Turks “Met enige moeite …”.

Presentatie over: "Turks “Met enige moeite …”."— Transcript van de presentatie:

1 Turks “Met enige moeite …”

2 Klankregels vocaalharmonie
suffixklinker E ➙ na e, i, ö, ü: e - a, ı, o, u: a suffixklinker I ➙ na e, i: i - ö, ü: ü - a, ı: ı - o, u: u a wordt –ı of –u: anla- ➙ anlı-yor /e wordt –i of –ü: bekle- ➙ bekliyor ‘t kofsçhip: na medeklinkers / bij toevoeging van een klinker c(I) wordt ç(I) balık-çı / tavuk-çu da /de wordt ta /te kitap-ta / giriş-te p wordt b kitap wordt kitab-ı t wordt d git- wordt gid-iyor k wordt g renk wordt reng-i ç wordt c üç wordt üç-ü buffermedeklinker (y)E ev-e / müze-ye (y)lE otobüs-le / araba-yla (n)In Ahmet’in / Ayşe’nin hulpklinker (I)m baba-m / kız-ım (I)ncI iki-nci / beş-inci vluchtige klinker: één klinker valt weg oğul : oğl-um / karın : karn-ım / resim : resm-im

3 Bezittelijk achtervoegsel
na medekl. na klinker ev araba ben ben-im -(I)m -m ev-im araba-m sen sen-in -(I)n -n ev-in araba-n o o-nun -(I) -s(I) ev-i araba-sı biz biz-im -(I)m(I)z -m(I)z ev-imiz araba-mız siz siz-in -(I)n(I)z -n(I)z ev-iniz araba-nız onlar -ları /-lerı - ları /-leri ev-leri araba-ları Nota: het werkwoord hebben = bezittelijk achtervoegsel + (bestaat) “var” of (bestaat niet) “yok”

4 Naamvallen nominatief - ev radyo kitaplar genitief (van het /de)
-(n)In ev-in radyo-nun kitaplar-ın accusatief (bep. lijdend voorw.) -(y)I ev-i radyo-yu kitaplar-ı datief (beweging naar) -(y)e -(y)a ev-e radyo-ya kitaplar-a locatief (op de plaats) -de -da ev-de radyo-da kitaplar-da ablatief (beweging van) -den -dan ev-den radyo-dan kitaplar-dan

5 Onvoltooid tegenw. tijd / Şimdiki zaman
bevestigend ontkennend vragend ben -(I)yor-um ver-i-yor-um gel-mi-yor-um iç-i-yor muyum? sen -(I)yor-sun ver-i-yor-sun gel-mi-yor-sun iç-i-yor musun? o -(I)yor ver-i-yor gel-mi-yor iç-i-yor mu? biz -(I)yor-uz ver-i-yor-uz gel-mi-yor-uz iç-i-yor muyuz? siz -(I)yor-sunuz ver-i-yor-sunuz gel-mi-yor-sunuz iç-i-yor musunuz onlar -(I)yor-lar ver-i-yor-lar gel-mi-yor-lar iç-i-yor-lar mı? Stam eindigend op e of a ➙ deze wordt vervangen door I iste-mek: istiyorum / başla-mak: başlıyor

6 Het werkwoord “zijn” / Şimdiki zaman
bevestigend ontkennend vragend ben -(y)Im hasta-y-ım hasta değil-im hasta mıyım? sen -sIn hasta-sın hasta değil-sin hasta mısın? o - hasta hasta değil hasta mı? biz -(y)Iz hasta-y-ız hasta değil-iz hasta mıyız? siz -sInIz hasta-sınız hasta değil-siniz hasta mısınız? onlar -ler -lar hasta-lar hasta değil-ler Hasta değil miyim?

7 Brede onvolt. tegenw. tijd / Geniş zaman
bevestigend ontkennend vragend ben -(E)r/-(I)r-im yap-ar-ım gel-mem oku-r muyum? sen -(E)r/-(I)r-sin yap-ar-sın gel-mez-sin oku-r musun? o -(E)r/-(I)r yap-ar gel-mez oku-r mu? biz -(E)r/-(I)r-iz yap-ar-ız gel-me-yiz oku-r muyuz? siz -(E)r/-(I)r-siniz yap-ar-sınız gel-mez-siniz oku-r musunuz? onlar -(E)r/-(I)r-ler/lar yap-ar-lar gel-mez-ler oku-r mı? Het uitdrukken van gewoonte en gebruik Algemene waarheden en regels Als uitdrukking dat iets zeker zal gebeuren Bij een beleefd verzoek - Bir çay içer misiniz?

8 Voltooid tegenwoord. tijd / Geçmiş zaman
bevestigend ontkennend vragend ben -d(I)-m kazan-dı-m gel-me-di-m oku-du-m-mu? sen -d(I)-n kazan-dı-n gel-me-di-n oku-du-n-mu? o -d(I) kazan-dı gel-me-di oku-du-mu? biz -d(I)-k kazan-dı-k gel-me-di-k oku-du-k-mu? siz -d(I)-n(I)z kazan-dı-nız gel-me-di-niz oku-du-nuz-mu? onlar -d(I)-ler/lar kazan-dı-lar gel-me-di-ler oku-du-lar-mı? * di’li geçmiş zaman

9 Het werkwoord “zijn” / Geçmiş zaman
bevestigend ontkennend vragend ben -d(I)-m genç-ti-m Genç değildim Yaşlı mıydım? sen -d(I)-n genç-ti-n Genç değildin Yaşlı mıydını? o -d(I) genç-ti Genç değildi Yaşlı mıydı? biz -d(I)-k genç-ti-k Genç değildik Yaşlı mıydık? siz -d(I)-n(I)z genç-ti-nız Genç değildiniz Yaşlı mıydınızı? onlar -d(I)-ler/lar genç-ti-ler Genç değildiler Yaşlı mıydıları? * di’li geçmiş zaman

10 Toekomende tijd / Gelecek zaman
-ecek / -acak bevestigend ontkennend vragend ben -(I)m al-acağ-ım tut-ma-y-acağ-ım sen -s(I)n al-acak-sın tut-ma-y-acak-sın o - al-acak tut-ma-y-acak biz -(I)z al-acağ-ız tut-ma-y-acağ-ız siz -s(I)n(I)z al-acak-sınız tut-ma-y-acak- sınız onlar -ler/lar al-acak-lar tut-ma-y-acak-lar * gel-ecek hafta = toekomstige week

11 Moeten / Gereklilik Kipi
-meli / -malı bevestigend ontkennend vragend ben -y(I)m git-meli-y-im yap-ma-malı-y-im ver-meli miyim? sen -s(I)n git-meli-sin yap-ma-malı-sın ver-meli misin? o - git-meli yap-ma-malı ver-meli mi? biz -y(I)z git-meli-y-iz yap-ma-malı-y-ız ver-meli-miyiz? siz -s(I)n(I)z git-meli-siniz yap-ma-malı-sınız Ver-meli misiniz? onlar -ler/lar git-meli-ler yap-ma-malı-lar ver-meli-ler mi? na e, i, ö, ü ➙ -meli na ı, a, o, u ➙ -mali

12 Kunnen / Gereklilik Kipi
-e-bil -a-bil kunnen gaan kunnen verstaan ben gid-e-bil-irim anla-ya-bil-irim sen gid-e-bil-irsin anla-ya-bil-irsin o gid-e-bil-ir anla-ya-bil-ir biz gid-e-bil-iriz anla-ya-bil-iriz siz gid-e-bil-irsiniz anla-ya-bil-irsiniz onlar gid-e-bil-irler anla-ya-bil-irler Verbinding van bilmek met de werkw.stam d.m.v. –(y)E- (brede tijd)

13 Zich voelen / wederkerend werkw.
kendi hissetmek bevestigend ontkennend vragend ben kendi-mi mutlu hissediyorum sen kendi-ni mutlu hissediyorsun o kendi-sini mutlu hissediyor biz kendi-miz mutlu hissediyoruz siz kendi-nizi mutlu hissediyorsunuz onlar Kendi-lerini mutlu hissediyorlar Sen kendini nasıl hissediyorsun? (Hoe voel je je?)

14 Lazım – gerek / nodig hebben
bevestigend ontkennend vragend benim gelme-m lazım / gerek senin gelme-n lazım / gerek onun gelme-si lazım / gerek bizim gelme-miz lazım / gerek sizin gelme-niz lazım / gerek onlar gelme-leri lazım / gerek Met zelfstandig naamwoord van de stam. (gelmek – gelme = komst)

15 Achterzetsels -den/-dan önce : voordat … -den/-dan sonra : nadat … (Dokuzdan sonra geliyoruz.) -den/-dan beri : sinds … (Ne zamandan beri hastasın? / İki saatten beri bekliyorum) için : bestemd (voor) … (Bu hikayeler çocuklar için.) -mek/-mak üzere : op het punt te … (Salı günü görüşmek üzere.) -(y)e/-(y)a kadar : tot … (Sabaha kadar dans ettim. / İstanbul’a kadar gidiyorum.)

16 Achtervoegsels Dubbel werkwoord met één onderwerp : (y)Ip (Ali doktora gidip sonra eve geldi.)