-Vormingsdag VITO Contactdag LABS Juni 2007

Presentatie over: "-Vormingsdag VITO Contactdag LABS Juni 2007"— Transcript van de presentatie:

1 -Vormingsdag VITO Contactdag LABS Juni 2007
Waarom Kalibratie. -Vormingsdag VITO Contactdag LABS Juni 2007 Model certif temp vocht difdruk luchtdruk Tekst MID CV website url’s BELAC EA Intermes Doc intermes Handouts

2 Kalibratie Wat is kalibratie. De noodzaak van kalibratie.
Testen ijken De noodzaak van kalibratie. Hoe gaan we om met kalibratie. Stork Intermes Frans Verheyden

3 WAT Model- en praktijkwaarden.
Oorsprong Model- en praktijkwaarden. Perfectie = alle punten op de rechte lijn. Wapen industrie - de diameter van de loop van een stuk geschut, het kaliber. Stork Intermes Frans Verheyden

4 Kalibratie model Ontwikkellen van een simulatiemodel.
Rekening houdende met alle beïnvloedingsfaktoren Met onzekerheidsbudget Met validatie. Stork Intermes Frans Verheyden

5 Kalibratie model Meettoestel kalibratie
Men bepaalt de afwijking (bias –correctie) tegenover referentie inrichting. Samenstelling van onzekerheidsbudget Aantoonbare herleidbaarheid. Met juiste eenheden en EA aanbevolen voorstellling. Stork Intermes Frans Verheyden

6 Testen Uitgevoerd door de testlaboratoria met accreditatie BELAC
Steekproef gewijze testen, destructief of non-destructief. Steeds met onzekerheids opgave Stork Intermes Frans Verheyden

7 Wettelijke metrologie ijken of verificatie
Alle wettelijke metrologie moet op kalibratie gesteund zijn. Wettelijke metrologie zijn vereenvoudigde proeven met andere doelstelling dan kalibratie Wettelijke metrologie is actueel niet altijd aantoonbaar herleidbaar Stork Intermes Frans Verheyden

8 Agenda Waarom kalibratie ? Hoe gebeurt kalibratie.?
Wanneer behoeven we kalibratie Stork Intermes Frans Verheyden

9 Waarom kalibratie ? Aantoonbare herleidbaarheid
Alle laboratoria moeten tot hetzelfde resultaat komen (binnen de gegeven onzekerheid) Tot omstreeks 1970 was ; 1V in USSR ≠ 1 V in Europa en USA Stork Intermes Frans Verheyden

10 Anekdote over herleidbaarheid.
Een klein verhaaltje une petite histoire Iedereen komen eten op zelfde uur le moment du so, breack un canon Waar uurwerk thuis L’horloge a la maison Waar poslhorloge la montre de pouls Waar café Dans la brasserie locale Waar kerktoren L’horloge de l'église du village Waar kanon il y a un canon ? Stork Intermes Frans Verheyden

11 Instandhouding herleidbaarheid
Werkstandaarden afleiden van referentie standaarden Vergelijking standaarden onderling Interlaboratorium proeven Onder genormeerde of conventionele omstandigheden Stork Intermes Frans Verheyden

12 schuifmaat Moer is gekende waarde
2.47 cm ± 0.03 cm Moer is gekende waarde met eigen reeks fouten met onzekerheden Correctie en onzekerheid temperatuur moer en schuifmaat temperatuur invloed handwarmte, verschillen, vormfouten meetdruk, lezing analoog, gebreken schuifmaat Samengevoegde onzekerheid en correctie Stork Intermes Frans Verheyden

13 Gewichten en massa’s Voor kalibratie van weegtoestellen drukbalansen en loadcellen tevens basis voor elektrische grootheden. De werkstandaard afgeleid van de super kg volledig gecertifiëerd in alle aspecten Drie ongeveer gelijke gewichten t/o standaard met een gelijke massa vergelijking We meten alle mogelijke onderlinge verschillen Al deze verschillen zijn de basis van een gesloten wiskundige ringvergelijking. Hieruit is elk gewicht afzonderlijk berekend met correctie en onzekerheid De balans zelf dient niet gekalibreerd te zijn met deze methode Er zijn wiskundige reeksen voor een decade Met 1 kg als standaard de gewichten 100g 200 g 500 g bepalen Stork Intermes Frans Verheyden

14 Methodiek onzekerheidsbudget
Standaard g mg normaal mg Drift+vervuiling g mg rechthoek mg Massa verschil 0,001 g mg normaal mg Opzetfout g mg driehoek mg Archimedes g mg rechthoek mg Min lezing g mg rechthoek Magnetisme g mg rechthoek Gravitatie golven ivm gelijktijdigheids begingsel Kwadratische som Rekenkundige som Stork Intermes Frans Verheyden Som g mg

15 Het certificaat Administratieve vereisten ISO 17025
Technische vereisten ISO 17025 Aantoonbare herleidbaarheid vanaf standaard Competentie uitvoerend laboratorium BELAC Toegepaste procedures Omgevingsparameters Beschrijving gekalibreerde meettoestel Norm verwijzingen EA ISO OIML enz (optioneel) Meetresultaten (voor 1 punt of voor een bereik) Vastgestelde meetwaarde in conventionele omstandigheden Uitgebreide onzekerheid voor dekkingswaarschijnlijkheid k=2 (95%) Stork Intermes Frans Verheyden

16 Meetresultaten 2015,22 g ± 0.14 g Analytische voorstelling y=ax+b
±U= x g ±Umin= g ±Umax= g ±U= 0.12 g ±U= 0.24 g Stork Intermes Frans Verheyden

17 Overzicht Certificaten van geaccrediteerden.
Certificaten van niet geaccrediteerden Wat is onzin. massa Druk verscil Temp. Debiet volume tijd dichtheid luchtdruk vochtigheid Stork Intermes Frans Verheyden

18 Massa kalibratie Van 1 mg tot 50 kg d = 0.1µg
Stork Intermes Frans Verheyden

19 Druk kalibraties Van 10-7 mbar abs. tot 4000 bar . Vacuum
Differentieel drukken ½ rho v²= delta P Druk aanbieden aan electronische balans type kracht compensatie en resulterende kracht meten over een gekend oppervlak rekeninghouden met temperatuur archimedes luchtdruk-schommelingen. lekkages Standaarden van 20 Pa tot 200 Pa enz Pa Interlaboratoriium proeven Ook verschil drukken bij hogere nominaaldrukken Stork Intermes Frans Verheyden

20 Anemometrie Stork Intermes Frans Verheyden

21 Mechanische kalibraties
Moment, kracht, Load cellen Stork Intermes Frans Verheyden

22 Accellerometrie Snelheid versnelling puls
Stork Intermes Frans Verheyden

23 Temperatuur kalibraties
- 195 °C tot °C PT ohm bij 0°C draad sistemen Thermistor met halfgeleider PTC of NTC Thermokoppels minder nauwkeurig en goedkoper ITS90 temperatuurschaal primaire punten (1927 tot 1990) er zijn secundaire punten Allen in een gesloten systeem Trippelpunt water °C Trippelpunt kwik °C Smeltpunt gallium °C Vriespunt Indium °C Tussen punten met PT 25 vanaf de referentie punten Medium vloeistof baden methanol (-) water+ antivries (0) silicoon olie tot (275°) Stork Intermes Frans Verheyden

24 Vochtigheids kalibraties
Psychometrie en dauwpunts meting natte bol Haarhygrometer Diëlectrische systemen: capacitief electrolytisch impedanties Standaarden Grote sensoren in klimaatkasten kleine sensoren in twee druk generatoren zouten en electrolytische sistemen Stork Intermes Frans Verheyden

25 Geometrische kalibraties
Stork Intermes Frans Verheyden

26 Elektrische kalibraties
Gelijkspanning Wisselspanning Weerstand Gelijkstroom Wisselstroom Frequentie Vermogen Capacitantie Reactantie Stork Intermes Frans Verheyden

27 Tachimetrie en tijdmeting
Stork Intermes Frans Verheyden

28 Elektrische kalibraties
Speciale set-up voor luchtvaart industrie. Stork Intermes Frans Verheyden

29 KALIBRATIE WEEGTOESTELLEN

30 Testen Destructieve mechanische proeven
Trek- en buig-proeven tot 100 ton Stork Intermes Frans Verheyden

31 Testen - Kerfslagproeven Stork Intermes Frans Verheyden

32 Testen -Hardheidsproeven Stork Intermes Frans Verheyden

33 Testen Materiaalanalyses C/S analyse Plasma spectrograaf (ICP)
Stork Intermes Frans Verheyden

34 Testen Materiaalanalyses Metaalkundig schade-onderzoek
Microscopisch onderzoek Stork Intermes Frans Verheyden

35 Testen Materiaalanalyses Corrosietesten, HIC, enz...
Stork Intermes Frans Verheyden

36 Aardgas volume meting MID
MID richtlijn van Europa voor gastellers Measuring Instruments Directive 2004/22/EC Water volume Aardgas volume Wattuurmeters Warmte verbruiksmeters Hoeveelheden vloeistoffen anders dan water Uitlaat en gas analysatoren Zie bijlage documentatie Gas debieten zie bel-proven Stork Intermes Frans Verheyden

37 Certifcaten geaccrediteerden
Alleen geldig voor: Gegeven competentie Binnen de toegestane mogelijkheden Herleidbaarheid procedures en standaarden hebben bewijslast Stork Intermes Frans Verheyden

38 Certifcaten NIET geaccrediteerden
Alles is toegestaan: Herleidbaarheid procedures en standaarden hebben Geen bewijslast Alles moet aangetoond en bewezen worden met bijlagen, onafgezien een ISO of andere normverwijzing Stork Intermes Frans Verheyden

39 (Onzin) op certificaten
Herkalibratie datum (is de competentie van de gebruiker) Goed of afkeuring van het instrument tenzij contractueel overeengekomen, MTF in %? Meetresultaten zonder onzekerheid en k=2 Meetresultaten die niet overeenkomen met de onzekerheid Meetonzekerheden als gevolg van gebruik door klant (indekking door procedures of normen voor klant) Adviezen, opmerkingen, bedenkingen. (tenzij met klant overeengekomen) Stork Intermes Frans Verheyden

40 Overzicht kalibratie Raadpleeg de lijst BELAC geaccrediteerde laboratoria. Kalibratie Stork Intermes Frans Verheyden

41 Wat zijn GEEN onzekerheden
Meetfouten en vergissingen Toleranties Toelaatbaarheidsgrenzen voor een proces of een product MTF is geen tolerantie Specificaties Wat men verwacht - beschrijvend Nauwkeurigheid Nauwkeurigheid is kwalitatief Onzekerheid is kwantitatief -- Fouten ≠ onzekerheden -- statistische analyse ≠ onzekerheidsanalyse aan de hand van het onzekerheidsbudget. -- Ijking is verifcatie onverenigbaar met kalibratie Stork Intermes Frans Verheyden

42 Omgaan met onzekerheden
B C D help MTF bovengrens ondergrens Productie tolerantie Travailler avec des incertitudes Limites de la production Sans action Optimalisation Ajustage ajustage Du perte de temps organisée MTF= maximum toegestane fout

43 Te onderhandelen met klant
Meet analyse Te onderhandelen met klant Verbetering meetsysteem

44 Bronnen Andere opleidingen Stork Intermes Literatuuroverzicht.
Hoe MTF bepalen Omgaan met onzekerheden Literatuuroverzicht. EA, ISO 17025, OIML, BELAC Te raadplegen diensten. BELAC lijsten geaccrediteerden Stork Intermes Frans Verheyden

45 VRAGEN ??? Questions Stork Intermes Frans Verheyden