Trends in anticonceptie

Presentatie over: "Trends in anticonceptie"— Transcript van de presentatie:

1 Trends in anticonceptie
Rik van Lunsen Lars van Dalen AMC

2 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Seksuele Gezondheid De mogelijkheid om door middel van kennis en vaardigheden en met gebruikmaking van gezondheidsbevorderende middelen en diensten seksualiteit te kunnen beleven hoe en wanneer men wil zonder risico voor de eigen psychische en lichamelijke gezondheid en die van anderen. 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

3 Anticonceptiegebruik in Nederland, per leeftijdscategorie (2000)
leeftijd geen ac pil* prikpil iud sterilisatie condoom** overige 15– 20– 25– 30– 35– 40– 45– * inclusief combinatie met condoom; ** condoom alleen als anticonceptie, in combinatie met andere methoden. Bron: Arnolds, Van Lunsen, Louwen et al 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

4 Abortuscijfer per 1000 vrouwen (15-44)
Land Peiljaar Abortuscijfer Nederland (1994) Nederland (2000) België (1997)* Duitsland (1997)** Engeland & Wales (1997) Zweden (1996) Verenigde Staten (1996) Bulgarije (1996) Estland (1996) * inclusief Belgische vrouwen die in Nederland behandeld worden ** exclusief Duitse vrouwen die in Nederland behandeld worden bron: Jaarverslag landelijke abortus, J Rademakers (2002) 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

5 Abortuscijfer per 1000 vrouwen in Nederland woonachtig
Jaar Abortuscijfer per 1000 vrouwen jaar* ,2 ,5 ,5 ,7 ,0 ,0 ,5 ,5 ,0 * Van 1990 t/m 1995 gemiddeld over het jaar. , Van 1996 t/m 2002 peildatum 1 januari. ,0 , IGZ Jaarrapportage WAZ ,7 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

6 Frequentie verdeling naar leeftijd bij het totaal aantal abortus
Abortus totaal (N = ) % Jonger dan 15 jaar ,7 15 t/m 19 jaar ,1 20 t/m 24 jaar ,4 25 t/m 29 jaar ,9 30 t/m 34 jaar ,1 35 t/m 39 jaar ,5 40 t/m 44 jaar ,7 45 t/m 49 jaar ,5 50 jaar en ouder ,0 niet ingevuld ,0 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie IGZ Jaarrapportage WAZ 2002

7 Abortus en ethnische achtergrond (jaarverslag landelijk abortus,2000)
Etnische achtergrond Suriname Antillen Turkije Marokko 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

8 Determinanten van preventief gedrag
Gebruiker afhankelijke variabelen Methode afhankelijke variabelen Situatieve context 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

9 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Verklaring van de relatief gunstige Nederlandse cijfers met betrekking tot seksuele gezondheid (1) De kwaliteit van (seksuele)voorlichting in het gezin en in het onderwijs. De openheid ten aanzien van (tiener)seksualiteit in maatschappij en media. De beschikbaarheid en toegankelijkheid van eerstelijns gezondheidsvoorzieningen 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

10 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Verklaring van de relatief gunstige Nederlandse cijfers met betrekking tot seksuele gezondheid (2) De communicatieve vaardigheden van jongeren t.a.v. hun wensen en grenzen met betrekking tot seksualiteit en preventiegedrag. Minder bevoogding en medicalisering binnen de anticonceptiehulpverlening Betrouwbare vormen van anticonceptie ( pil en sterilisatie) worden vaker toegepast. Bij het gebruik van anticonceptiva maken Nederlandse vrouwen minder fouten 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

11 “Double Dutch” attitudes en ervaring studenten 20-25 jaar
vrouwen mannen totaal positieve ervaringen positieve attitude neutrale attitude negatieve attitude Rademakers et al. 1996 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

12 Compliance Determinanten condoomgebruik
Voorlichting Communicatieve vaardigheden Vrouwelijke autonomie Mannelijk verantwoordelijkheid Imago gebruik Verkrijgbaarheid 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

13 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
maar sinds Geen verbetering dubbele bescherming Algehele verslechtering preventief gedrag 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

14 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Oorzaken toename ongewenste zwangerschap, tienerzwangerschap en abortus (1) Het groter wordende aandeel van niet in Nederland geboren vrouwen. Daling van het gebruik van OAC, zonder dat dit leidt tot een even grote toename van het gebruik van qua betrouwbaarheid vergelijkbare vormen van anticonceptie.Deze daling is waarschijnlijk gerelateerd aan een afname van het vertrouwen in de “pil”, veroorzaakt door berichtgeving in de media over de gezondheidsrisico’s van pilgebruik sinds 1995. 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

15 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Oorzaken toename ongewenste zwangerschap, tienerzwangerschap en abortus (2) Toename van onbeschermde contacten, ook tot uiting komend in stijgende incidentie van seksueel overdraagbare aandoeningen, mogelijk samenhangend met een afname van voorlichtingsactiviteiten Daling van het gebruik van OAC, zonder dat dit leidt tot een even grote toename van het gebruik van qua betrouwbaarheid vergelijkbare vormen van anticonceptie.Deze daling is waarschijnlijk gerelateerd aan een afname van het vertrouwen in de “pil”, veroorzaakt door berichtgeving in de media over de gezondheidsrisico’s van pilgebruik sinds 1995. 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

16 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Top 5 van gebruikte bronnen over anticonceptie en de tevredenheid met deze bronnen Gebruikte informatie bron tevredenheid over de bron 1) Huisarts 96% 2) Ouders 96% 3) Goede vriendin 96% 4) School 88% 5) Damesblad 95% Bron: Arnolds, van Lunsen, Louwen et al 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

17 Sterilisatie in Nederland
Mannen 15-50j : 19.2% 45-49j : 32.0% Vrouwen 15-50j : % 45-50j : 16.6% 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

18 Anticonceptie uit pakket
Ja? Nee? Boven de 21? 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

19 Gevolgen AC uit pakket (1)
Toename ongewenste zwangerschap >4500 Toename abortus >8% Toename medische prescripties Meer non-compliance door bijwerkingen Grijs en zwart circuit Toename sterilisatie Toename refertilisaties 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

20 Gevolgen AC uit pakket (2)
16,4 % van de vrouwen van 20 jaar en ouder vindt het bijbetalen van een bedrag van 8 € per 6 maanden (6 pilstrips) onacceptabel hoog . Bij een bedrag van 9 € per 6 maanden is dit 77 % van de pilgebruiksters boven de 20 jaar. Als de pil helemaal niet meer vergoed wordt, geeft ruim 10% van de vrouwen aan dat zij zullen stoppen. Dit zou op dit moment betekenen dat tenminste vrouwen het pilgebruik zouden staken. 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

21 Gevolgen AC uit pakket (3)
Dat een deel van hen de dubbele bescherming van pil en condoom laat varen of kiest voor een minder betrouwbare vorm van anticonceptie leidt jaarlijks tot tenminste 4500 extra ongewenste zwangerschappen, waarvan 77% bij vrouwen ouder dan 20 jaar. Van deze 4500 zwangerschappen zal ruim de helft eindigen in een abortus provocatus. Dit betekent een toename van de abortuscijfers van minstens 8%. 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

22 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Pil en Seksualiteit (1) 20-40% rapporteert verandering seksueel verlangen Afname seksueel verlangen meest onderschatte oorzaak non-compliance(Bancroft 2000) Afname biologisch beschikbaar T is oorzaak 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie

23 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie
Pil en Seksualiteit (2) Deze afname is gevolg van: 50% afname ovariële androgeen productie Oestrogeen afhankelijke toename SHBG Differentiële effecten van progestogenen door effecten op SHBG en door (anti)androgene eigenschappen 17 oktober 2003 Trends in a.c.gebruik en soa-preventie