1. Gastro-enteritis 2. Chronische diarree bij kinderen

Presentatie over: "1. Gastro-enteritis 2. Chronische diarree bij kinderen"— Transcript van de presentatie:

1 1. Gastro-enteritis 2. Chronische diarree bij kinderen
J. Toelen

2 Gastro-enteritis bij kinderen
Casussen

3 Maak uw keuze Sam, 2j Katrien, 2m Jonas, 10m Eline, 1j Ahmed, 6m
Tatjana, 8m Thor, 1w Shakira, 3m Thomas, 6j

4 Gastro-enteritis bij kinderen
Richtlijnen en Take home messages

5 Richtlijnen ESPGHAN European Society for Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Richtlijn 2014 3/archdischild full

6 Wat maakt onze kinderen ziek?

7 Bacterieel of viraal? Koorts > 40°C Bloed in stoelgang
Abdominale pijn CSZ symptomen (lethargie, prikkelbaar,…) Colitis

8 Risicofactoren: ernstig of lang
Jonger dan 2m (6m > Nice) Chronische ziekte (Dm, nier, PID,…) Persisterend braken (>3-4d) Frequent diarree (>8x /d) Deshydratatie (gewicht – urine output)

9 Deshydratatie inschatten
Gouden standaard: % gewichtsverlies Cinical dehydration scale

10 Clinical dehydration scale
Kenmerk 1 2 Algemeen aspect Normaal Dorst, lethargie, prikkelbaar Koud, stuporeus Ogen Ingevallen Fel ingevallen Mucosae/ tong Vochtig Plakkerig Droog Tranen Aanwezig Verminderd Afwezig 1 2 3 4 5 6 7 8

11 TOZ Bloedname: bij iv vocht Faeces: lactoferrine, calprotectine,…
Faeces: microbiologie Onderliggende chronische ziektes (onco, IBD,…) Langdurige symptomen (>1w) ‘Outbreak’ (crèche, school,…) Ernstige bloederige diarree Tropische reis

12 Indicaties voor opname
Shock > 9% dehydratatie CZS symptomen (lethargie, convulsies) Galbraken Uitbraken van ORS Heelkundige oorzaak Sociale redenen

13 Behandeling

14 ORS Alhydrate®, ORS®, Soparyx®

15 Antibiotica Shigella: azithromycine (5d) (Zithromax®)
Campylobacter: azithromycine (3d) ) ETEC: azithromycine (3d) ) Clostridium: metronidazole (10d) (Flagyl®) Salmonella: ceftriaxone iv (Rocephine®) ZIEK

16 Andere medicatie Probiotica Lactose-vrij Ondansetron (Zofran®)
Racecadotril (Tiorfix®) Domperidone (Motilium®) Loperamide (Imodium®) Kaoline, pectine, actieve kool Prebiotica, synbiotica Micronutriënten Gelatine tannaat Zink Bismuth salicylaat Overwegen Neen

17 Te overwegen Probiotica: Ondansetron (Zofran®) Lactose vrije voeding:
Lactobacillus GG (Lacteol®) Saccharomyces Boulardii (Enterol®) Dosis? Ondansetron (Zofran®) 6m-12j (1m-18j) 0,1mg/kg/dosis (3x) Kan opname voorkomen Lang QT Lactose vrije voeding: Bij hopsitalisatie 18u minder lang diarree Racecadotril (Tiorfix®) > 3m 1,5mg/kg Zakjes: mg Verkort duur diarree CI: Bloed / bacterieel

18 Kinderformularium.nl

19 Chronische diarree bij kinderen
Diagnose en aanpak

20 Oorzaken

21 Oorzaken Coeliakie Peuterdiarree KME allergie Parasitair
Inflammatoire darmziekten

22 Het verhaal: Vanaf geboorte > congenitaal (zz)
Acuut begin: infectieus (parasiet, post-AB, lactose?) Zeer gradueel: peuterdiarree Met eczeem/wheezing: IgE allergie ‘s nachts: somatische oorzaak Soiling/kleine volumes: constipatie Bloed/mucus: KME, IBD, inf colitis Familiaal: coeliakie, IBD Gewicht: somatische oorzaak Abdominale pijn/distensie: somatische oorzaak

23 “algemene aanpak” Sluit coeliakie uit
Denk aan peuterdiarree (dieet) – allergie (eczeem) Stoelgang: Waterig: overweeg pH, elektrolieten Inflammatoir: bloed/slijmen >calprotectine/hemoccult Vettig: pancreas (mucoviscidose) Pas op voor: lactose ademtest, faeces voor parasieten

24 Lactose ademtest

25 Peuterdiarree Verhaal: Aanpak: 4 V’s (K&G website) Klassiek: 6m-3j
Pijnloos, 3-4x per dag (niet ‘s nachts) Onverteerde restjes Geen gewichtsstagnatie of verlies Aanpak: 4 V’s (K&G website) Vet, vruchtensap, vocht, vezels Klassiek: gestoomd eten, magere melk, appelsapje in plaats van appel, vleesje op brood, platte kaasje

26 The end…

27 Koorts (38,6°C, goed reagerend), braken 3x/d, waterige stoelgang 4x/d
Sam, 2j Ziek sedert 2 dagen Koorts (38,6°C, goed reagerend), braken 3x/d, waterige stoelgang 4x/d Klinisch: ziek maar alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese bewaard Geen voorgaand gewicht gekend Vele andere kinderen in crèche ziek

28 Wat doen we met Sam? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

29 Koorts (38,6°C, goed reagerend), braken 3x/d, waterige stoelgang 4x/d
Sam, 2j Ziek sedert 2 dagen Koorts (38,6°C, goed reagerend), braken 3x/d, waterige stoelgang 4x/d Klinisch: ziek maar alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese bewaard Geen voorgaand gewicht gekend Vele andere kinderen in crèche ziek

30 Wat doen we met Sam? Verwijzen of niet? Neen Hoe rehydreren? ORS (?)
Andere medicatie? Ondansetron (?) Bijkomende onderzoeken? Uitbraak! Andere bedenkingen? …

31 Katrien, 2m Ziek sedert 2 dagen Koorts (39°C, goed reagerend), braken 3x/d, waterige stoelgang 6x/d, eenmaal wat bloed erin (sliertjes) Klinisch: ziek maar alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese? Voorgaand gewicht > 6% kwijt Krijgt borstvoeding

32 Wat doen we met Katrien? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

33 Katrien, 2m Ziek sedert 2 dagen Koorts (39°C, goed reagerend), braken 3x/d, waterige stoelgang 6x/d, eenmaal wat bloed erin (sliertjes) Klinisch: ziek maar alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese? Voorgaand gewicht > 6% kwijt Krijgt borstvoeding ? Invasief ? Invasief ? Clostridium Borstvoeding beschermt Frequentie en consistentie platter

34 Wat doen we met Katrien? Verwijzen of niet? Ja
Hoe rehydreren? Borstvoeding (ps?) Andere medicatie? Afhankelijk van TOZ Bijkomende onderzoeken? Bloedname - faeces Andere bedenkingen? Aantal risicofactoren

35 Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 5x/d
Jonas, 10m Ziek sedert 4 dagen Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 5x/d Klinisch: alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese bewaard Geen voorgaand gewicht gekend Ouders zelf ook wat buikpijn en plattere stoelgang

36 Wat doen we met Jonas? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

37 Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 5x/d
Jonas, 10m Ziek sedert 4 dagen Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 5x/d Klinisch: alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese bewaard Geen voorgaand gewicht gekend Ouders zelf ook wat buikpijn en plattere stoelgang

38 Wat doen we met Jonas? Verwijzen of niet? Neen
Hoe rehydreren? ORS – nl voeding Andere medicatie? Evt: Tiorfix Bijkomende onderzoeken? Neen Andere bedenkingen? …

39 Koorts (38,7°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 3x/d
Eline, 1j Ziek sedert 2 dagen Koorts (38,7°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 3x/d Voorgeschiedenis: hypogammaglobulinemie Klinisch: alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese bewaard Op basis van gewicht: 4% gedaald Verder niemand in de omgeving ziek

40 Wat doen we met Eline? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

41 Koorts (38,7°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 3x/d
Eline, 1j Ziek sedert 2 dagen Koorts (38,7°C, goed reagerend), braken 2x/d, waterige stoelgang 3x/d Voorgeschiedenis: hypogammaglobulinemie Klinisch: alert, droge lippen, normale ogen, nog traantjes, diurese bewaard Op basis van gewicht: 4% gedaald Verder niemand in de omgeving ziek PID Kiem niet ‘gekend’ door omgeving Vb: kindje in crèche met Norovirus

42 Wat doen we met Eline? Verwijzen of niet? Neen/ja > opvolgen
Hoe rehydreren? ORS - voeding Andere medicatie? Afhankelijk van TOZ Bijkomende onderzoeken? Faeces Andere bedenkingen? PID

43 Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 8x/d, waterige stoelgang 2x/d
Ahmed, 6m Ziek sedert 1 dag Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 8x/d, waterige stoelgang 2x/d Klinisch: alert, droge lippen, wat diepere ogen, nog traantjes, diurese lijkt bewaard Geen voorgaand gewicht gekend Ouders zeer ongerust

44 Wat doen we met Ahmed? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

45 Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 8x/d, waterige stoelgang 2x/d
Ahmed, 6m Snel! Ziek sedert 1 dag Koorts (38,2°C, goed reagerend), braken 8x/d, waterige stoelgang 2x/d Klinisch: alert, droge lippen, wat diepere ogen, nog traantjes, diurese lijkt bewaard Geen voorgaand gewicht gekend Ouders zeer ongerust, derde kind Moeder heeft steeds gelijk

46 Wat doen we met Ahmed? Verwijzen of niet? Opvolgen Hoe rehydreren? ORS
Andere medicatie? Ondansetron Bijkomende onderzoeken? Neen Andere bedenkingen? …

47 Sedert 3d pijnbeeld (buikpijn?) en subfebrillitas
Tatjana, 8m Sedert 3d pijnbeeld (buikpijn?) en subfebrillitas Vandaag plotse toename van de pijn, koorts tot 38,8°C (nog niets gegeven), 2x gebraakt, 1x wat plattere stoelgang, eenmaal bloed in stoelgang Klinisch: alert, febriel, normaal gehydreerd, gevoelige rechter fossa, massa?

48 Wat doen we met Tatjana? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

49 Sedert 3d pijnbeeld (buikpijn?) en subfebrillitas
Tatjana, 8m Sedert 3d pijnbeeld (buikpijn?) en subfebrillitas Vandaag plotse toename van de pijn, koorts tot 38,8°C (nog niets gegeven), 2x gebraakt, 1x wat plattere stoelgang, eenmaal bloed in stoelgang Klinisch: alert, febriel, normaal gehydreerd, gevoelige rechter fossa, massa? DD: invaginatie, appendicitis,…

50 Wat doen we met Tatjana? Verwijzen of niet? Ja
Hoe rehydreren? Geen dehydratie Andere medicatie? Afhankelijk van TOZ Bijkomende onderzoeken? BN, urine, echo… Andere bedenkingen? Geen klassiek beeld van GEitis

51 Sedert 1d braken en platte stoelgang, lijkt nu suffer
Thor, 1w Sedert 1d braken en platte stoelgang, lijkt nu suffer Klinisch: ziek, bleek, normale hydratie, gevoelige buik, wat opgezet, normoperistalsis, CRT 2s, temp:35,4°C Ouders maken zich vooral zorgen over minder drinken

52 Wat doen we met Thor? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

53 Sedert 1d braken en platte stoelgang, lijkt nu suffer
Thor, 1w Sedert 1d braken en platte stoelgang, lijkt nu suffer Klinisch: ziek, bleek, normale hydratie, gevoelige buik, wat opgezet, normoperistalsis, CRT 2s, temp:35,4°C Ouders maken zich vooral zorgen dat de borstvoeding niet lukt Zeer ziek kind!!!

54 Wat doen we met Thor? Verwijzen of niet? Ja
Hoe rehydreren? Shock > iv vocht Andere medicatie? AB, O2, inotropie… Bijkomende onderzoeken? Sepsis screening Andere bedenkingen? Zeer ziek kind

55 Koorts (38°C, goed reagerend), braken 1x/d, waterige stoelgang 10x/d
Shakira, 10m Ziek sedert 4 dagen Koorts (38°C, goed reagerend), braken 1x/d, waterige stoelgang 10x/d Klinisch: alert, droge lippen, diepere ogen, minder traantjes, diurese bewaard Op basis van vorig gewicht: 6% gedaald Ouders zelf ook wat buikpijn en plattere stoelgang

56 Wat doen we met Shakira? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

57 Koorts (38°C, goed reagerend), braken 1x/d, waterige stoelgang 10x/d
Shakira, 10m Ziek sedert 4 dagen Koorts (38°C, goed reagerend), braken 1x/d, waterige stoelgang 10x/d Klinisch: alert, droge lippen, diepere ogen, minder traantjes, diurese bewaard Op basis van vorig gewicht: 6% gedaald Ouders zelf ook wat buikpijn en plattere stoelgang

58 Wat doen we met Shakira? Verwijzen of niet? Neen Hoe rehydreren? ORS
Andere medicatie? Thiorfix Bijkomende onderzoeken? Neen Andere bedenkingen? …

59 Voelt zich al een tijd minder fit, laatste week wat verkouden
Thomas, 6j Voelt zich al een tijd minder fit, laatste week wat verkouden Sedert een tweetal dagen buikpijn (toenemend), geen diarree, wel braken 6x/d Klinisch: tachypnee (40/m), saturaties 100%, droge mucosae, diepere ogen, geen tranen, bewaarde diurese, acetongeur, somnolent

60 Wat doen we met Thomas? Verwijzen of niet? Hoe rehydreren?
Andere medicatie? Bijkomende onderzoeken? Andere bedenkingen?

61 Voelt zich al een tijd minder fit, laatste week wat verkouden
Thomas, 6j Voelt zich al een tijd minder fit, laatste week wat verkouden Sedert een tweetal dagen buikpijn (toenemend), geen diarree, wel braken 6x/d Klinisch: tachypnee (40/m), saturaties 100%, droge mucosae, diepere ogen, geen tranen, bewaarde diurese, acetongeur, somnolent Buikpijn, acidose > keto-acidose

62 Wat doen we met Thomas? Verwijzen of niet? Ja
Hoe rehydreren? Iv: acidose, hyper-glc Andere medicatie? Insuline Bijkomende onderzoeken? Bloedname - urine Andere bedenkingen? …