Pacemaker en ICD aan het levenseinde Symposium “PZ in hart en nieren” Hasselt 20 januari 2015 Dr. Birgit Wijgaerts.

Presentatie over: "Pacemaker en ICD aan het levenseinde Symposium “PZ in hart en nieren” Hasselt 20 januari 2015 Dr. Birgit Wijgaerts."— Transcript van de presentatie:

1 Pacemaker en ICD aan het levenseinde Symposium “PZ in hart en nieren” Hasselt 20 januari 2015 Dr. Birgit Wijgaerts

2

3 Met een pacemaker kan je niet sterven! Een defibrillator afzetten is euthanasie….?

4 Leidraad “pacemaker en ICD aan het levenseinde” PST team ism dienst CARDIOLOGIE

5 Inhoud 1. Indeling van de hartstimulatoren 2. Functie aan het levenseinde 3. Na overlijden 4. Nuttige gegevens

6 1.Soorten hartstimulatoren 1. pacemaker 2. CTR 3. ICD

7 1)Klassieke pacemaker Zorgt voor een minimum hartritme Wordt gebruikt bij ritme- en geleidingsstoornissen (tachy/brady)

8 2) CRT (cardiac resynchronisation therapy) Zorgt ervoor dat beide hartkamers gelijktijdig samentrekken en verhoogt zo de efficiëntie van de hartwerking Zorgt voor meer efficiënte pompfunctie Wordt gebruikt bij hartfalen

9 3) ICD (implantable cardioverter defibrillator) Geeft een elektrische shock bij een bepaalde levensbedreigende ritmestoornis (ventrikelfibrillatie) Vergelijkbaar met elektroshocks bij een uitwendige reanimatie

10 2. FUNCTIE AAN HET LEVENSEINDE

11 KLASSIEKE PM : ondersteunt ritme comfortverhogend effect CRT – PM : ondersteunt pompfunctie Vergelijkbaar met medicatie Minder kortademigheid, druk op de borst, pijn > behouden tijdens palliatieve en stervensfase

12 ICD = Inactief aanwezig : draagt niet bij aan comfort mogelijk electroshock bij VF, in de stervensfase  Kan het stervensproces verstoren  Zo geen reanimatie gewenst (CBT 1, 2..) of overlijden verwacht op korte termijn: ICD uitschakelen  Via dienst cardiologie/cardiologische wachtdienst

13 Klas/CRT pacemaker Verhoogt comfort Verstoort sterven niet AAN

14 ICD Verhoogt comfort niet Kan sterven verstoren UIT

15 3. Na het overlijden …

16 Alle stimulatoren dienen verwijderd te worden !! Begraving: bodemverontreiniging door lithiumbatterij Crematie : ontploffing van stimulator Door arts in het ziekenhuis Door begrafenisondernemer of 2 de arts (bij crematie) Plaats(en) aanduiden en verwittigen zo ICD niet uitgeschakeld werd !

17 4. Bij vragen kan U terecht bij Het Palliatief Support Team De dienst Cardiologie Dr. Marc Desmet,Dr. Paul Dendaele diensthoofd palliatieve zorgendiensthoofd cardiologie Marc.desmet@jessazh.beMarc.desmet@jessazh.be, 011/30 93 43paul.dendaele@jessazh.be 011/307842paul.dendaele@jessazh.be Dr. Birgit Wijgaerts, Dr. Johan Vijgen palliatief support artsKliniekhoofd electrofysiologie Birgit.wijgaerts@jessazh.beBirgit.wijgaerts@jessazh.be, 011/30 85 25johan.vijgen@jessazh.be 011/307842johan.vijgen@jessazh.be Marleen Van Overloop, verpleegkundige-coördinator PST Marleen.vanoverloop@jessazh.beMarleen.vanoverloop@jessazh.be, 011/30 85 22

18