Op zoek naar Creativiteit.

Presentatie over: "Op zoek naar Creativiteit."— Transcript van de presentatie:

1 Op zoek naar Creativiteit

2 ....OCW werkt aan een slim, vaardig en creatief Nederland.

3 Invece il cento c’é (daarentegen de honderd bestaat)
Het kind bestaat uit honderd. Het kind heeft honderd talen honderd handen honderd gedachten honderd manieren van denken van spelen, van praten. Honderd altijd honderd manieren van luisteren van verwonderen van liefhebben honderd vreugdes in zingen en begrijpen honderd werelden om honderd werelden te ontdekken om uit te vinden honderd werelden om te dromen. Het kind heeft honderd talen (en nog honderd honderd meer) maar ze stelen er negenennegentig. School en cultuur scheiden het hoofd van het lichaam Ze vertellen het kind: te denken zonder handen te doen zonder hoofd te luisteren en niet te praten te begrijpen zonder vreugde alleen met Pasen en met Kerstmis lief te hebben en zich te verwonderen. de wereld te ontdekken die er al is en van de honderd stelen ze er negenennegentig. dat werk en spel werkelijkheid en fantasie wetenschap en verbeelding hemel en aarde verstand en droom dingen zijn die samengaan. En daarmee vertellen ze het kind dat de honderd niet bestaan. Het kind zegt: Echt wel. De honderd bestaan wél. Loris Malaguzzi (ca 1980)

4 Sir Ken Robinson Do schools kill creativity? ieder mens is creatief
kinderen zijn in beginsel niet bang om fouten te maken maar binnen het onderwijs en maatschappij wordt teveel gefocust op het niet maken van fouten. Dit gaat ten kosten van creativiteit waarom zo weinig aandacht voor kunst in onderwijs? willen we allemaal professoren kweken? gevaar bestaat dat de diploma’s straks niets meer waard zijn door de overgrote hoeveelheid academici we moeten het onderwijs herzien en meer focussen op intelligentie meervoudig: beelden, audio, beweging en abstract dynamisch: creativiteit komt voort uit de verschillende interacties en interpretaties hoe wij waarnemen distinct: voorbeeld van meisje die alleen kan denken als ze in beweging is.

5 Sir Ken Robson De wereld verandert sneller dan ooit tevoren. Dit vraagt om een nieuwe kijk op menselijke groei en ontwikkeling. We hebben nieuwe ideeën nodig over talent, intelligentie en creativiteit. Kortom, we hebben het Element nodig. Het Element: punt waar natuurlijk talent en persoonlijke passie elkaar ontmoeten. als mensen in hun element zijn, zijn ze het meest zichzelf, het meest geïnspireerd en halen ze het beste uit zichzelf. iedereen kan het Element vinden. achtergrond, leeftijd en tegenslagen hoeven geen belemmeringen te zijn voor succes. veel voorbeelden en interviews met succesvolle mensen (waaronder Paul McCartney, Mick Fleetwood, Meg Ryan en Richard Branson). er zijn meer vormen van intelligentie en talenten als je je Element hebt gevonden, ervaar je volledige voldoening, en dus rijkdom en succes in je leven. De wereld verandert sneller dan ooit tevoren. Dit vraagt om een nieuwe kijk op menselijke groei en ontwikkeling. We hebben nieuwe ideeën nodig over talent, intelligentie en creativiteit. Kortom, we hebben het Element nodig. Het Element is het punt waar natuurlijk talent en persoonlijke passie elkaar ontmoeten. Als mensen in hun element zijn, zijn ze het meest zichzelf, het meest geïnspireerd en halen ze het beste uit zichzelf. Ken Robinson laat zien dat iedereen het Element kan vinden. Achtergrond, leeftijd en tegenslagen hoeven geen belemmeringen te zijn voor succes. Aan de hand van vele voorbeelden en interviews met succesvolle mensen (waaronder Paul McCartney, Mick Fleetwood, Meg Ryan en Richard Branson) maakt hij duidelijk dat het niet gaat om hoge cijfers op school, maar dat er meer vormen van intelligentie en talenten zijn. Als je je Element hebt gevonden, ervaar je volledige voldoening, en dus rijkdom en succes in je leven. Dit boek is een lofzang op de adembenemende diversiteit van menselijke talenten en passies en ons buitengewoon potentieel voor groei en ontwikkeling. Op zijn eigen bevlogen manier zet Robinson de lezer aan tot denken en inspireert hij iedereen om het Element te vinden. Sir Ken Robinson is een internationaal erkend leider in de ontwikkeling van menselijk potentieel en creativiteit. Hij adviseerde al vele overheden, multinationals en ideële organisaties over het nut van creativiteit voor vooruitgang.

6 Leonardo da Vinci bron: creatieve synthese
Leren leren waarneming nieuwsgierigheid Omgaan met onzekerheid samenhang houding Verbeelding/logica geïnspireerd door Denken als Leonardi da Vinci, M. J. Gelb, Uitgeverij De Kern, isbn

7 21st century learners

8 Learning and Teaching Schotland
In 2004 gestart met ontwikkeling “a curriculum for excellence” to become a successful learner, confident individuals, responsible citizens, effective contributers Succesvol leren ~ creatief denken en onafhankelijkheid Creativiteit breed aanpakken door alle studiejaren heen en in alle vakken of leerdomeinen Handboek voor docenten: sleutel aspecten zoals denken, intelligentie, emotie, stress, dialoog verschillende manieren van denken (creatief, kritisch, probleem oplossend, decision making, geheugen en metacognitie) sleutel aspecten creatief denken: fluency (spreekvaardigheid), flexibility, originality and elaboration (uitwijding)

9 Definities Creativiteit (deel 1)
Van Dalen: scheppend vermogen Ken Robson: het hebben van originele ideeën die waarde hebben Wikipedia: (lat. creatio = scheppen) is het vermogen om nieuwe en/of ongebruikelijke oplossingen voor bestaande problemen te vinden. Creativiteit is in het algemeen een gedragsvorm (attitude) die ontwikkelend en voortbrengend is.

10 Soorten (bron wikipedia)
Individuele creativiteit is een door een individu geuite gedragsvorm. Groepscreativiteit is een door een organisatie, team of groep geuite gedragsvorm. De creativiteit komt meestal tot stand door de interacties binnen en buiten de organisatie, team of groep. Persoonlijke creativiteit Het produceren van ideeën die nieuw zijn voor het individu, maar die reeds door anderen zouden kunnen geproduceerd zijn. Historische creativiteit Het produceren van ideeën die nog nooit door iemand anders zijn geproduceerd.

11 Learning and Teaching Schotland Creativity
Waar gaat om? het gaat altijd over originaliteit, het ontwikkelen of het maken van iets nieuws het gaat om doelgericht toepassen van kennis en vaardigheden het omvat verschillende manieren van denken, doen en communiceren het is duidelijk toonbaar in het denken en handelen van individuen en gemeenschappen het moet waarden gestuurd zijn (value driven). Motivatie (waarom?). Leerlingen zijn: meer geïnteresseerd door zelf dingen te ontdekken; meer open voor nieuwe ideeën en uitdagingen; beter in staat problemen op te lossen; beter in staat om goed samen te werken en efficiënter te leren. ze hebben ook een grotere eigen verantwoordelijkheid over hun leerproces.

12 Reggio Emilia (Loris Malaguzzi) bron: Ramon Martijn Reijenga jan 2008
Creativiteit lijkt voort te komen uit allerlei ervaringen, gekoppeld aan de goede begeleide ontwikkeling van persoonlijke mogelijkheden - waaronder ook het gevoel van vrijheid om het onbekende te verkennen. Creativiteit ontwikkelt zich op grond van processen die de cognitieve en affectieve ontwikkeling, en de fantasieontwikkeling betreffen. Met elkaar kunnen die de vaardigheden om tot onverwachte oplossingen te komen ondersteunen. De situatie waarin creativiteit tot bloei komt blijkt een uitwisseling tussen mensen te zijn, waarbij de beslissende factoren het omgaan met conflicten en het vergelijken van ideeën en handelingen lijken te zijn. Creativiteit blijkt tot bloei te komen wanneer men zich minder aan voorgeschreven methoden hoeft te houden en in plaats daarvan problematische situaties gaan observeren en interpreteren. Of creativiteit zich wel of niet kan ontwikkelen lijkt af te hangen van de verwachtingen van de begeleiders van kunstprojecten, de gemeenschap waar de betreffende persoon in leeft en ook de samenleving in het algemeen, al naar gelang de wijze waarop de betreffende persoon deze verwachtingen ervaart. De effecten op de cognitieve, persoonlijke en creativiteitsontwikkeling / R.M. Reijenga. - [S.l.] : [s.n.], p. - Met lit.opg. - Scriptie Hogeschool Utrecht, Opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming, Faculteit Maatschappij en Recht.

13

14 NRC G/T (National Research Centre on the gifted and talented) meer dan 100 definities van creativiteit Treffinger (1996) meer dan 100 verschillende definities Aleinkov, Kackmeister en Koenig (2000) 101 Amabile (1983) interactie tussen 3 componenten: domein (kennis, technische vaardigheden, speciale domein gerelateerd talent), creativiteit (werkstijl, denkstijl, karaktereigenschappen) taak motivatie (persoonlijk verlangen om een taak uit te voeren) Fromm (1959) bekwaamheid om te zien (of zich bewust te zijn) en te reageren een creatieve attitude vereist de capaciteit om open te staan voor raadsels, de bekwaamheid om te kunnen concentreren, ervaren worden in het initiëren van ideeën en activiteiten en de bekwaamheid om te kunnen accepteren i.p.v. strijden de wil om elke dag opnieuw geboren te worden

15 vervolg overzicht NRC G/T (National Research Centre on the gifted and talented)
Gardner (1993) het creatieve individu is degene die regelmatig problemen oplost, producten vormt, of nieuwe vragen stelt in een domein die voor hem/haar in het begin nieuw is maar vervolgens geaccepteerd raakt in een zeker culturele setting. Gordon (1961) het gebruik van metaforen en analogieën om “verbindingen te leggen”; bedenker van de synektiek; bij elkaar brengen van verschillende elementen die in eerste instantie weinig samenhang vertonen. Guildford (1987) het oplossen van problemen en creatief denken hebben veel met elkaar gemeen. Creatief denken richt zich meer op nieuwe uitkomsten; problemen oplossen meer op nieuwe reacties/antwoorden op nieuwe situaties

16 vervolg overzicht NRC G/T (National Research Centre on the gifted and talented)
Khatema & Torrence (1973) de kracht van de verbeelding om afstand te nemen van het bekende; nieuwe ideeën herstructureren, gedachten en gevoelens naar nieuwe en associatieve verbindingen MacKinnon (1978) creatieve reacties moeten nieuw en aangepast zijn aan de realiteit creatieve mensen zijn vaak vindingrijk, individualistisch, onafhankelijk, enthousiast, vastberaden en vlijtig. Maslow (1976) het belang van zelfverwerkelijking in het menselijk gedrag. velen zijn bang om teveel over zichzelf te weten te komen. Creatieve mensen hebben die angst niet. Mednick (1962) het proces waarin ideeën al aanwezig in iemands geest zijn geassocieerd in een ongebruikelijke manier te komen tot nieuwe gedachten.

17 vervolg overzicht NRC G/T (National Research Centre on the gifted and talented)
Rhodes (1961) onderscheidt 4 factoren: Persoon (karaktereigenschappen), Proces (motivatie elementen, perceptie, leren, denken en communiceren), Product (ideeën vertaald naar tastbare vormen) en Press (= druk; op de relatie tussen de mens en zijn omgeving) Rogers (1959) drie “innerlijke voorwaarden“ van de creatieve persoon: (a) open staan tot ervaringen die starheid verbieden; (b) het vermogen om je persoonlijke normen te gebruiken om situaties te beoordelen (c) het vermogen om het onstabiele te accepteren en met te experimenteren met vele mogelijkheden. Torrance (1962) proces van gevoeliger te worden voor problemen, tekortkomingen, hiaten in de kennis, ontbrekende elementen, disharmonieën, enzovoort; identificeren van het probleem, het zoeken naar oplossingen, het maken van gissingen, of het formuleren van hypothesen over de tekortkomingen; testen en opnieuw testen van deze hypothesen en het communiceren van de resultaten

18 vervolg overzicht NRC G/T (National Research Centre on the gifted and talented)
Treffinger, Isaksen & Dorval (1996) creatief en kritisch denken moeten in harmonie en evenwicht tijdens een probleemoplossing- en besluitvormingsproces . creatief denken = “lacunes tegenkomen, paradoxen, kansen, uitdagingen, of zorgen, en dan zoeken voor een zinvolle nieuwe verbindingen door het genereren van vele mogelijkheden, gevarieerde mogelijkheden, ongewone of originele mogelijkheden, en details uit te breiden of te verrijken mogelijkheden. "Kritisch denken betekent" onderzoekt mogelijkheden zorgvuldig, eerlijk en constructief, en dan gericht denken en handelen door het organiseren van en analyseren van de mogelijkheden..

19 Conclusies NRC G/T (National Research Centre on the gifted and talented)
Er bestaan veel verschillende definities over creativiteit en geen enkele is wereldwijd geaccepteerd. Hoewel verschillende theoretici, onderzoekers, of leerkrachten allemaal dezelfde term “creativiteit” gebruiken, kunnen ze refereren naar verschillende beginsels. Afhankelijk van de gekozen definitie die men wil hanteren binnen de school zullen de factoren en karakteristieken vast gelegd worden die men nodig vindt voor het herkennen en begrijpen van de creativiteit van het individu. Beoordeling en evaluatie zijn afhankelijk van de gekozen definitie

20 Karakteristieken creativiteit NRC G/T

21 Karakteristieken van creativiteit?
Originaliteit Variatie in denken en doen Variatie in communicatie Keuzevrijheid Doelgericht gebruik van kennis en vaardigheden Sleutelvaardigheden voor de ontwikkeling van creativiteit ideeën genereren verbindingen maken wisselen van perspectief verbeeldingskracht gebruiken resultaat schetsen

22 Verschillende manieren van denken
Creatieve denktechnieken: Mindmappen, associëren, divergeren-convergeren-divergeren, vrij denken, verschillende invalshoeken, brainstormen, etc. Analyseren Planmatig onderzoeken, verkennen, selecteren-wegen-kiezen, etc. Probleemoplossend werken Opties/mogelijkheden verkennen, functionaliteit, doelgerichtheid, etc. Kritisch denken Vragen stellen, argumenten verzamelen, bediscussiëren, analyseren, classificeren, Evalueren, conclusies trekken, etc.

23 Creativiteit in Europese scholen
ICEAC Creative Learning & Innovative Teaching: A study on Creativity and Innovation in Education in EU Member States Eindrapport Gregor Heilmann and Werner B. Korte, december

24 Creativiteit in Europese scholen
Nederland scoort laag! Weinig aandacht voor creativiteit en innovatie in beschreven leerplannen?

25 Voorbeeld 1 “Beeldend vertellen”
Videoclip over het mooie lied Mensch van Herbert Grönemeyer gemaakt als inspiratie voor docenten om ICT in te zetten in het onderwijs als activerende en motiverende didactiek. De bedoeling is dat leerlingen zelf een dergelijke clip maken. De techniek (Photostory of Photojam) is eenvoudig maar door je te verdiepen in de betekenis van het lied, vaak luisteren naar de taal en het geschikte beeldmateriaal vinden of zelf maken, maakt het leren leuker. Het is tevens een goed voorbeeld van vakoverstijgend werken.

26 Voorbeeld 2 “Beeldend vertellen”
Prachtige videoclip gemaakt door leerlingen van de derde Havo klas van de Grundel College in Hengelo tijdens de les Engels. De leerlingen waren vrij in het kiezen van de techniek, in dit geval Windows Movie Maker. Thema is "Good People" een lied van Jack Johnson Docent: Eddy Halfwerk Leerlingen: Rogier Franssen, Jaap Beens, Frits Wiersma, Thomas Timmerman en, Ruud van Leuteren

27 Voorbeeld 3 Active Worlds
Museum met tentoonstelling over Degas Leerlingen van het Haags Montessori Lyceum in Den Haag bouwen een museum + tentoonstellingsruimte over de schilder Edgar Degas in een 3D virtuele omgeving (Active Worlds). Leerlingen en docenten van andere scholen in binnen en buitenland komen een bezoek brengen en discussiëren on-line. Zie video uit 2001 en onderzoeksrapport