VERTALEN met behulp van de COMPUTER

Presentatie over: "VERTALEN met behulp van de COMPUTER"— Transcript van de presentatie:

1 VERTALEN met behulp van de COMPUTER
© MARCEL ARKENBOSCH PTCC OSS-DEN BOSCH

2 ONDERWERPEN tijdens de PRESENTATIE:
1. VERTALEN 1.1. VERTALEN MET BEHULP VAN DE PC en VERTAALCOMPUTER 1.2. VERTAALMACHINES, SOFTWARE EN WEBSITES 1.3. VOORBEELDEN VAN GRATIS VERTAALMACHINES, SOFTWARE EN PROGS 1.4. INTERFACE VAN BEKENDE VERTAALSITES 2. VERTAALADVIEZEN en -INFO 2.1. SOORTEN VERTALINGEN 2.2. WAT IS EEN GOEDE VERTALING 2.3. VOORWAARDEN & TIPS VOOR VERTALEN 2.4. GEEF VERTAALMACHINES DUIDELIJKE OPDRACHTEN 2.5. TAALONDERSTEUNING VAN NIET WESTERSE TALEN 2.6. SPECIALE LETTERSOORTEN VIA DE ALT-CODES 3. VERTALEN IN WORD 3.1 TAALCONTROLE EN VERTALEN IN WORD 3.2. SPELLING EN GRAMMATICACONTROLE IN WORD (VREEMDE TAAL) 3.3. VERTAALFUNCTIES IN WORD 3.4. VERTAALFUNCTIES IN WORD (NIET WESTERSE WOORDEN) 4. VERTALEN met GOOGLE 4.1. VERTALEN.GOOGLE.nl 4.2. TEKST EN DOCUMENTEN VERTALEN MET GOOGLE 5. VERTALEN in EXPLORER 8 5.1. VERTAALFUNCTIES IN 6. VERTAALSOFTWARE op INTERNET 6.1. MOGELIJKHEDEN MET : VERTALEN.NU 6.2. VERTALEN MET LINGOES.NET 6.3. LINGOES INSTELLEN EN WOORDEBOEKEN DOWNLOADEN 6.4. WOORDENBOEKEN IN MIJNWOORDENBOEK.NL 6.5. WOORDENBOEKEN IN INTERGLOT.NL

3 1.1 VERTALEN m.b.v. de COMPUTER kan: OFFLINE (met behulp van VERTAALCOMPUTERS en SOFTWARE) ONLINE (m.b.v. VERTAALMACHINES EN VERTAALSOFTWARE) VERTAALCOMPUTERS * Vertaalcomputers zijn compacte en portable vertaalmachines bedoeld om onderweg zeer snel WOORDEN EN ZINNEN te vertalen. Veel vertaalcomputers zijn uitgerust met een uitspraak optie, zogenaamde spraaksynthese. * Het grote voordeel is dat ze snel werken en geen internet nodig hebben Het aantal beschikbare talen varieert doorgaans van 6 tot 12. * Ze zijn nog beperkt leverbaar (o.a. Kijkshop en op Luchthavens). * De prijzen variëren van ca € 17 (Commodoor), tot meer dan € 50 (Franklin TGA / TWE / TVH, zie volgende dia). OFFLINE VERTAALSOFTWARE: EUROGLOT prof. 7.6 (euroglot.nl) LET OP: er zijn ook MEERTALIGE computers met Windows in 7 talen, o.a. van het merk MP (Dixons)

4 De Franklin TGA 490 vertaalcomputer MET uitspraak

5 1.2. VERTAALMACHINES, VERTAAL-SOFTWARE en VERTAAL-WEBSITES
Dankzij internet zijn websites, documenten en tekst uit alle landen van de wereld op de computer in te zien. Vandaar dat er een aantal VERTAALMACHINES ontwikkeld zijn. Deze vertalen ONLINE woorden, zinnen en teksten die geschreven zijn in een bepaalde taal (de BRONTAAL), naar een andere taal (de DOELTAAL). De vele VERTAALWEBSITES maken gebruik van dergelijke vertaalmachines. Voorbeelden zijn: SYSTRAN, Google Translate, LEC en Microsoft Translate. Ook VERTAALSOFTWARE wordt met behulp van vertaalmachines vervaardigd of werkt er mee samen. Helaas is de aangeboden informatie doorgaans geschreven in de landstaal van de website of in het Engels. Soms is het mogelijk om binnen een website voor andere talen te kiezen. Verwacht geen perfecte vertalingen en goed lopende zinnen, omdat een vertaalmachine en -computer in principe met behulp van WOORDVERTALING teksten vertaalt. Daardoor kan een vertaalmachine geen teksten in een context plaatsen (interpreteren), wat elke vertaler wel kan.

6 1.3 VOORBEELDEN VAN GRATIS VERTAALMACHINES, VERTAALWEBSITES en PROGRAMMA’S
TRANSLATE.GOOGLE.NL (..COM) (GOOGLE VERTALEN.nl) BABELFISH.YAHOO.COM BABYLON.COM (PROEFVERSIE, downloaden geeft soms ongewenste SPAM) BING.COM/ TRANSLATER (voorheen Altavista, nu van Yahoo / MICROSOFT) REFERENCE.COM/translator SYSTRANET .COM TRANSLATER.LIVE.COM (WINDOWS LIVE TRANSLATOR, MICROSOFT) VERTALEN.NU WINDOWS LIVE MESSENGER TRANSLATOR LINGOES.NET INTERGLOT.NL LINGRO.COM MOBILE TRANSLATOR (mikebrittain.com) VOOR TABLET, Smartphone,.. (mobiele besturingssystemen zoals iOS, Android, Symbia, Nokia..) zie laatste dia.

7 1.4 Layout van VERTAALSITES

8 2.1. SOORTEN VERTALINGEN Men maakt onderscheid in:
DE LETTERLIJKE VERTALING Deze zien we vooral bij vertaling van Websites en handleidingen met behulp van een vertaalmachine. Dit type vertaling is WOORDGERICHT. De zinsbouw is matig en soms onduidelijk. DE VRIJE VERTALING (voorkeur, toegepast door vertalers) Deze geeft een ELEGANTE tekst door wendingen naar eigen inzicht van de vertaler. De vertaler is op de hoogte van het onderwerp. Er wordt rekening gehouden met de spreek- en schrijfcultuur van de vertaling.

9 2.2. WAT VERSTA JE ONDER EEN GOEDE VERTALING ?
Een vertaling moet op het ORIGINEEL lijken. DE VERTALER VOLGT DE GEDACHTE VAN DE AUTEUR EN VERTAALT DE WOORDEN EN ZINNEN NAUWGEZET, ZONDER VERKORTING EN en WEGLATINGEN. DUS: * Correcte interpretatie van de tekst. * Geen vertaalfouten, juiste woordspelling. * Goed lopende zinnen, goede samenhang * Goed leesbaar en begrijpelijk. * Juiste woordkeuze, vervoeging en grammatica.

10 2.3. VOORWAARDEN & TIPS VOOR SUCCESVOL VERTALEN
*Redelijke tot goede beheersing van de eigen taal , met name spelling, vervoegen, synoniemen, stijl… Zoals bijvoorbeeld in → * Bij voorkeur kennis van de vreemde taal. * Gebruik ter ondersteuning fysieke en / of online woordenboeken. * Zorg voor een correcte goed lopende tekst, samenhangend en begrijpelijk. En zonder taal- en stijlfouten, mede door gebruik te maken van de tekstcorrectie functie (spelling en grammatica). * Vertaal tekst in ‘exotische ‘ talen (chinees, russisch..) eerst in een taal die je beheerst (b.v. engels of duits).

11 2.4. GEEF VERTAALMACHINES DUIDELIJKE VERTAALOPDRACHTEN Dus: correcte stijl, gebruik synoniemen, niet dubbelzinnig… Stijl: Wat is het goed weer vandaag Vandaag is het weer goed Beter: Het weer is goed vandaag Synoniemen: Auto; vervoermiddel; slee; kar (o.a. op te zoeken in WORD via: Controleren / Synoniemenlijst) Woordkennis, b.v. rechterarm in plaats van arm: Arm = lichaamsdeel Arm = tegengestelde van rijk Arm = afstandsmaat (moment = kracht x arm) Dubbelzinnig: VLOT: Een vlotte meid stond op een vlot en staarde naar een vlot-lopende jongeling. LET OP: VERTAAL GEEN HELE PAGINA’S TEGELIJK, MAAR KLEINE TEKSTBLOKKEN OF ALINEA’S ! ↖

12 2.5. TAALONDERSTEUNING VOOR NIET-WESTERSE TALEN
*Ons toetsenbord (met ACSI lettertekens) is niet ingesteld op het typen van niet-westerse tekst *Vandaar dat er oplossingen zijn ontwikkeld voor taalondersteuning van lettertekens e.d. in exotische talen als Chinees, Arabisch, Taïs, enz. *Voor het typen van alle exotische en niet-westerse letters en tekens is er Unicode. (website: unicode.org), *Een beperkt aantal exotische talen (Grieks, Cyrillisch, Arabisch, Turks) is te typen met behulp van Word (via Invoegen) *Ook in Kladblok (Programma’s / Bureau-accessoires) is dit mogelijk via de optie: Opmaak / Lettertype. *Betere (gratis) software is BabelPad (Babeltone.co.uk/software/babelpad)

13 2.6. SPECIALE LETTERSOORTEN via de ALT-CODES
Op de website van MijnWoordenboek.nl is een overzicht te zien van alle Symbolen en Alt-codes bedoeld voor het typen van speciale letters in andere talen (Frans,Duits, Noors…) Ook in Word zijn diverse lettertypen in te voegen via: Invoegen / Symbolen. LET OP: Windows moet ingesteld staan Op ‘meertalige ondersteuning’. Voor een correcte weergave van niet-westerse letters. Instellen via: Start / Configuratie Scherm/ Software / Windows- setup (of uniscribe installeren m.b.v. Windows cd-rom.

14 3.1. TAALCONTROLE EN VERTALEN IN WORD 2007-2010
Bij het schrijven van tekst bieden Tekstverwerkingsprogramma’s zoals WORD diverse mogelijkheden om de tekst te controleren of aan te passen, en te vertalen. Dat gebeurt standaard in de Nederlandse taal. Voor vreemde talen :Zie volgende dia. : 1) * SPELLING; *GRAMMATICA; *SYNONIEMEN; * VERVOEGEN (met Google; Interglot; Vertalen.nu…) IN WORD: via Controleren / ABC en Synoniemenlijst (ook via Rechtsklik). 2) * SPELLING- en GRAMMATICACONTROLE IN MEERDERE TALEN: In WORD via: Controleren / icoon rechts van Synoniemenlijst, (=Taal instellen). 3) * VERTALEN: IN WORD via: Controleren / Vertalen (ook via Rechtsklik), kijk daarna in rechterkolom (groene pijl = Vertalen).

15 3.2. SPELLING- EN GRAMMATICA-CONTROLE IN WORD VOOR EEN VREEMDE TAAL
* WORD moet weten in welke taal een tekst gecontroleerd moet worden. Taal instellen gebeurt als volgt: Klik op Controleren / op Icoon TAAL klikken (zie pijl) / (het dialoogvenster verschijnt)/ kies de teksttaal (menu)/ selecteer Wel of Geen spellingcontrole / *EEN TAAL KAN OOK AUTOMATISCH BEPAALD WORDEN OP BASIS VAN DE GETYPTE ZIN, ECHTER WORD DOET DAT NIET FOUTLOOS! *INSTELLEN GRAMMATICA-CONTROLE: Klik op Office-knop / Opties voor WORD (rechtsonder in menu) / Controle / Vink de gewenste opties aan. ↞

16 3.3. VERTAALFUNCTIES IN WORD 2007
Word-Documenten (maar ook Excel, Powerpoint en Outlook doc’s) kunnen eenvoudig vertaald worden met de functies: CONTROLEREN / VERTALEN / VERTALEN (zie afb. ppt) of Rechtsklik / VERTALEN (tekst selecteren, groene pijl in r-venster) In de rechterkolom verschijnen de opties voor: * vertalen van woorden, (woordenboeken in vele talen), * vertalen van zinnen en (stukken) tekst, * synoniemenlijst in meerdere talen, Let op: Om een geheel document te vertalen is het zinvol om de tekst in kleinere delen te vertalen. Voor doc. opslaan: Zie volgende dia ! Bij het vertalen wordt gebruik gemaakt van WORLDLINGO en BINGTtranslator (Live Search). Versleep ev. de tekst van deze vertaalsite naar het document in Word. * WORD 2003: via Extra / Taal / Vertalen (Alt indrukken + klik op zin).

17 3.4. VERTAALFUNCTIES IN WORD (NIET WESTERSE WOORDEN)
IN WORD KUNNEN EEN AANTAL EXOTISCHE (NIET WESTERSE) LETTERS WORDEN GETYPT MET BEHULP VAN DE VOLGENDE KNOPPEN: INVOEGEN / SYMBOOL / DEELVERZAMELING ( kies de taal). Typ in WORD, met behulp van INVOEGEN / SYMBOLEN het exotische woord of de zin. Vertaal dit woord of zin naar de gewenste taal (b.v. Nederlands) door Rechtsklik / Vertalen / vul de bron- en doeltaal in, zie afb. rechts.

18 3.4.1 VERANDEREN van de DE TAAL van het TOETSENBORD
DE NEDERLANDSE VERSIE VAN WINDOWS IS STANDAARD INGESTELD ALS AMERIKAANS TOETSENBORD, IN COMBINATIE MET DE NEDERLANDSE TAAL. (Nederlands / Verenigde staten (internationaal) Wilt u teksten schrijven in een andere taal met vreemde tekens, zoals: ǧ, ţ, ş, ø, (o.a. in het Pools, Roemeens, e.d. )dan is dat ook mogelijk door toevoeging van een andere taal. Dat gaat als volgt: Start / Conf. Scherm / Klassieke weergave / Landinstellingen / Talen / Details / Invoertaal (kies) / Toetsenbordindeling (kies).

19 4. 1. VERTALEN MET GOOGLE (VERTALEN. GOOGLE. nl of TRANSLATE. GOOGLE
4.1. VERTALEN MET GOOGLE (VERTALEN.GOOGLE.nl of TRANSLATE.GOOGLE.nl) Meest bekend, hoogste score, maar zeker niet volmaakt ! *Veel vertaalprogramma’s en software maken gebruik van de Google vertaalmachine (zie afb), die gratis is en (online) snel werkt. *Bevat woordenboeken, synoniemen en definities van woorden en stukjes tekst waardoor de vertaling aangepast kan worden (afb.). * Een Google-vertaling kan beluisterd, of fonetisch gelezen worden (afb. *Met de Google-Toolbar kan een webpagina worden vertaald (zie afb.). -Volgorde: Open website (b.v. Ford.nl) -Klik op Vertalen (zie pijl) - of selecteer tekst / rechtsklik (Live Search). Vervolg Google zie volgende dia ↘ ⇙

20 PROBLEEM in GOOGLE.VERTALEN: WORD-DOCUMENT KAN NIET WORDEN VERTAALD :
4.2. TEKST en DOCUMENTEN VERTALEN met Google TEKST IN GOOGLE VERTALEN: Klik op Google in de Toolbar/ Meer/ Vertalen. Hierna verschijnt het vertaalvenster en kunnen woorden en zinnen (brontaal) worden ingevoerd. Kies de doeltaal en klik op de blauwe Vertaal-knop. DOCUMENT IN GOOGLE VERTALEN: Klik op ‘vertaal een document’, linksonder. Daarna document opzoeken via Bladeren / Zoek en bied het document aan / Stel vertaalwijze in / Vertaal. Opslaan: Selecteer tekst / Kopieer / Ga daarna naar WORD en klik op Plakken in het Word document. PROBLEEM in GOOGLE.VERTALEN: WORD-DOCUMENT KAN NIET WORDEN VERTAALD : Als je via Google.Vertalen een WORD-document wil vertalen dan blijkt dat Google maar een beperkt aantal tekst-extensies kan vertalen (zie afb. links). ADVIES:Sla een WORD-document dat moet worden vertaald op via ‘OPSLAAN ALS’ en bij voorkeur als Text- of PDFbestand. (zie keuzemenu ). ↘

21 5.1. VERTAALFUNCTIE IN EXPLORER 8
Dankzij de vertaalfunctie in internet Explorer krijg je een indruk en snelle vertaling van de gehele inhoud of een stuk tekst van een website. Vertalen gaat als volgt: * Selecteer EERSTde tekst op de Internetpagina , daarna Linksklik * Vervolgens Rechtsklik, kies ‘vertalen met Live Search’. Het vertaalprogramma BING-translator verschijnt, links verschijnt een venster met uitrolmenu’s. Kies de BRONTAAL en de DOELTAAL (b.v. nederlands) De vertaalde tekst is nu (redelijk) te lezen. VOORBEELD 1: Ga naar -Klik op Ford B-Max, selecteer de tekst. -Selecteer VERTALEN MET LIVE-SEARCH. -MET BEHULP VAN BING-TRANSLATOR wordt de tekst vertaald. *Gehele pagina van website vertalen: rechtsklik willekeurig/ linksklik / Vertalen met Live Search. VOORBEELD 2: Ga naar de website van Bolderman reizen (Bolderman.nl) - kies voor Roemenië (rondreis) _ zoek de hotels voor deze reis op en klik op een hotel - de hotelinfo verschijnt in het Roemeens - Selecteer de tekst (Linksklik / Rechtsklik) en lees de hotelinfo in de gewenste taal. - Indien de vertaling onduidelijk is, vertaal dan EERST in het Engels of Duits.

22 6.1. MOGELIJKHEDEN MET: www.VERTALEN.nu
Met behulp van Vertalen.nu kun je o.a. zinnen en woorden vertalen, vervoegen en woorden opzoeken. Kopiëren: De vertaling wordt naar o.a. Word of het Klembord gekopieerd waarna je de vertaling in een document kunt plakken. (Selecteer/Rechtsklik/ Kopiëren, daarna in Doc.: Plakken)

23 6.2. VERTALEN MET LINGOES (lingoes.net)
*Het gratis programma LINGOES biedt naast Vertalen in 80 talen ook: Woordenboeken, Uitspraak en Fonetisch schrift (zoals in Google). *Te downloaden via Download tevens de functie voor (Vicon) woordenboeken via: Startpagina / Dictionairies. *Ondersteund door Google Translate, ev. door andere zoekmachines (kies onder tekstvak). *Download de nor- male versie, niet de portable. * Na download van het programma kan men woordenboeken downloaden. *Diverse programma’s te downloaden via: Xtraatjes/meer ex- traatjes ophalen…

24 6.2.1. LINGOES (PROGRAMMA & WOORDENBOEKEN)
*Met Lingoes is het o.a. mogelijk om offline woordenboeken te gebruiken om daarmee woorden, spreekwoorden en korte zinnen te vertalen. *Klik daarvoor op het woordenboeksymbool (zie rode pijl). Vervolgens het gewenste (spreek)woord selecteren en klikken (zie groene pijl). *Woordenboeken downloaden: klik op Opties /Woordenboeken / Venster verschijnt: Van Lingoes downloaden, zie blauwe pijl. ↘ ↘ ↙

25 6.3. LINGOES INSTELLEN en WOORDENBOEKEN DOWNLOADEN
*Na downloaden open je als eerste het venster INSTELLINGEN (linksboven). *Lingoes staat standaard op Nederlands. Standaard vertaalmachine is Google- Translate maar dat is eventueel te wijzigen. *Gebruikerstaal is standaard Windows NL, maar je kunt een andere taal kiezen. *Tabblad Tekstimport regelt de snelheid van het opzoeken van woorden. *Door op WOORDENBOEK of DICTIONARIES te klikken, kun je deze downloaden en gebruiken ! * Klik op TEKSTVERTALING om een tekst te typen en te vertalen. *In het bovenste invulvak kun je woorden of zinnen typen en deze via een Woordenboek laten vertalen, incl. synoniemen.

26 6.4. WOORDENBOEKEN in: MIJNWOORDENBOEK.nl
Voor woorden en korte zinnen is een online woordenboek functioneel. Online woordenboeken bieden controle op de spelling van woorden en korte zinnen in de eigen en vreemde talen. Verder zijn er woordenboeken over specifieke onderwerpen als techniek, medisch, juridisch, entertainment, financiëel, enz. In onder andere Lingoes.net , Interglot.com en Vertalen.nu zijn woordenboeken opgenomen. Op de website van MijnWoordenboek.nl kun je alleen woorden vertalen (in 5 talen). Andere ondersteuning is er in de vorm van: * Woordenboeken voor spreekwoorden, rijmwoorden, puzzelen (Nederlands), * Synoniemen en Vervoegen in 5 talen, * Encyclopedie.

27 6.5. WOORDENBOEKEN van INTERGLOT.nl
* Een veel gebruikte website met woordenboeken in ZES talen is die van het Nederlandse INTERGLOT, telkens in te zien via (dus niet te downloaden). * Wel kun je door de Toolbar van Interglot te downloaden direct de woordenboeken gebruiken. * Door op HOME te klikken kom je in de vertaalbalk.

28 AANVULLING: VERTAAL-APPS (voor iOS, Android, Symbian, Nokia…)
APPLE: iTunes: VERTALER PRO 4.20 (11 talen) Tablet standaard vertaalapp aanwezig: via General / International / Language / kies taal CLIP2GO.com Google Vertaler versie (o.a. tekst inspreken) myLanguage Free Translator (voor iOS 6 Smartphone en iPod 5) Talk to me (Classic). Met spraakherkenning (androidtapp.com) TheFreeDictionary (Farlex.com/)

29 Bedankt voor jullie belangstelling. Mede namens de ptcc Oss-den Bosch
Practice practice