De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub

De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub

NT2 in Vlaanderen Kris Van den Branden. Taalcompetent in de 21 ste eeuw Is ons talenonderwijs nog mee met de tijd?

Verwante presentaties


Presentatie over: "NT2 in Vlaanderen Kris Van den Branden. Taalcompetent in de 21 ste eeuw Is ons talenonderwijs nog mee met de tijd?"— Transcript van de presentatie:

1 NT2 in Vlaanderen Kris Van den Branden

2 Taalcompetent in de 21 ste eeuw Is ons talenonderwijs nog mee met de tijd?

3 Sleutelcompetenties voor de 21 ste eeuw taal en informatie doen werken kennis doen werken verbeelding doen werken moderne technologie doen werken sociale relaties doen werken verandering doen werken je eigen leer-kracht doen werken je leven doen werken het leven op deze planeet doen werken (zie o.a. Dumont et al, 2010; Gardner, 2008; Marzano & Heflebower, 2011; OECD, 2005; Partnership for 21th century skills, 2009; Trilling and Fadel, 2011; Van den Branden, 2015; Wagner, 2008)

4 Taalontwikkeling in de 21 ste eeuw -Kritisch en doelgericht met informatie uit verschillende bronnen kunnen omgaan -Helder kunnen communiceren over ervaringen, plannen, verwerkte info.. -Heldere teksten schrijven in het gepaste register -Standpunten met argumenten kunnen onderbouwen -Samen overleggen met anderen, compromissen sluiten, actief luisteren… -Op gepaste wijze moderne technologie hierbij kunnen gebruiken -Vlot taalvaardig zijn in meer dan één taal -…

5 Taalcompetent? Vlaamse jongeren zijn goed in het lokaliseren van specifieke informatie in een tekst, maar minder goed in het structurerend en beoordelend lezen van informatieve teksten, én minder goed in het kritisch reflecteren over teksten en interpreteren van de globale inhoud van teksten. (Peilingen Nederlands einde basisonderwijs en einde voortgezet onderwijs) 15-jarige Vlaamse leerlingen lezen niet graag (PISA,2009).

6 Het belang van leesbevordering! “ Uit een grootschalig onderzoek van de University of London (Institute of Education) blijkt dat ‘reading for pleasure’ (lezen voor je plezier) bij leerlingen tussen 10 en 16 een zeer positieve impact heeft op hun woordenschat, spellingvaardigheden en… prestaties voor wiskunde. Zeer opvallend is dat voor deze leerlingen het effect van vaak “lezen voor je plezier” sterkere effecten op hun schoolprestaties had dan de opleiding van hun ouders.” https://duurzaamonderwijs.com/2014/03/18/het-effect-van-leesplezier- op-woordenschat-spelling-en-wiskundeprestaties /

7 Taalcompetent? (2) Nog steeds grote kloof tussen onderwijs- en taalprestaties van Nederlandstalige en niet- Nederlandstalige leerlingen. (Belfi, B., Cortois, L., Moons, C., Van Damme, J., Van den Branden, K., Van Gorp, K., Vanlaar, G., Verachtert, K., Verhaeghe, J.P. & M. Verhelst. (2011). Eindrapport OBPWO 09.04. Vorderingen van leerlingen in het leren van het Nederlands. Leuven: KU Leuven (CTO en COeE); zie ook Van den Branden, 2015).

8 Vroeg- en voorschoolse taalstimulering Doctoraatsonderzoek Machteld Verhelst (2002) naar vroege-tweedetaalverwerving van het Nederlands door anderstalige peuters (2.5 à 3 jaar) Uitgevoerd in een Brusselse Nederlandstalige school

9 Doctoraatsonderzoek Verhelst Receptie gaat vooraf aan productie: kinderen begrijpen steeds veel meer dan dat ze erin kunnen produceren (en dat blijft zo….) Kinderen focussen in hun eigen boodschappen op betekenis Ze verwerven zeer geleidelijk en stapsgewijs de vaardigheid om correcte zinnen te produceren: fouten zijn geen fouten, maar is taal in ontwikkeling. Expliciet corrigeren helpt niet!

10 Eerste kleuterklas in Brussel Eerste 10 weken van het schooljaar ( ) = frequentie in taalaanbod Snelst verworven woorden Boekentas (997) Trein (297) Kus (691) Sjaal (182) Plasticine (392) Kind (1782) Hoofd (501) Plaats (193) Bak (389) Knippen (94) Kauwgum (14)

11 Welke woorden worden het snelst door kleuters verworven? Het belang van actie en motivatie i.p.v. benoemen van woorden bij een praatplaat. Taal die samenhangt met interessante acties in de wereld. Belang van veel taalaanbod en van kansen tot spreken. Kortom, TAAL DE HELE DAG!

12 Rijke woordenschatdidactiek 4 noodzakelijke ingrediënten: - betekenisvol taalaanbod: woorden aanbieden in betekenisvolle contexten - betekenisvol productief gebruik van de nieuwe woorden - expliciete focus op woorden en ‘multi-word units’ - oefenen op vlotheid (Nation & Chung 2009)

13 Te eenzijdig op semantiek gericht Te eenzijdig op alleenstaande woorden gericht Te weinig op combinaties van woorden in functioneel gebruik gericht Te weinig concrete linken met gebruikscontext (transferprobleem) Te receptief, en te weinig productief Te weinig herhaling in gevarieerde contexten Beperkingen woordenschatdidactiek

14 Citaat 3: kansen tot participatie “Taalleren hangt uiteindelijk niet af van een paar supermomenten, maar van de aaneenschakeling van duizenden kleine interacties….” (Van den Branden, 2010, p. 296)

15 positief & veilig klimaat Betekenisvolle activiteiten interactie, ondersteuning, reflectie Een krachtige (taal)leeromgeving

16 Aantal keer bij naam genoemd per dag in de kleuterklas (Verhelst, 2002) AMINE 80 ADNANE 62 MOHAMED 52 AHLAME 47 AMELINE 39 ELISSA 34 YOUNESS 31 AMIRA 30 ANISSA 27 YASMINA 18 ABDEL 18

17 Leerlingbeurten in 5 klassen Leerlingbeurten KlasMin.Max. 14142 2037 3020 4329 5248

18 Verheyden, 2010 Schrijf dit verhaal voor een lezer (leeftijd- genoot/volwassene) die de prenten noch de gebeurtenissen kent.

19 F.U. (klas 53) Piet wil niet wandele 1.Piet wil niet zijn bad gaan. 2.Piet doet zijn sjaal aan en piet doet hond zijn riem aan. 3.En Piet wandelt met zijn hond. 4.En het regent heelveel. 5.Hond gaat naar modder. 6.En modder komt Piet zijn kleed... E.T. (klas 53) Modder hond 1 AY en zijn hond zijn hond wild bijtengaan en AY wil in de bad blijfen? aY is in beneede en was oY zeyne saal aan XXX aY was boos en hon vos blij te gaan en aY. 2 En aY was heel boos met zijn hond (3) en aY was in de modder in en zijn hond was staud aY was heel boos 4 en bob was in moder in geweest 6 en aY was ook in modder in geweest en aY woseel boos.7 en aY van ook al in de bad en bob wan aan lachen en aY was leel boos. 8 en Ay was heel blij en de bob woeiheel droevig / eide/ THEEND

20 Groei op 1 schooljaar 1. Communicatieve effectiviteit

21 Verschillende groei voor verschillende aspecten

22 Grillige groeilijnen De aanname van een lineair groeimodel ontkracht! Communicatieve Effectiviteit In LJ3 en LJ4 N=62 6 Meetmomenten (pre - sessies – post) Interjury- betrouwbaarheid rho =.86

23 Klas 43: ComEff, AccuTU & CompTU 4 meetmomenten (pre-sessie2,sessie4 –post) N=3 Verschillen tussen leerlingen

24 2 teachers LeerkrachtHoofdbekommernisVisuele voorstellingEffect op focus leerling en output LK 1 -Correctheid en spelling -Korte zinnen Trade-off tussen correctheid en complexiteit LK 2 -Een mooi verhaal schrijven -“Writing aloud” -Verrijken van leerlingtaal Groei voor correctheid & complexiteit

25 Naar buiten? De klasdeuren open? Zinvolle, betekenisvolle situaties Authentieke communicatie Verschillende gesprekspartners Verschillende taalcompetenties Samenspel tussen interactie in de klas en interactie daarbuiten

26 Onderzoek Vandommele (2016) Impact van zomerklas en zomerkamp (interventie van 2 weken) op: Groei schrijfvaardigheid bij anderstalige nieuwkomers Groei spreekvaardigheid bij anderstalige nieuwkomers

27 Zomerschool geleid door 2 leerkrachten in school: het Leonardo-lyceum aanleveren van inhoud voor de website aan de hand van speciaal ontwikkeld taakgericht materiaal met focus op taalleren; getraind om expliciet en impliciet taal aan te leren bewust accent op taal Zomerkamp geleid door 2 monitoren (geen taalleerkrachten) in jeugdhuis De Branderij aanleveren van inhoud voor de website, o.a. foto's en filmpjes brainstorm voor een ruw scenario geen focus op taalleren; meer kansen tot impliciete instructie geen taalleer-focus

28 1 Een krachtige leesomgeving Doelgericht lezen: teksten lezen om een bepaald doel te bereiken, bijv. bepaalde informatie vinden, een bepaalde vraag beantwoorden, instructies uitvoeren. Strategisch lezen: je leeshandelingen planmatig aanpassen aan je leesdoel. Interactief lezen: leren uit de interactie over de gelezen tekst met anderen.

29 Brochure Beter Lezen en Schrijven Brochure uitgewerkt door CTO in opdracht van Ministerie van Onderwijs

30 Resultaten: deels bevestiging BINNEN SCHOLEN groei op spreken en schrijven; algemeen + maten van woordenschat, accuraatheid, complexiteit, vlotheid BUITEN SCHOLEN groei op schrijven, maten van complexiteit en vlotheid groei in spreken, enkel vlotheid

31 Valkuilen: ondersteuning talige moeilijkheden worden struikelblok zonder ondersteuning>>>opgeven weinig interactief, veel monoloog weinig visuele ondersteuning, voordoen, context gebruiken weinig leerlingen elkaar laten ondersteunen weinig of te oppervlakkige begripscontrole

32 De cruciale rol van de leraar Care Control Clarify Challenge Captivate Confer Consolidate (see www.metproject.org; Hattie, 2012)www.metproject.org

33 Hamvraag voor taalbeleid Hoe gaan wij om met taal op school? Welke gevolgen heeft dat voor de ontwikkeling van de leerlingen?

34 Taalbeleid = de structurele en strategische poging van een schoolteam om de onderwijspraktijk aan te passen aan de taalleerbehoeften van de leerlingen/studenten met het oog op het bevorderen van hun ontwikkeling (in functie van relevante doelen) en het verbeteren van hun onderwijsresultaten. (Bogaert & Van den Branden, 2011)

35

36 Inspectie licht talenbeleid door… (2010-2014) Vier invalshoeken Doelgerichtheid: werkt het taalbeleid toe naar duidelijke doelen en effecten? Heeft de school een visie? Ondersteuning: brengt het schoolteam de talige behoeften van leerlingen in kaart, en speelt het daar voldoende op in? Implementeert de school de visie? Evaluatie: Volgt het schoolteam de effecten van de acties voldoende op? Stuurt het schoolteam bij? Ontwikkeling: Kan het schoolteam bouwen aan verdere professionalisering? Vier inhoudelijke domeinen Nederlands als leergebied/vak Nederlands als instructietaal Nederlands voor de communicatie op school Moderne vreemde talen

37 Slechts de helft van de scholen heeft duidelijke visie op taalbeleid: Soms wel concrete maatregelen, maar geen samenhangende visie Soms enkel impliciete visie Visie vaak niet aangepast aan instroom anderstalige leerlingen De inspectie licht talenbeleid door…..

38 Screening en aanpak van taalleerproblemen blijven vaak beperkt Directies nemen te weinig initiatieven om doorheen het curriculum taalvaardigheid en bewust omgaan met instructietaal te versterken De meeste scholen besteden aandacht aan Standaardnederlands (leerlingen) en duidelijke communicatie met ouders, maar weinig aandacht voor talendiversiteit De inspectie licht talenbeleid door…..

39 Er is in de meeste scholen te weinig aandacht voor de evaluatie van het talenbeleid Helft van de schoolteams sturen hun talenbeleid voldoende bij; er is ruimte voor verbetering m.b.t. participatief talenbeleid en navorming voor alle leerkrachten

40 De inspectie licht talenbeleid door….. Het talenbeleid blijft vaak nog te veel opgesloten in de beleidskamer. De doorstroming naar de klasvloer is niet optimaal in vele scholen.

41 Procesmatige tips Betrek cruciale stakeholders van in den beginne bij het denk- en doeproces. Informeer alle partijen uitvoerig over de doelstellingen, acties en verloop van het taalbeleid. Werk vanuit duidelijke doelstellingen. Benadruk geboekte successen; leer niet alleen uit mislukkingen, maar zeker ook uit goede praktijken. Denk vanuit sterktes en troeven die omgevingen bieden, en voer van daaruit een positief, ambitieus, eigen-zinnig taalbeleid. Combineer top-down denkwerk en impulsen met bottom-up werk aan de basis. Werk met een kernteam of actieve regisseur, en vanuit duidelijke doelstellingen en finaliteiten. Zet waar nodig externe expertise in, en leer van ervaringen van andere gemeenten en regio's. Evalueer permanent hoe acties verlopen, en stuur bij waar nodig.

42 Omgaan met meertaligheid Europees talenplan: Mother tongue plus two + Raad van Europa (Charter voor Minderheidstalen) Vlaanderen: focus op Nederlands Tijdsargument Integratie-argument Ook voorstanders van meertaligheid in onderwijs gebruiken dezelfde argumenten (het recente VALIDIV-project)

43 Positieve effecten transitiemodel “When students are given the opportunity to develop academically and cognitively through both their primary language and a second language, this accelerates their learning. But when students are denied use of their primary language in school, they lose several years of cognitive and academic growth while focussing on acquiring the second language, and we find that very few can make up the lost time (so drop out of school or graduate at the 10th percentile)” (o.a. Thomas & Collier, 2000: 32; Garcia, 2002, Baker, 2006)

44 Effecten van meertalig onderwijs? Gemengde onderzoeksresultaten Effect zeer sterk afhankelijk van implementatievoorwaarden: - Competente leerkrachten - Heldere doelstellingen en curriculum - Kwaliteitsvolle lesmethoden en materialen - Afstemming curricula - Samenwerking/overleg leerkrachten - Beleid school - Betrokkenheid ouders

45 Thuistaal als socio-emotionele factor Positief omgaan met thuistaal op school bevordert: welbevinden en betrokkenheid identiteitsontwikkeling de kans dat emotionele kloof tussen thuis-school verkleint Sterke variant: transitiemodel Minder sterke variant: tolereren/stimuleren van thuistaalgebruik op speelplaats, in de klas, tijdens groepswerk

46 Leerlingen mogen tijdens groepswerk kortstondig overleggen in andere taal Kleuters mogen eigen taal gebruiken tijdens spel Leerlingen mogen betekenis van Ndl. woorden uitleggen in andere taal, of leerkracht doet dat voor hen Betrekken van andere talen in lessen taalbeschouwing Leerlingen mogen info opzoeken op anderstalige site Leerlingen krijgen huiswerk dat (gedeeltelijk) in eigen taal kan gemaakt worden (bv. interviewen grootouders) Leerlingen lezen boeken, verhalen, prentenboeken, zingen liedjes, in eigen taal (en bouwen zo aan ontluikende geletterdheid) Leerlingen leggen leerstof uit aan andere leerlingen in eigen taal Visuele ondersteuning van teksten of in omgeving in de thuistaal Minder sterke variant

47 Onderzoek Strobbe, 2016 Het binnenbrengen van een extern project (VALIDIV) leidt niet automatisch tot verandering in percepties van teams rond meertaligheid

48 Onderzoek Jordens, 2016 Blauwe groep  > 90% multilinguale leerlingen  Groene groep 50/50 multi/monolinguaal

49 Findings: groups and tasks Percentage uitingen in Turks voor groepen en taken

50 Van expert-leraren naar expert-teams “Ook in dit opzicht zal onderwijs een sociale bocht moeten nemen. Waarschijnlijk vormen schoolteams de potentieel meest krachtige leergemeenschappen op aarde. Maar opdat schoolteams echt professionele leergemeenschappen kunnen worden, moet de beschikbare – en schier onuitputtelijke – energie- voor-leren van een schoolteam op gepaste wijze aangeboord worden.” (Visietekst duurzaam onderwijs, p. 11 – www.duurzaamonderwijs.com)

51 Taalbeleid Iedere gezamenlijke, moedige poging van teamleden om samen uit te breken uit verkokerde, naar de navel van taal starende, iedere- leerkracht-voor-zichzelf, in vakjes-opgesloten vormen van taalonderwijs en samen te streven naar een onderwijs dat beter werkt voor meer leerlingen en meer oplevert op het vlak van 21 ste eeuwse taalcompetenties

52 Verder lezen? Baker, C. (2006). Foundations of bilingual education and bilingualism. Clevedon: Multilingual Matters. Van den Branden, K. (2010). Handboek taalbeleid basisonderwijs. Leuven: ACCO. Van den Branden, K. (2015). Onderwijs voor de 21 ste eeuw. Een boek voor leerkrachten en ouders. Leuven: ACCO. www.duurzaamonderwijs.com


Download ppt "NT2 in Vlaanderen Kris Van den Branden. Taalcompetent in de 21 ste eeuw Is ons talenonderwijs nog mee met de tijd?"

Verwante presentaties


Ads door Google