Progamma Kennismaking met elkaar Wat is cultuur

Presentatie over: "Progamma Kennismaking met elkaar Wat is cultuur"— Transcript van de presentatie:

0 Culturele bewustwording ‘Normaal’ is overal anders
Workshop Pim Dorrestein

1 Progamma Kennismaking met elkaar Wat is cultuur
De Nederlandse cultuur door de ogen van.... Lewis model: 3 culturele categorien Culturele dimensies in vogelvlucht Richtlijnen interculturele communicatie Wat neem je mee? Afsluiting

2 Kennismaking: wie is Pim Dorrestein

3 jouw grootste interculturele uitdaging Per persoon 5’
Kennismaking In groepjes van 3: vertel over: je eerste interculturele ervaring , je interculturele ‘topervaring’ en je grootste interculturele ‘blunder’ jouw grootste interculturele uitdaging Per persoon 5’

4 Culturele waarden Een vis ontdekt zijn behoefte aan water pas als hij daarbuiten is. Onze eigen cultuur is als het water voor een vis. Het versterkt ons. We leven en ademen er door. (Trompenaars & Hampden-Turner, 1997) Workshop Culturele bewustwording

5 We zien de wereld niet zoals deze is, maar zoals wijzelf zijn…
How you see the world depends on where you sit. People tend to see what they want to see, what confirms their prior perceptions and disregard or misinterpret those that call their perceptions into question. Mensen neigen te zien wat ze willen zien, wat hun oude percepties bevestigen en veronachtzamen of misinterpreteren die hun percepties ter discussie stellen. Workshop Culturele bewustwording

6 Definities van cultuur:
“De collectieve programmering van de geest” (Hofstede) “Cultuur omvat een gedeelde, algemeen geldende, waarden en overtuigingen, vertaald in regels wat ‘hoort’ en en ‘moet’ in het leven” (Adler) Workshop Culturele bewustwording

7 Dus wat is cultuur…? Workshop Culturele bewustwording

8 Verschillende lagen in cultuur
Extern (gedrag) Intern (kernwaarden) Niet zichtbaar Meer intern – (houding) Maar zichtbaar Workshop Culturele bewustwording

9 Het verhaal van de twee uien die elkaar ontmoeten
Workshop Culturele bewustwording

10 Workshop Culturele bewustwording

11 Gevolg Deze waarden en overtuigingen hebben effect op:
Ons uiterlijk en ons wereldbeeld Onze symbolen, helden en rituelen Ons handelen Ons begrijpen van de wereld om ons heen Onze manier van communiceren Onze kijk op autoriteit en leiderschap Onze helden en inspiratoren Ons idee van tijd en ruimte Ons lichaamstaal Enz… Workshop Culturele bewustwording

12 Culturele bepaaldheid
Culturele waarden en overtuigingen komen voort uit de geschiedenis van een land, religie, natuurlijke omgeving en taal Deze laten zich gelden in ons gedrag Onze denkwereld wordt op vroege leeftijd geconditioneerd Waarden en overtuigingen zijn zeer stabiel over een lange periode Workshop Culturele bewustwording

13 Workshop Culturele bewustwording

14 Nederlandse waarden Hoe kijken buitenlanders naar Nederlanders
Workshop Culturele bewustwording

15 Nederlandse waarden Koningsgezind Informeel
Nationalistisch (vaderlandslievend) Conservatief Afkeer van grootsheid Mensenrechten Gehoorzaam aan de wet Direct en eerlijk Aardse humor Ondernemend (geldmakend) Internationaal georienteerd Pragmatisch Gelijkheid Aanpak van de geleidelijkheid (Polderen) Workshop Culturele bewustwording

16 Gezelligheid Gezelligheid
Nederlandse uitingen Gezelligheid Gezelligheid Workshop Culturele bewustwording

17 Universeel, Cultureel, Individueel ? Oefening
Slapen met het raam open Vluchten voor gevaarlijke dieren Je naam noemen als je de telefoon opneemt Mannen houden de deur voor vrouwen open Houden van klassieke muziek Geregeld eten Vragen stellen aan de docent als je het niet begrijpt De ober roepen door te fluiten Prettig om met respect behandeld te worden Workshop Culturele bewustwording

18 Mentale programmering
Een experiment….. Workshop Culturele bewustwording

19 Een experiment… Workshop Culturele bewustwording

20 Een experiment… Workshop Culturele bewustwording

21 Een experiment… Workshop Culturele bewustwording

22 Een experiment… Workshop Culturele bewustwording

23 Een experiment… Workshop Culturele bewustwording

24 Try before you D.I.E. Als je deze foto bekijkt, wat neem je exact waar? Workshop Culturele bewustwording

25 Try before you D.I.E. Descriptie – Wat ik waarneem: zie, voel, proef, hoor enz…(alleen observaties, feiten) Interpretatie – Wat ik denk over wat ik zie Evaluatie -- Wat ik voel over wat ik denk. Mijn oordeel kan zowel negatief als positief zijn. Workshop Culturele bewustwording

26 Workshop Culturele bewustwording

27 Richard Lewis Voorzitter van Richard Lewis Communications
Oprichter de Berlitz scholen in het verre Oosten, Portugal en Finland; persoonlijke begeleider van de Japanese keizerlijke familie; Auteur van verscheidene boeken over cultuur en communicatie; bedenker van het CultureActive Model Houd lezingen over de hele wereld Over cross-culturele thema’s. Workshop Culturele bewustwording

28 “Het Lewis Model” Mentale programmering van de mens
De categorisering van culturen Mentale programmering van de mens Communicatie patronen Luister gewoonten Presentatie en toehoordersverwachtingen Leiderschap en Managementtaal Motivatoren Tijd en ruimte Workshop Culturele bewustwording

29 Stereotypering (of generalisatie)
Een waardevol gereedschap maar: Het moet bewust gebruikt worden Het is beschrijvend en niet beoordelend Workshop Culturele bewustwording

30 Oefening: zie handout Workshop Culturele bewustwording

31 Check Praat de halve tijd Praat meest van de tijd
Luistert meest van de tijd Doet één ding tegelijk Doet verschillende dingen tegelijk Reageert op actie van ander Plant stapsgewijs Plant de grote lijnen Kijkt naar algemene principes Beleefd, maar direct Emotioneel Beleefd, indirect Verbergt gevoelens gedeeltelijk Laat gevoelens zien Verbergt gevoelens Confronteert met logica Confronteert met emoties Vermijd confrontatie Gezichtsverlies is niet leuk Heeft goede excuses Mag geen gezichtsverlies lijden Valt zelden in de rede Valt vaak in de rede Valt niet in de rede Werk georiënteerd Mens georiënteerd Zeer op de mens georiënteerd Gebruik van feiten Gevoelens gaan voor feiten Uitspraken zijn beloften Waarheid boven discretie Waarheid is flexibel Discretie boven waarheid Soms ongeduldig ongeduldig geduldig Beperkte lichaamstaal Onbeperkte lichaamstaal Subtiel lichaamstaal Respecteert bureaucratie Zoekt de sleutelpersoon Gebruikt connecties Scheiding werk en privé Verwevenheid tussen werk en privé Verbind werk en privé Workshop Culturele bewustwording

32 3 Culturele Categorien Multi-actieve Culturen Linear-actieve Culturen
Reactieve Culturen Workshop Culturele bewustwording Bouwen aan een betere toekomst

33

34 Algemene culturele dimensies
Hiërarchie, afstand tot macht Individualisme – Collectivisme Masculine versus feminine Gezichtsverlies Beleving van tijd Workshop Culturele bewustwording

35 Richtlijnen voor Interculturele communicatie
Leer van generalisaties over andere culturen, maar gebruik ze niet Ga er niet van uit dat er maar één juiste manier is (de uwe) Ga er niet van uit dat communicatiestoornissen plaatsvinden omdat andere mensen het bij het verkeerde eind hebben Luister actief en wees meelevend Controleer of de andere persoon het heeft begrepen Wees nieuwsgierig en stel met gevoel voor respect vragen Workshop Culturele bewustwording

36 Gouden regels voor het omgaan met Linear-Actieve mensen
Praat en luister evenveel Doe één ding tegelijkertijd Wees beleefd maar direct Laat niet al je gevoelens zien Gebruik logica en rationaliteit, hou je aan feiten Concentreer je op regels, wetten en de deal Waarheid gaat voor tact Spreken is om te informeren Wees taakgericht en hou je aan de agenda Respecteer contracten en het geschreven woord Reageer snel op geschreven communicatie Rustige lichaamstaal Op zoek naar korte termijn resultaten Wees punctueel Workshop Culturele bewustwording

37 Gouden regels voor het omgaan met Multi-Active mensen
Laat ze uitpraten en val ze rustig in de rede Wees voorbereid om dingen tegelijkertijd te doen. Laat gevoelens en emoties zien Mensen en gevoelens zijn belangrijker dan feiten Waarheid is flexibel en situationeel Wees tactvol in plaats van direct Spraak is voor het uitwisselen van meningen; denk hardop Dwaal af van de agenda en onderzoek interessante ideeën Blijf relatiegericht, zoek en waardeer sleutelfiguren Gesproken woord is belangrijk Contracten worden vaak heronderhandeld Reputatie is even belangrijk als winst Open lichaamstaal Accepteer slordigheden Workshop Culturele bewustwording

38 Gouden regels voor het omgaan met Reactive mensen
Goed luisteren is belangrijk, langzaam praten ook Confronteer niet en val mensen niet in de rede Wees niet de oorzaak van gezichtsverlies Suggesties, kritiek dient indirect gegeven te worden Wees onduidelijk, dat laat opties open Tact gaat voor waarheid Volg regels, maar interpreteer ze flexibel Spreken is om harmonie te promoten Gebruik netwerken, deel zoveel je kan Doe dingen op het juiste moment Jaag ze niet op Laat overduidelijk respect voor ouderen zien Face-to-face contact is belangrijk Werk hard aan vertrouwen Lange termijn winst heeft de voorkeur Wees punctueel Workshop Culturele bewustwording

39 Inspiratoren Louis Theroux on 'weird people': " ... what I did come to realize was this: that the strangest behaviours are always answering some very normal human need - for love, for religious meaning, for a place in the world.“ (source: BBC) Workshop Culturele bewustwording

40 Inspiratoren "Ik vind het zo geweldig mijn/onze kijkers te mogen uitnodigen om met mij te genieten van andere culturen, inspirerende mensen, verrassende gewoontes en religies. Ga met me mee, belééf het met mij!" Workshop Culturele bewustwording

41 Najib Amaili “De opkomst van het inter-
culturele cabaret heeft invloed op de wederzijdse beeldvorming van verschillende etnische groepen in de Nederlandse samenleving: soms heeft hij het over zichzelf als Marokkaan, dan weer als Nederlander  en dan weer als „besnedelander‟. Workshop Culturele bewustwording

42 Literatuur Voor de echte verdieping Allemaal andersdenkenden is een standaardwerk voor het onderwijs over cultuurverschillen. Uitreksel van dit boek: Makkelijk leesbare boeken over alle facetten die met diversiteit te maken hebben Workshop Culturele bewustwording

43 Wat neem je mee….? Workshop Culturele bewustwording