1. eten & drinken tekst & oefeningen.

Presentatie over: "1. eten & drinken tekst & oefeningen."— Transcript van de presentatie:

1 1. eten & drinken tekst & oefeningen

2 Eten in de middeleeuwen

3

4 Eten in de middeleeuwen
Waarom verandert Middeleeuwen in middeleeuwen? Alle tijdperken krijgen een kleine letter. Ook middeleeuwen en middeleeuws volgen nu die regel. Vergelijk met prehistorie, bronstijd, ijzertijd, (oude/nieuwe) steentijd, nieuwe tijd, renaissancetijd, barok, nieuwste tijd, interbellum. Al deze woorden hadden in de Woordenlijst van 1995 al een kleine letter. Voor deze hele groep geldt dat ze nu met een kleine letter worden gespeld.

5 Inversie na tijdsaanduidingen

6 Inversie na tijdsaanduidingen
‘Uit schilderijen en geschriften uit die tijd’ (r. 3-4)

7 Inversie na tijdsaanduidingen
‘Uit schilderijen en geschriften uit die tijd’ (r. 3-4) ‘Pas in de 19e eeuw’ (r. 10)

8 Inversie na tijdsaanduidingen
‘Uit schilderijen en geschriften uit die tijd’ (r. 3-4) ‘Pas in de 19e eeuw’ (r. 10) ‘Tot die tijd’ (r. 11)

9 Inversie na tijdsaanduidingen
‘Uit schilderijen en geschriften uit die tijd’ (r. 3-4) ‘Pas in de 19e eeuw’ (r. 10) ‘Tot die tijd’ (r. 11) ‘Ook tegenwoordig’ (r. 18)

10 Inversie na tijdsaanduidingen
‘Uit schilderijen en geschriften uit die tijd’ (r. 3-4) ‘Pas in de 19e eeuw’ (r. 10) ‘Tot die tijd’ (r. 11) ‘Ook tegenwoordig’ (r. 18) ‘In onze tijd’ (r. 21)

11 Inversie na tijdsaanduidingen
‘Uit schilderijen en geschriften uit die tijd’ (r. 3-4) ‘Pas in de 19e eeuw’ (r. 10) ‘Tot die tijd’ (r. 11) ‘Ook tegenwoordig’ (r. 18) ‘In onze tijd’ (r. 21) Ze worden gebruikt om veranderingen in eetgewoonten in de tijd te plaatsen.

12 Vocabulaire Oefening p. 20 en verder

13 Vocabulaire demonstreren

14 Vocabulaire demonstreren is gesteld

15 Vocabulaire demonstreren is gesteld onderscheidt zich

16 Vocabulaire demonstreren is gesteld onderscheidt zich komt voor

17 Vocabulaire demonstreren is gesteld onderscheidt zich komt voor
eruitzien

18 Vocabulaire demonstreren is gesteld onderscheidt zich komt voor
eruitzien gebruikelijke

19 Vocabulaire doordat

20 Vocabulaire doordat dergelijke

21 Vocabulaire doordat dergelijke geïntroduceerd

22 Vocabulaire doordat dergelijke geïntroduceerd manier

23 Vocabulaire doordat dergelijke geïntroduceerd manier bereiden

24 Vocabulaire doordat dergelijke geïntroduceerd manier bereiden
sloeg … aan

25 Vocabulaire doordat dergelijke geïntroduceerd manier bereiden
sloeg … aan imponeerde

26 Vocabulaire Pas

27 Vocabulaire Pas zoals

28 Vocabulaire Pas zoals overigens

29 Vocabulaire Pas zoals overigens buitenissig

30 Vocabulaire Pas zoals overigens buitenissig gevolg

31 Vocabulaire Pas zoals overigens buitenissig gevolg uiteenlopende

32 Vocabulaire Pas zoals overigens buitenissig gevolg uiteenlopende
aantal

33 Vocabulaire Pas zoals overigens buitenissig gevolg uiteenlopende
aantal op … maken

34 Vocabulaire Pas zoals overigens buitenissig gevolg uiteenlopende
aantal op … maken tegenwoordig

35 Discussie

36 Opdracht tegen volgende week
Vocabulaire, p. 27 “Zoek de tegenstellingen bij elkaar en probeer er zinnen mee te maken.”

37 Opdracht tegen 22/11 Opdracht SCHRIJVEN p. 28
Schrijf een brief aan een Nederlandse/ Belgische vriend(in) – informeel Ca. 150 woorden Over eetgelegenheden in Brno Soorten eetgelegenheden + tips (suggesties) Tsjechische specialiteiten

38 Van Kooten en De Bie

39 Twee sketches i.v.m. eten

40 Van Kooten en De Bie

41 Van Kooten en De Bie “met vlag en wimpel” met vlag en wimpel slagen =
glansrijk [schitterend, glorieus] slagen

42 Van Kooten en De Bie Kees van Koten (°1941)

43 Van Kooten en De Bie Kees van Koten (°1941) Wim de Bie (°1939)

44 Van Kooten en De Bie een (cabaret)duo
vooral bekend door hun televisieprogramma's.

45 Van Kooten en De Bie een (cabaret)duo
vooral bekend door hun televisieprogramma's. Medewerking aan Hadimassa (populair satirisch Nederlands televisieprogramma)

46 Van Kooten en De Bie een (cabaret)duo
vooral bekend door hun televisieprogramma's. Medewerking aan Hadimassa (populair satirisch Nederlands televisieprogramma) Medewerking aan Het Gat van Nederland (een roemrucht Nederlands televisieprogramma)

47 Van Kooten en De Bie een (cabaret)duo
vooral bekend door hun televisieprogramma's. Medewerking aan Hadimassa (populair satirisch Nederlands televisieprogramma) Medewerking aan Het Gat van Nederland (een roemrucht Nederlands televisieprogramma) Het Simplisties Verbond (een min of meer fictieve organisatie, ontsproten aan het brein van het komieke duo Van Kooten en De Bie, die als directeuren van het verbond heer Koot en heer Bie genoemd werden.)

48 Van Kooten en De Bie een (cabaret)duo
vooral bekend door hun televisieprogramma's. Medewerking aan Hadimassa (populair satirisch Nederlands televisieprogramma) Medewerking aan Het Gat van Nederland (een roemrucht Nederlands televisieprogramma) Het Simplisties Verbond Koot en Bie

49 Van Kooten en De Bie een (cabaret)duo
vooral bekend door hun televisieprogramma's. Medewerking aan Hadimassa (populair satirisch Nederlands televisieprogramma) Medewerking aan Het Gat van Nederland (een roemrucht Nederlands televisieprogramma) Het Simplisties Verbond Koot en Bie Van Kooten en De Bie

50 Van Kooten en De Bie een (cabaret)duo
vooral bekend door hun televisieprogramma's. Een voorbeeld: de legendarische sketch “I Wanna Fuck You”

51 De liefde (van de man) gaat door de maag

52 De liefde (van de man) gaat door de maag
Bijv.: “Liefde gaat door de maag, een waarheid als een koe. Mijn nieuwe vlammen poogde ik vroeger steevast te veroveren met zelfgemaakte gerechten.”

53 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
Neologismen Bekende uitdrukkingen/woorden een nieuw leven ingeblazen

54 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal

55 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken

56 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken = pessimistische gedachten koesteren over de toekomst

57 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken positivo

58 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken positivo = iemand die eerder de mogelijkheden dan de gevaren, eerder de positieve, dan de negatieve kanten in mensen, zaken, of omstandigheden zal zien en benadrukken. (vs. doemdenker)

59 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken positivo regelneef

60 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken positivo regelneef = (schertsend) iemand die van alles wil regelen, vooral voor anderen; een bemoeial

61 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken positivo regelneef jemig de pemig

62 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
stoned als een garnaal doemdenken positivo regelneef jemig de pemig = uitdrukking als iemand zich verbaast (informeel)

63 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
vieze man

64 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
vieze man een typetje een lelijk en onhygiënisch mannetje regenjas + koortslip

65 Van Kooten en De Bie Invloed op de Nederlandse taal
vieze man een typetje een lelijk en onhygiënisch mannetje regenjas + koortslip in veel sketches viel hij mensen lastig met vaak seksueel getinte vragen, waarna hij uiteindelijk de persoon die hij lastig viel uitschold voor 'viespeuk, vieze man'.

66 Van Kooten en De Bie vieze man pornofilms bekijkt zonder videospeler;
Bekende sketches zijn onder andere die waarin hij: pornofilms bekijkt zonder videospeler; het lied “balle in mijn buik” zingt; mensen lastig valt in een park; een bonbonverkoopster een bonbon aftroggelt

67 Van Kooten en De Bie vieze man
Bekende sketches zijn onder andere die waarin hij: een bonbonverkoopster een bonbon aftroggelt aftroggelen = op behendige wijze, door slinkse streken van iemand verkrijgen

68 De vieze man – Bonbons

69

70 De inleiding Ondanks de slappe economische situatie neemt de bonbon in Nederland nog voortdurend in luxe toe. De betere bonbon is een populaire delicatesse geworden, die sociologisch gezien niet langer het zoete privilege vormt van een bevoorrechte bovenlaag.

71 De inleiding Ondanks de slappe economische situatie neemt de bonbon in Nederland nog voortdurend in luxe toe. De betere bonbon is een populaire delicatesse geworden, die sociologisch gezien niet langer het zoete privilege vormt van een bevoorrechte bovenlaag.

72 Het moet een beetje een ____________ blijven, een bonbon is een __________.

73 Het moet een beetje een feestje blijven, een bonbon is een feestje
Het moet een beetje een feestje blijven, een bonbon is een feestje. [feesje]

74 Zoveel _____________, zoveel bonbons.

75 Zoveel smaken, zoveel bonbons.

76 Uitdrukkingen met “smaak”

77 Uitdrukkingen met “smaak”
Zintuig

78 Uitdrukkingen met “smaak”
Zintuig Gewaarwording in de mond, opgewekt door het proeven van iets

79 Uitdrukkingen met “smaak”
Zintuig Gewaarwording in de mond, opgewekt door het proeven van iets Persoonlijke voorkeur

80 Uitdrukkingen met “smaak”
Zintuig Gewaarwording in de mond, opgewekt door het proeven van iets Persoonlijke voorkeur Gevoel voor schoonheid

81 Uitdrukkingen met “smaak”
Gewaarwording in de mond, opgewekt door het proeven van iets Een vieze smaak Een walgelijke smaak

82 Uitdrukkingen met “smaak”
Gewaarwording in de mond, opgewekt door het proeven van iets FIGUURLIJK: Een vieze smaak in de mond krijgen van iets

83 Uitdrukkingen met “smaak”
Gewaarwording in de mond, opgewekt door het proeven van iets FIGUURLIJK: Een vieze smaak in de mond krijgen van iets er een onaangenaam gevoel van krijgen, er ongunstig over denken

84 Uitdrukkingen met “smaak”
Een vieze smaak in de mond krijgen van iets er een onaangenaam gevoel van krijgen, er ongunstig over denken Bijvoorbeeld: Eerlijk is eerlijk: Vos hééft van tevoren aangekondigd dat ze niet in de raad wilde. Maar ik krijg er toch een vieze smaak van in mijn mond. Als je geen kandidaat bent, moet je je niet kandideren.

85 Uitdrukkingen met “smaak”
Een vieze smaak in de mond krijgen van iets er een onaangenaam gevoel van krijgen, er ongunstig over denken Bijvoorbeeld:In Nederland zijn er heel veel hulpverleners. Zij zijn hulpverlener geworden omdat het een "gemakkelijke "job is. Veel praten en weinig zeggen, en nog minder voor je doen.. Ja, ik krijg bij het woord Nederland een vieze smaak in mijn mond. Toen ik werkte kon ik van gulden per maand iets meer dan de helft inleveren, als er dan wat gebeurt krijg je nog geen 900 gulden.

86 Uitdrukkingen met “smaak”
Persoonlijke voorkeur een dure smaak hebben

87 Uitdrukkingen met “smaak”
Persoonlijke voorkeur een dure smaak hebben een voorkeur hebben voor dure artikelen en producten

88 Uitdrukkingen met “smaak”
Persoonlijke voorkeur over smaak valt niet te twisten

89 Uitdrukkingen met “smaak”
Persoonlijke voorkeur over smaak valt niet te twisten smaken verschillen

90 Uitdrukkingen met “smaak”
Persoonlijke voorkeur over smaak valt niet te twisten smaken verschillen berustend commentaar als mensen een andere voorkeur hebben

91 Uitdrukkingen met “smaak”
Persoonlijke voorkeur in de smaak vallen bij iemand

92 Uitdrukkingen met “smaak”
Persoonlijke voorkeur in de smaak vallen bij iemand (van iets wat wordt aangeboden) zeer door hem gewaardeerd worden

93 Uitdrukkingen met “smaak”
in de smaak vallen bij iemand (van iets wat wordt aangeboden) zeer door hem gewaardeerd worden Bijvoorbeeld: ‘Leeuwarder dj Sam valt in de smaak bij Amerikanen’

94 Uitdrukkingen met “smaak”
in de smaak vallen bij iemand (van iets wat wordt aangeboden) zeer door hem gewaardeerd worden Bijvoorbeeld: ‘De nieuwe balie van het ziekenhuis valt in de smaak. Zowel patiënten als medewerkers reageren enthousiast.’

95 Uitdrukkingen met “smaak”
in de smaak vallen bij iemand (van iets wat wordt aangeboden) zeer door hem gewaardeerd worden Bijvoorbeeld: ‘Veel bijval kreeg een manlijk duo van middelbare leeftijd dat verschillende geluiden nabootste. Maar ook de acrobatische standjes van de lenige dames vielen in de smaak.’

96 Bonbons

97 Bonbons in Vlaanderen: pralines

98 Bonbons

99 Bonbons Pure chocolade = fondant chocolade (Vlaams)
Donkere, zwarte, bittere chocolade

100 Bonbons

101 Bonbons Melkchocolade

102 Bonbons

103 Bonbons Witte chocolade

104

105 Nougat (= noga)

106 Nougat (= noga)

107 Pralinévulling (Vlaams)

108 +

109 Likeurbonbon +

110

111 Toffee

112

113 Chocoladetruffel

114 De groenteman en de Turk

115

116 Discussie Op het forum bij dit filmpje hebben een paar mensen (van Turkse afkomst) hun ongenoegen geuit. Met opmerkingen als: “fuck you kaaskop alsof je goed kan nederlands [Nederlands kan]” Er zijn dus kennelijk enkele mensen die deze sketch beledigend vinden. Wat vinden jullie van die boze reacties?

117 Discussie Een Nederlandse forumbezoeker reageert op het filmpje: “Een Turk zou nooit om een “pondje appels” vragen.” Dit is om verschillende redenen een totaal misplaatste opmerking. Wat heeft de forumbezoeker niet begrepen?

118 Stijlregister

119 Stijlregister stijlregister = taalvariëteit die betrekking heeft op de gevoelswaarde en de gebruikssfeer van een woord

120 Stijlregister stijlregister = taalvariëteit die betrekking heeft op de gevoelswaarde en de gebruikssfeer van een woord gebruikssfeer = geheel van omstandigheden die het woordgebruik bepalen of beïnvloeden

121 Stijlregister stijlregister = taalvariëteit die betrekking heeft op de gevoelswaarde en de gebruikssfeer van een woord gebruikssfeer = geheel van omstandigheden die het woordgebruik bepalen of beïnvloeden gebruikssfeer in dit filmpje?

122 Stijlregister stijlregister = taalvariëteit die betrekking heeft op de gevoelswaarde en de gebruikssfeer van een woord gebruikssfeer = geheel van omstandigheden die het woordgebruik bepalen of beïnvloeden gebruikssfeer in dit filmpje? Alledaags, vrij informeel gesprek tussen een verkoper en een klant van een groentewinkel

123 Stijlregister Is het stijlregister van de Turk gepast in deze situatie?

124 Stijlregister Is het stijlregister van de Turk gepast in deze situatie? Neen, hij hanteert een veel te plechtige, formele stijl. (“boekentaal”) => komisch effect

125 Stijlregister Enkele voorbeelden:
U heeft groenten die qua versheid en hygiëne de toets der kritiek kunnen doorstaan.

126 Stijlregister Enkele voorbeelden:
U heeft groenten die qua versheid en hygiëne de toets der kritiek kunnen doorstaan. => (bijv.) De groenten zijn hier altijd heel vers en van goede kwaliteit.

127 Stijlregister Enkele voorbeelden:
U heeft groenten die qua versheid en hygiëne de toets der kritiek kunnen doorstaan. De toets der kritiek kunnen doorstaan = deugdelijk blijken, van goede kwaliteit blijken

128 Stijlregister Enkele voorbeelden:
U heeft groenten die qua versheid en hygiëne de toets der kritiek kunnen doorstaan. De toets der kritiek kunnen doorstaan = deugdelijk blijken, van goede kwaliteit blijken Qua = wat betreft

129 Stijlregister Enkele voorbeelden:
U heeft groenten die qua versheid en hygiëne de toets der kritiek kunnen doorstaan. De toets der kritiek kunnen doorstaan = deugdelijk blijken, van goede kwaliteit blijken Qua = wat betreft [Doorstaan]

130 Stijlregister Enkele voorbeelden:
U heeft groenten die qua versheid en hygiëne de toets der kritiek kunnen doorstaan. De toets der kritiek kunnen doorstaan = deugdelijk blijken, van goede kwaliteit blijken Qua = wat betreft [Doorstaan] => [doorstaan]

131 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Het gaat de goede kant op. Zij is op de goede weg.

132 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Het gaat de goede kant op. Zij is op de goede weg. => Het gaat beter met haar.

133 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Het gaat de goede kant op. Zij is op de goede weg. => Het gaat beter met haar. => Het gaat stukken beter met haar.

134 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Het gaat de goede kant op. Zij is op de goede weg. Deze uitdrukkingen worden in andere situaties gebruikt, met een enigszins andere betekenis

135 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Het gaat de goede kant op = het gaat (steeds) beter met

136 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Het gaat de goede kant op = het gaat (steeds) beter met 'Het gaat de goede kant op met de biotechnologie. Er komen steeds meer waardevolle producten op de markt

137 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Het gaat de goede kant op = het gaat (steeds) beter met 'Het gaat de goede kant op met de biotechnologie. Er komen steeds meer waardevolle producten op de markt Het gaat de goede kant op met het springerige punkpoptrio uit Liverpool.

138 Stijlregister Enkele voorbeelden:
op de goede weg zijn = langzaam maar zeker een gewenst doel bereiken

139 Stijlregister Enkele voorbeelden:
op de goede weg zijn = langzaam maar zeker een gewenst doel bereiken Het kan natuurlijk altijd nog veel beter maar ik vind dat we op de goede weg zijn.

140 Stijlregister Enkele voorbeelden:
op de goede weg zijn = langzaam maar zeker een gewenst doel bereiken Het kan natuurlijk altijd nog veel beter maar ik vind dat we op de goede weg zijn. CA lijkt weer op de goede weg. De juridische problemen die ontstonden na de boekhoudschandalen zijn voorbij.

141 Stijlregister Enkele voorbeelden:
op de goede weg zijn = langzaam maar zeker een gewenst doel bereiken Het kan natuurlijk altijd nog veel beter maar ik vind dat we op de goede weg zijn. CA lijkt weer op de goede weg. De juridische problemen die ontstonden na de boekhoudschandalen zijn voorbij. De gemeente is op de goede weg met het terugdringen van het autoverkeer.

142 Stijlregister Enkele voorbeelden:
En dan een heel scala van pappen voor de morgen, meneer.

143 Stijlregister Enkele voorbeelden:
En dan een heel scala aan pappen voor de morgen, meneer. => (bijv.) en dan ook nog een heleboel soorten pap

144 Stijlregister Enkele voorbeelden:
En dan een heel scala aan pappen voor de morgen, meneer. een scala van mogelijkheden

145 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Voor de pappen moet ik mij vervoegen bij de zuivelhandel.

146 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Voor de pappen moet ik mij vervoegen bij de zuivelhandel. => Voor pap moet ik bij de melkboer zijn.

147 Stijlregister Enkele voorbeelden:
Voor de pappen moet ik mij vervoegen bij de zuivelhandel. (Zich vervoegen bij: zich melden bij = iemand meedelen dat men gearriveerd is)

148 Stijlregister Enkele voorbeelden: Tot genoegen, mijne heren.

149 Stijlregister Enkele voorbeelden: Tot genoegen, mijne heren.
=> Daag!

150 Stijlregister Enkele voorbeelden: Tot genoegen, mijne heren.
Tot genoegen = zeer formele (afscheid)groet

151 De Hollandse keuken De Turk wil met z’n gezin genieten van een echte maaltijd uit de “specifieke” Hollandse keuken. Welke typisch Nederlandse ingrediënten en gerechten somt hij op?

152 De Hollandse keuken Boerenkool

153 De Hollandse keuken Bloemkool

154 De Hollandse keuken Hutspot [Hutsepot = Vlaams]

155 De Hollandse keuken Hutspot wortelen (jonge) ui laurier
zout, peper, nootmuskaat aardappelen

156 De Hollandse keuken Opmerking: Stamppot
eenpansgerecht met aardappels en groente, die voor het opdienen door elkaar gestampt zijn Bijvoorbeeld: hutspot

157 De Hollandse keuken Zuurkool [opm: niet zurekool]

158 De Hollandse keuken Erwtensoep

159 Verschillende soorten pap
De Hollandse keuken Verschillende soorten pap Havermoutpap Griesmeelpap Lammetjespap Karnemelkpap

160 De Hollandse keuken Rookworst

161 De groenteman Opm.: groentewinkel, groenteman, etc.
Niet: groentenwinkel, groentenman Waarom?

162 De groenteman Opm.: groentewinkel, groenteman, etc.
Niet: groentenwinkel, groentenman Meervoud van groente = Groenten Of: groentes

163 De groenteman Opm.: groentewinkel, groenteman, etc.
Niet: groentenwinkel, groentenman Meervoud van groente = Groenten Of: groentes Opmerking: “groentenist” word niet gezegd in het Standaardnederlands

164 De groenteman Opm.: groentewinkel, groenteman, etc.
Niet: groentenwinkel, groentenman Meervoud van groente = Groenten Of: groentes Opmerking: “groentenist” word niet gezegd in het Standaardnederlands Wel: groenteboer, groenteman, groenteverkoper

165 De groenteman Bijvoorbeeld: blote apie’s hiero rikketik

166 De groenteman Bijvoorbeeld: blote apies geschilde aardappelen
hiero hier rikketik hart

167 eten & drinken Opdracht: brief!