De Wereld van Sport, Bewegen en Gezondheid 2 Hoorcollege 1: Leefstijl 1 - Energiebalans SBG leswk 1, HC1 - Jim Lo-A-Njoe.

Presentatie over: "De Wereld van Sport, Bewegen en Gezondheid 2 Hoorcollege 1: Leefstijl 1 - Energiebalans SBG leswk 1, HC1 - Jim Lo-A-Njoe."— Transcript van de presentatie:

1 De Wereld van Sport, Bewegen en Gezondheid 2 Hoorcollege 1: Leefstijl 1 - Energiebalans
SBG leswk 1, HC1 - Jim Lo-A-Njoe

2 Planning Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

3 Toetsing Tentamenweek blok 2 MC tentamen (4 keuze) 60 vragen
Hoorcolleges Literatuur Werkcolleges Samenvatting Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

4 Vandaag: Energiebalans
Terugblik BraVo SBG blok 1.1 Hoorcollege Fysiek (deels) Sporthart Test je leefstijl Supersize me (sportbios)? Vandaag: Energiebalans Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

5 Simpel V B ENERGIE Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

6 Energie Energie = De mogelijkheid om arbeid te verrichten.
Eenheid: Kcal Diverse vormen van energie Kinetisch, thermisch, chemisch, elastisch etc Eén calorie is de hoeveelheid energie die nodig is om de temperatuur van één gram water met één graad te laten stijgen. Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

7 Energie inname Voedingsmiddelen
Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

8 Energie inname Verhouding KEV? 60% - 15% - 25% 50% - 30% - 20%
1 gram vet levert 9 kcal 1 gram koolhydraat levert 4 kcal 1 gram eiwit levert 4 kcal 1 gram alcohol levert 7 kcal Verhouding KEV? 60% - 15% - 25% 50% - 30% - 20% 40% - 40% - 20% ?? Koolhydraten Vitaminen Eiwitten Vetten Mineralen Water Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

9 Energie inname - Training
Verhouding KEV? 60% - 15% - 25% 50% - 30% - 20% 40% - 40% - 20% ?? Trainingsdoel Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

10 Energie inname Hoge energie inname Koolhydraten & Vetten
Opslag in de vorm van Glycogeen In de spieren In de lever Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

11 Energie opslag: Glycogeen
Glycogeen is een polymeer van glucose Glucose Glycogeen Eenvoudig aanspreekbare energie voorraad In het melkzuursysteem wordt ATP gevormd met hulp van glycogeen Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

12 Energie opslag: Glycogeen
Koolhydraten stapelen? Mate van getraindheid Spiermassa Individualiteit Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

13 Energie opslag: Glycogeen
Glycogeen opgeslagen? Hormoon glucagon: Stimuleert afbraak glycogeen in glucose. Werkt bloedsuikerspiegel verhogend. Hormoon insuline: Stimuleert opname van bloedglucose door de cellen Werkt bloedsuikerspiegel verlagend. Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

14 Energie opslag in de vorm van vetten.
Energie opslag: vet Lever en spieren verzadigd met glycogeen? Energie opslag in de vorm van vetten. Vetten: Hoge energiedichtheid Adipocyten Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

15 Energie opslag: vet Belangrijke functies Isolatie Bescherming
Oplosmiddel vitaminen Energie Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

16 Energie opslag: vet Verzadigde vetten Onverzadigde vetten
Cholesterol (LDL) verhogende werking Cholesterol (LDL) verlagende werking Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

17 Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

18 ATP Energie verbruik Verbranding glycogeen
Melkzuursysteem Zuurstofsyteem Snel beschikbaar, niet onuitputtelijk. Verbranding vetten: energie komt vrij Vet  Glycerol + Vrije vetzuren  ATP Langzaam, is bijna onuitputtelijk ATP Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

19 BMR – Spijsvertering – Activiteit
Vrijgekomen energie BMR – Spijsvertering – Activiteit BMR: Basal metabolic rate Hartspier, ademhaling, organen, temperatuur Beïnvloed door geslacht, leeftijd, lengte, gewicht Beïnvloed door groei, stress, ziekte Spijsvertering Grote invloed, tot 10% toename BMR Activiteit Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

20 Energie verbruik Even bij tanken? Slapen = 0.95 Kcal/Kg/uur Casus JW
8uur slaap Energieverbruik vannacht? 540Kcal Energie verbruik activiteiten Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

21 Energieverbruik - BMR Formule Harris Benedict Formule Katch McArdle
Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

22 Harris Benedict = de herziene Harris en Benedict- formule van Roza en Shizgal uit 1984 luidt:
Mannen (in kcal./dag) BMR ≈ (13,4 x gewicht in kg.) + (4,8 x lengte in cm.) – (5,7 x leeftijd in jaren) Vrouwen (in kcal./dag) BMR ≈ (9,2 x gewicht in kg.) + (3,1 x lengte in cm.) - (4,3 x leeftijd in jaren) Erik, 50 jaar, m, 95 kg BMR = 88 + (13,4 x 95) + (4,8 x 188) – (5,7 x 50) = – = kcal N.B. Formule Harris Benedict houdt geen rekening met lichaamsamenstelling.

23 Formule van Katch-McArdle
Gaat uit van de Lean Body Mass (FFM) ook wel LBM BMR = (21,6 x FFM in kg.) René = 100kg en heeft 30% vet  FFM = 70 kg BMR = (21,6 x 70) = 1882 kcal. Rutger = 100kg en heeft 10% vet  FFM = 90 kg BMR = (21,6 x 90) = 2314 kcal.

24 Formule van Katch-McArdle
Harris Benedict 1978 kcal/ dag Voorbeeld BMR via Katch-McArdle Erik, 50 jaar, m, 95 kg, 15% vet FFM = gewicht – gewicht vetmassa = 95 – (15/100 x 95 kg) = 95 – 14,25 = 80,75 kg BMR = (21,6 x FFM in kg.) = (21,6 x 80,75) = 2114 kcal/dag Katch-McArdle is nauwkeuriger!!! FFM is metabool actief Vet is niet metabool actief

25 Energieverbruik - activiteit
Het energieverbruik bovenop je BMR MET Metabool equivalent De hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van de hoeveelheid benodigde energie in rust. BMR = 1 MET Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

26 Remember NNGB...Wat is matig intensief?
ACTIVITEIT                                                                                METwaarde  Rust (liggen, zitten, ontspannen staan, eten,) 1,0 Autorijden, piano spelen, computeren, typen 2,0 Wandelen 4 km/uur 3,0 Wandelen 5 km/uur 4,0 Fietsen km/uur 5,0 Fietsen 16 km/uur 6,5 Zwemmen (crawl) 1 km/uur Zwemmen (crawl) 3 km/uur 20,0 Rennen/joggen 8,0 MET= Metabool Equivalent “De MET-waarde ofwel het metabool equivalent is een meeteenheid binnen de fysiologie voor de hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van de hoeveelheid benodigde energie in rust” (wiki) Matig intensief: tussen 4 MET en 6.5 MET (voor volwassenen)

27 Energieverbruik Hoeveel energie verbruik JIJ?
1 MET komt overeen met 1 kilocalorie per kilogram lichaamsgewicht per uur of met 3.5 milliliter zuurstof-opname per kilogram lichaamsgewicht per minuut. Energieverbruik van een activiteit per minuut = ACTIVITEIT                                                                                METwaarde  Rust (liggen, zitten, ontspannen staan, eten,) 1,0 Autorijden, piano spelen, computeren, typen 2,0 Wandelen 4 km/uur 3,0 Wandelen 5 km/uur 4,0 MET waarde x 3,5 x gewicht 200 4 x 3,5 x 70 200 = 4,9 Kcal per min Uurtje wandelen = 300 Kcal

28 BMR en lichamelijk activiteit

29 Referentiewaarden Mannen met actieve leefstijl
Vrouwen met een actieve leefstijl leeftijd kJ kcal 1-3 jaar 5000 1200 4-8 jaar 7200 1700 9-13 jaar 10600 2500 14-18 jaar 14000 3300 19-30 jaar 12900 3100 31-50 jaar 12200 2900 51-70 jaar 11000 2600 >70 9300 2200 Leeftijd kJ kcal 1-3 jaar 4700 1100 4-8 jaar 6500 1500 9-13 jaar 9500 2300 14-18 jaar 10400 2500 19-30 jaar 10200 2400 31-50 jaar 9700 51-70 jaar 9000 2100 >70 jaar 8000 1900 Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

30 Lichaamssamenstelling
Simpel? Koolhydraten Activiteit MET Eiwitten Kcal Lichaamssamenstelling Glycogeen BMR Vetten Voeding ATP Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

31 Energiebalans Literatuur Brug: Determinanten van overgewicht
De Greef: Belang van bewegen. Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management

32 Volgende week Leefstijl 2 Literatuur BB Roken Alcohol
Ontspanning/ stress Literatuur BB Instituut voor Sportstudies: Sport, Gezondheid en Management