Land & Volk België Geschiedenis.

Presentatie over: "Land & Volk België Geschiedenis."— Transcript van de presentatie:

1 Land & Volk België Geschiedenis

2

3 overzicht Inleidend: Graafschap Vlaanderen en Hertogdom Brabant
Namen grondgebied + Nederlandse taal (De mythe van) de vreemde overheersers Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden Het ontstaan van België De Guldensporenslag: feit en fictie

4 Inleidend Bloei en verval van Graafschap Vlaanderen en Hertogdom Brabant

5

6 Versplintering Graafschap Vlaanderen Hertogdom Brabant
Graafschap Namen Hertogdom Luxemburg Prinsbisdom Luik Enz.

7 Bloei Graafschap Vlaanderen Hertogdom Brabant (Graafschap) Holland
864 tot 1795 Bloei: 12de – 13de eeuw 1302: de Guldensporenslag (cf. later) Hertogdom Brabant 1183 – 1795 Bloei: 14de – 15de eeuw 1585: Val van Antwerpen (Graafschap) Holland N: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588)

8 Graafschap Vlaanderen

9

10

11

12

13

14

15

16 Hertogdom Brabant

17

18

19

20

21 (Graafschap) Holland

22

23

24 Namen grondgebied + de Nederlandse taal

25 Naam België Romeinen: Gallia Belgica
Belgae = verzamelnaam stammen tussen Rijn en Marne/Seine “Horum omnium fortissimi sunt Belgae”(Julius Caesar) = “Van hen (d.i. de Galliërs) allemaal zijn de Belgen de dappersten”

26

27 Naam België Humanisme/renaissance: zuidelijke én noordelijke Nederlanden cf.: de Leo Belgicus De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1581): Belgica Confoederata/Belgium Foederatum (versus Belgica Regia)

28

29 Naam België Belgica en Belgium In het Frans overgenomen
1830: officiële naam

30 Naam Nederland Nederland(en) = laag gelegen gebieden
Aanvankelijk geen afgebakend gebied Na 1548: „Nederland(en)“ = de zeventien provinciën Renaissance: naast Belgium (en Flandria) ook de naam Neder-Duytschland Benaming Nederlanden blijft populair, later Nederland

31

32 Naam Holland Net als „Vlaanderen“ gebruikt als pars pro toto

33 Naam Vlaanderen In Flandris („overstroomd land“): naam voor kustgebied
Graafschap Vlaanderen (groter gebied) In de late middeleeuwen en renaissance ook naam voor zuidelijke én noordelijke Nederlanden Vergelijk: de Vlaamse Primitieven

34

35 Naam Vlaanderen Verenigd Koninkrijk ( ): West- en Oost-Vlaanderen Na 1860: gaandeweg de huidige betekenis, pas rond 1930 populair

36 Naam Vlaanderen Huidige betekenis:
„het Nederlandtalige deel van België“ Maar officieel alleen: het Vlaams Gewest en de Vlaamse Gemeenschap

37 Naam Wallonië Middeleeuwen: Franssprekende inwoners in Nederlanden “Walsch” Vanaf 19de eeuw, maar vooral na WOII raakt de term Wallonië ingeburgerd

38 Verwarrende taalnamen
flamand hollandais Dutch Holländisch (Niederländisch) holandština (vlamština, nizozemština)

39 Naam Diets/Duits Theudisk: de taal van het volk --- Diets (gebruikt in Vlaanderen, Brabant, West-Limburg en Zeeland) --- Duits (elders gebruikt)

40 Naam Vlaams Vanaf de 13de eeuw in Graafschap Vlaanderen: „Vlaemsch“ (i.p.v. Diets) Elders: Duitsch, Dietsch, Nederduitsch, Vlaemsch,… In het Frans: naam voor taal in de zuidelijke én noordelijke Nederlanden 19de eeuw: steeds vaker aanduiding Vlaams voor het Nederlands in het zuiden

41 Naam (Neder)duits Duits: Brabant: voor Nederlands én Hoogduits
Vlaanderen: Vlaemsch versus Duutsch Nederduits: vanaf 2de helft 16de eeuw: heel populair Verdween pas begin 20ste eeuw

42 Naam Nederlands De Nederlandse koningin / Nederlandse kaas versus
de Nederlandse literatuur /een Nederlandse schrijver

43 Vreemde overheersers Werkelijkheid vs. mythe

44 De Nederlanden rond 1300

45 Versplintering ZUID Tot 1384: Vorstendommen en gewesten NOORD

46 Filips de Stoute (Hertog van Bourgondië)
Margaretha van Male (Gravin van Vlaanderen)

47 Bourgondisch ZUID 1384-1477 Bourgondische periode NOORD 1430-1477

48 Maria van Bourgondië Maximiliaan van Oostenrijk

49 Habsburgs ZUID 1477-1555 Habsburgse periode NOORD 1477-1555

50 Zuid vs. Noord ZUID 1555 - 1713 Spaanse periode 1713 - 1795
Oostenrijkse periode NOORD ca.1581 Spaanse periode ca Verenigde Republiek

51

52 Filips van Oostenrijk (Filips de Schone)
Johanna van Castilië

53 Karel V van het Heilige Roomse Rijk “Keizer Karel”

54 Filips II van Spanje

55 Oostenrijkse Nederlanden

56 1790: Verenigde Nederlandse Staten

57 Frans ZUID 1795-1815 Franse periode NOORD 1795-1806 Bataafse Republiek
Franse periode Koninkrijk der Nederlanden

58 Napoleon Bonaparte

59 Bataafse Republiek

60 Slag bij Waterloo (1815)

61 Verenigd ZUID 1815-1830 Verenigd Koninkrijk der Nederlanden NOORD

62 Willem I

63 Talen inwoners, die Frans, Duits, Fries en Nederlands spraken Driekwart spreekt Nederlands: in het Noorden in Vlaanderen (toen nog + Zuid-Limburg) MAAR: sociale bovenlaag in Vlaanderen: sterk verfranst !!

64 N + Z: een kort huwelijk Religieuze spanningen
Houding van de (verfranste) adel Economisch onevenwicht & sociale onrust Buitenlandse invloeden Persoonlijkheid van Willem I Taal- en cultuurbeleid

65 Religieuze spanningen

66 Houding adel Verfranst Gericht op het Ancien Régime
Tegen vernederlandsing (zie later)

67 Socio-economisch Armoede Belastingen Onrust

68 Buitenlands voorbeeld + steun
Julirevolutie in 1830

69 Persoonlijkheid Willem I

70 Taal- & cultuurbeleid Taal- en cultuurbeleid: vernederlandsing
Eén natie, één taal

71 Taal- & cultuurbeleid Taal- en cultuurbeleid: vernederlandsing ONVREDE
In het Franstalige gebied Maar ook: de verfranste elite in het Vlaamse gebied!! De lagere (dialect sprekende) clerus is tegen het “Hollands” (“taal van het protestantisme”)

72 Opmerking “Zonder deze kortstondige familiereünie was België wellicht een Franstalige staat geworden, zoals ook de noordwesthoek in Frankrijk, Frans-Vlaanderen, verfranst is. De pioniers van de Vlaamse beweging, de strijders voor de vernederlandsing in Vlaanderen sinds 1830, zijn gevormd in het Koninkrijk der Nederlanden.” (De Vries 1995: 117)

73 Apart verder ZUID Vanaf 1830 Koninkrijk België NOORD Vanaf 1830
Koninkrijk der Nederlanden

74 Het ontstaan van België
+ de Brabançonne

75 Belgische revolutie

76 Belgische vlag > Kleuren wapenschild Hertogdom Brabant

77 Vlaamse vlag

78 Nationale wapenspreuk
“Eendracht maakt macht”

79 De Brabançonne Volkslied België

80

81 O heilig land der vaad'ren Onze ziel en ons hart zijn u gewijd.
O dierbaar België O heilig land der vaad'ren Onze ziel en ons hart zijn u gewijd. Aanvaard ons hart en het bloed van onze adren, Wees ons doel in arbeid en in strijd. Bloei, o land, in eendracht niet te breken; Wees immer u zelf en ongeknecht, Het woord getrouw, dat ge onbevreesd moogt spreken: Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht. (x3)

82 De Brabançonne?

83 21 juli Nationale feestdag België
Verjaardag van de troonsbestijging door Leopold I in 1831

84 11 juli?

85 11 juli Officiële feestdag van de Vlaamse Gemeenschap
De Guldensporenslag: 11 juli 1302

86 De Guldensporenslag Feit vs. fictie

87

88 De “Guldensporenslag”
1302 11 juli De patriciërs, de Fransen (Filips de Schone) – de Leliaarts VERSUS de Graaf van Vlaanderen (Gwijde van Dampierre) en de gilden – de Liebaards / de Klauwaards

89

90 De “Guldensporenslag”
Eind 13de eeuw: conflict 1300: Gwyde e.a. in Franse gevangenis Leliaarts leggen hoge belastingen op 18 mei 1302: de Brugse metten Verrassingsaanval „Scilt ende vrient“ 11 juli 1302: de Guldensporenslag Voetvolk versus ridders te paard 1305: vredesverdrag

91 Hendrik Conscience 1812 – 1883 “de man die zijn volk leerde lezen”
De leeuw van Vlaanderen (1838)

92 De leeuw van Vlaanderen
Hendrik Conscience, De leeuw van Vlaanderen (1838) Guldensporenslag Dreiging Frankrijk Mythologisering Uiting nationaal gevoel (België!) Later: Vlamingen versus Walen

93 Jan Breydel en Pieter de Coninck

94 De leeuw van Vlaanderen
Film Hugo Claus (1985) Trailer: Opm.: de Fransen worden gespeeld door Nederlanders

95