In duurzame vrije markt moeten prijzen en dividenden de waarheid vertellen … en dat kan … 2011 Dr Paul E. Metz Platform Duurzame en Solidaire Economie.

Presentatie over: "In duurzame vrije markt moeten prijzen en dividenden de waarheid vertellen … en dat kan … 2011 Dr Paul E. Metz Platform Duurzame en Solidaire Economie."— Transcript van de presentatie:

1 In duurzame vrije markt moeten prijzen en dividenden de waarheid vertellen … en dat kan … 2011 Dr Paul E. Metz Platform Duurzame en Solidaire Economie

2 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Kort CV chemicus & econoom – niet ecoloog, klimatoloog, fiscalist chemicus & econoom – niet ecoloog, klimatoloog, fiscalist 1974 – 1994 – salaryman – Akzo Nobel vezels, chemie in Europa en Zuid Amerika en in hoofdkantoor milieu & communicatie 1974 – 1994 – salaryman – Akzo Nobel vezels, chemie in Europa en Zuid Amerika en in hoofdkantoor milieu & communicatie 1995 – advies – INTEGeR… consult - adviseur voor MVO, duurzame energie, innovatie, strategie & communicatie 1995 – advies – INTEGeR… consult - adviseur voor MVO, duurzame energie, innovatie, strategie & communicatie 1996 – 2001 – lobby – e5 1996 – 2001 – lobby – e5 European Business Council for Sustainable Energy – “Kyoto” European Business Council for Sustainable Energy – “Kyoto” 2002 – NGO – medewerker van INZET in Amsterdam 2002 – NGO – medewerker van INZET in Amsterdam 2003 – ? – advies en projecten milieu, grondstoffen, burgerrechten 2003 – ? – advies en projecten milieu, grondstoffen, burgerrechten

3 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Definitie DO Brundtland in Tokyo 1987 : “Dit is een huwelijk van economie en ecologie. Alle landen zijn verantwoordelijk voor een maatschappelijke ontwikkeling die voorziet in de behoeften van alle burgers van nu en toekomstige generaties en waarbij het milieu en het gebruik van de natuurlijke hulpbronnen gewaarborgd zijn. Ongewijzigd beleid bedreigt het voortbestaan van de mensheid, we moeten nu snel handelen.” Brundtland in Tokyo 1987 : “Dit is een huwelijk van economie en ecologie. Alle landen zijn verantwoordelijk voor een maatschappelijke ontwikkeling die voorziet in de behoeften van alle burgers van nu en toekomstige generaties en waarbij het milieu en het gebruik van de natuurlijke hulpbronnen gewaarborgd zijn. Ongewijzigd beleid bedreigt het voortbestaan van de mensheid, we moeten nu snel handelen.”

4 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Mantra ‘economie’ “Autonoom proces van de vrije markt” “Autonoom proces van de vrije markt” Madrassa’s Chicago school, MBA – ‘extern’ Madrassa’s Chicago school, MBA – ‘extern’ Effecten: flitskapitaal, massamigratie, plundering natuur, rijken steeds rijker Effecten: flitskapitaal, massamigratie, plundering natuur, rijken steeds rijker Kritiek “van binnen” Stiglitz, Hertz, Naomi Klein, Donald Kalff, Herman Wijffels, eva Kritiek “van binnen” Stiglitz, Hertz, Naomi Klein, Donald Kalff, Herman Wijffels, eva Externe kritiek: kleine politieke partijen, “idealisten” en soms vakbonden, NGOs Externe kritiek: kleine politieke partijen, “idealisten” en soms vakbonden, NGOs

5 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Hoe economie duurzaam ? “De vervuiler betaalt” (niet -d) consequent toepassen = OESO grondwet sinds 1974 “De vervuiler betaalt” (niet -d) consequent toepassen = OESO grondwet sinds 1974 Scherpe plafonds stellen aan gebruik van natuur en uitputtende hulpbronnen Scherpe plafonds stellen aan gebruik van natuur en uitputtende hulpbronnen Vakbonden en grondstoffenkartels in alle landen toestaan – alle productiefactoren Vakbonden en grondstoffenkartels in alle landen toestaan – alle productiefactoren Uitbuiting, slavernij effectief bestrijden Uitbuiting, slavernij effectief bestrijden Gelijke rechten op (vrucht)gebruik natuur Gelijke rechten op (vrucht)gebruik natuur Verduurzaam alle belastingen en subsidies Verduurzaam alle belastingen en subsidies

6 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 De vrije markt economie “Vrij” ? Ja, maar.. oude belangen zeer beschermd “Vrij” ? Ja, maar.. oude belangen zeer beschermd Staten hebben budget nodig -> belastingen Staten hebben budget nodig -> belastingen Rijnlands model: “sociale” markt economie met hoge belastingen op arbeid om “productiviteit” te vergroten op marktconforme manier Rijnlands model: “sociale” markt economie met hoge belastingen op arbeid om “productiviteit” te vergroten op marktconforme manier Nu ecologische schaarsten, dus zelfde truc ?! Naast arbeidsproductiviteit ook ecoproductiviteit Nu ecologische schaarsten, dus zelfde truc ?! Naast arbeidsproductiviteit ook ecoproductiviteit Eco-(logische en)sociale vrije markteconomie Eco-(logische en)sociale vrije markteconomie

7 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Belasten van schaarsten Darwin: wat niet wordt belast, sterft af en uit – dit principe wordt benut in sport en gezondheid Darwin: wat niet wordt belast, sterft af en uit – dit principe wordt benut in sport en gezondheid Ecotax of BOW geeft een – beschermende – prijs Ecotax of BOW geeft een – beschermende – prijs … en levert een netto opbrengst op, die niet nodig is voor uitgaven voor die bescherming … en levert een netto opbrengst op, die niet nodig is voor uitgaven voor die bescherming Dit is eerder bij factor arbeid zo gedaan Dit is eerder bij factor arbeid zo gedaan De opbrengst kan/moet worden teruggesluisd … De opbrengst kan/moet worden teruggesluisd …

8 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Hoe groen belasten ? Stop perverse subsidies –> veel minder tax nodig Stop perverse subsidies –> veel minder tax nodig Heffingen op grondstoffen, grond & vervuiling Heffingen op grondstoffen, grond & vervuiling Cap & Trade – veiling van rechten binnen plafond Cap & Trade – veiling van rechten binnen plafond Ervaringen sinds begin jaren 90: te voorzichtig ! Ervaringen sinds begin jaren 90: te voorzichtig ! Veel hogere heffingen nodig om effectief te zijn * Veel hogere heffingen nodig om effectief te zijn * Zoek enkele ‘grote vissen’ en EU schaal – lokaal ? Zoek enkele ‘grote vissen’ en EU schaal – lokaal ?

9 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Grote vissen voor ecotax Klimaat broeikasgassen, warmte Klimaat broeikasgassen, warmte Water grondwater, koelwater, flessen Water grondwater, koelwater, flessen Grond grondwaarde LVT, % bestrating Grond grondwaarde LVT, % bestrating Energiezekerheid fossielen, uranium, energie zelf Energiezekerheid fossielen, uranium, energie zelf Grondstoffen fosfor, chloor, metalen, plastic, Grondstoffen fosfor, chloor, metalen, plastic, Exotica spectrum, handelstransacties, bits Exotica spectrum, handelstransacties, bits

10 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Sociale terugsluizing Verlaag belastingen op arbeid > werk goedkoper Verlaag belastingen op arbeid > werk goedkoper EN Schaf perverse heffingen af: OZB, OB, BTW, … EN Schaf perverse heffingen af: OZB, OB, BTW, … OF OF Betaal Earth- of ecodividend aan alle burgers als aandeelhouders van Aarde – Alaska Oil Fund en diverse basisinkomen voorstellen en proeven Betaal Earth- of ecodividend aan alle burgers als aandeelhouders van Aarde – Alaska Oil Fund en diverse basisinkomen voorstellen en proeven Beloon leveranciers van groene diensten: netto CO2 opbergen, biodiversiteit bewaren/vergroten Beloon leveranciers van groene diensten: netto CO2 opbergen, biodiversiteit bewaren/vergroten Beloon leveranciers van sociale werkgelegenheid Beloon leveranciers van sociale werkgelegenheid

11 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Principes Fiscus waardenvrij, niet ideologisch – denkt men Fiscus waardenvrij, niet ideologisch – denkt men Heffing is een straf, subsidie een verwennerij Heffing is een straf, subsidie een verwennerij Daarom: belast onze ondeugden, niet onze deugden – tax bads, not goods Daarom: belast onze ondeugden, niet onze deugden – tax bads, not goods Adam Smith’ onzichtbare hand is ook duurzaam, mits de prijzen kloppen Adam Smith’ onzichtbare hand is ook duurzaam, mits de prijzen kloppen De Aarde is evenveel van elk mens De Aarde is evenveel van elk mens

12 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Discussiepunten Opbrengst droogt op ja bij Pb, nee bij CO2 Opbrengst droogt op ja bij Pb, nee bij CO2 Alleen verbieden helpt soms/vaak, niet altijd Alleen verbieden helpt soms/vaak, niet altijd Rebound effect dynamische heffing Rebound effect dynamische heffing Tarief niet te berekenenklopt: trial & error Tarief niet te berekenenklopt: trial & error Prijsmechanisme asociaal ecodividend nivelleert Prijsmechanisme asociaal ecodividend nivelleert Wat is lokaal mogelijk vrijwillig ? veel - TT Wat is lokaal mogelijk vrijwillig ? veel - TT

13 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Invoering Is al begonnen, tarieven moeten snel omhoog Is al begonnen, tarieven moeten snel omhoog Nationaal kan veel meer dan men denkt Nationaal kan veel meer dan men denkt EU komt in actie als voorhoede bestaat of dreigt EU komt in actie als voorhoede bestaat of dreigt Urgentie – prijsmechanisme werkt efficient, maar langzaam – dus snel beginnen met grote stappen Urgentie – prijsmechanisme werkt efficient, maar langzaam – dus snel beginnen met grote stappen © Enige ‘definitieve’ oplossing is zonne-energie © Enige ‘definitieve’ oplossing is zonne-energie

14 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Voordelen spiegelcentrales t.o.v. biomassa Veel minder grondgebruik – factor > 15 – 50 Geen vruchtbare grond en water nodig Grond eronder blijft/wordt opnieuw bruikbaar

15 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 World energy supply from “Red Square” This surface spread over all deserts in Africa, Asia, Americas and Australia can meet all world energy needs. About 600 x 600 km.

16 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Harvesting solar energy CSP needs radiation DNI > 1800 kWh/m 2 year

17 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Wat te doen ? Eco en Sociaal zijn politiek, dus lobby nodig Eco en Sociaal zijn politiek, dus lobby nodig Nivellering is nodig, ecodividend zeer welkom Nivellering is nodig, ecodividend zeer welkom Er bestaat Duitse club, die ook EU lobby doet - en internationaal netwerk dat jaarlijks confereert Er bestaat Duitse club, die ook EU lobby doet - en internationaal netwerk dat jaarlijks confereert In NL alleen ad-hoc aandacht, niet continue, bij MinFin, VROM, EZ, PbL, SNM, CE, netwerk M&E In NL alleen ad-hoc aandacht, niet continue, bij MinFin, VROM, EZ, PbL, SNM, CE, netwerk M&E Nodig: Forum voor Eco-sociale vrije markt NL ! Nodig: Forum voor Eco-sociale vrije markt NL !

18 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Mogelijke partners Personen uit politiek en bedrijven Personen uit politiek en bedrijven Vakbonden Vakbonden Universiteiten en Denktanks Universiteiten en Denktanks NGOs – vooral ook lokale en sectorale NGOs – vooral ook lokale en sectorale Adviesbureaus, die MVO willen toepassen Adviesbureaus, die MVO willen toepassen Bekende Nederlanders … ? Bekende Nederlanders … ?

19 INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010 Contact Dr Paul E. Metz INTEGeR… consult, NL metz@integer-consult.com www.integer-consult.com