Enterprise integratie met Linked Data en Semantisch Web

Presentatie over: "Enterprise integratie met Linked Data en Semantisch Web"— Transcript van de presentatie:

1 Enterprise integratie met Linked Data en Semantisch Web
Welkom bij NS Ngi – NGN evenement Enterprise integratie met Linked Data en Semantisch Web 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

2 Programma Introductie Linked Data en Semantic Web Open Data en API’s
Pauze Enterprise Integratie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

3 De wereld raakt steeds meer connected
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

4 Hoe ondersteunen we dat met IT ?
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

5 Hoe ondersteunen we dat met IT ?
DB-koppelingen, batchprocessen system centric gisteren 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

6 Hoe ondersteunen we dat met IT ?
DB-koppelingen, batchprocessen ESB, webservices system centric proces centric gisteren vandaag 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

7 Hoe ondersteunen we dat met IT ?
DB-koppelingen, batchprocessen ESB, webservices Linked Data, API’s system centric proces centric data centric gisteren vandaag morgen 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

8 Hoe ondersteunen we dat met IT ?
inspanning per connectie ontkoppeling bron / afnemer gisteren vandaag morgen 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

9 Ontkoppeling door gemeenschappelijke infrastructuur: internet
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

10 Ontkoppeling door gemeenschappelijke infrastructuur:
gemeenschappelijke standaarden: internet RDF URI’s http functies vocabularies 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

11 Ontkoppeling door gemeenschappelijke infrastructuur:
gemeenschappelijke standaarden: ontkoppelde SW ontwikkeling internet RDF URI’s http functies vocabularies goede API’s 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

12 Ontkoppeling door gemeenschappelijke infrastructuur:
gemeenschappelijke standaarden: ontkoppelde SW ontwikkeling semantische integratie internet RDF URI’s http functies vocabularies goede API’s SKOS, OWL 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

13 Vragen ? 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

14 Vraag aan de zaal Hoe kijkt jouw organisatie naar morgen?
We zijn al blij als we straks van onze legacy af zijn We hebben net SOA* ingevoerd, niet wéér veranderen! Onze organisatie kan elke nieuwe technologie aan, en zal die ook invoeren zodra duidelijk wordt welke trends doorzetten We hebben API management en/of Linked Data al ingevoerd Linked Data is zoo 2015 … * of whatever 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

15 Vraag 2 aan de zaal Hoe schat je deze ontwikkelingen in?
Geen idee, ik volg de trends in de media ESB’s en webservices kunnen alles wat je nodig hebt, dus waarom nieuwe technologie invoeren? De meerwaarde van de nieuwe technologie is niet duidelijk genoeg om de investering te rechtvaardigen Zodra men begrijpt wat het kan dan is het hek van de dam Hoezo ontwikkeling, Linked Data en API’s are here to stay! 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

16 Vraag 3 Wanneer worden de eerste ESB en webservices vervangen door nieuwe technologie? We werken er al een tijd niet meer mee We plannen de migratie Over 2 à 3 jaar Per 2020 Per 2030 Voorlopig nog niet 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

17 bestaande best practices
Uitdagingen steile leercurve bestaande best practices (paradigma wisseling, kannibalisatie) “De noodzaak van vernieuwing in de bancaire sector” 8 april 2015, Mandy van Tilborg: Linked Data voor het eerst als topic voor Innovatie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

18 Internet of things Actualiteit ! Reorganisatie Belastingdienst
Computable mei 2015, hoofdtitel voorpagina Open data als normaalste zaak van de wereld Financiële dagblad 16 mei 2015, 1e van 9 “Wereldwijde uitdagingen, Nederlandse oplossingen” (Dutch design 4e, De strijd tegen het water 8e) Internet of things Nu.nl 19 mei 2015, 5000 functies komen te vervallen; 1.500 extra mensen aannemen voor gespecialiseerd werk als data-analyse Reorganisatie Belastingdienst 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

19 4e Industriele Revolutie
Nieuwe webtechnologieën zullen ertoe leiden dat machines, goederen en onderdelen met elkaar kunnen communiceren. Het internet of things and services heeft gevolgen die buiten ons huidige bevattingsvermogen liggen. Aan de basis van deze paradigmawisseling staat volgens Prof. Dais de real time – beschikbaarheid van alle relevante informatie van alle relevante stakeholders voor en over machines, klanten en goederen. Door deze nieuwe verbindingen ontstaan zelf organiserende, dynamische, ondernemingsoverstijgende netwerken die toegevoegde waarde creëren en naar kosten, grondstoffen en energieverbruik kunnen worden geoptimaliseerd. 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

20 Reorganisatie “Door slimmere IT systemen worden meer bestanden aan elkaar gekoppeld en kun je fraude makkelijker opsporen.” 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

21 Programma Introductie Linked Data en Semantic Web Open Data en API’s
Pauze Enterprise Integratie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

22 Linked Data Linked Data URI’s RDF DNS  ownership URI as identifier
URI as address vocabularies Linked Data subject predicate object web of data serializations Semantic Web RDF markup triple store semantic web stack the 4 rules SPARQL 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

23 Relationele DB tabel Student 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

24 RDF = Triples Student subject : predicate : object : Student 3
has family_name Miller 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

25 RDF Serializations RDF/XML N3 subject predicate object <rdf:RDF
xmlns:rdf=" xmlns:dc=" <rdf:Description rdf:about=" <dc:title>Tony Benn</dc:title> <dc:publisher>Wikipedia</dc:publisher> </rdf:Description> </rdf:RDF> RDF/XML subject predicate object @prefix dc: < dc:title "Tony Benn"; dc:publisher "Wikipedia". N3 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

26 Graph 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

27 Graph 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

28 Data (Assertions) en Model (Terms)
Tarzan is een hond Tarzan is een reu Tarzan’s baas is Piet Piet is een hondenbezitter Piet rijdt Opel A-box Hond is een diersoort Reu is een sexe Hondenbezitter is een persoon Opel is een soort auto T-box 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

29 Triple Store b.v. Oracle Spatial and Graph (DB option) Allegrograph
Virtuoso 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

30 SPARQL querytaal query RDF SPARQL endpoint RDF SPARQL endpoint RDF
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

31 beter goed gekopieerd dan goed verzonnen
Vocabularies vocabularies define the concepts and relationships (also referred to as “terms”) used to describe and represent an area of concern (zeg maar: de kolomheaders of attributen) GOUDEN REGEL: beter goed gekopieerd dan goed verzonnen b.v.: Dublin Core, FOAF, VCard 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

32 Linked Data Linked Data URI’s RDF DNS  ownership URI as identifier
URI as address vocabularies Linked Data subject predicate object web of data serializations Semantic Web RDF markup triple store semantic web stack the 4 rules SPARQL 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

33 in context !! Identificatie ? 1
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

34 Identificatie ! universeel 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

35 URI als adres https://ovi.rdw.nl/default.aspx?kenteken=49-HXP-8
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

36 URI als identificatie scheme = http domain name 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

37 een URI is “resolvable” of niet
URI als identificatie scheme = http domain name een URI is “resolvable” of niet (je krijgt informatie terug of een 404 error) identificerende URI’s hoeven niet resolvable te zijn 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

38 Domain Name System  owner
Eigenaarschap of authentieke bron van een URI wordt impliciet bepaald door het wereldwijde DNS mechanisme dat internet domeinnamen toedeelt Zo maak je een http URI dus universeel uniek 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

39 RDF = Triples Student subject : predicate : object : Student 3
has family_name Miller  altijd URI !  URI / tekst 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

40 Linked Data Linked Data URI’s RDF DNS  ownership URI as identifier
URI as address vocabularies Linked Data subject predicate object web of data serializations Semantic Web RDF markup triple store semantic web stack the 4 rules SPARQL 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

41 tussen gegevenselementen
Web of Data links tussen pagina’s “typed” links tussen gegevenselementen 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

42 Markup webpagina: brontekst: Avatar
Director: James Cameron (born August 16, 1954) Science fiction Trailer leesbare tekst hyperlink layout markup semantic markup (microformat) brontekst: <div itemscope itemtype =" <h1 itemprop="name">Avatar</h1> <span>Director: <span itemprop="director">James Cameron</span> (born August 16, 1954)</span> <span itemprop="genre">Science fiction</span> <a href="../movies/avatar-theatrical-trailer.html" itemprop="trailer">Trailer</a> </div> 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

43 4 rules (Tim Berners Lee 2006)
Use URIs as names for things Use HTTP URIs so that people can look up those names When someone looks up a URI, provide useful information, using the standards (RDF*, SPARQL) Include links to other URIs so that they can discover more things. 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

44 Semantic Web Stack 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

45 Pagina’s met semantic markup
Rich snippets Brownies Heiniken Music Hall Pagina’s met semantic markup 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

46 Onderliggende RDF architectuur
BBC Onderliggende RDF architectuur

47 Wikipedia in een Triple store
DBpedia Wikipedia in een Triple store 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

48 Machine readable samenwerken
Semantische Wiki Machine readable samenwerken

49 Betekenisvolle relaties vinden
Relfinder Betekenisvolle relaties vinden 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

50 Programma Introductie Linked Data en Semantic Web Open Data en API’s
Pauze Enterprise Integratie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

51 Open Data Open Data is de verzameling interne gegevens
die organisaties extern op internet publiceren voor vrij hergebruik. vrij van rechten vrij van commerciële kosten (?) computer leesbaar 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

52 Open Data NL

53 Afnemen van Open Data BESTAND API
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

54 Afnemen van Open Data actualiteit niet gegarandeerd !
ingebouwde selectielogica minder afhankelijk van verbinding BESTAND API 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

55 API API = loketfunctie op een systeem waarlangs andere systemen
elektronisch informatie kunnen uitwisselen. Open (of Public of Web) API = API die iedereen via internet kan benaderen 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

56 API API = koppeling maar dan één waar over is nagedacht ;-)
“wat voor zinnige functionaliteit kan ik bieden” want (de behoefte van) de afnemer is onbekend  maximale ontkoppeling 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

57 OpenStreetMap API’s 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

58 Social Media API’s Met de Twitter API kun je bijvoorbeeld
op je eigen website: Eigen tweets laten zien, laat de bezoeker zien wat jouw laatste tweets zijn. Retweets van een bepaalde tweet laten zien. Tweets van "vrienden" laten zien. …

59 Open Data  marktwerking
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

60 Open Data Open Data Ierland filmpje
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

61 Voordelen van Open Data
Transparantie en democratische controle Participatie en publiek-private samenwerking Verbeterde en nieuwe producten en diensten Verbeterde efficiëntie van overheidsdiensten Innovatie, en daarmee economische groei Bestuurlijke initiatieven Digital Agenda van eurocommissaris Neelie Kroes (2010) Open Government Partnership (OGP): een internationaal platform voor landen die hun overheden meer “open, accountable en responsive” willen maken (2011) Open Government Initiative van president Obama (2013) Actieplan Open Overheid van minister Plasterk (2013). 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

62 Recombinant Innovation
Innovatie combinatie van bestaande technologieen ongeplande toevalstreffer methodisch labwerk Recombinant Innovation Engineering Discovery 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

63 Recombinant Innovation
“The best innovators aren’t lone geniuses. They are people how can take an idea that is obvious in one context and apply it in not-so-obvious ways to a different context. The best companies have learnt to systematize that process” (Hagardon, Sutton 1990) 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

64 Marktwerking van publicatie
Boston T filmpje 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

65 Programma Introductie Linked Data en Semantic Web Open Data en API’s
Pauze Enterprise Integratie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

66 Programma Introductie Linked Data en Semantic Web Open Data en API’s
Pauze Enterprise integratie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

67 Marktwerking binnen Enterprise?
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

68 Eisen aan ontkoppeling
 ontkoppeling organisaties ontkoppeling processen  26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

69 Enterprise integratie?
Interoperabiliteit Communicatie functionaliteit ontkoppeling de balans ligt in het midden 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

70 Factoren van interoperabiliteit
Identifiers Distributie Formaat Semantiek business logic UI business logic UI 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

71 Distributie brief abonnement street box
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

72 Formaat model  data  26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

73 ESB transformatie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

74 CDM CDM adapter 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

75 … en wie bepaalt welke service wordt geleverd?
Servicedefinitie … en wie bepaalt welke service wordt geleverd? 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

76 Linked Data publicatie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

77 Interoperabiliteit gisteren vandaag morgen T-box A-box A-box A-box
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

78 Interoperabiliteit gisteren vandaag morgen system centric
DB-koppelingen, batchprocessen ESB, webservices Linked Data, API’s system centric proces centric data centric gisteren vandaag morgen 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

79 Vandaag 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

80 Morgen 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

81 Innovatie 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

82 Vraag 3 Wanneer worden de eerste ESB en webservices vervangen door nieuwe technologie? We werken er al een tijd niet meer mee We plannen de migratie Over 2 à 3 jaar Per 2020 Per 2030 Voorlopig nog niet 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

83 Dank u wel 26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen

84 Achtergrondinformatie
26 mei 2015 | het Trefpunt | Joep Creusen