Hoe kan de incidentele verwerving van veel taalelementen versneld worden? → aanvulling met….

Presentatie over: "Hoe kan de incidentele verwerving van veel taalelementen versneld worden? → aanvulling met…."— Transcript van de presentatie:

1 Hoe kan de incidentele verwerving van veel taalelementen versneld worden?
→ aanvulling met….

2 Taalgerichte aandacht
Om het taalverwervingsproces te versnellen moet incidentele taalverwerving aangevuld worden met expliciete taalgerichte aandacht (language-focused awareness) B.v. aandacht besteden aan de vorm na een meaning-focused input activiteit is een zinvolle methode om het incidentele leerproces te versnellen (bv. tekst 2x lezen om taalelementen intentioneel te verwerven, serie in vreemde taal 2x bekijken)

3 Taalgerichte aandacht
B.v. expliciet grammatica- of woordenschatonderwijs volgens een present – practise – produce stramien: eerst de ‘regel’ uitgelegd, vervolgens maakt de leerder oefeningen (bv. geef de verleden tijd, kies het juiste woord, vul de correcte vorm in, ...) = “rule-based learning” (top-down learning) Nadruk op correctheid (vermijden van taalfouten) Taalverwerving gebeurt intentioneel

4 Voorbeeld Put the verbs in the simple past or the present perfect tense (and motivate your choice) She (break) ____________ her leg in an accident last year. I (fall) ________________ in love with you many years ago. So far, this teacher (not teach) _____________ us anything. He (not drink) _______________ for five days. He's trying to give up.

5 ‘Geziene’ leerstof (intake) is zelden leerstof die meteen voldoende geconsolideerd is (uptake) om vlotjes in de praktijk te worden omgezet. → Belang van herhalingsoefeningen! (rehearsal) Bij het leren van nieuwe leerstof in een vreemde taal moet je steeds verder kunnen bouwen op je kennis van reeds geziene leerstof. → Leerstof goed bijhouden en geregeld herhalen.

6 Vergeetcurve van Ebbinghaus
De eerste voorwaarde om kennis beter en duurzamer te onthouden is het herhalen van kennis. Aan het einde van de 19e eeuw ontdekte de Duitse psycholoog Ebbinghaus dat studenten al na 24 uur 80% van het geleerde zijn vergeten. Zijn onderzoek naar de vermogens van het menselijk geheugen leidde tot de zogenaamde vergeetcurve. Deze curve beschrijft welk percentage geleerde kennis mensen nog kunnen reproduceren, afgezet tegen de tijd. 

7 Voorts ontdekte hij dat door het herhalen van kennis, studenten de kennis veel beter wisten te onthouden. Een veel gebruikte vuistregel voor het optimale herhalingsschema van kennis is als volgt:direct na een pauze na een dag na een week na een maand na een halfjaar Wanneer kennis voldoende wordt herhaald, kan men deze kennis voor vrijwel 100% blijvend onthouden, waarvoor slechts minimale inspanning nodig is. Wanneer de kennis eenmaal in het lange termijn geheugen zit, hoeft pas na een aantal maanden tot jaren de kennis even te worden herhaald om het kennisniveau op peil te houden. 

8 Tips - Grammatica Zorg ervoor de basisgrammatica van een taal goed te kennen (zinsbouw, verbuigingen en vervoegingen,…). Zorg dat je je tijden correct en snel kunt gebruiken. → Je tijden automatisch uit het hoofd kennen door ze veel te herhalen. Zo hoef je tijdens het schrijven of spreken niet meer te zoeken naar de juiste tijd.

9 Schrijf spraakkunstregels die je moeilijk onthoudt op aparte steekkaartjes.
Leer eerst je spraakkunstregels voor er toepassingen over te maken. → Oefeningen maken door voortdurend naar je boek of map te kijken is weinig efficiënt.

10 Intentionele woordenschatverwerving

11 Wat is een woord? En op jullie op weg te helpen heb ik hier wat voorbeelden gegeven van woorden in een vreemde taal...

12 Wat is een woord? jumper zanahoria smink changchang lilk bagnolle
Schmetterling lilk bagnolle jumper Wat betekenen ze? Bij welke taal horen ze?

13 Wat is een woord? jumper-trui zanahoria - wortel smink - make-up
changchang - vaak Schmetterling - vlinder lilk - lelijk bagnolle - auto jumper-trui Je ziet hier de woorden met hun vertaling: ze verwijzen allebei naar dezelfde betekenis. Dus, wat is een woord nu eigenlijk? Stel je legt het onder een vergrootglas – uit welke basisonderdelen bestaat het?

14 Wat is een woord?  Een vorm (=klank/spelling) die verwijst naar een betekenis. VORM BETEKENIS Wat is een woord eigenlijk?

15 Wanneer ken je een woord helemaal?
Je kent een woord helemaal als je weet hoe het klinkt hoe je het spelt welke grammaticale rol het vervult in welke context je het kan gebruiken hoe je het uitspreekt met welke andere woorden je het kan combineren in welke uitdrukkingen je het kan gebruiken Wat de verschillende betekenissen zijn. Dus je kent een woord helemaal als je... Maar gelukkig...

16 Wanneer ken je een woord helemaal?
Je kent een woord helemaal als je weet hoe het klinkt hoe je het spelt welke grammaticale rol het vervult in welke context je het kan gebruiken hoe je het uitspreekt met welke andere woorden je het kan combineren in welke uitdrukkingen je het kan gebruiken wat de verschillende betekenissen zijn. Maar gelukkig... Dus je kent een woord helemaal als je... Maar gelukkig...

17 Wanneer ken je een woord helemaal?
Je kent een woord helemaal als je weet hoe het klinkt hoe je het spelt welke grammaticale rol het vervult in welke context je het kan gebruiken hoe je het uitspreekt met welke andere woorden je het kan combineren in welke uitdrukkingen je het kan gebruiken Wat de verschillende betekenissen zijn. Maar gelukkig... hoef je in het begin enkel de connectie tussen de betekenis en de vorm van een woord te kennen! Dus je kent een woord helemaal als je... Maar gelukkig...

18 Wanneer ken je een woord helemaal?
 Je kent de grondslag van een woord als je er de juiste betekenis op kan plakken, en als je het woord zelf kan oproepen als je zijn betekenis wil uitdrukken. VORM BETEKENIS

19 Wat is het moeilijkst? jumper-trui zanahoria - wortel smink - make-up
changchang - vaak Schmetterling - vlinder lilk - lelijk bagnolle - auto jumper-trui

20 Wat is het moeilijkst? jumper-trui zanahoria - wortel smink - make-up
changchang - vaak Schmetterling - vlinder lilk - lelijk bagnolle - auto jumper-trui

21 Engelse woorden... rug - tapijt raspberry - framboos tomcat - kater
magic wand - toverstok to frolic - ravotten gullible - naïef gingerly - met tegenzin Hier heb je bijvoorbeeld een aantal Engelse woorden. Hoe kunnen we ze beter onthouden op minder tijd? Elicit answers.

22 Hoe leer je intentioneel woorden sneller?
Door ze vaak genoeg te herhalen (kwantiteit) Door ze grondig te verwerken (kwaliteit) Twee basisgegevens: We gaan eerst beginnen met kwantiteit, ie herhaling- hoe doe je dit het best?

23 Door ze vaak genoeg te herhalen
Twee basisgegevens: We gaan eerst beginnen met kwantiteit, ie herhaling- hoe doe je dit het best?

24 HERHAALTIPS Maar kunnen we nog iets anders doen, behalve herhalen?

25 HERHAALTIPS Schrijf woorden of hele zinnen op kleine kaartjes of fiches. De vreemde taal op de ene kant, je moedertaal op de andere kant. Neem ze overal mee naartoe en als je even tijd hebt kan je ze overlopen. Schrijf nieuwe woorden in twee kolommen in een schriftje, één voor je moedertaal en één voor de nieuwe taal. Dan overloop je deze lijst dag na dag en neem je de woorden die je je niet kan herinneren over op een andere lijst. Herhaal de nieuwe woorden gedurende korte periodes. Het is efficiënter elke dag 10 minuten te herhalen dan één dag per week één uur te herhalen. Herhaal nieuwe woorden de dag na dat je ze voor het eerst gezien hebt. Hang de woordjes die je moeilijk onthoudt aan de muur! Maar kunnen we nog iets anders doen, behalve herhalen?

26 Maar we kunnen ook... de nieuwe woorden ‘grondig’ verwerken ?
Maar als we herhaling saai vinden, is er ook een afkorting, iets dat de boel versnelt, nl. we kunnen die nieuwe woorden dieper verwerken. Maar wat betekent het en waarom zouden we het doen?

27 ‘Grondige’ verwerking:
Waarom?  De kwaliteit en kwantiteit van wat we onthouden wordt bepaald door de manier waarop we de informatie mentaal verwerken (cognitieve psychologie) Dit geldt ook voor L2 woordenschat.  Hoe grondiger we ingaan op een nieuw woord, hoe beter! Maar wat betekent dat? We gaan te rade bij de cognitieve psychologie, die hebben het over het verwerken en onthouden van infomatie in het algemeen. Wat wil dat zeggen? Wat denken jullie? Elicit answers

28 Door ze grondig genoeg te verwerken:
 Je kan een woord ‘grondig’ verwerken door zoveel mogelijk verbanden te leggen en associaties te maken tussen het nieuwe woord en woorden die je al kent. Want, hoe meer verbanden je legt, hoe meer geheugensporen je creëert, en dus hoe meer toegangswegen je naar het opgeslagen woord zal hebben, en hoe sterker het woord zal verankerd worden in je geheugen.  Wat voor verbanden kunnen we leggen tussen nieuwe woorden en wat we al kennen? Lees dit eens aandachtig: We gaan binnenkort voorbeelden zien van zulke verbanden!

29 Welke verbanden kan je leggen bij de volgende woorden bijvoorbeeld?
dungarees (n.) - salopet tryst (n.) - (geheime) afspraak dank (adj.) - donker en vuil puckish (adj.)- speels denote (v.) - aantonen dwell (v.) - wonen superciliously (adv.) - arrogant Wat is het makkelijkst? Nadenken over de betekenis of nadenken over de vorm? En wat onthoud je dan het best? En ook als de betekenis makkelijk te onthouden is, dan letten we vaak niet meer op de vorm (we zijn een beetje gelimiteerd!)

30 ASSOCIATIETIPS (betekenis)
betekeniselaboratie: je gaat nadenken over en verbanden leggen met de betekenis van een nieuw woord – heel nuttig!! voorbeelden? - Visualisatie (=wie doet dit?) (verbindt het met een beeld, makkelijk in het geval van concrete woorden, zoals wortel, trui, huis, moeilijker bij vriendschap, rechtvaardigheid, algemeen) - Waarvoor gebruik je het? Wanneer doe je het? - Welke synoniemen ken je? Welke persoonlijke herinneringen heb je aan die betekenis? (associeren met een persoon, een gebeurtenis, een gewoonte, etc  visualisatie toch vaak) Voorbeelden!!

31 ASSOCIATIETIPS (betekenis)
Visualiseer het woord en wat je ermee doet (vooral nuttig voor concrete woorden en werkwoorden) Associeer het woord met synoniemen en antoniemen Associeer het woord met een persoon, een gebeurtenis, een gewoonte, etc.. betekeniselaboratie: je gaat nadenken over en verbanden leggen met de betekenis van een nieuw woord – heel nuttig!! voorbeelden? - Visualisatie (=wie doet dit?) (verbindt het met een beeld, makkelijk in het geval van concrete woorden, zoals wortel, trui, huis, moeilijker bij vriendschap, rechtvaardigheid, algemeen) - Waarvoor gebruik je het? Wanneer doe je het? - Welke synoniemen ken je? Welke persoonlijke herinneringen heb je aan die betekenis? (associeren met een persoon, een gebeurtenis, een gewoonte, etc  visualisatie toch vaak) Voorbeelden!!

32 ASSOCIATIETIPS (vorm)
Denk na over de klank/spelling van een woord Bv. Het woord lijkt op ... Het woord rijmt met .... Het woord is lang/kort Het woord heeft veel klinkers of medeklinkers  Groepeer woorden in een lijst volgens eerste letter, aantal lettergrepen, etc... - het woord lijkt op het rijmt met - het is lang/kort - het heeft 1/2/3 lettergrepen

33 Zijn alle woorden even moeilijk?
Dus, als we naar onze lijst van daarnet kijken

34 Zijn alle woorden even moeilijk?
dungarees (n.) - salopet tryst (n.) - (geheime) afspraak dank (adj.) - donker en vuil puckish (adj.) - speels denote (v.) - aantonen dwell (v.) - wonen superciliously (adv.) - arrogant

35 Zijn alle woorden even moeilijk?
dungarees (n.) - salopet tryst (n.) - (geheime) afspraak dank (adj.) - donker en vuil puckish (adj.) - speels denote (v.) - aantonen dwell (v.) - wonen superciliously (adv.) - arrogant  Wordt dit bepaald door de lengte, de klanken, de frequentie, een gelijkenis met woorden die je al kent? Maken die factoren een verschil uit?

36 Zijn alle woorden even moeilijk?
Ellis and Beaton 1993, p.560. “Hoe minder overeenkomst er is tussen een nieuw woord in de vreemde taal en een woord in de moedertaal, hoe moeilijker het zal zijn voor de leerder om dat woord te leren.” Hulstijn 2001, p.262. “Als het voor de leerder lijkt alsof de vorm van een nieuw woord niet past bij zijn betekenis, dan zal dat woord meer aandacht en mentale deliberatie vergen dan als het een transparant uiterlijk heeft.” Maar waar ligt die ‘transparantie’ aan? Nee, waar ligt dat aan? Verschillende geleerden hebben dit bestudeerd, en dit is de theorie van twee studies. Waarom lijken sommige woorden transparant en anderen niet?

37 “Linguïstische motivatie”
Als je (achteraf) kan verklaren waarom een woord in een bepaalde taal een bepaalde vorm heeft om een bepaalde betekenis uit te drukken. Zijn julilie nog mee? Volgens ons heeft die transparantie te maken met “linguistische motivatie’, en daarmee bedoelen we (lees)

38 “Linguïstische motivatie”
Als je (achteraf) kan verklaren waarom een woord in een bepaalde taal een bepaalde vorm heeft om een bepaalde betekenis uit te drukken.  Maar hoe kan je dat verklaren? Zijn julilie nog mee? Volgens ons heeft die transparantie te maken met “linguistische motivatie’, en daarmee bedoelen we (lees)

39 Hoe kan je een woord ‘linguïstisch motiveren’?

40 Hoe kan je een woord ‘linguïstisch motiveren’?
intra-linguistisch: woord lijkt op gekende woorden in dezelfde taal met een gelijkaardige betekenis  voorbeelden: overjoyed=very happy, horrendous=horrible, dank= Zijn julilie nog mee? Hoe doe je dat? 1.

41 Hoe kan je een woord ‘linguïstisch motiveren’?
intra-linguistisch: woord lijkt op gekende woorden in dezelfde taal met een gelijkaardige betekenis  voorbeelden: overjoyed=very happy, horrendous=horrible, dank= inter-linguistisch: woord lijkt op gekende woorden in een andere taal met een gelijkaardige betekenis voorbeelden: book, photo, love, disgusting, retire, city, etc.. Welke voorbeelden kennen jullie nog?

42 Hoe kan je een woord ‘linguïstisch motiveren’?
intra-linguistisch: woord lijkt op gekende woorden in dezelfde taal met gelijkaardige betekenis  voorbeelden: overjoyed=very happy, horrendous=horrible, dank= inter-linguistisch: woord lijkt op gekende woorden in een andere taal met een gelijkaardige betekenis voorbeelden: book, photo, love, disgusting, retire, city, etc.. ’klanksymbolisme’:woord lijkt te passen bij de betekenis, omdat het klank of gevoel imiteert in de echte wereld voorbeelden: klanknabootsingen zoals ‘koekoek’, ‘zoem’, ‘slissen’, etc.. het simpelweg lijkt te passen bij zijn betekenis (subjectief!)  voorbeelden: Kika & Buba, Tom & Tim En dan ten laatste, maar het is zeer belangrijk:

43 Samenvatting: tips voor bij het intentioneel leren van woordenschat!
Ga bewust om met woordenschat, je leert het niet allemaal vanzelf, dit betekent vaak herhalen en grondig verwerken: Herhaal geregeld, vooral in het begin. Vergeet niet in de L1-L2 richting te vertalen. Let op de vorm van nieuwe woorden. Maak woordlijstjes en orden ze op jouw manier (alfabetisch, thematisch, ...) Maak zoveel mogelijk associaties tussen nieuwe en gekende woorden, en tussen nieuwe woorden en hun betekenis. Buit wat je al kent uit! En creëer daarna zoveel mogelijk input en output kansen om de nieuw gestudeerde woorden in context tegen te komen en te gebruiken

44 Kunnen vs. kennen “Kunnen”
taalvaardigheid; communicatieve competentie; betekenisoverdracht & vlotheid “Kennen” expliciete kennis van formele kenmerken van de standaardtaal (normatieve grammatica, etc.) aandacht voor de vorm & correctheid

45 Voor een een effectieve taalverwerving, moeten voor elk van de componenten leeractiviteiten georganiseerd worden. Betekenisgerichte input betekenisgerichte Output TAALVERWERVING Taalgerichte aandacht Fluency development

46 Betekenisgerichte output
Communicatieve activiteiten die de leerders noden tot taalproductie Betekenisoverdracht primordiaal Als de leerder bij de uitvoering van de taak geconfronteerd wordt met de lacunes in zijn kennis of tekortkomingen in een vaardigheid (Noticing Hypothesis), worden de condities gecreëerd voor het opvullen van die lacunes en het wegwerken van die tekortkomingen Taalverwerving gebeurt dus (semi-)incidenteel

47 Voorbeelden Gelezen teksten of opname navertellen of er tekstje over schrijven. Tijdens het rijden in de auto of met de trein, tijdens het wandelen, wachten in de rij ... kan je in je hoofd gesprekken en dialogen simuleren. → Zo besef je wat je nog niet kent en kan je gaan opzoeken. Conversatietafels Mondelinge oefeningen tijdens de les

48 Oefening Tot welke strand(s) behoren de volgende activiteiten? Waarom?
Een tekst vertalen naar de moedertaal Een tekst vertalen naar de vreemde taal Welke strand komt volgens jou het meeste aan bod tijdens je instructie-uren?