Machtsstrijd in tijden van crisis

Presentatie over: "Machtsstrijd in tijden van crisis"— Transcript van de presentatie:

1 Machtsstrijd in tijden van crisis
Cursus p , HB p

2 Uit spanning ontstaat strijd
Soorten spanning tussen de groepen in de stad. Economische spanningen Kooplieden vs. handwerkers (vnl. de uitbuiting vd ambachtslui) Sociale spanningen Monopolie van bepaalde families op ambachten. Politieke spanningen Rijke ambachtslui en handwerkers willen inspraak in bestuur

3 Strijd o.d. macht i.d. steden
Uitgewerkt voorbeeld: de Guldensporenslag (1302)

4 Strijd om de macht in de steden
Patriciaat onderdrukte voor 1300 het gemeen. Economisch/Politiek: Monopolie op de winstgevende exportproducten.(E) Legden monopolie vast via stadsbestuur.(P) 1280: Brugse gemeen heeft er genoeg van. Bron 1, p110

5 Bron 1, HB p110 Waarover doet het gemeen vnl. zijn beklag?
De belastingen die ze moeten betalen. Het feit dat ze geen inspraak hebben in het bestuur.

6 Strijd om macht in de steden
Gwijde van Dampierre Filips IV, de Schone

7 Strijd om de macht in de steden
Interessant om weten: Gwijde is een leenman van Filips IV. Frankrijk en Vlaanderen leefden reeds sinds de 9e eeuw in onmin.

8 Wie vecht er tegen wie? Ambachtslui
Vlaamse kant Franse kant Ambachtslui Graaf van Vlaanderen, Gwijde van Dampierre Patriciërs Franse koning, Filips IV de Schone

9 Wie vecht er tegen wie? Klauwaerts Leliaards

10 Andere belangrijke figuren
Pieter De Coninck Wever Jan Breydel Beenhouwer Dus: ambachtslui

11 Brugse Metten: 18 mei 1302 Massamoord op Leliaards in Brugge.
Skild en vriend. Wie was er kwaad? De Franse koning

12 Guldensporenslag: 11 juli 1302
Reactie op Brugse Metten. Slecht weer speelt de Fransen parten. Vlamingen moorden weer iedereen uit. Kwestie van hun populariteit op te krikken.

13 Nog wat zaken

14 Herdenking? 11 juli Feest van de Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse Feestdag

15 Gevolg: inspraak voor iedereen?
Het gemeen kreeg inspraak. Beperkt tot de meesters (= de bovenlaag)

16 Boerenopstanden West-Europa
Vlaamse opstand ( ) Jacquerie (1358) Peasant’s Revolt (1381)

17 Vlaamse opstand ( ) Welgestelde boeren vs. corrupte belastingsontvangers vd. Vlaamse graaf. Evolueerde tot opstand tegen Fransgezinde elite. Vlaamse graaf kan de orde herstellen. Met hulp van de Franse koning. Vreemd? …

18 Jacquerie (1358) Boeren in N-F. vs. de adel.
Lage graanprijs  schuld van adel (?) Hoge belastingen  schuld van adel (?) Verwoestingen van eigendom  Honderdjarige oorlog  schuld van adel (?) Opstand heeft slechts twee weken geduurd. Na die twee weken waren er betrekkelijk minder boeren in Noord-Frankrijk.

19 Peasant’s Revolt (1381) - Engeland
Tegen de heren Reden: lijfeigenschap herinvoeren en veel te hoge belastingen. Boeren wensten inspraak in belastingen. Tegen de Kerk: Rijke Kerk die het sobere, arme leven predikte.

20 Peasant’s Revolt (1381) - Engeland
Einde: Moord op Wat Tyler. Vermoord tijdens onderhandelingen door aanhangers van de Engelse Koning. Man met het zwaard: William Walworth, burgemeester van Londen. begenadigd diplomaat.

21 Tweede lijfeigenschap – Oost-Europa

22 Tweede lijfeigenschap Oost-Europa
Oorzaak en gevolg: Vrije boeren  graanprijs daalt + epidemieën  heren wilden boeren terug aan land binden en verzwaarden hun taken  boeren kunnen niet anders dan lijfeigenschap aanvaarden. Hangt (spijtig genoeg) samen met de verwijning van het lijfeigenschap in West-Europa. O.a. Peasants’ Revolt