PESTEN op school Jeroen Matthieu Bram Eggermont leerkrachten ASV - LO

Presentatie over: "PESTEN op school Jeroen Matthieu Bram Eggermont leerkrachten ASV - LO"— Transcript van de presentatie:

1 PESTEN op school Jeroen Matthieu Bram Eggermont leerkrachten ASV - LO
BuSO Heuvelzicht Klerken, type 2 OV 1 Studiedag Brugge, 15 januari 2010

2 Inhoud Korte inleiding Groepsoverleg rond 5 kernvragen
Definiëren “pesten” + No Blame-aanpak Toepassen op onze doelgroep, welke aanpassingen? Verhaal + ons pestactieplan (film + materiaal)‏ Vraagronde rond film, haalbaar? Uitwisselen ideeën

3 Inleiding Wie kwam ooit in contact met pesten ?
Geen kant-en-klare oplossingen... “Week tegen pesten (febr.)” ↔ brede aanpak Pesten → “ iemand die zich geraakt voelt ” Doel: NIET beschuldigen Probleemoplossend werken Gedeelde verantwoordelijkheid Aanmoedigen empathie

4 Groepsoverleg 5 Kernvragen (5min): Wat is “pesten”?
Welke handelingen vallen onder pesten? Welke zijn de “meest pijnlijke”? Welke mogelijkheden zijn er en welke zijn wel of niet goed? Wat doet pesten met de leerkracht?

5 Wat is pesten? Regelmatige, vervelende gebeurtenissen en/of handelingen Geen respect voor grenzen = kwetsend Intentie om te domineren, machtsverschil Gebrek aan empathie Groepsprobleem → MEER macht

6 Welke handelingen vallen onder pesten ?
Fysiek letsel Dreigen met fysiek letsel Schelden, belachelijk maken, uitlachen Afpersing, geld of gunsten eisen Uitsluiting, iemand met opzet niet laten deelnemen

7 Wat is de meest pijnlijke handeling?
Basisbehoefte van de mens: erbij horen 3 grootste angsten: afwijzing isolement de dood “je hebt geen vrienden”

8 Essentie: Pesten = GERAAKT voelen
Dit – weten- maakt elke pest-analyse-diagnose overbodig en zinvol De persoon voor jou heeft hulp nodig, dat telt. Detective ↔ effect van “pesten” aanpakken Straf is pas een straf als deze door de gestrafte als een straf wordt ervaren. Zelfde basishouding bij dader en slachtoffer: voelen zich onzeker, niet goed in hun vel, hebben weinig zelfvertrouwen

9 Wat doen we eraan als lkr.?
D en SO dienen onzekerheid om te zetten in: Kracht Ontplooien van hun mogelijkheden Ondersteunen door: Hen te geloven Hen verantwoordelijkheid geven = essentie van de NO BLAME-aanpak

10 No Blame Het moet STOPPEN NIEMAND wordt BESCHULDIGD
IEDEREEN is VERANTWOORDELIJK

11 Drie grote fasen: Individueel gesprek met het slachtoffer
Gesprek met het “hulpgroepje” Individuele gesprekken met alle betrokkenen

12 7 stappen Stap 1: gesprek met doelwit
Informatie aanvullen/verzamelen Beleving van het slachtoffer Procedure uitleggen Vertrouwen vragen Namen van de betrokkenen Namen van de niet betrokkenen, vriendelijke jongeren Checken wat wel/niet gezegd mag worden = actief luisteren: als ontvanger teruggeven wat zender jou verteld

13 Stap 2: groep wordt samengeroepen
Snel handelen Leden van het groepje (2 daders, 2 meelopers, 2 personen die slachtoffer kennen) bijeen roepen. SO beslist wie. Aangename setting creëren = kring Slachtoffer is niet aanwezig

14 Stap 3: leg het probleem uit
Beleving van het doelwit wordt benoemd, geen feiten Begeleider houdt de touwtjes in handen: vraag om te helpen, niemand wordt gestraft !!! Niet beschuldigen, etiketteren, moraliseren

15 Stap 4: deel de verantwoordelijkheid
Nadruk op “het moet stoppen” Begeleider wijst op individuele verantwoordelijkheid: elke persoon individueel aanspreken en IK-zin vragen Niemand wordt gestraft Belang van de groep

16 Stap 5: vraag de groep naar hun voorstellen
Moedig aan om oplossingen voor te stellen Laat eventueel herhalen, vertrekkend met “IK” Vraag door om intenties concreet te maken Aanvaard alle positieve voorstellen Gebruik positieve bekrachtiging

17 Stap 6: laat het aan hen over
Leg de verantwoordelijkheid voor de oplossing bij hen Veel succes wensen en bedanken

18 Stap 7: een volgende bijeenkomst
Nieuwe bijeenkomst na 1 week Blijf bereikbaar Spreek alle jongeren apart: Hoe was het? Hoe was het om te doen? Ga je ermee door? Laatste stap: gesprek met slachtoffer Is het gestopt? Voel je je al beter? Iedereen vraagt erkenning: 6 leden vd groep doen het werk en als LKR geloof je alle leerlingen die hielpen

19 No Blame-aanpak: overzicht
Gesprek met het doelwit Groep wordt samengeroepen Het probleem wordt uitgelegd Delen van de verantwoordelijkheid Concrete en ik-gerichte voorstellen Loslaten en vertrouwen Een week later: individuele gesprekken

20 No Blame-aanpak: besluit
No blame-aanpak is scharniermoment naar de toekomst → geen feiten uit verleden halen Geen methodiek om problemen op te lossen, wel een houding op basis van geloof en vertrouwen Helpt enkel bij normale standaardontwikkeling → vertaling naar onze doelgroep.

21 Vertaling naar onze doelgroep:
Afhankelijk van de mogelijkheden van het kind Naast No Blame veel mogelijkheden : Pictogrammen Visualisaties Vragenlijst met multiple choice Sociale verhalen

22 Autisme en pesten: Kinderen met ASS hebben 4x meer kans om gepest te worden dan hun leeftijdsgenootjes (2002)‏ Onderzoek 2005: 100% wordt gespest en dit 1,25x per week. Tussen 11 en 19 jaar Zelfde onderzoek: 23% veelvuldige pesterijen Onderzoek 2003: 94% werd gepest, tussen 4 en 17 jaar Makkelijk doelwit, want mensen met ASS moeten wetenschappelijk begrijpen wat mensen zonder ASS al instinctief weten. Sociaal naïef; lichtgelovig en letterlijk voorstellingsvermogen, concrete associaties, moeilijke zelfverdediging

23 Autisme en pesten: gevolgen
Minderwaardigheidsgevoel als volwassene Problemen in omgang met andere geslacht Slechtere schoolresultaten (zwaardere) depressies Zwakker afweersysteem met als gevolg meer ziektes: alle energie nodig om zichzelf te verdedigen Angstgevoelens Zelfmoord

24 Problemen: Problemen bij betekenisverlening door:
Ander voorstellingsvermogen Echo-verwerking: gedragingen en vragen echoën Generaliseren = denken in compartimenten: niet schoppen op speelplaats ↔ ij het zwembad Herkennen geen gevoelens → benoemen en duiden van gevoelens aanleren Beperkt inschattingsvermogen: opzet of toeval? ongelukje? Eigen schuld? Monoverwerking (1 kanaal gebruikt) → fixatie op 1 bepaald onderwerp en belangrijke informatie wordt gemist. Trage verwerking van auditieve prikkels

25 Andere problemen: Afwijkende belangstellingen
Cultureel analfabetisme: kunnen niet meepraten Gebrek aan fantasie (“doen alsof”)‏ Ongepaste reacties Moeilijk zelfverdediging Afwijkend taalgebruik

26 Oplossing: Verduidelijking bieden Ruimte Tijd
Doelen opsplitsen: kleine stapjes en haalbaar Aandacht bieden aan basisvaardigheden zoals communicatie, kleren, hygiëne, vrije tijd,... Herkennen en omgaan met emoties: visuele methode om gevoelens te helpen benoemen, duiden,... Sociale verhalen opstellen met als doel: Begrijpen sociale signalen en vaardigheden Aanleren en inoefenen ADL-vaardigheden Taak-gerichtheid en concentratie bevorderen Voorbereiden activiteiten

27 Sociale verhalen: Concrete, specifieke uitgaande van eigen sterktes
Verschillende keren, op hetzelfde tijdstip, vlak voor de aan te leren vaardigheid Voorlezen, zelf laten lezen, op cassette opnemen of tekeningen bij maken Verhaal naspelen en laten meenemen Voorbeelden

28 Ons verhaal + pestactieplan

29 Evolutie: Scenario 1 gezonde school: voeding
Scenario 2 gezonde school: herhaling voeding + beweging Scenario 3 gezonde school: milieuzorg, sorteren Scenario 4 gezond + pestactieplan Video + didactisch materiaal Uitwisselen ideeën en andere pestactieplannen

30 Dank voor uw aandacht !!!!