245 ton a.s. per jaar, per type middel) Ruim de helft hiervan is glyfosaat

5 Knelpunt: vooral verhardingen geven emissie
. . . . Type rioolstelsel is minder belangrijk. Het gaat om het halen van de drinkwater- of ecologischenorm in oppervlaktewater . . . . . . . . Zuivering-installatie (RWZI/AWZI)

6 Emissie draagt bij aan normoverschrijding
Chemische onkruidbestrijding op verhardingen is een belangrijk knelpunt bij de drinkwaterproductie uit oppervlaktewater in Nederland Afspoeling van verhardingen De norm ligt op 0,1 microgram per liter Glyfosaat en MCPA: normoverschrijdingen Ecologische risico’s van deze middelen op verhardingen spelen geen rol bij toelating Recentelijk geevalueerd, hierna een aantal kaartjes tonen van waar innamepunten liggen, wat concentratieverloop ois bij een bepaald punt, en totaal

7 Innamepunten oppervlaktewater voor drinkwater-productie
7

8 Inzoemen op twee punten
Keizersveer Inzoemen op 2 meetpunten Eijsden 8

9 Glyfosaat, jaargem. concentratie in Maas (bron: Riwa Maas)
2009: 6/18 > 0,1 2010: 1/7 > 0,1 Norm Norm

10 Glyfosaat, jaargem. concentratie in de Maas
Norm

11 AMPA, jaargem. concentratie in de Maas

12 Monitoring rivierwater RIWA Maas
Keizersveer Maas en zijrivieren Metingen en modelstudies Nederland draagt ca. 50% bij aan de glyfosaat-belasting van de Maas Niers Dieze Roer Geleen- beek Neerbeek Jeker Geul Eijsden

13 Kortom; Er moe(s)t iets veranderen om problemen bij drinkwaterproductie uit oppervlaktewater te voorkomen > wet en regelgeving nationaal > stroomopwaarts / EU Hier zwaar nadruk op leggen!!!! Lukt dit niet, dan terug naar toelating, verbod?! Particuliergebruik reeds verboden

14 Invoering DOB en middelverbruik
Brabant, Zeeland en Utrecht Voorlichting & Advisering Registratie middelverbruik via DOB registratie module Glyfosaat: 50% reductie MCPA: 75% reductie

15 DOB methode in het kort Afgewogen keuze’s maken m.b.t.
Balans streefbeelden, methoden, effectiviteit, milieu-effecten en kosten Door bestuurders, beheerders en uitvoerders Geïntegreerde aanpak ‘Eén methode aanpak’ niet meer van deze tijd Maatwerk  niet per se chemisch bestrijden Professionele en transparante organisatie Planning, registratie, certificering

16 Hulpmiddelen van het DOB systeem
Richtlijnen voor terreineigenaar/gemeente Shortlist 0 en 1 Richtlijnen voor aannemer/uitvoerder Shortlist 2 Tips Preventie, organisatie en omgaan met onkruidstreefbeelden Hulpmiddelen Handboek, Weerfax, registratiemodule Website (

17 Inzoemen op enkele DOB richtlijnen

18 DOB-richtlijn: Verhardingen langs water
Geen inzet van bestrijdingsmiddelen Op verhardingen die op minder dan 1 m afstand van oppervlaktewater liggen (langs grachten, kanalen ed.) Op verharde dijklichamen die schuin aflopen naar rijkswater Gebruik niet-chemische methoden of onkruidbestrijker

19 DOB-richtlijn: Neerslag
Gebruik geen herbiciden als er binnen 24 uur >1 mm neerslag wordt voorspeld en de kans op neerslag meer dan 40% is Raadpleeg een erkende weervoorspelling (bv DOB-weerfax of DOB online) Criteria machinespecifiek

20 Uitzonderingen Neerslag-criterium
Verbeterde selectieve toedienings-technieken Gebruik geen herbiciden als er binnen 15 uur neerslag wordt voorspeld Onkruidbestrijkers Gebruik geen herbiciden als er binnen 6 uur neerslag wordt voorspeld

21 DOB-richtlijn: Herbiciden
Toepassing bestrijdingsmiddelen volgens shortlist 2 Streef naar zo min mogelijk middel verbruik Glyfosaat Bovengrens: 720 g a.s./ha half-open verharding/jaar (= 2 l Roundup Evolution) Per ronde niet meer dan 360 g a.s. MCPA Alleen pleksgewijs bij specifieke probleemonkruiden Bovengrens: 50 g a.i./ha half-open verharding/jaar Streef naar max. 1 ronde per 2 jaar

22 Waar moet u aan voldoen (NL wetgeving) ?!
Gewasbeschermingsmiddelen & Biociden wet Gekwalificeerd, kundig personeel Werken volgens label DOB bij verhardingen Gewasbeschermingsplan moet aanwezig zijn Registratie van middelverbruik Regels voor apparatuur (machinerichtlijn)

23 Waar moet u aan voldoen (EU wetten/kaders) ?!
Regels voor ‘op de markt brengen van PPP’ Vooral toelating, wet vanaf zomer 2011 EU richtlijn ‘duurzaam gebruik PPP’ IPM, actieplannen Minimaliseer of nulgebruik in openbare ruimten Keuring apparatuur en eisen personeel EU ‘Machinerichtlijn’ Eisen m.b.t. arbeid- en milieuveiligheid EU ‘kaderrichtlijn water’ Doelen voor 2015 en 2030: kwaliteit en kwantiteit, beschermde gebieden en prioritaire stoffen

24 De essentie van de nieuwe regelgeving
Verplichting tot planmatig werken en registreren gewasbeschermingsplan Meer preventie en geïntegreerd werken (IPM) Verbodgebieden bestrijdingsmiddelen verhardingen Daarbuiten niet chemische methoden of verplichte toepassing emissie- beperkende maatregelen volgens DOB-richtlijnen Certificering bij professioneel gebruik middelen op verhardingen doet intrede Verbodgebieden moeten nog worden aangewezen Kosten niet chemisch beheer een stuk hoger dan DOB LCA laat zien dat milieueffecten breed niet onder doen voor niet chemisch. Waar DONB nog steeds minder scoort op oopervlaktewater, scoort de niet chemische methode minder op andere milieuthema. Dit was aanleiding voor LBOW om DOB centraal te zetten.

25 Barometer Duurzaam Terreinbeheer
Terreineigenaar (gemeenten/grote bedrijven) Goud: duurzaam beheer (openbare) ruimte Zilver: geen gebruik bestrijdingsmiddelen in openbaar groen, sportvelden en op verhardingen (paar uitzonderingen) Brons: onkruidbestrijding verhardingen volgens DOB richtlijnen Toepassers glyfosaat (aannemer/hoveniers) Certificaat ‘Toepassing Glyfosaat’

26 Barometer DT - glyfosaat op verhardingen
Verplichte certificering gebruik ‘glyfosaat op verhardingen’ is ingetrokken per november 2010 CTGB bestudeert of andere regelgeving uit België of Duitsland perspectief biedt (=vergunningstelel) 23 bedrijven zijn BDT ‘glyfosaat’ gecertificeerd via KiWa, SGS, NAK Agro/Cicero

27 Barometer Duurzaam Terreinbeheer - Brons
DOB verhardingen voor beheerder Shortlist 1 Uitvoerder houdt zich aan DOB Shortlist 2

28 Barometer Duurzaam Terreinbeheer - Zilver
Geen gebruik bestrijdingsmiddelen voor onkruid-, plaag en ziektebestrijding Openbaar groen Sportvelden Verhardingen Paar uitzonderingen Reuzenberenklauw/kweek/ japanse duizendknoop/ridderzuring Eikenprocessierups Enkele uitheemse boomsoorten

29 Barometer Duurzaam Terreinbeheer - Goud
Functies groene en verharde terreinen duurzaam in stand houden Belangrijkste thema’s onkruid-, plaag en ziektebestrijding in groen onkruidbestrijding op verhardingen bemesting in groen verwerking groen- en zwerfafval hondenpoepbeleid gladheidsbestrijding natuurplan inkoop planten en materialen brandstoffen en smeermiddelen

30 Barometer DT – glyfosaat op verhardingen
Belangrijkste controlepunten certificaat Oppervlak te beheren verhardingen (opdrachtgever) Plattegronden (>1 ha) met spuitvrije zones (opdrachtgever) Hoeveelheid middelgebruik!! Toetsing aan DOB gebruiksnorm Toepassing neerslag-criterium Bewijs van vakbekwaamheid uitvoerder

31 DTB Registratiemodule via internet
Registratie per werkeenheid Verhardingen, groen en sportvelden Gemakkelijk en snel Overzichten (certificering) Toegangscodes via

32 Barometer: niet-chemische technieken
Borstelen, Branden, Heet water en Hete Lucht Niet meer dan 4 keer inzetten per seizoen Milieueffecten emissies door energieverbruik Pas combinaties van methoden toe Gaat selectie van minder gevoelige onkruiden tegen Quick-scan milieueffecten

33 Milieueffecten niet-chemische technieken
Voorbeeld Brabantse gemeente Streefbeeld ‘B’ 90% machinaal/10% handmatig Werkpakketten Borstelen 2x (‘huidig beheer’) Te beperkt voor handhaven B-kwaliteit Branden 4x Heet water-WAVE ⋲3x DOB chemisch 2x

34 Barometer: niet-chemische technieken
weegfactor Abiotische uitputting 1 Broeikaseffect Ozonlaag aantasting Smogvorming Ecotoxiciteit water Ecotoxiciteit terrestrisch Humane toxiciteit Verzuring Aquatische vermesting Terrestrische vermesting Grafiek 2: Score per methode (genormaliseerd, gewogen) 0.0E+00 5.0E-08 1.0E-07 1.5E-07 2.0E-07 2.5E-07 3.0E-07 3.5E-07 M-Borstelen M-Branden M-Heet water M-Chemisch H-Bosmaaier H-Branden H-Heet water H-Chemisch (spuitlans) Invoerscherm Toon werkbalken Grafiek 1

35 Innovaties op gebied Duurzaam terreinbeheer

36 Werkgroep op een proeflocatie (Barendrecht, juni 2008)

37 KRW innovatieproject Duurzaam Terreinbeheer
Onderwerpen: Onkruidwerende en regenwaterzuiverende verhardingen Innovatieve onkruidbestrijding verhardingen (UV-licht) Optimalisatie onkruidbeheersing verhardingen Sensorgestuurde gewasbescherming sportvelden Sensorgestuurde bemesting sportvelden   Innovatief processchema voor terreinbeheer Kennisverspreiding

38 Enkele voorbeelden van inrichtingen

39 Onkruidbestrijding met speciale lampen

40 Slim combineren vegen en bestrijden
Pilots in Deventer, Amersfoort, Oss, Rotterdam en Zwijndrecht

41 Proef Deventer 2009, i.s.m. Peter van Welsem
Thomas á Kempisstraat

42 Monitoring en beeldanalyse met ImagJ

43 Effect veegbeheer op onkruidgroei

44 Sensorgestuurde gewasbescherming

45 Verticuteren tegen onkruid

46 Sensorgestuurde bemesting sportvelden
Sensorgestuurde bijbemesting stikstof Injectie van meststoffen

47 GEO-Dataservice voor planning en beheer
Screendumb van de Data service

48 DOB kaart maken met GEO database

49 Communicatie over KRW-DTB
DOB-Nieuwsbrief Projectfolder

50 Bedankt voor uw aandacht
Contact: Meer informatie: