Erfelijkheid KK II.

Presentatie over: "Erfelijkheid KK II."— Transcript van de presentatie:

1 Erfelijkheid KK II

2 Weet je het nog ?? Erfelijke factoren liggen op chromosomen
Deel van vader / deel van moeder 39 paar (38 paar en 1 geslachtsbepalend) Ongeveer “genenparen” 38 paar bevatten elk evenveel chromosomen (stel) Elk paar heeft dan 2,5 % van de erfelijke informatie Dus ongeveer 770 genenparen per chromosoom Blijven bij elkaar bij delen en splitsen Meiose (reductiedeling / vorming geslachtcellen 78  2 x 39) Mitose (verdubbeling / ontwikkeling)

3 Weet je het nog ?? Meiose Mitose

4 Weet je het nog ?? Dominant K Recessief k Intermediair
Onvolkomen dominant M=Kleurverdunning en m M zichtbaar, maar m ook Homozygoot / fokzuiver / KK / kk Heterozygoot / fokonzuiver

5 Weet je het nog ?? Mendel 1e wet : uniformiteitregel
2e wet : Splitsingsregel 2e wet : Onafhankelijkheidsregel

6 KK II XX XY Geslachtsbepaling Reu XY Teef XX Geslachtsgebonden
Heterogametisch Y genetisch (bijna) leeg X geslachtskoppeling Teef XX Homogametisch Geslachtsgebonden Bloederziekte X-chromosoom PRA Husky Meer bij reu als bij teef? Geslachtsbeperkt Melkgift Kryptorchide XX XY

7 Geslachtsgebonden XX = Gezonde teef Xx = Draagster xx = Lijdster
XY = Gezonde reu xY = Lijder

8 Factorenkoppeling Onafhankelijk  afhankelijk
Op een “chromosoom” samen over (dus niet echt onafhankelijk) Echt onafhankelijk als niet op een chromosoom Zichtbaar in combinatie met onzichtbaar Voorbeelden Naaktheid / gebit ! Wervelkolom / nieren / hart ! Zwaarte hond / PRA ? Ooglidstructuur / vorm v. hoofd / oogkasvorm / diepte oogkas ! Homozygoot MM geeft vaak blindheid / doof Onderzoek : Welke dieren zijn ziek? Welke ziekten hebben zij? Hoe is de erfelijkheid van deze ziekten? Is de erfelijke koppeling aan positieve kenmerken? Is er sprake van toevallige koppeling? Hoe is de erfelijke samenstelling van het ras?

9 Crossing over Eigenschappen die normaal op 1 chromosoom liggen
Tijdens de eerste meiotische deling (als tegen middenvlak aan gaan liggen) Breuken in DNA strengen Regelmatig gebeuren

10 Polymerie Niet alle eigenschappen door EEN gen
Genen  Allel (of twee genen / plaatsen chrom) Ieder locus (hokje) door gen/allel bezet Beeld dat elke locus slechts twee allelen kent onjuist / in principe kan ontelbare allelen op locus Hetzelfde gen kan vaker muteren (gen met heel andere fenotypische / fysiologische werking)  zie ook enzymen die nodig zijn om 1 werkzame stof te maken Indien meer genen op zelfde plaats dan multiple allelen Multiple allelen Onderlinge relaties tussen allelen (in hoeverre dominant over elkaar Gen-combinaties in meervoud Loci krijgen een naam : A- B- E-

11 Epistasie/Hypostasie/Kryptomerie
Epistasis = doen stilstaan Bepaalde factor belet andere factoren tot uiting te komen Hypostasie = onderdrukte gen Kort en Lang niet tot uiting als RUW RUW is epistatisch over Kort en Lang Kort en Lang hypostatisch over RUW Kryptomerie Als bepaalde factoren niet tot uitdrukking komen bij afwezigheid van bepaalde factor

12 Haren en vacht Theorie Little / Seiferle Groot aantal genen
Grote interactie tussen de genen Genotype en milieu grote relatie Bv. Voeding VIT B Klimaat (warm / koud) Geen absolute epistasie en dominantie tussen KH, RH en LH Bv. Kruising tussen RH en KH teckel  RH teckel, maar geringer RH Ruw, Hard is onvolledig dominant over Zacht H Hardheid mogelijk bepaald door zelfde genen als RH, KH, LH (kan ook ander gen, gekoppeld met deze) Recht haar dominant over Gegolfd en gekruld haar (mdv lengte haren verandert / bobtail, collie). Kruising Border/Pointer  KH Poin Staartbevedering dominant t.o.v. niet bevederd

13 Kaaklengte Lengte boven en onderkaak onafhankelijk
Normale lengte dominant over abnormaal Multiple allelen of modifiers (vormen van gebitstand)

14 Oren 1937 (Iljin) Ha = Halfstaande oren (Terriers)
H = hangende oren (Brakken) H = staande oren (Duitse Herders) HH x hh = halfstaand (intermediair dus) Rozenoor is een apart gen Ook enkele modifiers Kleinere oren onvolkomen dominant t.o.v. groter oren

15 Beenlengte Prof. Hagedoorn Meerdere genen
KB x NB = 25 % KB 25 % NB 50 % Tussen Beenlengte dus intermediair Proef: Schotse Terr x Teckel geeft F1 KB. Bij F2 enkele pups NB

16 Beenlengte A = Kortbenigheid
a = normale beenlengte (tevens hypostatisch t.o.v. B) B = Kortbenigheid b = normale beenlengte, tevens hypostatisch t.o.v. A)

17 Wederzijde epistastie
Schot  AAbb Teckel  aaBB F2 ¾ A x ¾ B = 9/16 AB (Kortbenig) ¾ A x ¼ bb = 3/16 Abb (Kortbenig) ¼ aa x ¾ B = 3/16 aa.B (Kortbenig) ¼ aa x ¼ bb = 1/16 aa.bb (normaal benig)