Palliatieve sedatie en euthanasie transmuraal

Presentatie over: "Palliatieve sedatie en euthanasie transmuraal"— Transcript van de presentatie:

1 Palliatieve sedatie en euthanasie transmuraal
Workshop 1 Annette van der Velden Paul Beuger

2 Workshop 1

3 De heer van der Aa, 49 jaar Ziekenverzorger verpleeghuis
2009 Coloncarcinoom, waarvoor hemicolectomie Nu: algehele klachten

4 P.A.: solitaire levermetastase
Wie is verantwoordelijk om die uitslag en het onzekere beloop van de ziekte met patiënt te bespreken? En wat zegt U dan?

5 1ste verzoek om levensbeëindiging op termijn
Hoe zou U dat bespreken? Wat moet er nu aan bod komen? Wat (misschien) later?

6 Scenario 1: dreigend vastlopende of mislukkende palliatieve sedatie
Wat kan het palliatief team regelen? Hoe ziet dat overleg er idealiter uit? Wat zijn de verantwoordelijkheden van de huisarts en die van het palliatief team?

7 Scenario 2: Euthanasie Welke zijn de zorgvuldigheidscriteria?
Hoe reageert de specialist als hij een verzoek krijgt vanuit de eerstelijn? Is er een ziekenhuisprotocol en wat staat daarin?

8 Workshop 2

9 Mevrouw AB, 78 jaar Voorgeschiedenis
2008: niercelcarcinoom, nefrectomie 2011: ulcerend melanoom vagina, partiele excisie Opname verdenking ileus

10 Euthanasieverzoek Huisarts is op vakantie
Vraag: hoe moet de internist verder?

11 Euthanasie Wat zijn de verantwoordelijkheden van de waarnemend huisarts? Wat mag er van de internist verwacht worden, die patiënte sinds twee dagen kent? Kan een huisarts een euthanasie in het ziekenhuis doen en zijn daar protocollen voor?

12 Palliatieve sedatie Doet de internist dat zelf?
Wat is de rol van het palliatief team? Kan de huisarts dat overnemen, hoe gaat dat overleg?

13 Euthanasie Palliatieve sedatie
Opzettelijk levensbeëindigend handelen Verlichten van “lijden” Bijzonder medisch handelen Consultatie verplicht Barbituraten en spierrelaxantia Snelle overdosering Bekort het leven wel Geen natuurlijk overlijden Niet: Geen zinloze handelingen Pijnstilling Handelingen achterwege laten op verzoek patiënt Opzettelijk verlagen van bewustzijn Verlichten van “lijden” Normaal medisch handelen Consultatie wenselijk Sedativa Geleidelijke titratie Bekort het leven niet Wel natuurlijk overlijden Alleen in stervensfase

14 Euthanasie, spanningsveld
Patiënt heeft recht op verzoek tot euthanasie Dokter heeft geen juridische plicht tot uitvoeren hiervan Basis: samen de overtuiging hebben dat het moreel aanvaardbaar is

15 Zorgvuldigheidseisen euthanasie
Vrijwillig en weloverwogen Uitzichtloos en ondraaglijk lijden Uitleg over vooruitzichten Geen andere “oplossingen” Consultatie van onafhankelijke arts Medisch zorgvuldige uitvoering van euthanasie

16 Indicaties en voorwaarden palliatieve sedatie
Refractaire symptomen Verwachte levensduur 1-2 weken Wens van patiënt en naasten Expertise binnen het behandelend team Indicatie Uitvoering Consensus binnen het behandelteam

17 Refractaire symptomen
Pijn Dyspnoe Delier Existentieel lijden

18 Contra-indicaties palliatieve sedatie
Absoluut Euthanasiewens Afwijzen sedatie door patiënt Relatief “goede” klinische conditie Paradoxale reacties op benzodiazepines

19 Uitvoering palliatieve sedatie in MZH
1ste stap: midazolam sc of iv Bolus 10 mg, zn na 2 uur herhalen 5 mg Onderhoud mg/uur, evt ophogen met 50% Bij dosis >20 mg/uur: 2de stap: levomepromazine sc of iv Bolus 25 mg, evt na 2 uur 50 mg Onderhoud mg/uur in combinatie met midazolam

20 Transmurale afspraken MZH
Niet formeel vastgelegd: Hoe Wat Zowel bij euthanasie en palliatieve sedatie gewenst: Huisarts of specialist ouderenzorg naasten