Overheidssteun voor kwaliteit in multidisciplinaire zorg

Presentatie over: "Overheidssteun voor kwaliteit in multidisciplinaire zorg"— Transcript van de presentatie:

1 Overheidssteun voor kwaliteit in multidisciplinaire zorg
27 maart 2010 Antwerpen Ri DE RIDDER Directeur-generaal RIZIV Orde van Geneesheren - 27 maart PR Antwerpen Dr. R. De Ridder

2 Referentiekaders en toepassingen
Kwaliteit van zorg Geïntegreerde chronische zorg Multidisciplinariteit

3 Kwaliteit van zorg

4 vooropgestelde doelstellingen worden bereikt
Kwaliteit is de mate waarin vooropgestelde doelstellingen worden bereikt

5 Kwaliteit van zorg Welke doelstellingen? Wiens doelstellingen? Welke maten? Wiens maten?

6 De Patiënt tevredenheid lay knowledge Empowerment Patiëntenrechten
over het (verwachte) resultaat over de bejegening (incl rechten) over de kwaliteit over de prijs lay knowledge nieuwe media patiënten en consumentenorganisaties Empowerment Patiëntenrechten

7 De zorgverlener professionele performantie professionele autonomie job satisfaction honorering/fee for rendered service referentiekaders: kennis (opleiding, navorming, zelfstudie, peer review, EBM,..) en ethiek (specificiteit en uniciteit van de arts-patiëntrelatie)

8 Gezondheidssysteem Public health system bevolkingsgericht
gericht op bescherming, risicobeheersing, veiligheid, hygiëne, ... bvb antibioticabeleid, MRSA,.. bvb vaccinatiebeleid bvb screening uitkomstmaten betreffen populaties organisatiewijze afhankelijk van efficientiecriteria HPV vaccinatie colonkankerscreening

9 Globale levensverwachting
 90+ (?) 2000  77 1900  47 1600  38 1400  36 1200  35 1000  25 Bron: Census bureau, US, 2000

10 Income-related incidence of chronic illness (2002)
Source: Eurobarometer 2003

11 Wat is duur? Geneesmiddelen
Bron: RIZIV, 2008

12 Uitgaven ZIV gezondheidszorg: spreiding
Bron: LCM, 2005

13 RIZIV: bijdragen tot een performante verzekering gezondheidszorgen
Lage kost Hoge kwaliteit Toegankelijkheid Innovatie

14 Performantie « The use of performance indicators in publicily funded healthcare systems goes beyond arming the « consumer » of health care with relevant information; it is a fundamental question of democratic accountability » (Jackson, T., 2005)

15 A first step towards measuring the performance of the Belgian healthcare system
Vlayen J, Vanthomme K, Camberlin C, Piérart J, Walckiers D, Kohn L, Vinck I, Denis A, Meeus P, Van Oyen H, Leonard C RvB Joan Vlayen Orde van Geneesheren - 27 maart PR Antwerpen Dr. R. De Ridder 15

16 Patient and practician
QUALITY Between Patient and practician Design level PERFORMANCE Orde van Geneesheren - 27 maart PR Antwerpen Dr. R. De Ridder 16

17 Kwaliteit meten Gegevensbronnen Farmanet Profielgegevens MKG gegevens
MKG-MFG Permanente steekproef EMDMI gegevens (bvb. zorgtrajecten) Gezondheidsenquête

18 Data-analyse FOD Volksgezondheid KCE RIZIV/RDQ en Farmanetcel IMA Technische Cel

19 Van gegevens naar informatie
Profielcommissies NRKP CEG Colleges van geneesheren Evaluatiecel DGEC Multipartite

20 Nationale Raad voor Kwaliteitspromotie (NRKP)
Raad ingesteld bij RIZIV – Dienst GV cfr. KB 13 juli 2001 (BS ) met 4 banken: streven naar consensus overheid / beroepsverenigingen / mutualiteiten / universiteiten en wetenschappelijke verenigingen + Werkgroep Huisartsgeneeskunde (vast ingesteld) + diverse werkgroepen (ad hoc thematisch) Realisaties, ondermeer: NRKP Feedback campagnes (IMA-gegevens) Q Award voor huisartsen (jaarlijks sinds 2007) Aanbeveling voor correct gebruik van GMD van HA Aandacht voor Professional Health

21 NRKP feedback campagnes
Antibiotica 2001, 2003, 2007, 2009 naar HA 2002 naar SPE Antihypertensiva 2002 naar HA 2003 naar SPE Borstkankerscreening 2006 en 2009 zowel HA, GY, RX Prenatale zorg 2007 zowel HA, GY, vroedvrouw Preoperatieve onderzoeken 2005 naar algemene ziekenhuizen

22 NRKP Feedback is gelinkt aan Q
Praktijkrelevante voorschrijfcijfers aanreiken (individueel, LOK, arrondissement, provincie, regio, nationaal) Link met actuele praktijkaanbevelingen, bijv. KCE rapporten, guidelines Domus Medica / SSMG BAPCOC richtlijnen (antibiotica) Multifacet interventie: LOK: opleiding animator, vergoedingen, didactisch materiaal op RIZIV website Samenwerking met artsenorganisaties op terrein

23 Q Award voor huisartsen
Jaarlijks sinds 2007 3 NL en 3 FR laureaten Afgewerkte projecten Van HA (solo, duo of groep) of LOK, Kring, wachtpost… Totaal in 4 edities: 82 projecten Steeds meer projecten op basis van aanbevelingen Meten = weten: Q zichtbaar maken

24 Aanbeveling voor correct gebruik van GMD
Is één van de opdrachten van NRKP (KB 13 juli 2001, Art. 122 ter. §4, 2°) Uitgewerkt door NRKP WG HA-geneeskunde Goedkeuring door NRKP plenum op Aanbeveling voor ‘correct gebruik’ richt zich op: Manier van synthese in GMD door HA Wijze van optimale datatransfer van en naar GMD Gepland: ruimere bekendmaking in 2010 Advies inzake zorgplan zorgtrajecten Advies inzake preventiemodule

25 Kwaliteitspromotie (1)
Q op (1) Kwaliteitspromotie (1) Symposium EFPC van 8 april Eerstelijnsgezondheidszorg in Europa Quality Award : Prijs 2010 Prijs 2009 Prijs 2008 Prijs 2007 Informatisering van geneesheren specialisten met ambulante patiënten: resultaten van de enquête Informatisering van de praktijkvoerende huisartsen: resultaten van de enquête Guidelines Antibiotica Endoscopische ingrepen op de prostaat Studie : Verstrekkingen en diensten van intensieve verzorging

26 Kwaliteitspromotie (2)
Q op (2) Kwaliteitspromotie (2) Rapport trendbreuk voorschrijfgedrag Feedbackcampagnes Informatiecampagne huisartsen : Huisartspraktijken (2008) Voorschrijfgedrag (2004) Minimum voorschrijven van goedkope geneesmiddelen Veel gestelde vragen (FAQ) over geneesmiddelen « Astma en COPD » bibliotheek Interessante links Accreditering Wetgeving Peer review (LOK) Continue navorming (cursussen en andere activiteiten) Individuele accreditering Contact

27 Chronische zorg

28 Wijzigingen aan het landschap
Van acuut naar chronisch Van intramuraal naar trans- en extramuraal Van mono- naar multidisciplinair Van fragmentering naar samenhang Van aanbod naar vraag, van zorgverstrekker naar patiënt, van patiënt naar consument Van kwantiteit naar kwaliteit Van vrijheid naar verantwoording Van structuur naar proces en resultaat Van competitie naar complementariteit Van kostenplaats naar groeipool Bron: geïnspireerd op CZV

29 Toekomstige ontwikkelingen Conclusies van een OESO-onderzoek
Geïntegreerde zorg: « een internationale trend » Conclusies van een OESO-onderzoek Interest in coördination of care issues is increasing Targeted programmes appear to improve quality, but evidence on cost-efficiency is inconclusive Care coordination would be facilitated by better information transfer and wider use of ICT The balance of resources going to ambulatory care may be need to be reviewed New ambulatory care models need consideration Care coordination may benefit from greater healthsystem integration Bron: HOFMARCHER, M, Improved health system performance through better care coordination, OECD, 2007

30 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
Zorgprogramma = een coherent georganiseerd antwoord op een gezondheidsprobleem van de patiënt in een gestructureerd geheel van diensten en dienstverlening waarbij, in een gecoördineerd reëel multidisciplinair verband, aan de patiënt de voor zijn concrete situatie meest geëigende zorg, op de meest doelmatige en de meest kosteffectieve manier, wordt gevonden in een continuüm van diagnostiek, behandeling en revalidatie, en dit onder de voor de patiënt meest geëigende vorm, door opname, polikliniek of als ééndagsbehandeling Bron: NRZV, 1994

31 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
Klinisch pad = een verzameling van methoden en hulpmiddelen om de leden van een multidisciplinair en interprofessioneel team in de gezondheidszorg op elkaar af te stemmen en taakafspraken te maken voor een specifieke groep patiënten. Het is de concrete uitwerking van een zorgprogramma met als doel kwalitatieve en efficiënte zorgverlening te verzekeren. Bron: Netwerk klinische Paden, 2001

32 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
Transmurale zorg omvat vormen van zorg die, toegesneden op de behoefte van de patiënt, verleend worden, op basis van afspraken over samenwerkingsafstemming en regie tussen generalistische en specialistische zorgverleners, waarbij sprake is van een gemeenschappelijk gedragen verantwoordelijkheid met expliciete deelverantwoordelijkheden. Bron: NRV, 1995

33 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
Ketenzorg is een samenhangend geheel van doelgerichte planmatige activiteiten en/of maatregelen gericht op een specifieke patiëntencategorie. Zorgketen is een geïnstitutionaliseerd samenwerkingsverband van instellingen en beroepsbeoefenaars gericht op het faciliteren van samenwerking op uitvoerend niveau met het doel te komen tot een samenhangend, integraal aanbod voor specifieke patiëntencategorieën. Bron: RVZ, 1998

34 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
Integrated care is a coherent set of methods and models on the funding , administrative, organisational, service delivery and clinical levels designed to create connectivity, alignment and collaboration within and between the care and care sectors. Bron: KODNER & SPREEUWENBERG, 2002

35 Tien karakteristieken van een performant ‘Chronic care’ systeem
Universele dekking verzekeren Zorg die gratis is op het moment dat ze verleend wordt Het systeem van zorgverlening moet zich focussen op preventie Beheer door patiënten van hun eigen situatie, met de steun van zorgverleners en hun familie, krijgt prioriteit Basisgezondheidszorg krijgt prioriteit Accent wordt gelegd op « population management »

36 Tien karakteristieken van een performant ‘Chronic care’ systeem
Geïntegreerde zorg, zodat teams voor basiszorgverlening een beroep kunnen doen op gespecialiseerd advies en ondersteuning wanneer nodig De noodzaak om de mogelijke voordelen van informatietechnologie te gebruiken om chronische zorg te verbeteren Efficiënt gecoördineerde zorg Verweef deze 9 karakteristieken tot een coherent geheel, als deel van een strategische aanpak tot verandering Bron: HAM, C, The ten characteristics of the high-performing chronic care system, Health Economics, Policy and Law, 2009, p1-20

37 Chronic Care model Colloque Patiënt Arts Singulier

38 Multidisciplinariteit

39 Multidisciplinariteit in de eerste lijn
ROB/RVT/DVC (verpleegkundig en verzorgend personeel/reactiveringspersoneel/CRA) GDT-overleg Medico-farmaceutisch overleg Zorgvernieuwingsprojecten ouderenzorg Palliatieve thuiszorgequipes Referentie/liaison in de thuisverpleging Diabetespas Zorgtrajecten : zelfzorg, educatie, lokale multidisciplinaire netwerken

40 Multidisciplinariteit in de eerste lijn
Thuiszorg: Geintegreerde diensten voor thuisverzorging Samenstelling: huisartsen, verpleegkundigen en vertegenwoordigers coördinatiestructuren Opdracht: Organiseren van opvolging van informatie en ondersteuning doorheen het zorgproces. bevorderen van samenwerking. Concretiseren via multidisciplinair overleg van de evaluatie van de zelfredzaamheid van de patiënt, de uitwerking en opvolging van een zorgplan en taakafspraken tussen zorg- en hulpverleners.

41 Multidisciplinariteit in de eerste lijn
Thuiszorg: Geïntegreerde diensten voor thuisverzorging Financiering: GDT: forfait van 0,19 € per inwoner, met max € Zorgverleners: vergoeding voor deelname aan overleg Patiënt met verminderde zelfredzaamheid: 30 of 40 € per zorgverlener (1 x /jaar) PVS-patiënt: per zorgverlener: 40 € (max 4x/jaar) Psychiatrische patiënt: 125 € per equipe (max 4x /jaar)

42 Multidisciplinariteit in de eerste lijn
Palliatieve zorg: organisatie Multidisciplinaire begeleidingsequipes Palliatieve zorg in ROB/RVT netwerken/ Palliatieve dagcentra samenwerkings Palliatieve zorgeenheden verbanden Supportteams in de ziekenhuizen

43 Multidisciplinariteit in de eerste lijn
Palliatieve zorg: Multidisciplinaire equipes Momenteel 28 begeleidingsequipes (tweedelijnsfunctie) opgericht in de schoot van regionale samenwerkingsverbanden Opdrachten Adviezen te verlenen over alle aspecten van palliatieve zorg (pijn, gespecialiseerd materiaal) Psychologische en morele steun verlenen aan de patiënt, familie en zorgverstrekkers eerste lijn Permanente toegankelijkheid 24/24 Wekelijks inderdisciplinair overleg Samenwerking met huisartsen en andere zorgverleners

44 Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn
Multidisciplinariteit eerste/tweede lijn Psychiatrische thuiszorg Therapeutische projecten Externe liaison/ontslagmanagement (geriatrisch zorgprogramma, coma, MS, ALS, Huntington, pediatrie) Multidisciplinair oncologisch consult Zorgtrajecten

45 Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn
Geestelijke gezondheidszorg: Therapeutische projecten Verzekeren van een betere tenlasteneming van de patiënten, via een verzorging op maat en continuiteit Vermijden van overtollige verzorging en het aanvullen van het behandelingsproces indien lacunes Uittesten innoverende behandeling door het ontwikkelen van samenwerkingsverbanden en de complementariteit van de partners

46 Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn
Geestelijke gezondheidszorg:Therapeutische projecten Doelgroep: patiënten met een complexe en chronische psychiatrische problematiek behorend tot een van de 3 vastgestelde leeftijdscategorieën Partners: minstens de volgende 3 diensten of instellingen psychiatrische ziekenhuizen of PAAZ centrum geestelijke gezondheidszorg (of gelijkwaardig pilootproject) een dienst in het kader van de eerstelijns gezondheidszorg

47 Multidisciplinariteit in de tweede lijn
Zorgprogramma’s (inclusief interne liaison) Revalidatieovereenkomsten K30 / K45 / K60 in fysiotherapie Recente evoluties: Outreach transmurale zorg (mobiele equipes, ergotherapie, …) “artikel 107”

48 Multidisciplinariteit in de tweede lijn
Oncologische zorg: zorgprogramma Zorgprogramma oncologie stelt kwaliteitsnormen en kwaliteitsopvolging vast, o.m. via: Multidisciplair oncologisch handboek Oncologisch behandelplan per patiënt Multidisciplinair consult bij afwijking richtlijnen Federaal multidisciplinaire commissie oncologie

49 Multidisciplinariteit in de tweede lijn
Geriatrie Zorgprogramma geriatrisch patiënt (KB 29 januari 2007) Vernieuwing nomenclatuur (KB 1 mei 2006) Pluridisciplinaire raadpleging op vraag huisarts, welke een fysische, psychische en sociale functionele evaluatie van de patiënt omvat vanaf 75 jaar Liaisongeriatrie Ontslagonderzoek

50 Multidisciplinariteit in en vanuit de derde lijn
Revalidatieovereenkomsten Zeldzame erfelijke monogene aandoeningen Mucoviscidose Hemofilie AIDS Referentiecentra spina bifida Referentiecentra autisme Cerebral Palsy Refractaire epilepsie Referentiecentra chronische pijn Referentiecentra CVS

51 Multidisciplinariteit in en vanuit de derde lijn
Overeenkomst chronische pijn Verwijzing/terugverwijzing huisarts/specialist (o.m. schriftelijk verslag) Vergoeding deelname aan teamoverleg Samenwerkingsplicht met minimum 5 tweedelijnsziekenhuizen (elk tenminste 20 patiënten) Akkoordraad

52 Knelpunten Betrokkenheid van de huisarts Proximiteit voor de patiënt Tijdigheid van de zorg Integratie van de interventies Deskundigheid in eerste/tweede lijn Beschikbaarheid en financiering van de eerste/tweede lijn interventies Empowerment van de patiënt Effectieve deskundigheidsbevordering vanuit derde naar eerste/tweede lijn

53 Tot slot “ Health care for the future needs doctors and nurses who understand that cooperation, not heroism, is a primary professional value, and people committed to new norms of transparency, measurement and continual improvement.” (Don Berwick, Institue for Healthcare Improvement, 2005)