Dinsdagavond 16 november ’10 André Koopal / Ranko Veuger

Presentatie over: "Dinsdagavond 16 november ’10 André Koopal / Ranko Veuger"— Transcript van de presentatie:

1 Dinsdagavond 16 november ’10 André Koopal / Ranko Veuger
Kruiwerken Dinsdagavond 16 november ’10 André Koopal / Ranko Veuger

2 Lesprogramma Les Datum 1e deel avond 2e deel avond Onderwerp Door
Blok 1 1 07/09/‘10 Molentypen, historische ontwikkeling Koopal Achtkant, zeskant, stelling Veuger 2 21/09/‘10 Roeden, wiekenkruis, zeilen Berkovits Wieksystemen, verbeteringen Kluis 3 05/10/‘10 Standerdmolen Schooten Korenmolen, maalstenen Kleverlaan 4 19/10/’10 Kap, bovenas, staartconstructie Vang, pal, kneppel/trekvang 5 02/11/’10 Wipmolen, spinnenkop Poldermolen, vijzel, scheprad 6 16/11/’10 Kruiwerken, kruisystemen Veenstra Oliemolen 7 30/11/’10 Paltrok & Houtzaagmolens Overige industriemolens Braay Blok 2 8 11/01/’11 Assen, spillen. wielen & onderhoud Veiligheidsdenken, Arbozorg 9 25/01/’11 Weer Vd Kemp 10 08/02/’11 11 22/02/’11 12 08/03/’11 13 22/03/’11 Casussen & opdrachten Braay e.a. Bespreken casussen

3 Kruiwerken – exameneis 24
Kan werken met het kruiwerk: Smering controleren Smeren Kruien Kent van het kruiwerk: De werking Het onderhoud De bediening

4 Kruiwerken – exameneis 24
Weet waarom onnodig zwaar kruien zoveel mogelijk moet worden vermeden

5 Kruiwerken – exameneis 25
Kan storingen in het kruiwerk signaleren en eventueel verhelpen Kent mogelijke oorzaken van zwaar kruien bij verschillende molentypes en kruisystemen Weet waarom onnodig zwaar kruien zoveel mogelijk moet worden voorkomen

6 Kruiwerken - algemeen Waarom: molen op de wind zetten
Waar: boven-midden-onder Waar: binnen of buiten Hoe: schuiven of rollen

7 Kruiwerken - indeling Schuifkruiwerken Rolkruiwerken Zetelkruiers
Neutenkruiwerk Voeghoutenkruiwerk Rolkruiwerken Houten of ijzeren rollen Engels kruiwerk

8 Kruiwerken - zetelkruiers
Standerdmolen Wipmolen Bovenkruierkap met zetel (België) Paltrok

9 Zetelkruier - standerd

10 Zetelkruier - standerdmolen

11 Zetelkruier - wipmolen

12 Zetelkruier - wipmolen

13 Paltrokmolenkruiwerk

14 Kruiwerken – typen bovenkruier
Voeghoutenkruiwerk Neutenkruiwerk Rollenkruiwerk Engelskruiwerk

15 Voeghoutenkruiwerk

16 Voeghoutenkruiwerken
Geen overring Geen kuip Voeghouten gekeept over kruiring Klossen onder voeghouten tegen overkruien (kan uit 1 stuk) Kruivloer moet zuiver rond zijn en wordt kruiring genoemd Smeren: bovenkant/binnenkant kruiring

17 Neutenkruiwerk

18 Neutenkruiwerk In de kruivloer neuten waarover de overring glijdt
Kuip voorkomt overkruien, om daar licht langs te kruien, kuipneuten Kunnen ook in de overring, hoeven dan alleen van linksvoor tot rechtsvoor Er zijn ook rollen in de kuip toegepast Smeren: onderkant overing, en buitenkant overring (bij kuipneuten) of kuip (bij overringneuten)

19 Neutenkruiwerk Smeren: Paardenvet Reuzel Frituurvet Groene zeep

20 Neutenkruiwerk Diverse neutvormen

21 Neutenkruiwerk Nieuwe kuip Nieuwe neuten

22 Rollenkruiwerk

23 Rollenkruiwerk Rollen van hout of ijzer
Houten rol van iepenhout Gietijzeren rol kan massief Meestal met een soort spaken Rollen zitten in rollenwagen van hout Binnenrolring, buitenrolring Verbonden door dammen Stukken verbonden met ijzeren strips

24 Rollenkruiwerk Rollen op een asje, asje geborgd tegen draaien
Rol conisch, verlengde loopvlakken komen samen in het midden van de molen Kruivloer en overring dus ook Kan eventueel tonvormig Smeren: asjes, buitenkant overring/rollenwagen

25 Rol en rollenkruiwerk IJzeren asjes uitnemen om te smeren

26 Rollenkruiwerk

27 Rollenkruiwerk

28 Rollenkruiwerk

29 Rollendraaibank

30 Problemen met rollen Hartscheuren Ringscheuren

31 Rollenkruiwerk IJzeren platen Rollensluis

32 Rollensluis Rollensluis om gebroken rol te verwijderen
Vaak in kruivloer, uitneembaar stuk om vloer vlak te houden Kan in overring, dan altijd bij pen. Waarom? Rol zal meestal breken bij hals. Waarom? Gebroken rol altijd meteen brokken verwijderen, groot stuk eventueel borgen met spijker of verder weghakken. Maar vloer schoonhouden 2x zoveel kruien als afstand rol/sluis

33 Problemen met rollen Samengestelde rollen

34 Problemen met rollen Ook gietijzer kan breken Maar wat mist?

35 Rollenkruiwerk Gietijzeren rollen

36 Rolvloer Rollenkruiwerk
Kardoes

37 Rolvloer Rollenkruiwerk
Oplossing met kruizen

38 Engels kruiwerk

39 Engels kruiwerk Rol met flenzen Klein, dus conisch niet nodig
Flenzen voorkomen overkruien Kuip kan licht, wel nodig voor afdichten Smeren: niet (heel misschien asjes)

40 Engels kruiwerk

41 Vragen? Vragen tot nog toe? Welk kruiwerk is het oudst? Torenmolen?
Schuifkruiwerken kunnen op kleinere molens Zijn goedkoper

42 Buitenkruier

43 Staart

44 Kruiwagen

45 Binnenkruier

46 Binnenkruier – kruirad

47 Binnenkruier – kruirad

48 Binnenkruier – kruireep

49 Binnenkruier - kruireep
Enkelschijfsblok Natuurtouw Pal

50 Binnenkruier – bezetketting
Doodketting

51 Binnenkruier - torenmolen

52 Kruiwerken Vragen ??

53 Les kruiwerk - Colofon Voor het samenstellen is gebruik gemaakt van:
Tekeningen van J.G. Wiessner Tekening Sipman Foto’s van Kees Vanger Foto’s Jos van Schooten (paltrok)