Armoedebestrijding... Geen politieke prioriteit !!!

Presentatie over: "Armoedebestrijding... Geen politieke prioriteit !!!"— Transcript van de presentatie:

1

2 Armoedebestrijding... Geen politieke prioriteit !!!

3 Armoede in Brussel publicatie mei 2006 Armoede in België: de schande van een rijk land publicatie april 2009 door Jan Béghin

4 Is armoede zo’n groot probleem? “Vijfentwintig jaar lang zit ik hier al armen te tellen, maar de inspanningen die geleverd worden om het probleem in kaart te brengen, zijn niet evenredig met de resultaten v/d armoedebestrijding” Bea Cantillon, Centrum voor Sociaal Beleid Universiteit Antwerpen, december 2007

5 Merkwaardige uitspraak... “Mijn eerste agendapunt is een eerlijkere verdeling van de welvaart. (...) Armoede bevecht je door ons sociaal systeem te herwaarderen(...)door het leefloon niet te laten zakken (???) onder de Europese armoedegrens...” toekomstig Eerste Minister Yves Leterme op de Rerum Novarumviering van het ACW op 16 mei 2007

6 “We hopen dat deze keer de regeringen hun aangegane engagement zullen respecteren om een gecoördineerd beleid met gepaste maatregelen uit te werken” Mevrouw Deproost, Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding bij de presentatie van het Belgisch Algemeen Rapport over de Armoede (21 december 2007 )

7 “Assez de rapports. Il faut agir et vite.” Conclusie van een studiedag over armoede van de gezamenlijke commissie sociale zaken van Kamer en Senaat Le soir, 5 juni 2008

8 “Armoedebestrijding…Ik heb daar nog niets van gezien. Nee, want de huidige regering heeft andere prioriteiten.” Eerst:........de communautaire problemen Daarna:... het voortbestaan van de banken En nu:..... het algemeen economisch beleid. Maar initiatieven om mensen met een armoederisico te helpen, die heb ik nog niet gezien.” Professor Jan Vranken 17 december 2008

9 “De samenleving is minder solidair dan vroeger en de mentaliteit is nu meer: eigen schuld dikke bult.” “Zeker nu ook het beleid nog meer focust op sociale fraudebestrijding dan op de armoedebestrijding.” “Van een succesvol armoedebeleid is nog niet veel in huis gekomen” Professor Danielle Dierckx 5 december 2012

10 Wanneer ben je “statistisch” arm? Minder dan 60% van het mediaan inkomen inkomen van je land= armoederisicogrens Voor alleenstaande minder dan 1074 € / maand Armoedepercentage België: 15% (2013) =1,6 milj. personen met verhoogd armoederisico. Vergelijk met de buurlanden (2013): Nederland:...10 % Frankrijk:.….14 % Luxemburg...16 % Duitsland:....16 % (stijging met 33% op 5 jaar)

11 Laagste uitkeringen lager dan armoederisicogrens Armoederisicogrens: 1074€ Leefloon: 817€ (76%!!!) Minimumwerkloosheidsuitkering: 953€ Inkomensgarantie voor ouderen: 1012€ Minimum inkomensvervangende tegemoetkoming voor gehandicapten: 818€ Inschakelingsuitkering RVA: 818€ (sinds 01/09/2013)

12 Groepen met het grootste armoederisico: In 2013: - alleenstaande ouders met kinderen: 34% - werklozen: 46% (+16% in 3 jaar tijd) - 65-plus: 18,4% (5,5% in Ned.)....en de kinderarmoede is in tien jaar tijd verdubbeld!

13 Het aantal werkende armen in België is tot 4,4 % gestegen in 2013 - Vaak worden mensen “geactiveerd”in precaire jobs : ze worden “geduwd” in deeltijds werk, slecht betaalde uitzendarbeid, jobs aan minimumlonen.... - Soms is een job een vergiftigd geschenk : kinderopvang en vervoer worden extra-kosten en je verliest een aantal voordelen “van armen” In Duitsland: 8,6%. ( verdubbeling in 8 jaar tijd) : verplichte mini-jobs, oproepbanen, hyperflexibele banen…

14 Nog meer werklozen zullen armen worden! - Tienduizenden werklozen werden geschorst in de voorbije jaren wegens niet geactiveerd... een groot deel is “uit het zicht verdwenen”. - Sinds nov. 2012 zien sommige categorieën langdurig werkzoekenden hun uitkering zakken tot 953€ per maand of 12,5% onder de armoedegrens. Door die lagere uitkering stijgt armoederisico naar 70% bij deze werklozen na 60 maanden

15 66% van de armen is niet activeerbaar omwille van ziekte, leeftijd, psychische problemen enz......er is dus meer nodig dan wat materiële steun!!!

16 Wat is armoede? Armoede is veel meer dan te weinig centen om een waardig bestaan te leiden Armoede is ook: slechte huisvesting...lage scholing... uitstel (30%) van consultatie bij een arts, aankloppen bij voedselbanken(122.000 in 2013, verdubbeling sinds 1995)... permanente stress omwille van niet betaalde facturen van gas en elektriciteit…sjofele kleren… onverzorgde tanden... geen cadeautje voor de verjaardag van de kinderen. Groeiend fenomeen van “generatie- armoede”

17 Groeiende ongelijkheid! De wereld is nooit rijker geweest, maar ook nooit ongelijker Tussen arm en rijk zit er nu wel een middenklasse: grootte middenklasse varieert van land tot land Maar de ongelijkheid is groter dan ooit tevoren!

18

19 Vermogensongelijkheid in België Rijkste 5% Belgen bezit evenveel als 75 % “armsten”! (De standaard 6 mei 2014)

20 Groeiende ongelijkheid internationaal In 1890: Amerikaan = 9 maal rijker dan Tanzaniaan In 1990: Amerikaan = 38 maal rijker dan Tanzaniaan In 2005 Amerikaan = 61 maal rijker dan Tanzaniaan Binnen USA: 20% rijksten verdient 50% van alle inkomens 20% armsten verdient 3,4% van alle inkomens

21 Groeiende ongelijkheid internationaal In 2012 zagen de honderd rijksten van de wereld hun collectief vermogen stijgen met 241 miljard dollar.(crisis?) Op de laatste dag van het jaar telden ze samen 1.900 miljard dollar in hun portefeuille.

22 De wereld is nooit ongelijker geweest “De wereld is nooit rijker geweest - maar ook nooit ongelijker. Diegenen aan de onderkant van de samenleving moeten er niet op hopen dat ze hun lot door verkiezingen zullen kunnen verbeteren, want daarvoor zijn ze met te weinig. Dat is het verschil met de eeuw van Karl Marx: toen vormden de uitgestotenen de meerderheid en de geprivilegieerden de minderheid.” Professor Rik Coolsaet in De Geschiedenis van de Wereld van Morgen (2008)

23 Historisch kader: liberalisering en kapitalisme Einde USSR(1991)/implosie van het communisme = einde van de grote verhalen/minder staat Nieuwe tijdsgeest: Vrijheid van de burger,vrije markten, mondialisering staan centraal = kansen en uitdagingen voor de burger Donkere zijde van de mondialisering(Clinton 1995): terrorisme, massavernietigingswapens, drugstrafiek en internationale criminaliteit, hiv/aids én.... de groeiende kloof tussen arm en rijk in de wereld

24 Wat doet de politiek?Handen af! –De burger moet het alleen doen. Men kan niet van de politiek verwachten dat die alles oplost. Staat aan afslanking toe. Vrije markt moet spelen!!! –Geloof in de verzorgingsstaat (zoals na 1945 gegroeid) voorbij !!! –Terug naar “Laissez faire” van voor de oorlog als economische dogma: de onzichtbare hand!

25 Meer Europa zonder sociale afspraken Ondertussen: uitbreiding van de Europese Unie tot 27 lidstaten zonder sociaal convergentiepakt: nooit heeft de Europese Sociaal-democratie van een sociale harmonisatie (minimumloon bvb) een strijdpunt gemaakt, ook niet toen een meerderheid van de Europese regeringen centrum-links georiënteerd waren (1998-2002)

26 Van neoliberalisme naar casino-kapitalisme - En toen kwam de crisis….”die niemand zag aankomen” - Implosie van de hebzucht-economie: enkel de winst op korte termijn telt! Onverantwoorde risico’s! - Graaicultuur van de “elite”! - Socialisatie van de verliezen (2008): de Belgische overheden hebben samen 20 miljard ingebracht om de banken te “redden”....nadien zijn er in gans Europa nog vele miljarden bij gekomen!

27 Solidariteit is niet langer het cement De vrije markt is er voor de sterken, de wet is er voor de zwakken (François Martou) Verliezers van de industriële en technologische revoluties: vooral de laaggeschoolden De vaandelvlucht van de politiek: inkomensherverdeling is geen prioriteit meer Het aandeel van het nationale inkomen dat naar arbeid gaat is historisch laag (50%) en het deel dat naar inkomen uit kapitaal (50%)gaat historisch hoog.

28 Wat is er nodig? Een nieuwe solidariteit! Een collectief project dat insluit en niet uitsluit: 1.De overheid moet de solidariteit opnieuw als prioriteit stellen. Er is behoefte aan méér politiek : om iedereen een menswaardig bestaan te verzekeren (grondwet!!! en mensenrecht!!!) 2.De vrije markt moet sociaal meer gecorrigeerd worden,de inkomens herverdeeld, de sociale zekerheid opnieuw versterkt en gelijke kansen in alle domeinen van de samenleving gerealiseerd.

29 Prof. Paul De Grauwe (KUL) “Ik ben een liberaal die ondertussen begrepen heeft dat de markt niet alles oplost. Je hebt instanties nodig om de markt te corrigeren. Soms zelfs drastisch te corrigeren”

30 Prof. Jan Vranken (UAntwerpen) “In landen met meer inkomensongelijkheid is er minder vertrouwen tussen de mensen, meer geweld, een lagere levensverwachting; zijn er meer mentaal zieken, meer obese mensen, slechtere schoolprestaties, meer tienerzwanger- schappen, meer gevangenen en minder gelijke kansen.”

31 THEMATISCHE ANALYSE VAN DE ONGELIJKHEID

32 1. De Belgen en hun koopkracht. 2. Als ik met pensioen ga, zal ik van het leven genieten. 3. Faire fiscaliteit? 4. Een eigen huis : beste garantie tegen armoede. 5. België is een toonbeeld van “goede” gezondheidszorg.(voor iedereen?) 6. Onderwijs in Vlaanderen is top, maar niet voor iedereen! 7. In Brussel: nog erger dan elders

33 Rode draad : “Het Matteuseffect” “Want aan ieder die heeft, zal gegeven worden en wel overvloedig. Maar aan degene die niet heeft, zal zelfs ontnomen worden wat hij heeft” (Matteus: hoofdstuk 25 vers 29) Professor Herman Deleeck:De sociale zekerheid geeft (collectieve) goederen aan hen die het nodig hebben, maar het perverse effect is dat diegenen die ze het meeste nodig hebben, ze niet het meest krijgen. Matteuseffect niet enkel in de sociale zekerheid

34 1.De Belgen en hun koopkracht Koopkracht in België: te veel, te weinig of net genoeg? Permanente discussie! Koopkracht:Evolutie van de lonen: vb:In 2008: een piek in de prijzen. Inflatie: 5,91% = hoogste cijfer in 24 jaar tijd. De spilindex: 3 x overschreden maar ook 3 x lonen geïndexeerd.

35 Koopkracht:Evolutie van de vermogens (zonder onroerende goederen): netto financieel vermogen van Belgische particulieren ( geld+ effecten+ aandelen, (+participaties+ levensverzekeringen- schulden) -Eind 2005: 626 miljard euro -Begin 2009:Na de bankencrisis: 500,8 miljard euro (-20%) -Eind aug 2014: 1.100 miljard euro

36 Conclusie evolutie koopkracht: Gemiddelde koopkracht van de Belg is de afgelopen twintig jaar met 32 % gestegen.” Maar: het aandeel van de 30% laagste inkomens in het globaal inkomen daalde in dezelfde periode van 11,2% naar 8,3% Sociale minima: 5% à 20% onder de armoedegrens. Lonen en vermogens groeien sneller dan de sociale minima.(= Matteus-effect).

37 Sociale minima boven armoedegrens!Betaalbaar? - Laagste werkloosheids- en invaliditeitsuitkeringen, laagste pensioenen en het leefloon optrekken tot boven de armoedegrens. Kostprijs 1,2 miljard € per jaar - Verlaging van de belastingen voor de 20% rijksten (sinds 2005) en invoering van de notionele intrest (verkapte vorm van verlaging vennootschapsbelasting) Kostprijs 12 miljard € per jaar

38 2. Als ik met pensioen ben, ga ik van het leven genieten! Armoede bij ouderen in België is hoog –In 2005: 21,4% van de 65-plussers arm –In 2013: 18,4% van de 65-plussers arm 23 tot 25% van de 75-plussers –Algemene armoederisico in België 2013: 15,3%

39 Pensioen werknemer behoort tot de laagste van het EU15: volledige loopbaan met een gemiddeld loon van een werknemer: vervangingsratio van 40% Bijkomende pensioenuitkeringen: de tweede (groepsverzekeringen) en derde (pensioensparen) pensioenpijlers. Maar: deze creëren niet alleen méér ongelijkheid, maar zijn mechanismen van structurele uitsluiting. Honderduizenden niet-actieve mensen hebben geen toegang tot deze pijlers (Matteus-effect)

40 3. Faire Fiscaliteit? -Uitgangspunt: Sterkste schouders dragen de zwaarste lasten: progressief belastingstelsel ??? -Voorwaarden: 1.Faire regels (betaal naar draagkracht) 2.Spel volgens de regels spelen 3.Wie fraudeert, moet gestraft worden.

41 De regels zijn unfair: -Belastingdruk op lonen (50% bbp) : 43%. op inkomen uit kapitaal: 30% -Veel belastingsfraude en -ontwijking -Aan progressiviteit wordt alleen nog lippendienst bewezen: slechts 20% van de fiscale en parafiscale heffingen wordt echt progressief geheven. -Belastingsverlagingen en premies (pensioen- en bouwsparen, premies voor propere wagens voor isolatie en zonnepanelen enz…)komen grotendeels de rijksten en de middenklasse ten goede (= Matteus-effect).

42 Conclusie omtrent fiscaliteit: - België is een belastingparadijs voor vermogende particulieren en voor grote multinationals. - Vooral arbeid wordt belast. - Lastenverlagingen komen vooral de hogere inkomens ten goede. - Vermogens blijven buiten schot.

43 Vervolg:Conclusies omtrent fiscaliteit Prioritair zou de aandacht moeten gaan naar een drastische verschuiving - van belastingen op arbeid en basisconsumptie - naar belastingen op – beleggingen( speculatie!) – belastingen op bedrijfswinsten – (in 2011 hebben minstens 30 bedrijven in ons land miljarden winsten geboekt en daar niet meer dan 2% belastingen op betaald, waar- onder Arcelor Mital: 6,1 miljard winst en 1,76% belastingen) –vermogens en/of inkomens uit vermogens

44 Miljonairstaks? Voorstel van het Financieel Actienetwerk Principe: twee procent allerrijksten, 88.000 gezinnen worden belast op hun vermogen. Belastingtarief: 1% op het deel v/h vermogen boven 1 miljoen € 2% 2 miljoen € 3% 3 miljoen € Opbrengst: 8.724.100.000 €.

45 4. “Een eigen huis is de beste garantie tegen armoede” Wie kan zich een eigen huis permitteren? In België: overgrote deel van de woningen in privébezit dank zij.... eigendomsondersteunende maatregelen (belastingsaftrek en subsidies): Ongeveer 68% van de fiscale subsidies komt terecht bij de 40% hoogste inkomens OMGEKEERDE SOLIDARITEIT!!! (Matteus-effect kent zijn hoogtepunt in de (huisvestingssector !!!)

46 Aantal eigenaars in België: in 2012: 66% (=Prima verzekering tegen armoede) De gemiddelde eigenaar ontvangt vier keer meer woonsubsidies dan de gemiddelde huurder! (Matteuseffect) - Wat met de 33% van de bevolking die geen eigenaar kan worden: DE HUURDERS? - “Wie woont in slechte woningen?” - Lange wachtlijsten voor sociale woningen!

47 Conclusies inzake huisvesting: Vergeleken met onze buurlanden: veel te weinig “sociaal woningbeleid”. Daarom: minder fiscale kortingen (woonbonus) voor de rijksten: de vrijgekomen middelen inzetten voor - meer sociale woningen - meer slagkracht voor sociale verhuurkantoren - huursubsidies voor wie geen sociale woning kan krijgen

48 5. België is een toonbeeld van goede gezondheidszorg.(voor iedereen??) Sterke punten van onze gezondheidszorg: –patiënt: vrije toegang tot gedecentraliseerde diensten –diensten relatief betaalbaar dankzij verplichte ziekteverzekering –keuze uit ruim aanbod kwaliteitsvolle gezondheidszorg

49 Sterke punten onder druk: Europa pleit voor een kleinere inbreng van de overheid. Dus eigenlijk meer privatisering De gezondheidszorg wordt jaar na jaar duurder Iemand moet (meer)betalen: de Belgische patiënt betaalt ondertussen gemiddeld 25% ( derde hoogste van Europa)

50 Nationale gezondheidsuitgaven: in 2007: 32 miljard euro. In 2011: 39 miljard euro toename van 7 miljard euro op 5 jaar. Verklaring? -hoogtechnologische geneeskunde (= de wetenschappelijke ontwikkeling) -toenemend gezondheidsbewustzijn -(= de culturele ontwikkeling) -vergrijzing(= de demografische ontwikkeling).

51 MAAR: Gezondheid is ongelijk verdeeld: Arme patiënt - is minder gezond - leeft minder lang in goede gezondheid - vermijdt doktersbezoek: te duur als derde betalerssysteem niet beschikbaar is. (8,6% v/d Belgen: 20ste plaats in Europa!) - kan geen hospitalisatieverzekering betalen Resultaat: ook in de gezondheidszorgen speelt het Matteus-effect.

52 Conclusies inzake gezondheidszorg Maatregelen, speciaal op maat van mensen die het financieel moeilijk hebben zoals het OMNIO statuut of de maximumfactuur, automatisch toekennen OMNIO = verhoogde tussenkomst voor medische kosten: 850.000 mensen hebben er recht op. Slechts 40% van de potentiële doelgroep maakt er gebruik van

53 Conclusies inzake gezondheidszorg Versterken van de eerstelijnszorg, derde betaler- systeem, wijkgezondheidscentra en preventie. Derdebetalersysteem: Lage inkomens betalen enkel het remgeld aan de arts, die zijn honorarium factureert aan de mutualiteit. (Belgë is het enige land van West-Europa waar dit nog niet wordt toegepast). Wijkgezondheidscentra: artsen, verplegers psychologen, diëtisten samen in een huis zonder drempels: cruciaal voor kansarmen

54 6. Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap is top maar niet voor iedereen! Pisa-onderzoek : Vlaanderen heeft uitstekende ‘gemiddelden’ : Leesvaardigheid: Vlaanderen:.... 519punten Finland (top):. 546 OESO-gem:.... 493 Franse Gem.:.. 490

55 Maar…grote verschillen binnen het Nederlandstalig Onderwijs! Hoogste 10% van de Vlaamse leerlingen: meer dan 634 voor wiskunde (besten op wereldvlak). Laagste 10% (vooral kansarmen) van de Vlaamse leerlingen: minder dan 354 voor wiskunde(minder dan Brazilië of Mexico)

56 Van alle OESO-landen is de kloof tussen de zwakste (meestal kansarme) en de sterkste leerlingen nergens zo groot als in het onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

57 De “kloof “ontstaat al in de jongste jaren ‘Kansarme’ kleuters zitten bijna niet in de kinderopvang: - dagprijs is hoog - zorgcultuur in de kinderdagverblijven afgestemd op middenklasse (en niet intercultureel) - effect – schaarste aan plaatsen: tweeverdieners hebben de facto voorrang (= Matteus- effect)

58 De “kloof” groeit in het basisonderwijs stelselmatig –2,5 à 3-jarigen van kansarmen die niet naar het kleuteronderwijs gaan: dubbel zo groot als bij de niet-kansarmen –De sociale ongelijkheid tekent zich verder af in het lager onderwijs: al in het eerste leerjaar is de kans op vertraging tienmaal groter bij kinderen van laaggeschoolde ouders dan bij kinderen van hooggeschoolden.

59 Verder groeiende kloof in secundair en hoger onderwijs Moeder universitair: leerling heeft 95% kans om in het algemeen secundair onderwijs te zitten. Moeder lager onderwijs: leerling 80% kans om in het beroepssecundair onderwijs te zitten. 6% kinderen van geschoolde arbeiders naar universiteit watervalsysteem “bepaalde leerlingen” studeren verder, andere niet (= Mattheüs-effect)

60 Vrije schoolkeuze werkt discriminatie in de hand ‘Vrije’ schoolkeuze in België = vrije markt- denken: ouders die ‘shoppen’, werkt ‘witte’ en ‘zwarte’ scholen in de hand Harde conclusie: - Ons onderwijssysteem ligt voor een groot deel aan de basis van de generatie-armoede! -Sociale mix : betere schoolresultaten

61 In Brussel: erger dan elders Brusselaars onder de armoederisicogrens: 2007: 25% (officiële cijfers) 2011: 33% Dus het dubbele van het Belgisch gemiddelde. Belangrijkste oorzaak: hoge aantal (19%) Brusselaars dat geen inkomen heeft uit arbeid (2012): - 36.000 leefloners - 103.000 werkloosuitkering - 15.000 inkomensgarantie voor ouderen

62 In Brussel erger dan elders - 1/5 van de Brusselaars die zich aanbieden op de arbeidsmarkt is werkloos - 1/4 van de Brusselse kinderen groeit op in een gezin zonder arbeidsinkomen - 1/3 van de laaggeschoolde jongeren is werkloos - 1/2 Brusselse gezinnen komt in principe in aanmerking voor een sociale woning

63 1/3 van de Brusselse kinderen leeft in armoede

64 In Brussel erger dan elders Wachtlijst voor sociale woningen: - 30.218 op 1 januari 2005 - 33.207 op 1 januari 2009 (+11% in 4 jaar tijd) - 41.461 op 1 januari 2013 (+25% in 4 jaar tijd) “Beschikbare” sociale woningen:35883 of 7,3% van het woningpark (2012) Er zijn dus meer huishoudens die ingeschreven zijn op de wachtlijst als dat er sociale woningen bestaan

65 Brusselse variante op het Matteuseffect De Brusselse gemeentes met de hoogste geboortecijfers beschikken over het laagst aantal opvangplaatsen voor kinderen onder de drie jaar!!! Dekkingsgraad in 2009: - Oudergem, Ukkel, de Woluwes: 50 à 60% - Regionaal gemiddelde: 30% - De gemeentes met hoogste geboortecijfers: And. Schaarb. St.Joost en St Gillis: 10 à 20%

66 Van bijna 1300 kinderen kan het Brussels Lokaal Overlegplatform niet zeggen of ze wel of niet naar school gaan!!!

67 Nieuwe Brusselse wetgeving om situatie te verbeteren: –In het Brussels gewest: wettelijke verplichting rond armoederapportage (ordonnantie uit 1991)= Belgische primeur In 2008 armoederapport nieuwe stijl: (ordonnantie Jan BEGHIN en co.) –gebudgetteerd actieplan (met armoede- effectenrapport én een armoedebarometer) –vanuit verschillende overheden in Brussel: kennis uitwisselen + budget inschrijven + beleid op elkaar afstemmen

68 Conclusie voor Brussel Meer dan ooit lijkt het ontwikkelen en uitvoeren van een transversaal armoedebestrijdingsbeleid in het Brussels Hoofdstedelijk gewest noodzakelijk !!!

69 ALGEMENE CONCLUSIES

70 Limieten van de liberalisering en terugdringen van de staat zijn bereikt. Financiële liberalisering en de mondialisering: veel minder positief dan aanvankelijk beweerd. Nood aan herregulering door de overheid

71 –het individu alleen kan niet op tegen de risico’s en gevaren van grote kapitalistische concerns; een samenleving wel, of alleszins veel beter. –de rijkdom die onze samenleving genereert moet herverdeeld worden. –door een sterkere overheid die binnen een bepaald territorium de herverdeling organiseert en vanzelfsprekend ook de Matteuseffecten wegwerkt!

72 10 concrete voorstellen 1.Trek de sociale minima op tot boven de armoedegrens en verhoog de minimumlonen + automatische toekenning van sociale voordelen 2.Alle Matteuseffecten wegwerken in sociale zekerheid, huisvesting, onderwijs en gezondheiszorg. 3.Grote vermogens en multinationals moeten opnieuw (meer) bijdragen. 4.Derdebetalers-regeling invoeren en gezondheidscentra in kansarme wijken. 5.Hospitalisatieverzekering voor lage inkomens

73 6. Alle kleuters naar school & in 1ste 2de en 3de leerjaar van gok-school klasjes maximum 15 kinderen 7. Meer sociale huisvesting + invoeren van huurtoelage 8. Preventie van schuldvorming bij jongeren 9. Actief werken aan non-discriminatie 10.Uitbouw van de sociale economie

74 En specifiek voor Brussel - Herfinanciering v/h Brussels Gewest (ok!) - Moedertaal in het onderwijs + meer opleidingen… op de werkvloer + strijd tegen schoolverzuim - Verhoging capaciteit kinderdagverblijven én scholen en grotere en betere omkadering - Budget economie laaggeschoolden(soc.eco.) - Lege gebouwen en bureaus ombouwen tot (sociale)woningen. - Daklozen: méér dan bed bad en brood

75 Creëert Europa Armoede?

76 De dominantie van de markten. - Na elke Europese top:angst van de politici voor de markten! - Gisteren hebben we de Grieken opgeofferd om de crisis...op de markten te bedaren...volgden nadien de Portugezen, de Spanjaarden... - De financiële markten zijn geen duistere, abstracte krachten...het zijn mensen met een zeer grote geldhonger. Het zijn speculanten, grote aandeelhouders en miljardairs. Ze speculeren uit eigenbelang!

77 De gewone man betaalt de verliezen van de crisis! - wereldwijde financiële crisis veroorzaakt door de nieuwe graaicultuur: door speculatie, veel te hoge risico's bij beleggingen en bij kredietverlening - overheid moet miljarden in de banken pompen - banken vertrouwen mekaar niet meer: onderlinge kredietverlening stokt - economische crisis volgt met hogere rentes,hogere begrotingstekorten en grotere overheidsschulden - zwakke economieën raken in de problemen

78 ...de gewone man betaalt - de bevolking moet van EUROPA(?) via bezuinigings- programma's” de crisisschulden afbetalen - de economie wordt kapot bezuinigd omdat de koopkracht van de modale bevolking afneemt - binnenlandse economische vraag zakt in - economie nog meer in moeilijkheden - schuldenlast neemt opnieuw toe - de grote vermogens dragen quasi niet bij...door fiscale constructies op te zetten of... hun centen zitten al lang belastingparadijzen

79 Neoliberalisme heeft in Europa casinokapitalisme gecreëerd: - neoliberalisme heeft de tendens om nieuwe monopolies te creëren:”de onzichtbare hand” creëert geen concurrentie meer - de zeepbeldominantie van het financieel kapitaal waarmee gespeculeerd wordt - de daling van het deel van het nationaal/ Europees/wereldinkomen dat naar werkenden gaat in tegenstelling tot dat van de financiële vermogens(vb. Griek.:nog 36,3 % naar lonen)

80 Econoom Joseph Stiglitz (USA): “ Banken die to big tot fail zijn, weten dat ze kunnen gokken (met onze spaarcenten!!!). Winnen ze dan stappen ze naar buiten met de poen op zak. Verliezen ze dan zal de belastingbetaler de rekening wel betalen.”

81 Johan Van Overtveldt in Trends “Je kunt hier subtiel over doen maar eigenlijk chanteren de banken de overheden: Koop die schuld van ons terug of wij dumpen het hele zootje en dan is het gedaan met de euro.”

82 Filosoof Hans Achterhuis (Nd.): “ Bankiers tonen veel te weinig dat ze zich verantwoordelijk voelen. Ik vind het onbegrijpelijk dat ze die bonussen blijven innen, terwijl ze weten dat hun gedrag tot waanzinnige staatsschulden heeft geleid. Ik vind ze zonder meer schuldig. Dat bij Dexia bijvoorbeeld nog bonussen worden uitgekeerd vind ik pervers”

83 Resultaat: nog meer armoede bijvoorbeeld in Griekenland - Bbp: 2011: -4,5% en in 2012: -5,5% - In 2011 leeft 1 op de 4 Grieken in armoede. - Werkloosheid bij jongeren: 43,1% - Al 1/3 van de 165000 handelszaken failliet. - Patroons kunnen sedert dit jaar jongeren aanwerven aan 500€ per maand, ver beneden het officiële minimumloon - Aantal zelfmoorden: x4 op twee jaar tijd.

84 Costas Douzinas in The Gardian (20/10/2011): “Het is niet nodig de mythe van Sisyphus te kennen om te beseffen dat maatregelen die tot een negatieve groei leiden het begrotingstekort niet zullen terugdringen. Je hoeft geen Plato te kunnen lezen om te begrijpen dat een halvering van de salarissen en pensioenen betekent dat mensen niet in staat zullen zijn de exorbitante nieuwe belastingen te betalen.”

85 Peter Mertens in “Hoe durven ze” “Griekenland, Letland, Ierland, Portugal...er zijn heel veel parallellen.(...) Mensen met een sociale uitkering, vrouwen, migranten,en gepensioneerden zijn de eerste slachtoffers. Ook de rest van de werkende bevolking, met inbegrip van wat doorgaans de middenklasse wordt genoemd, proeft de smaak van verarming”

86 En verder... “Tegelijk wordt een heel kleine groep mensen rijker: de reders (Gr.), de kurkmagnaten (Port.), de speculanten, de bonustrekkers, de bankiers. De massale fiscale fraude van “deze gouden elite” blijft onbestraft. Het is een huizenhoge mythe dat alle Grieken, Balten, Ieren en Potugezen moeten inleveren. In al die landen zijn er ook winnaars van de crisis, en dat woord schrijf je best met meer dan zes nullen.”

87 Gérard Roland: Berkeley (USA) “Wat de Europese regeringen doen is erg controversieel en staat haaks op wat Obama in Amerika doet. Als je een crisis hebt, dan kan je massale werkloosheid alleen maar vermijden door de overheidsuitgaven op te voeren (Keynes). Dat hebben de VS gedaan. In Europa is men gaan besparen en heeft men de crisis nog erger gemaakt.”

88 Prof.Psych. Paul Verhaeghe (UGent) “Het wrede is dat succes en materieel gewin ook de criteria geworden zijn waaraan wij onszelf afwegen. Elke mislukking op dat vlak is een persoonlijk falen. Als het dan misloopt ben je al snel een loser of gestoord en krijg je een psychiatrisch label opgespeld en een voorschrift voor medicijnen tegen angsr en depressie”. “(the survival of the fittest”)

89 Correcties op de “vrije markt”: - diepgaande hervorming van de financiële sector: splitsing zaken- en spaarbanken - een inkomens- en belastingbeleid dat zorgt voor herverdeling, dat arbeid meer beloont en vermogen meer belast: vb. een Europees minimumloon - scheppen van echte gelijke kansen in een meer solidaire samenleving

90 Guy van Gyes (Hiva-KUL) “En waar zitten de politieke bondgenoten? Voor een politieke klasse die gelooft in haar eigen democratisch systeem is dit zombie- beleid niet langer houdbaar: de globale financieel-economische industrie legt via supranationale instellingen beleidsdictaten op. Aan de andere kant zien we dat steeds meer gewone mensen de politieke klasse niet langer vertrouwen.”

91 Gérard Roland (Berkeley) “De Indignados en de Occupybeweging zijn toch een bewijs dat er iets aan het veranderen is. Er is opnieuw een roep om een grotere herverdeling van rijk naar arm. En dat is per definitie een linkse eis. Dat was sinds de jaren tachtig een groot taboe. De idee dat de rijken ook de meeste belastingen moeten betalen, wint terrein. Dat is een positief gevolg van de crisis.”

92 Prof.Psych. Paul Verhaeghe (UGent) “Ik huiverde toen ik Bruno Tobback hoorde zeggen:'Het is niet het moment voor grote ideologische discussies. Het zou nu moeten vooruitgaan.' Het is nu juist wel het moment! De politiek moet nu wel weer een ideologie naar voor schuiven. Alle partijen vertellen nu hetzelfde verhaal. Ze noemen dat realpolitiek maar dat betekent gewoon dansen naar de pijpen van de economie. Politici moeten daar tegen ingaan en weer vechten voor hun ideologie”

93 ...en verder “Het is wel wachten op een politicus die dit vernieuwde sociaaleconomische verhaal op de agenda zet met dezelfde heldere en standvastige doeltreffendheid waarmee een Bart De Wever zijn verhaal brengt. Dat tegengewicht hebben we heel erg nodig in de politiek en de alternatieven bestaan. Kijk naar het sociaaldemocratisch model in Scandinavië, dat economisch en sociaal veel betere resultaten kan voorleggen dan het neoliberalisme.”

94 Jacques Brel “De grootste vorm van waanzin is deze wereld te accepteren zoals hij is en niet te strijden voor een wereld zoals hij zou moeten zijn.”