Wat is de Midrasj,hoe ontstaan en hoe toe te passen

Presentatie over: "Wat is de Midrasj,hoe ontstaan en hoe toe te passen"— Transcript van de presentatie:

1 Wat is de Midrasj,hoe ontstaan en hoe toe te passen
Jacob de Leeuwe ten behoeve van de vrienden in Offringawier 02 november 2016

2 Midrasj (1) 1) Midrasj: Methode van exegese (onderzoek of uitleg, מדרש): er zijn namelijk vier manieren om de Tora uit te leggen: pesjat (eenvoudige letterlijke manier), derasj (de deducerende manier), de remez (de zogenaamde hinten of indicaties in de tekst), en de sod (esoterische wijze, kabbala e.d.). De midrasj, het uitleggen volgens de midrasj bedient zich voornamelijk van de remez en de sod (dus indicaties en esoterie, verborgenheden achter de letters of de teksten). 2) Midrasj kan ook verwijzen naar compilatie (in de vorm van een boek of boeken) van lessen van uitleg van de Tora en de Nach.

3 Midrasj (2) Midrasj: De methoden om de betekenis van de tekst van de Tora te achterhalen berust op vele interpretatieve methodes, zoals ook bijvoorbeeld de hermeneutische regels van rabbi Jisjmaël, die gebruikt worden om de halacha (de wet) vast te leggen. De Midrasj waarvan ook in de Talmoed gebruik van wordt gemaakt onderzoekt de aanwezigheid van overbodige letters, chronologie van gebeurtenissen, parallelle vertellingen en andere afwijkingen die vaak gebruikt worden voor de interpretatie van gedeeltes van de tekst. In veel gevallen zijn er verschillende mogelijkheden: een paar regels kunnen een enorme filosofische discussie opleveren.

4 Midrasj (3) INTRODUCTIO1-7 ALEXANDER OF MACEDON DEMONS
ASHMEDAI (KING OF DEMONS) MESSIAH GEN. RABBA EXOD. RABBA LEVIT. RABBA NUMB. RABBA DEUT. RABBA MIDRASH RUTH MIDRASH SONG OF SONGS MIDRASH ECCLESIASTES MIDRASH LAMENTATIONS MIDRASH ESTHER MIDRASH PSALMS MIDRASH PROVERBS MIDRASH SAMUEL MIDRASH TANCHUMAH (OR YELAMDINU) INDEX

5 Midrasj (4) De geesten van de demonen werden gecreëerd op de vooravond van Sjabbat (zesde dag). Maar voordat hun lichaam kon worden geschapen ging de Sjabbat in: vandaar dat de demonen geen vaste vorm hebben. (Genesis Rabba 7). Noach nam demonen mee in de Ark en hiermee werd hun soort gered. (Genesis Rabba 31). Een demon met de naam Sjamdon plantte voor Noach de wijnstok (Genesis Rabba 36) Demonen worden ook wel de “harigen” genoemd (Esau). (Gen Rabba 65) Et lahat Et Hacherev Hamithapechet, het vlammend zwaards, את החרב המתהפחת וַיְגָרֶשׁ אֶת הָאָדָם וַיַּשְׁכֵּן מִקֶּדֶם לְגַן עֵדֶן אֶת הַכְּרֻבִים וְאֵת לַהַט הַחֶרֶב הַמִּתְהַפֶּכֶת לִשְׁמֹר אֶת דֶּרֶךְ עֵץ הַחַיִּים “en Hij (God) verdreef de mens en plaatste aan de oostzijde van de hof Eden de Cheroeviem en de vlam (lahat) van het wentelende zwaard om de weg naar de boom des levens te bewaken”. De engelen van destructie volgens Exodus Rabba 9:11; Lahat betekent zowel verzameling demonen als vlammen. Zie Exodus Rabba 9 dat de wonderen die Mozes aan het hof van Pharao verrichtte door de tovenaars van Pharao geïmiteerd werden door hun lahatehem (door gebruikmaking van demonen, zie Exodus: 7:11 ) וַיִּקְרָא גַּם פַּרְעֹה לַחֲכָמִים וְלַמְכַשְּׁפִים וַיַּעֲשׂוּ גַם הֵם חַרְטֻמֵּי מִצְרַיִם בְּלַהֲטֵיהֶם כֵּן [Toen] riep Pharao ook de wijzen en de tovenaars en alle dodenbezweerders van Egypte en zij deden ook zo met hun magie.: בלהטיהם: בלחשיהון ואין לו דמיון במקרא, ויש לדמות לו (בראשית ג כב) להט החרב המתהפכת, דומה שהיא מתהפכת על ידי לחש: “met hun lahateham”, hun magie etc.: zoals Onkelos het vertaald en dit betekent met incantaties. Dit woord vinden we nergens in Tenach terug. Het kan echter vergeleken worden met het blad (lahat, להט) van het rondwentelend zwaard (Genesis 3:24), dat scheen rond te wentelen bij wijze van magie.

6 Midrasj (5) Met het kraaien van de haan, stopt de invloed van de demonen, want hun macht beperkt zich tot de nacht (zie Leviticus Rabba 5). Zie ook Talmoed Berachot 6a:

7 Midrasj (6) האי מאן דבעי למידע להו לייתי קיטמא נהילא Wanneer een persoon wil aantonen dat deze demonen er zijn, moet hij gezeefde as nemen. ונהדר אפורייה Deze verspreidt hij rond zijn bed. ובצפרא חזי כי כרעי דתרנגולא ’s Ochtends zal hij (in de as) de hanetred zien. האי מאן דבעי למחזינהו ליתי א] שלייתא דשונרתא אוכמתא בת אוכמתא בוכרתא בת בוכרתא Als een persoon deze demonen wil zien: laat hem dan de placenta van een poes nemen, een zwarte en een dochter van een zwarte kat. Tevens moet deze kat de eerstgeborene van een eerstgeborene zijn. ולקליה בנורא ולשחקיה ולימלי עיניה מניה Laat hem de placenta in vuur verbranden, deze vermalen en de as hiervan op zijn ogen smeren. וחזי להו Dan zal hij hen zien. ולשדייה בגובתא דפרזלא Maar hij moet het (overblijfsel van de as) in een ijzeren buisje stoppen ולחתמי' בגושפנקא דפרזלא en dit goed afsluiten met een ijzeren stop, דילמא גנבי מניה ולחתום פומיה zodat de demonen de as niet van hem stelen. En hij moet de stop er goed op doen, כי היכי דלא ליתזק zodat hem geen schade toegebracht kan worden (door de demonen). רב ביבי בר אביי עבד הכי In een baraita wordt geleerd dat Rav Bibi bar Abbaje zo deed (zoals boven omschreven). חזא ואתזק בעו Hij zag de demonen en raakte in een verzwakte toestand. רבנן רחמי עליה ואתסי De Rabbijnen baden voor hem dat God medelijden met hem zou hebben en hij herstelde.