Arbeid, vergrijzing en globalisering: naar een nieuw sociaal pact?!

Presentatie over: "Arbeid, vergrijzing en globalisering: naar een nieuw sociaal pact?!"— Transcript van de presentatie:

1 Arbeid, vergrijzing en globalisering: naar een nieuw sociaal pact?!
Marc De Vos

2 België vandaag Hoogtepunt van private welvaart in absolute termen (micro) Tanende gezondheid (macro): Geleidelijk verval van de welvaartsstaat: gezondheidszorg, pensioen, gezinsbijslagen, armoede, onderwijs Onvoldoende economische groei ondanks historisch hoge en lange mondiale groei Onvoldoende werkgelegenheid – dysfunctionele arbeidsmarkt

3 Uitdagingen 21ste eeuw Klimaat Energie
Religie en multi-etnische samenleving … Vergrijzing Globalisering

4 Vergrijzing

5 Vergrijzing Vergrijzing = levensverwachting + denataliteit + baby boomers / baby busters Geboortecijfer: 1,6 vs. 2,1 Beroepsactieve bevolking EU25: 303 milj – 280 milj. 2025 Verlies van 1 miljoen / jaar over de komende 20 jaar  economische impact! België in 2020: Actieven: resterende ouder Niet-actieve ouderen:

6 Uitdagingen Het “piramidespel” van de sociale zekerheid & stijgende kosten in pensioen en gezondheidszorgen Minder financieringsbasis in de economie Internationale competitiviteit Afbetaling staatsschuld Meervoudige bankschroef

7 Een uitweg? Rapporten Commissie Vergrijzing:
Activiteitsgraad 70% “asap” (62% nu) Productiviteitsstijging van 1,75% per jaar tot 2030 (1,45% gemiddeld tussen ) Stijging ziekteverzekering: max. 3% per jaar (5% gemiddeld ) Afbouw staatsschuld tot 60% BBP tegen 2014 (nu 85%) & alles wat vrijkomt terug in de SZ Economische groei van gemiddeld 2,2% op jaarbasis tot 2030 (1,8% tussen )

8 Activiteitsgraad Activiteitsgraad:
van nu 61 % moet naar ong. 70% VTE Werkloosheid van 14% naar 8%: trendbreuk Noodzakelijk: Werklozen en zwartwerkers recupereren Langer werken Betere “matching” op de arbeidsmarkt Selectieve immigratie Tewerkstellingsgroei in de private sector

9 Arbeidsmarkt vandaag Meerdere arbeidsmarkten
Hooggeschoold/laaggeschoold – man/vrouw – Vlaanderen/Wallonië – publiek/privaat etc. Keihard voor de zwakste - laaggeschoolde 3 keer meer kans op werkloosheid – (EU15: 1,5) Bijna 1 op 10 in langdurige werkloosheid Nauwelijks 5% per jaar geniet een opleiding Tewerkstelling geconcentreerd in de marge van de arbeidsmarkt – insiders/outsiders Manifeste raciale stratificatie

10 Arbeidsmarkt en ouderen
Activiteitsgraad: 25-49: 85% (EU15: 84%) – 50-64: 41% (EU15 55%) – 60-64: 12% : 3% (EU15: 7%) Aandeel zelfstandigen: Algemeen: -20% 60+: 50% Aanwervingen +50 jaren: minder dan 4% 70% van de 50+ werkt 15 jaar of langer voor = WG – slechts 54% in tijdelijke AO

11 Arbeidsmarkt en ouderen
Activiteitsgraad: 25-49: 85% (EU15: 84%) – 50-64: 41% (EU15 55%) – 60-64: 12% : 3% (EU15: 7%) Aandeel zelfstandigen: Algemeen: -20% 60+: 50% Aanwervingen +50 jaren: minder dan 4% 70% van de 50+ werkt 15 jaar of langer voor = WG – slechts 54% in tijdelijke AO  Geen arbeidsmarkt na 50 jaar & ontslag

12 Oorzaken Push: Personeelsbeleid, mentaliteit en discriminatie Loonkosten en kostprijs aanvullende verzekeringen Ontslagkosten Pull: Gebrek aan perspectief: alles of niets Werken loont te weinig Mentaliteit Vervroegde pensionering: 80% - “lump of labour” syndroom

13 Globalisering

14 Globalisering Politieke, economische én technologische liberalisering
Per saldo enorme voordelen voor de gehele wereldeconomie, inclusief voor de ontwikkelde landen Verliezers in bepaalde regio’s en bepaalde sectoren Nog maar het begin, behoudens mondiale crisis – demografische ontwikkeling

15

16 Globalisering India en China zijn vandaag nog wezenlijk agrarische landen BBP: China = 6 x België; India = 2 x België China: Gemiddelde jaarinkomen top 1% in 2006 = EUR 77% van de stedelijke huishoudens in China vandaag jaarinkomen van – 2500 EUR In 2008 = derde economie ter wereld, maar in BBP/capita nog niet in de top 100 BRICs + “The Next Eleven”

17 Implicaties Gevaren (voor ons): Kansen:
Enorm reservoir aan goedkope en goedgeschoolde arbeid Kansen: Enorme investeringen in infrastructuur en technologie etc. zijn nodig Lokale consumentenmarkt, ook voor dure Westerse producten De groei-economieën worden enorme klanten én investeerders Winnen als consumenten én als economie

18 Productiefactor arbeid
“Prijs” van arbeid staat onder druk Dalend aandeel van arbeid in het nationale inkomen Productiviteitsgroei essentieel High velocity arbeidsmarkt: sneller, meer variatie, meer verandering Beter omgaan met verandering v. gestandaardiseerde arbeidsmarkt en loopbaan: IMF, Oeso, Europese Unie

19 Besluit

20 Besluit Zowel voor vergrijzing als voor globalisering: anders gaan werken De budgettaire en economische noodzaak is ook een sociale noodzaak én een ethische noodzaak Weg van de retoriek van verworven rechten. Iedereen moet (samen) veranderen: WGs, WNs en overheid

21 Besluit Verandering is geen revolutie en is elders al met succes gebeurd: Combinatie werk-gezin Van jobzekerheid naar werkzekerheid Activering doordrijven in werkloosheid Langer en anders werken Opleiding en vorming Vakbonden en werkgevers kunnen en moeten voortrekkers worden Arbeidsmarkt is prioritair maar geen panacee

22 Statisch v. Dynamisch

23 Contact Info Marc De Vos T