Nederland krijgt dikke problemen voeding voor schoolkinderen

Presentatie over: "Nederland krijgt dikke problemen voeding voor schoolkinderen"— Transcript van de presentatie:

1 Nederland krijgt dikke problemen voeding voor schoolkinderen
Jose Banens

2 Inhoudsopgave Hoe werkt dit programma………………………………………………………………………………….. 3 Voorwoord………………………………………………………………………………………………………….. 4 Inleiding…………………………………………………………………………….……………………………….. 5 Wat is te dik?. Opdracht 1 …………………………………………………………………………….6 - 7 Waardoor te dik. Opdracht 2 ,3 , 4.……………………………………………………………….8 -11 Overgewicht is ongezond ……………….…………………………………………………………… ……12 Diabetes. …………………………………………………………………………………………………… . 13–14 Slijtage van het gebit……………………………………………………………………………………15 -17 Voedingsadvies……………………………………………………………………………………………………18 Spelregels gezonde voeding Opdracht 5, 6..……………………………………………….19-20 Eindopdracht …………………………………………………………………………………………… …21-23

3 ‘Nederland krijgt dikke problemen’
Hoe werkt dit programma Wil je naar de volgende bladzijde, dan klik je op de linker muisknop Wil je een bladzijde terug, dan druk je op ‘backspace’ op je toetsenbord.  In dit programma zul je verschillende opdrachten tegenkomen. De opdrachten zijn in het oranje geschreven. Schrijf de antwoorden van de opdrachten op een blaadje. Laat je antwoorden aan je leerkracht zien.

4 Voorwoord Interessante links Welkom bij het programma,
‘Nederland krijgt dikke problemen’. Het is belangrijk dat je als zorghulp of helpende iets afweet van gezonde voeding. Je kan als zorghulp of helpende in de thuiszorg komen te werken. Je verleent dan zorg bij de zorgvrager thuis. Het zou heel goed kunnen dat de zorgvrager kinderen heeft……… Onze aandacht gaat in dit programma uit naar voeding voor kinderen tussen de 6 en 12 jaar. Interessante links

5 Inleiding Overgewicht en obesitas (vetzucht) vormen de grootste bedreiging voor de Nederlandse jeugd! Steeds meer schoolkinderen zijn of worden te zwaar. De stijging van het aantal kinderen met overgewicht is het grootst in de leeftijd van 5-11 jaar In Nederland is zelfs één op de acht kinderen te zwaar. Hoe dat precies zit, lees je op de volgende pagina’s………

6 Wat is te dik? Op het consultatiebureau en bij de schoolarts worden het gewicht en de lengte van het kind bijgehouden. Men gebruikt de groeitabel om te checken of een kind zich ‘normaal’ ontwikkelt wat betreft lengte en gewicht. Net iets boven of onder het gemiddelde zitten is helemaal niet erg. Er is sprake van overgewicht als het vetpercentage in het lichaam te hoog is. Met behulp van BMI formule (Body – Mass - Index) is het percentage overgewicht voor elk individueel kind te berekenen: BMI= gewicht in kilogrammen lengte x lengte (in meters) Opdracht 1 Bereken je eigen vetpercentage met behulp van de BMI- formule. De uitkomst mag je natuurlijk voor jezelf houden. Volwassenen 19 –25 = ideaal gewicht 25 –30 = overgewicht 30 –40 = obesitas

7 aangepaste BMI’s voor kinderen
Wat is te dik? aangepaste BMI’s voor kinderen leeftijd ondergewicht normaal gewicht overgewicht ernstig overgewicht (obesitas) 6 minder dan 13,1 13,1-17,55 17,55-19,78 meer dan 19,78 7 13,1-17,92 17,92-20,63 meer dan 20,63 8 minder dan 13,3 13,3-18,44 18,44-21,60 meer dan 21,60 9 minder dan 13,5 13,5-19,10 19,10-22,77 meer dan 22,77 10 minder dan 13,7 13,7-19,84 19,84-24,00 meer dan 24,00 11 minder dan 14,0 14,0-20,55 20,55-25,10 meer dan 25,10 12 minder dan 14,4 14,4-21,22 21,22-26,02 meer dan 26,02

8 Waardoor te dik? Verkeerde eetgewoonte
Overgewicht bij kinderen ontstaat in de meeste gevallen door verkeerde eetgewoontes en te weinig beweging. Verkeerde eetgewoonte Tegenwoordig slaan veel kinderen het ontbijt over. Na een nacht slapen hebben kinderen het ontbijt juist hard nodig. Het ontbijt is je eerste energiebron van de dag. Als je gezond ontbijt heb je meteen 20 tot 25 % van je dagelijks noodzakelijke energie binnen.. Kinderen eten veel vaker tussendoortjes. Onder tussendoortjes wordt verstaan dat er tussen de 3 hoofdmaaltijden, het ontbijt, de lunch en het avondeten, iets wordt gegeten of gedronken. Deze tussendoortjes bevatten meestal veel suiker en veel vet! Opdacht 2 Sta jij er wel eens bij stil hoeveel je per dag eet, drinkt en snoept? Door een eetdagboek bij te houden, krijg je inzicht in je eetpatroon Houd gedurende 3 dagen een eetdagboekje bij. Teken een tabel in je schrift. Kijk naar het voorbeeld op de volgende bladzijde.

9 Eetdagboek Dag 1 Gegeten Gedronken Ochtend Middag Avond Dag 2 Dag 3

10 Waardoor te dik? Veel kinderen zijn dol op Mc Donalds.
Dat is niet zo gek. Mc Donalds bedenkt van alles om kinderen als klant naar binnen te lokken. Zo krijg je bij een ‘happy meal’, altijd weer een ander cadeautje en de ballenbak blijft ook erg leuk. Leuk al die cadeautjes maar gezond is anders! Het is voor ouders niet gemakkelijk om de Mc Donalds voorbij te rijden! Tegen een stel zeurende kinderen op de achterbank is moeilijk nee te zeggen. Kennen jullie een snelweg waar je geen Mc Donalds tegenkomt?!!! Opdracht 3 Bespreek hoe jullie denken over de volgende uitspraken: Mc Donalds is medeplichtigheid aan overgewicht bij kinderen. Een reclame van Mc Donalds moet net als tabaksreclame verboden worden. Op de verpakking van de hamburger moet een waarschuwing komen te staan; Pas op! Te veel hamburgers maken dik.

11 Waardoor te dik? Ontbijt houdt kinderen bij de les
Goed ontbijten is voor iedereen van belang, maar zeker voor kinderen. De ontbijtgewoonten van schoolgaande kinderen staan de laatste jaren in de belangstelling. Kinderen die niet ontbijten kunnen zich slecht concentreren. Het is mogelijk dat de prestaties op school daar onder leiden. De verleiding is groot om je honger te stillen met een tussendoortje. Dat zijn vaak tussendoortjes die naar verhouding veel vet en energie bevatten, maar weinig vitaminen en mineralen. Opdracht 4 Ga naar Waarom is het verstandig om wel te ontbijten? Noem drie redenen.

12 Overgewicht komt vaker voor bij kinderen die veel televisie kijken!
Waardoor te dik? Te weinig beweging Kinderen hebben beweging nodig. Dat is goed voor hun lichaam. Hoe meer kinderen bewegen, hoe meer energie het lichaam verbrandt! Kinderen vinden het over het algemeen plezierig om te bewegen. Toch bewegen we de laatste jaren steeds minder. Kinderen kijken graag televisie en spelen spelletjes op de computer. Vaak wordt er bij het televisiekijken wat ‘lekkers’ gegeten. Stom, als je bedenkt dat je met deze activiteiten nauwelijks energie verbruikt…... De belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van overgewicht bij kinderen is een verkeerde balans tussen de hoeveelheid energie die wordt opgenomen en de hoeveelheid energie die door het lichaam wordt verbruikt. Overgewicht komt vaker voor bij kinderen die veel televisie kijken! Wat kunnen ouders / verzorgers doen? Van jongs af aan zorgen voor een evenwichtige voeding Een kind aansporen om te bewegen

13 Overgewicht is ongezond
Overgewicht is ongezond. Het is voor een lichaam niet erg prettig om te zwaar te zijn. Bewegen gaat minder makkelijk en elke handeling kost veel energie. Kinderen met overgewicht springen niet soepeltjes op de fiets, zullen niet zo snel touwtje springen en zijn na 100 meter rennen waarschijnlijk buiten adem. Voorbeelden van klachten bij kinderen met overgewicht: Klachten aan voeten, knieën, benen en rug. Kortademigheid Snurken Hoofdpijn Slaapstoornissen Huidinfecties Een verhoging van het cholesterol Op de lange termijn brengt overgewicht bij kinderen nog veel grotere risico's met zich mee. Volwassenen die als kind overgewicht hadden, hebben een verhoogde sterftekans. Bijna één op de drie kinderen met overgewicht heeft een verhoogde bloeddruk en loopt aanzienlijk meer kans suikerziekte (diabetes type2) of een hart- of vaatziekte te krijgen.

14 Diabetes (suikerziekte)
Bij gezonde mensen opent insuline de deur van de cel. De glucose kan dan naar binnen. Mensen met diabetes hebben geen of te weinig insuline. De cel blijft dicht. Koolhydraten is een verzamelnaam voor alle suikers en zetmeel in het voedsel. Koolhydraten zitten bijvoorbeeld in aardappelen, brood en pasta. (Zetmeel) Koolhydraten zitten ook in fruit, jam of hagelslag. (Suiker) Zij zijn de belangrijkste energiebronnen voor de lichaamscellen. In de dunne darm worden de koolhydraten omgezet in glucose. Die glucose komt in het bloed terecht, waar het bloedglucose of bloedsuiker wordt genoemd. Als je iets eet waarin koolhydraten zitten, dan stijgt de hoeveelheid bloedglucose. Via het bloed wordt de glucose naar de lichaamscellen vervoerd. Om glucose op te nemen in de cellen is insuline nodig. Insuline wordt gemaakt door de alvleesklier.

15 Diabetes (suikerziekte)
Er zijn twee soorten diabetes: Diabetes type 1 begint op jongere leeftijd ( voor je dertigste jaar). Bij dit type diabetes maakt de alvleesklier helemaal geen insuline meer. Om toch glucose in de cellen te krijgen, moet insuline worden ingespoten. Diabetes type 2 krijg je meestal op oudere leeftijd. Bij dit type maakt de alvleesklier soms nog wel insuline. Maar hij heeft nog wat hulp nodig. Hiervoor worden meestal tabletten gebruikt. Soms is alleen een dieet voldoende. Wanneer tabletten en dieet niet voldoende werken moet ook insuline worden ingespoten. Het is belangrijk dat de hoeveelheid glucose in het bloed zoveel mogelijk gelijk blijft. Normaal gebeurt dat vanzelf. Bij diabetes moet je het lichaam daarbij helpen. Het gaat om een evenwicht. Als dat niet lukt, krijg je een hypo of een hyper.

16 Slijtage van het gebit Het kindergebit wordt steeds slechter:
Dit komt door de moderne eetgewoontes; Jongeren snacken te veel. Sommige monden lijken wel op een suikerfabriek! De kans op gaatjes is daardoor veel groter. Het vele frisdrankgebruik brengt een extra probleem met zich mee. Het probleem van tanderosie. Bij tanderosie beschadigt het glazuur en slijten tanden en kiezen weg. Zuren in bijvoorbeeld cola, appelsap en jus d’orange lossen het glazuur op. Na het eten of drinken van iets zuurs, is het glazuur zachter, dus verzwakt. Als je dan direct zou poetsen, poets je ook het verzwakte glazuur weg. Poets daarom op het juiste moment. Het is verstandig om in ieder geval een half uurtje te wachten. Het speeksel in je mond heeft die tijd nodig om het glazuur weer hard te maken.

17 Slijtage van het gebit - De zuurgraad van een aantal dranken.
Hoe lager het getal (de ph-waarde) hoe zuurder de drank Bij een pH-waarde beneden de 5,5 in de mondholte, kan het tandglazuur al gaan oplossen Drank PH Water 7.0 Thee 7.1 Melk 6.8 karnemelk 4.4 Yoghurt (drank) 3.8 Sportdrank 3.4 Sinas 3.3 Sinaasappelsap 3.2 Limonade siroop 3.0 Cassis Appelsap 2.8 Cola 2.7 Maagzuur heeft een ph-waarde van 2.0

18 Adviezen om tanderosie te voorkomen
Slijtage van het gebit Adviezen om tanderosie te voorkomen •  Eet en drink minder vaak zure producten. •  Houd zure dranken en levensmiddelen zo kort mogelijk in de mond Drink het liefst met een rietje. Niet zuigen op zuur snoepgoed en vitamine-C-tabletten. •  Spoel je mond met water of melk, na het eten van een zuur voedingsmiddel. Kauwen op suikervrije-kauwgom (met bicarbonaat of carbamide) kan ook. •  Wacht na het nuttigen van een zure drank of een zuur voedingsmiddel ten minste 1 uur met het tandenpoetsen. Poets met een zachte tandenborstel. Kies een gel-achtige tandpasta. (Deze zijn minder agressief) Reinig de ruimten tussen tanden en kiezen met flossdraad, tandenstokers of ragers.

19 Voedingsadvies voor schoolkinderen
Het belangrijkste advies is: Ontbijt, lunch en avondeten aangevuld door één hooguit twee tussendoortjes Voedingsmiddelen 4 tot 12 jaar Volwassenen Brood (bruin) 3 - 5 boterhammen 5 - 7 boterhammen Aardappelen, rijst of pasta gram  gram Groente 2 - 3 opscheplepels 3 - 4 opscheplepels Fruit 1 - 2 stuk(s) 2 stuks Melk of melkproducten 2 - 3 bekers Kaas 0,5 - 1 plak 1 - 2 plak(ken) Vlees, vis, kip, ei of vleesvervanger   gram (rauw) 100 gram (rauw) Vleeswaren (Half)boter/halvarine op brood 5 gram per boterham Boter/margarine voor de bereiding 15 gram Vocht (inclusief melk) 1,5 liter

20 Spelregels gezonde voeding
Eet gevariereerd: Je voeding bevat in voldoende mate alle voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Naast een ruime hoeveelheid water zijn dat koolhydraten, eiwitten, vetten, voedingsvezels, vitamines en mineralen Je maaltijd bevat voedingsmiddelen uit alle vier groepen. Zo krijg je alle voedingsstoffen binnen. Let op vet Eet ruimschoots brood en aardappelen Eet volop groente en fruit Wees zuinig met zout Drink dagelijks ten minste 1,5 liter vocht Eet niet de hele dag door Houd het lichaamsgewicht op peil Ga hygiënisch en veilig met uw voedsel om Lees wat er op de verpakking staat Opdracht 5 Ga naar Voer de eettesten uit. Geef jezelf een advies ; wat zou je aan je eetgewoonten kunnen verbeteren?

21 Spelregels gezonde voeding
Opdracht 6 Joris (8) krijgt als ontbijt een gevulde koek. De gevulde koek eet hij op in de auto, als zijn moeder hem naar school toebrengt. In zijn broodtrommeltje zitten witte boterhammen met chocoladepasta en een mars. Na school krijgt hij een zak chips en een glas frisdrank. Dit eet hij op terwijl hij een spelletje speelt op de computer. Het avondeten bestaat vaak uit een in de magnetron opgewarmde kant-en-klaar maaltijd. Deze maaltijd eet hij op voor de televisie. Een lekker toetje gaat er ook wel in. In de avond wordt er nog het één en ander gesnoept. Joris voelt zich niet prettig. Op school wordt hij gepest omdat hij zo dik is. Kunnen jullie Joris helpen? Stel een gezond dagmenu samen voor Joris. Hebben jullie nog meer gezonde adviezen voor Joris?

22 Een ontbijt voor Karel Eindopdracht De Uitdaging
Werken in tweetallen Een ontbijt voor Karel De Uitdaging Karel zit op de basisschool. Hij is 10 jaar. De laatste tijd gaat het niet zo goed op school. In de les kan hij zich moeilijk concentreren. Ook is hij vaak moe…. Karel’s moeder moppert, als hij ‘s morgens weer eens gehaast zonder ontbijt de deur uitgaat! Als hij dan ook nog zijn pakketje brood vergeet mee te nemen, wordt moeder echt boos. Karel zit er niet mee. Hij haalt tussen de middag wel een snack . Kunnen jullie Karel duidelijk maken wat de gevolgen zijn van ‘niet onbijten’.

23 Denken en Kiezen Doen Bedenk hoe jullie Karel informatie geven.
Wij maken een folder: ‘Een ontbijt voor Karel’. We maken een gezond ontbijt en geven hierbij uitleg. Iets anders, namelijk: …………………………….. Maak een stappenplan. Laat jullie stappenplan zien aan de leerkracht. Een aantal uitspraken om over na te denken: Zorg voor dagelijkse vaste eetmomenten Kinderen die niet ontbijten hebben 2 x zo veel kans op overgewicht. Als je elke dag 100 calorieën teveel binnenkrijgt, kom je in 1 jaar 5 kilo aan. Doen Informatie verzamelen Bekijk de cd-rom ‘Nederland krijgt dikke problemen’. Zoek op het internet; , , Gebruik de antwoorden van opdracht 4 en 5. (Ver)werken Voer je stappenplan uit.

24 Bewijzen Laat jullie eindproduct aan de klas / docent zien. (= Presentatie) Terugkijken Vertel aan je klas: v    Hoe jullie je stappenplan hebben uitgevoerd. v    Wat jullie een volgende keer anders zouden doen. v    Wat jullie van de opdracht vonden. v    Of jullie zelf iedere morgen ontbijten. © José Banens