EEN KIJKJE IN DE MOND ALS AVG

Presentatie over: "EEN KIJKJE IN DE MOND ALS AVG"— Transcript van de presentatie:

1 EEN KIJKJE IN DE MOND ALS AVG
MET OPEN MOND EEN KIJKJE IN DE MOND ALS AVG

2 Mieke Hogerbrug & Martine van Staveren

3 Mieke Hogerbrug Afgestudeerd 2003 ACTA Amsterdam
Opleiding tandarts gehandicaptenzorg afgerond 2008 SBT/VBTGG Werkzaam Ipse de Bruggen, locatie Nootdorp Werkzaam algemene praktijk Schippers & Hogerbrug te Oud-Beijerland Verpleegtehuis Alerimus te Numansdorp

4 Martine van Staveren Afgestudeerd 2004 ACTA Amsterdam
Opleiding tandarts gehandicaptenzorg afgerond 2008 SBT/VBTGG Werkzaam de Hartekampgroep, locatie Heemstede Werkzaam centrum bijzondere tandheelkunde van Medisch Centrum Alkmaar

5 Stelling AAN DE LOCATIE VAN SLIJTAGE VAN HET GEBIT KAN DE DIAGNOSE GESTELD WORDEN OVER DE OORZAAK Vormen slijtage, oorzaken, locaties, gevolgen, preventie, behandeling, gehandicaptenzorg

6 Soorten gebitsslijtage
Attritie Parafuncties zoals knarsentanden/bruxisme Voortschrijdend verlies van harde tandweefsels van vlakken die in contact komen met andere gebitselementen zonder tussenkomst van lichaamsvreemde stoffen

7 Soorten gebitsslijtage
Abrasie Bijvoorbeeld poetstrauma of andere mondgewoontes Voortschrijdend verlies van harde tandweefsels ten gevolge van mechanische afslijting door extrinsieke factoren, anders dan het voedsel Nagelbijten etc

8 Soorten gebitsslijtage
Erosie Voortschrijdend verlies van harde tandweefsels ten gevolge van chemische invloeden zonder tussenkomst van bacteriën Gaan we het vandaag over hebben

9

10 Erosie, extrinsiek Oorzaak zijn zuren van buitenaf Uit de voeding
Uit de omgeving Medicatie Mondwater Drugs Niet alleen hoeveelheid, eerder frequentie, duur en de wijze waarop (spoelen, nippen) Aspirine, vit C en ijzerpreparaten Medicatie en drugs afname speekselsecretiesnelheid, neutraliserend vermogen neemt af, tevens sneller caries

11 Erosie, extrinsiek Locatie Palatinale vlakken Cupping
Doorschemeren dentine

12 Erosie, extrinsiek Gevolgen Pijn en gevoeligheid Breekbaarheid
Esthetiek Functieverlies

13 Erosie, extrinsiek Preventie Vroegtijdige diagnose Voedingsanalyse
Voedingsvoorlichting Voorlichting, duur en frequentie consumeren, afleren gewoonten, uur voor tandenpoetsen

14 Erosie, extrinsiek Gehandicaptenzorg Licht verstandelijke beperking
Samenwerking dietiste Combinatie met andere soorten slijtage LVG vaak voedingsproblematiek, manier van poetsen van groot belang, zachte borstel max 2x pd Behandeling Pijn of gevoeligheid Niet acceptabele esthetiek Verergering voorkomen Herstel van functieverlies

15 Erosie, intrinsieke zuren
Slijtage aan glazuur door zuren uit de maag hetgeen veroorzaakt kan worden door: Oprispingen/vomeren Rumineren Gastro-Oesofageale refluxziekte

16 Vomeren Oorzaak Medische problemen Psyschische problemen Zwangerschap
Voedselvergiftiging Maagdarminfectie Overmatig alcohol gebruik Bestraling Psyschische problemen eetstoornissen

17 Vomeren Locatie Palatinale slijtage bovenincisieven/ incisale translucentie Hoogstaande, matte amalgaam restauraties Geen plaque en aanslag Vaak droge aspecten in de mond/wangslijmvliezen

18 Vomeren

19 Vomeren Gevolgen Extreme gebitslijtage
Verhoogde kans op cariës, verlaagde speekselsecretie Pijn Zwelling/vergroting glandula parotis (persisterend braken) Verslikpneumonie Ontsteking slokdarm Anemie Ondergewicht Verlaagde secretie in rust en gestimuleerd, bloedarmoede Preventie Gedrag veranderen Regelmatig bezoek tandarts/mondhygiëniste Extra fluoride toedienen Spoelen met water Suikervrije kauwgom

20 Rumineren Herkauwen van voedsel Baby’s
Mensen met (zeer) ernstige verstandelijke beperking Hoogopgeleide vrouwen Hoogopgeleiden en vrouwen

21 Rumineren Oorzaak Ongunstige psychische omstandigheden Erfelijkheid
Weinig over bekend, 6-10 % geïnstitutionaliseerde mensen met een beperking rumineren

22 Rumineren Locatie Door de hele mond is slijtage zichtbaar

23 Rumineren Gevolgen Extreme gebitslijtage Verhoogde kans op cariës Pijn
Verlaagde speekselsecretie Automutilatie Ontsteking slokdarm Verslikpneumonie IJzergebrek anemie Mondgeur Sociale uitsluiting Gedragsproblemen Preventie Afleren gedrag Medicatie Regelmatig bezoek tandarts/mondhygiëniste Extra fluoride toedienen Spoelen met water

24 Rumineren Gehandicaptenzorg
Komt veel voor bij mensen met een (zeer) ernstig verstandelijke beperking Gedragsproblemen Depressie en angststoornissen? Multidisciplinair overleg/eet-drink team Behandeling Pijn of gevoeligheid Niet acceptabele esthetiek Herstel van functieverlies Medicatie gebruik Bij verstandelijk niet beperkten, bij onze groep ook reden?

25 GORZ Oorzaak Het optreden van klachten, al of niet met beschadiging van de slokdarmmucosa, ten gevolge van het terugstromen van zure maaginhoud in de slokdarm en soms de mond Functiestoornissen onderste slokdarmsfincter Gastro-intestinale motiliteitstoornis Houdingsafwijkingen Hiatushernia Obstipatie middenrifsbreuk

26 GORZ Locatie Palatinale vlakken bovenfront
Palatinale vlakken boven (pre)molaren Occlusale vlakken boven (pre)molaren Buccale vlakken onder (pre)molaren

27

28 GORZ Symptomen Pijn Gedragsproblemen Slaapproblemen Voedselweigering
Recidiverende luchtweginfecties Tanderosie IJzergebrek anemie Rumineren Hematemesis Foetor ex ore Pijn laag achter het borstbeen eventueel uitstralend naar kaak of armen

29 GORZ Voorspellende waarden Spasticiteit aan minstens 2 ledematen
Hematemesis Scoliose Anti-epilectica en benzodiazepinen gebruik Rumineren IQ IQ<35 70% voorspellende waarde,

30 GORZ Gevolgen Extreme gebitslijtage Verhoogde kans op cariës Pijn
Verlaagde speekselsecretie Automutilatie Ontsteking slokdarm Verslikpneumonie IJzergebrek anemie Foetor ex ore Sociale uitsluiting Gedragsproblemen

31 GORZ Preventie Medicatie Regelmatig bezoek tandarts/mondhygiëniste
Extra fluoride toedienen Spoelen met water Voeding Hoofdeinde bed verhogen Overgewicht voorkomen Goede houding na het eten Geen gebruik van NSAID’s Kleine maaltijden Beperk koolzuurhoudende dranken en koffie, pepermunt en vetrijk eten

32 GORZ Gehandicaptenzorg
Komt veel voor bij mensen met een (zeer) ernstig verstandelijke beperking Multidisciplinair overleg/eet-drink team Gedragsproblemen Syndromen Behandeling Pijn over overgevoeligheid Niet acceptabele esthetiek Herstellen functie Medicatie gebruik

33 GORZ Syndromen Cornelia de Lange syndroom Down syndroom Rett syndroom
Rubenstein Taybi syndroom Richtlijnen voor diagnostiek en behandeling bij GORZ voor VB, NVAVG dokument

34 Stelling AAN DE LOCATIE VAN SLIJTAGE VAN HET GEBIT KAN DE DIAGNOSE GESTELD WORDEN OVER DE OORZAAK Antwoord?

35 DENK AAN DE TANDARTS

36 Stelling AFWIJKINGEN OP DE TONG MOETEN GEDIAGNOSTICEERD WORDEN DOOR EEN TANDARTS

37 ?

38 Tongpersen Met kracht duwen van tong tegen elementen of verhemelte

39 Tongpersen Gehandicaptenzorg Open beet Problemen lipsluiting
Grotere kans op trauma Grotere kans op kwijlen Grotere kans op mondademhaling

40 ?

41 Lingua Geografica Landkaarttong
Goedaardige verandering van het oppervlakte van de tong Wisselende gladde vlekken omgeven door witte zones e/of lijntjes 1-3% van de bevolking

42 ?

43 Candidose Candida albicans Verstoring evenwicht in de mond Medicatie
Verzwakking immuunsysteem Xerostomie Zwangerschap Roken Dragen versleten gebitsprothese Tekort vit B en ijzer Gistachtige schimmel, corticosteroiden en antibiotica, slecht ingestelde diabetes, HIV, kanker

44 Candidose Afschraapbare verhoogde room-witte leasies
Tong, wangen en verhemelte Anti-schimmel medicatie Gel tabletten

45 Canidose Kan ook andere verschijningsvorm laten zien

46 ?

47 ?

48 Plaveiselcelcarcinoom
80% van de mondkanker zijn plaveiselcelcarcinomen 33% van de mondholtecarcinomen op de tong gelokaliseerd Zijrand van de mobiele tong Tabak Alcohol

49 Plaveiselcelcarcinoom
Symptomen Zwelling of ulcus Pijn eventueel uitstralend naar kaak, hals of oor Slikproblematiek Zwelling in de hals Leukoplakie, witte slijmvliesverkleuring Erytroplakie, rode slijmvliesverkleuring

50 ?

51 Metastase Uitzaaiing longkanker in de mondholte

52 ?

53 ?

54 Macroglossie Verworven Aangeboren Lipomatose Amyloïdose
Intramusculair tongcarcinoom Aangeboren Down syndroom Beckwith-Wiedeman syndroom Vervetting tong, metabole ziekte (ophoping van eiwitten), BW: snelle groei tot een jaar of 8, chromosoom 11 Tongreductie (midden van de tong)om slaap/slik, articulatie en ademhalingsproblemen te verminderen

55 ?

56 Afte Verheven witte ulcus met felrode randen
Lippen, tong, verhemelte, wang, gingiva Pijn Poetsen Eten Alleen verlichting van klachten Waarschijnlijke veroorzaker herpes virus

57 ?

58 Glossitis Tongontsteking Branderig gevoel Glad en gezwollen tongrug
Donkerrode verkleuring Problemen bij slikken, kauwen en praten Droge mond Keelpijn Ademhalingsproblemen

59 ?

60 Lingua villosa Zwarte haartong
Langere papillen en bekleding papillen dikker Verkleuring door etensresten, nicotine, kleurstoffen

61 Lingua villosa 0,5% van de bevolking Slechte mondhygiëne
Antibioticagebruik Gebruik chloorhexidine mondspoeling

62 Lingua villosa Voedings/levensgewoonten aanpassen
Tong dagelijks reinigen

63 ?

64 ?

65 Bijttrauma (Scherpe) rand element Ulcus, verdwijnt zonder restschade

66 Stelling AFWIJKINGEN OP DE TONG MOETEN GEDIAGNOSTICEERD WORDEN DOOR EEN TANDARTS

67

68 DENK AAN DE TANDARTS

69 EEN DIKKE WANG KOMT ALTIJD DOOR EEN ONTSTOKEN KIES
Stelling EEN DIKKE WANG KOMT ALTIJD DOOR EEN ONTSTOKEN KIES

70 Kunnen jullie oorzaken noemen?

71 Oorzaken Ontstoken element Ontstoken extractiewond Pericoronitis
Ulceratie in wangslijmvlies Trauma Cardiale problematiek

72 Ontstoken element Behandelmogelijkheden Ontsteking aan de wortelpunt
Abcesvorming Behandelmogelijkheden Verwijzen naar tandarts Goede pijnstilling Geen antibioticum bij een overigens gezonde persoon indien er pusafvloed is verkregen Verandering in gedrag, eetpatroon, poetsen en vaak ook s ’nachts onrust

73 Ontstoken extractiewond
Foeter ex ore Algehele malaise Koorts Recentelijke element getrokken Behandelmogelijkheden Verwijzing naar tandarts Uitspoelen extractiewond met fysiologische zoutoplossing bij verstoorde wondgenezing en met H2O2 bij alveolitis Antibioticum bij medisch gecompromitteerde patiënt of als uitspoelen niet mogelijk is

74 Pericoronitis Kan rond ieder doorbrekend element
Pijn bij bewegen onderkaak Trismus Kloppende pijn Slikken kan pijnlijk zijn Abcesvorming 18-24 jaar vaker, toename insulten (niet wetenschappelijk wezen)

75 Ulceratie wangslijmvlies
Bijttrauma Medicatie smelten in de wang Automutilatie Paracetamol Naar wang groeiende verstandskies, (Scherpe) rand element

76 Trauma Klap op de kaak Val Fronttrauma Let op risico kaakfractuur!
epilepsie

77 DENK AAN DE TANDARTS

78 Redenen verwijzing kaakchirurg
Snel progressieve ontsteking Problemen met ademhaling Problemen met slikken Uitbreiding in loges Koorts >39,5 Ernstige trismus ( opening <5mm) Dreigende sepsis Verminderde weerstand/immuundeficiënties (!)

79 Andere veel voorkomende mondafwijking
extra

80 Xerostomie Medicatiegebruik als parasyparasympaticolytica, anti-histaminica, antihypertensiva, anti-emetica, antiparkinsonmiddelen, anti-depressiva (vooral de tricyclische en in mindere mate de SSRI’s), antipsychotica, atropine (oogdruppels) en h4-antagonisten. Bestraling van het hoofd/hals gebied

81 Xerostomie Systemische ziekten zoals diabetes mellitus en het syndroom van Sjögren, psychogene oorzaken zoals angst of stress, dehydratie en trauma van de speekselklieren Infecties van mondslijmvlies of speekselklieren, endocriene ziektes, de ziekte van Alzheimer, taai slijmziekte (mucoviscoïdose), sarcoïdose en amyloidose.

82 Symptomen oraal Hoge cariesactiviteit Glimmend aspect mondslijmvlies
Branderig gevoel Verandering oppervlak tong Gesprongen lippen Moeite met kauwen, slikken, praten, proeven

83 Xerostomie

84 Behandelmogelijkheden
Regelmatig kleine slokjes water Mondbevochtigingsgel Speeksel stimulerende middelen Veranderen medicatie

85 DENK AAN DE TANDARTS