'DE EXODUS & DE BERG GODS'.

Presentatie over: "'DE EXODUS & DE BERG GODS'."— Transcript van de presentatie:

1 'DE EXODUS & DE BERG GODS'

2 DE EXODUS & DE BERG GODS - De Datering van de Exodus - De Farao ten tijde van de Exodus - De Beek van Egypte - Rode Zee of Riet Zee - De Doortocht - Midjan - De Gespleten Rots bij Horeb - De Berg Gods

3 DE DATERING VAN DE EXODUS
Er zijn twee gangbare dateringen in de Theologie mbt de exodus: 1445 v.Chr. ook wel de “vroege datering” genoemd De vroege datering is op basis van een rekensom aan de hand van de bouw van de tempel van Salomo (2) 1260 v.Chr. ook wel de “late datering” genoemd De late datering is gebouwd op wetenschappelijk onderzoek (opgravingen e.d.) en het “zoeken” van Een geschikte Farao daarbij Wat zegt de Schrift???

4 NBG vertaling van Hebreeuwse tekst
DE DATERING VAN DE EXODUS NBG vertaling van Hebreeuwse tekst In het vierhonderd tachtigste jaar na de uittocht der Israëlieten uit het land Egypte, in het vierde jaar van Salomo's regering over Israël, in de maand Ziw, dat is de tweede maand, bouwde hij het huis voor de HERE. 1 Koningen 6:1 Salomo besteeg de troon in 961 v.Chr. Het vierde jaar van zijn regering is dus 958 v.Chr.

5 DE DATERING VAN DE EXODUS
Septuaginta kai. evgenh,qh evn tw/| tessarakostw/| kai. tetrakosiostw/| e;tei th/j evxo,dou ui`w/n Israhl En gebeurde in het veertigste en vierhonderd jaar de uittocht zonen Israël evx Aivgu,ptou tw/| e;tei tw/| teta,rtw| evn mhni. tw/| deute,rw| basileu,ontoj tou/ uit Egypte het jaar het vierde in maand het tweede koningsschap van-het basile,wj Salwmwn evpi. Israhl koninkrijk Salomo over Israël letterlijke vertaling M.K. Salomo besteeg de troon in 961 v.Chr. Het vierde jaar van zijn regering is dus 958 v.Chr.

6 DE DATERING VAN DE EXODUS
958 v.Chr. aanvang Tempelbouw =1438 v.Chr. Hebreeuwse teksten 1 Koningen 6:1 =1398 v.Chr. Septuaginta tekst 1 Koningen 6:1 *Alleen rekening houdend met de jaartallen zijn er dus “Bijbels gezien” twee opties

7 DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
Welke Farao’s leefden, stierven en heerstten rond het exodus verhaal???

8 DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
(1) Een Farao die moet zijn gestorven in het begin van de Exodus (Psalm 136:15) en Farao met zijn leger in de Schelfzee stortte, want zijn goedertierenheid is tot in eeuwigheid; (2) De opvolger van die Farao mag weer niet de oudste zoon van hem zijn. (Exo.12:29) En te middernacht sloeg de HERE iedere eerstgeborene in het land Egypte, van de eerstgeborene van Farao, die op zijn troon zou zitten, tot de eerstgeborene van de gevangene, die in de kerker was, benevens alle eerstgeborenen van het vee. (3) En dit alles rond de tijd die de Schrift aangeeft!! (1438 of 1398 v.Chr.)

9 1438 v.Chr. – naar de Hebreeuwse tekst
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS 1438 v.Chr. – naar de Hebreeuwse tekst *1438 v.Chr. was volgens alle beschikbare visies, Hatshepsut Farao van Egypte *Het jaartal 1438 v.Chr. valt echter midden in de periode dat ze heerstte! *Haar opvolger Tutmoses III, was haar man en heerstte vele jaren samen met haar

10 1398 v.Chr. – naar de Griekse tekst
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS 1398 v.Chr. – naar de Griekse tekst *Omstreeks 1398 v.Chr. stierf Amenhotep II de Farao... *Het graf van Amenhotep II, is in alle haast “klaar” gemaakt...

11 DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
(2) De opvolger van Amenhotep II mag weer niet de oudste zoon van hem zijn. (Exo.12:29) (3) En dit alles rond de tijd die de Schrift aangeeft!! (1398 v.Chr.) *De opvolger van Amenhotep II was:Tutmoses IV *Deze Tutmoses IV, claimde de macht op dmv de “droom stèle”

12 DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
*De opvolger van Amenhotep II was:Tutmoses IV *Deze Tutmoses IV, claimde de macht op dmv de “droom stèle” *Tutmoses IV kreeg een droom waarin hem werd verteld dat hij de nieuwe farao zou worden, een merkwaardige gang van zaken in Egypte destijds omdat de oudste (eerstgeborene) automatisch het koningschap kreeg bij het overlijden van de vader

13 DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
Alles nog even op een rijtje: (1) Amenhotep II stierf tussen 1419 en 1387 v.Chr. (14 visies die ik kon vinden meegenomen) Flavius Josephus en de meeste anderen houden het op ca 1400 v.Chr. De Septuaginta aanhoudend kom je op 1398 v.Chr (2) Tutmoses IV werd opvolger van Amenhotep II Farao Tutmoses IV was mogelijk niet de oudste, maar de tweede zoon van zijn voorganger Amenhotep II. Historici vermoeden dat Tutmoses IV zijn oudere broer vermoordde om zelf de macht over Egypte in handen te krijgen. De “droomstèle” gebruikte hij om het koningschap voor zich op te eisen en te rechtvaardigen dmv een visioen.... *De tempel zou rond 925 v.Chr. vernietigd zijn door koning Sisak (1Kon 14:25 NBG) en laat er nou tussen 945 en 924 v.Chr een Farao zijn geweest genaamd “Sheshonq” *De farao ten tijde van de Exodus is Amenhotep II

14 DE EXODUS & DE BERG GODS - De Datering van de Exodus – ca 1398 v.Chr. - De Farao ten tijde van de Exodus – Amenhotep II - De Beek van Egypte - Rode Zee of Riet Zee - De Doortocht - Midjan - De Gespleten Rots bij Horeb - De Berg Gods

15 Het beloofde land aan de Israëlieten
DE BEEK VAN EGYPTE Het beloofde land aan de Israëlieten Numeri 34:5 Dan zal de grens zich van Asmon ombuigen naar de Beek van Egypte en haar eindpunt zal zijn bij de zee. Het lot voor de stam der Judeeërs Jozua 15:4 (…)vervolgens naar Asmon, en kwam uit aan de Beek van Egypte, zodat de grens aan de zee eindigde. Dit zal voor u de zuidgrens zijn. Waar ligt de “beek” van Egypte???

16 ~Rinokorou,rwn DE BEEK VAN EGYPTE Jesaja 27:12
Maar het zal te dien dage geschieden, dat de HERE de aren zal dorsen van de Rivier af tot de Beek van Egypte toe, en gij zult ingezameld worden één voor één, kinderen Israëls. ~Rinokorou,rwn RINOKOROURON *In de tijd van de Farao's heette de grensplaats: ”Tharu” *In de tijd van de Grieken heette "Tharu" "Rhinocolura" *In de tijd van de Septuagint noemde men "Rhinocorouron" de "nchl van Egypte"

17 *In de tijd van de Farao's heette de grensplaats: ”Tharu”
DE BEEK VAN EGYPTE *In de tijd van de Farao's heette de grensplaats: ”Tharu” *In de tijd van de Grieken heette "Tharu" "Rhinocolura" *In de tijd van de Septuagint noemde men "Rhinocorouron" de "nchl van Egypte" *In de tijd van de "Medeba" of "Madaba" kaart staat "Rhinocolura" op de plaats van het huidige Al'Arish

18 DE EXODUS & DE BERG GODS - De Datering van de Exodus – ca 1398 v.Chr. - De Farao ten tijde van de Exodus – Amenhotep II - De Beek van Egypte – van oudsher de grens van Egypte - Rode Zee of Riet Zee - De Doortocht - Midjan - De Gespleten Rots bij Horeb - De Berg Gods

19 Rode Zee of Riet Zee? Yam Suph RODE ZEE OF RIET ZEE
De NBG vertaling vertaald de Hebreeuwse combinatie “yam suph” met Schelfzee. In het nieuwe testament koos men voor Rode Zee. Schelf is volgens de Vandale:”zorgvuldig opgestapelde hoop hooi, stro, vlas enz.” De meeste Nederlandse vertalingen zeggen Schelfzee, De NBV vertaald het dan met Rietzee en dan weer met Rode Zee Willibrord 1 en 2 zeggen Rietzee. De discussie is dan ook nog steeds: Rode Zee of Riet Zee?

20 RODE ZEE OF RIET ZEE Vrijwel alle keren (21 van de 24 keer) dat we in onze NBG het woord “Schelfzee” tegen komen staat er: In de Septuaginta “evruqra.n” van “evruqro,j” Waar komen we dat woord verder tegen? Jesaja 63:2 Waarom is dat rood aan uw gewaad, en zijn uw klederen als die van iemand die de wijnpers treedt?

21 Suph RODE ZEE OF RIET ZEE Jona 2:5
Wateren omringden mij, zij bedreigden mijn leven, de diepte omving mij, met zeewier was mijn hoofd omwonden.

22 RODE ZEE OF RIET ZEE Jesaja 19:6 zodat de rivieren stinken, de Nijlarmen van Egypte leeglopen en droog worden, riet en biezen verwelken. riet=qne of qaneh biezen=suph

23 RODE ZEE OF RIET ZEE Jesaja 19:6 zodat de rivieren stinken, de Nijlarmen van Egypte leeglopen en droog worden, riet en biezen verwelken. Jes 19:6 in de Septuaginta “kala,mou” “kala,mou” in het NT Mat 12:20 Het geknakte riet zal Hij niet verbreken en de walmende vlaspit zal Hij niet uitdoven, voordat Hij het oordeel tot overwinning heeft gebracht. Lucas 7:24 Toen de boden van Johannes vertrokken waren, begon Hij tot de scharen te zeggen van Johannes: Wat zijt gij in de woestijn gaan aanschouwen? Een riet, door de wind bewogen?

24 RODE ZEE OF RIET ZEE Waar ligt de Bijbelse Rode Zee?? 1 Koningen 9:26 Ook rustte koning Salomo een vloot uit te Esjon-Geber bij Elot, aan de oever der Schelfzee, in het land Edom.

25 DE EXODUS & DE BERG GODS - De Datering van de Exodus – ca 1398 v.Chr. - De Farao ten tijde van de Exodus – Amenhotep II - De Beek van Egypte – van oudsher de grens van Egypte - Rode Zee of Riet Zee – Rode Zee De Doortocht - Midjan - De Gespleten Rots bij Horeb - De Berg Gods

26 *Uit Egypte maar nog niet door de Rode Zee
DE DOORTOCHT Exodus 12:51 En op deze zelfde dag leidde de HERE de Israëlieten uit het land Egypte, volgens hun legerscharen. Exodus 13:3 Toen zeide Mozes tot het volk: Gedenkt deze dag, waarop gij uit Egypte, uit het diensthuis, gegaan zijt; want met een sterke hand heeft de HERE u daaruit geleid. Daarom mag niets gezuurds gegeten worden. Exodus 14: Toen strekte Mozes zijn hand uit over de zee en de HERE deed de zee de gehele nacht door een sterke oostenwind wegvloeien, maakte haar droog, en de wateren werden gespleten. 22 Zo gingen de Israëlieten in het midden der zee op het droge; terwijl rechts en links de wateren voor hen waren als een muur. *Uit Egypte maar nog niet door de Rode Zee Egypte

27 Josephus Joodse Oudheden boek II Hfst 15
DE DOORTOCHT [324] Toen de Egyptenaren de Hebreeërs hadden ingehaald, maakte ze zich op voor een veldslag. Dankzij hun grote troepenmacht dreven ze hen bijeen naar een plek waar maar weinig ruimte was. De Egyptenaren beschikten bij hun achtervolging over zeshonderd strijdwagens, vijfduizend ruiters, en tweehonderdduizend man voetvolk. Ze sneden alle wegen af waarlangs ze vermoedden dat de Hebreeërs zouden kunnen ontsnappen, en sloten hen op tussen de steile rotsen en de zee. [325] Het gebergte loopt door tot aan de zee. Het is dermate ruig,dat er geen wegen zijn waarlangs men kan ontsnappen. Dus sloten zij de Hebreeërs op door het punt te bezetten waar het gebergte de zee bereikt en sloegen daar hun kamp op. [328] De vrouwen en kinderen huilden en jammerden, ze hadden immers de dood voor de ogen, ze zaten opgesloten tussen de bergen en de zee en de vijand, en ze zagen geen enkele kans om te ontsnappen. [333] ...Dat de zee en de bergen achter jullie geen enkele vluchtweg bieden, moet voor jullie geen reden zijn om te wankelen,want als God het wil, kan Hij die bergen tot een vlakte maken en de zee tot land. Josephus Joodse Oudheden boek II Hfst 15

28 ...en sloten hen op tussen de steile rotsen en de zee...
DE DOORTOCHT ...en sloten hen op tussen de steile rotsen en de zee... ...Het gebergte loopt door tot aan de zee... ...Dus sloten zij de Hebreeërs op door het punt te bezetten waar het gebergte de zee bereikt... ...ze zaten opgesloten tussen de bergen en de zee en de vijand...

29 DE DOORTOCHT Exodus 14:2-3 (…)zult gij u legeren, aan de zee. 3 Dan zal Farao van de Israëlieten denken: zij zijn in het land verdwaald, de woestijn heeft hun de weg versperd.

30 DE DOORTOCHT De tekens op de pilaar zijn vertaald en er zou:Egypte, dood, water, farao, Edom, Yahweh, en Salomo staan

31 DE DOORTOCHT Exodus 14:21 Toen strekte Mozes zijn hand uit over de zee en de HERE deed de zee de gehele nacht door een sterke oostenwind wegvloeien, maakte haar droog, en de wateren werden gespleten.

32 DE EXODUS & DE BERG GODS - De Datering van de Exodus – ca 1398 v.Chr. - De Farao ten tijde van de Exodus – Amenhotep II - De Beek van Egypte – van oudsher de grens van Egypte - Rode Zee of Riet Zee – Rode Zee De Doortocht – Bij Nuweiba - Midjan - De Gespleten Rots bij Horeb - De Berg Gods

33 Midjan (NBG) - Septuaginta & NT - Madiam
Genesis 25:1-2 En Abraham nam wederom een vrouw, Ketura geheten. En zij baarde hem Zimran, Joksan, Medan, Midjan, Jisbak en Suach. Exodus 2:15 Toen Farao van deze zaak hoorde, trachtte hij Mozes te doden, maar Mozes vluchtte voor Farao en zocht verblijf in het land Midjan. Exodus 4:19 Want de HERE had tot Mozes in Midjan gezegd: Keer terug naar Egypte, want alle mannen, die u naar het leven stonden, zijn dood.

34 Exodus 3:1 Mozes nu was gewoon de kudde van zijn schoonvader Jetro,
MIDJAN ONOMASTISON Madiam (652) Stad van een van de zonen van Abraham en Ketura. Ligt voorbij Arabia in het zuiden in de woestijn van de Saracenen, ten oosten van de Rode Zee, werd genoemd Madiani en word nu genoemd (het territorium) van Madian... *Lxx, Demetrius, Josephus, Philo, Paulus, Origenes, Eusebius en Jerome plaatsen allemaal Midjan in Arabië, ten oosten van de Rode Zee Ook “ons eigen” Nederlands Bijbel Genootschap plaatst Midjan ten oosten van de “rechtertak” van de Rode Zee Eusebius Exodus 3:1 Mozes nu was gewoon de kudde van zijn schoonvader Jetro, de priester van Midjan, te hoeden. Eens, toen hij de kudde naar de overkant van de woestijn geleid had, kwam hij bij de berg Gods, Horeb.

35 Moab Edom Midjan MIDJAN
Exodus 3:1 Mozes nu was gewoon de kudde van zijn schoonvader Jetro, de priester van Midjan, te hoeden. Eens, toen hij de kudde naar de overkant van de woestijn geleid had, kwam hij bij de berg Gods, Horeb. Moab Edom Midjan

36 DE EXODUS & DE BERG GODS - De Datering van de Exodus – ca 1398 v.Chr. - De Farao ten tijde van de Exodus – Amenhotep II - De Beek van Egypte – van oudsher de grens van Egypte - Rode Zee of Riet Zee – Rode Zee De Doortocht – Bij Nuweiba - Midjan – In het huidige Saudi Arabië - De Gespleten Rots bij Horeb - De Berg Gods

37 DE GESPLETEN ROTS BIJ HOREB
Exodus 17: De gehele vergadering der Israëlieten brak daarna op uit de woestijn Sin, trekkende van pleisterplaats tot pleisterplaats naar het bevel des HEREN, en legerde zich te Refidim, maar daar was geen water voor het volk om te drinken. 2 Het volk begon met Mozes te twisten en zeide: Geeft ons water, zodat wij kunnen drinken. Maar Mozes zeide tot hen: Wat twist gij met mij? Wat stelt gij de HERE op de proef? 3 En het volk dorstte daar naar water, het morde tegen Mozes en zeide: Waarom toch hebt gij ons uit Egypte gevoerd, om mij, mijn kinderen en mijn kudde van dorst te doen omkomen? 4 Toen riep Mozes luide tot de HERE en zeide: Wat moet ik met dit volk doen? Nog een ogenblik en zij gaan mij stenigen! 5 Daarop zeide de HERE tot Mozes: Ga vóór het volk uit en neem enige van de oudsten van Israël met u; neem ook de staf waarmee gij de Nijl geslagen hebt, in uw hand en ga heen. 6 Zie, Ik zal daar vóór u op de rots bij Horeb staan; dan zult gij op de rots slaan en daaruit zal water te voorschijn komen, zodat het volk kan drinken. En Mozes deed alzo voor de ogen van de oudsten van Israël. En terwijl bij het horen van deze woorden de angst hun om het hart sloeg, vooral bij de gedachte dat ze de rots moesten openhakken - en ze hadden door de dorst en de lange tocht al zoveel geleden -, sloeg Mozes met zijn staf tegen de rots.De rots opende zich en het helderste water gutste in stromen naar beneden. Josephus “Joodse Oudheden”– (Boek III Hfst 1 vers 37)

38 DE GESPLETEN ROTS BIJ HOREB
Psalm 78:15 Hij kliefde rotsen (Sept.enkv) in de woestijn, en drenkte hen rijkelijk met watervloeden; Psalm 105:41 Hij opende de rots, en wateren vloeiden, zij stroomden door de dorre streken als een rivier; Jesaja 48:21 Zij leden geen dorst, toen Hij hen door de woestijnen leidde; Hij deed voor hen water uit de rots stromen; Hij toch spleet de rots, zodat het water vloeide.

39 DE GESPLETEN ROTS BIJ HOREB

40 DE EXODUS & DE BERG GODS - De Datering van de Exodus – ca 1398 v.Chr. - De Farao ten tijde van de Exodus – Amenhotep II - De Beek van Egypte – van oudsher de grens van Egypte - Rode Zee of Riet Zee – Rode Zee De Doortocht – Bij Nuweiba - Midjan – In het huidige Saudi Arabië - De Gespleten Rots bij Horeb – Ten oosten van de oversteek - De Berg Gods

41 ...vrijheid van geloofs keuze en belijden..
DE BERG GODS ...vrijheid van geloofs keuze en belijden.. ...het eerste concilie... ...de zondagsheiliging... Constantijn en Helena ...visioenen... ...de berg Sinaï...

42 Josephus - Joodse Oudheden boek II Hfst 12 Vers 264-265
DE BERG GODS Exodus 4:19 Want de HERE had tot Mozes in Midjan gezegd: Keer terug naar Egypte, want alle mannen, die u naar het leven stonden, zijn dood. Vergl. Exo. 3:1-10 Deuteronomium 1:2 elf dagreizen is het van Horeb in de richting van het gebergte Seïr tot Kades-Barnea. 256 km:11 dagen = km p/dag [ ] ...de berg Sinaï.Dat is de hoogste berg in dat gebied... Josephus - Joodse Oudheden boek II Hfst 12 Vers

43 Midjan

44 DE BERG GODS Exodus 19: En het geschiedde op de derde dag, toen het morgen werd, dat er donderslagen en bliksemstralen en een zware wolk op de berg waren en zeer sterk bazuingeschal, zodat al het volk dat in de legerplaats was, beefde. 17 Toen leidde Mozes het volk uit de legerplaats God tegemoet en zij stelden zich op onder aan de berg. 18 En de berg Sinai stond geheel in rook, omdat de HERE daarop nederdaalde in vuur; de rook daarvan steeg op als de rook van een oven, en de gehele berg beefde zeer. Exodus 20: En het gehele volk was getuige van de donderslagen, de bliksemstralen, het geluid van de bazuin en de rokende berg. Toen het volk het zag, beefde het en bleef van verre staan.

45 DE BERG GODS Deuteronomium 4:11 En gij naderdet en stondt onderaan de berg, terwijl de berg laaide van vuur tot in het hart des hemels - duisternis, wolken en donkerheid. Deuteronomium 5:23 Toen gij nu de stem hoordet uit het midden van de duisternis, terwijl de berg stond in een brand van vuur, naderdet gij tot mij, al de hoofden uwer stammen en uw oudsten, en gij zeidet: Deuteronomium 9:15 Daarop keerde ik mij om en daalde de berg af, die stond in een brand van vuur; en de twee tafelen van het verbond waren in mijn beide handen.

46 *Deze stijl is nergens anders gevonden in Saudi Arabië
OVERIGE ZAKEN Egyptische stijl petroglyfen van een stier zijn op dit altaar ruim vertegenwoordigd *Deze stijl is nergens anders gevonden in Saudi Arabië

47 OVERIGE ZAKEN

48 OVERIGE ZAKEN A = Saudisch wacht huisje B = Altaar met petroglyfen C = Restanten van 12 pilaren D = Groot altaar aan de voet van de berg E = Rode lijnen markeren bronnen E = Blauwe lijnen markeren afbakeningen Exodus 19:12 Daarom zult gij het volk buiten een bepaalde kring houden en zeggen: Wacht er u voor de berg te bestijgen, of maar de voet ervan aan te raken; ieder die de berg aanraakt, zal zeker ter dood gebracht worden.

49 DE SPELONK VAN ELIA 1 Koningen 19:8-9 8 Toen stond hij op, at en dronk en ging door de kracht van die spijs veertig dagen en veertig nachten tot aan het gebergte Gods, Horeb. 9 Hij kwam daar bij een spelonk, waar hij overnachtte. En zie, het woord des HEREN kwam tot hem en Hij zeide tot hem: Wat doet gij hier, Elia?

50 DE EXODUS EN DE BERG GODS
Galaten 4:25 …de berg Sinai in Arabië...

51 Al ware het, dat ik profetische gaven had, en alle geheimenissen
en alles, wat te weten is, wist, en al het geloof had, zodat ik bergen verzette, maar ik had de liefde niet, ik ware niets. 1 Korinthiërs 13:2 Bedankt voor uw aandacht