Psychiatrische patiënten met somatische comorbiditeit: verbinding tussen psychiatrie en ziekenhuis een feit. Willeke Helthuis-OG Beverborg Senior inspecteur.

Presentatie over: "Psychiatrische patiënten met somatische comorbiditeit: verbinding tussen psychiatrie en ziekenhuis een feit. Willeke Helthuis-OG Beverborg Senior inspecteur."— Transcript van de presentatie:

1 Psychiatrische patiënten met somatische comorbiditeit: verbinding tussen psychiatrie en ziekenhuis een feit. Willeke Helthuis-OG Beverborg Senior inspecteur IGZ Geen belangenverstrengeling Amsterdam, 7 november 2013 TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

2 Wat komt aan bod? Voortgang Aanleiding Doel- en vraagstelling
Instrument en methode Resultaten en conclusies Follow-up TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

3 Aanleiding IGZ MJB , permanent aandachtsgebied: opkomen voor kwetsbare patiëntengroepen MJB Sterker van geest: keten- en netwerkzorg Risico’s voor psychiatrische patiënten met ernstige somatische problemen bij slecht functionerende ketens: Een aanzienlijke kans op blijvende gezondheidschade Een aanzienlijke kans op grote ziektelast Kans op (vermijdbaar) overlijden Casus dhr W (Dimence-Deventer ziekenhuis) aanleiding Minister thematoezicht eerder en versneld uit te laten voeren TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

4 Doelstelling Effect volksgezondheid: reductie morbiditeit en mortaliteit (niet meetbaar door TT) Effecten ondertoezichtstaanden: door goede ketenzorg reductie incidentie en prevalentie (additionele) gezondheidsrisico’s voor psychiatrische patiënten met ernstige somatische problemen door: naleving wet- en regelgeving en veldnormen TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

5 Vraagstelling Voldoen de samenwerkingsafspraken tussen GGZ-instellingen en algemene en academische ziekenhuizen aan de veldnormen teneinde te bewerkstelligen dat aan de ketenzorg voor psychiatrische patiënten met ernstige somatische comorbiditeit op verantwoorde wijze uitvoering wordt gegeven, waardoor deze patiënten geen additioneel gezondheidsrisico lopen? Zo nee, wat zijn daarbij de tekortkomingen waarop door de inspectie moet worden gehandhaafd? TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

6 Voortgang TT project (1)
Beoogde resultaten 1ste deel: 5 april Release webbased survey / toetsingskader 30 april Einde dataverzameling (+ 3 weken) begin juni Toezichtbezoeken augustus Terugkoppeling ketenresultaten instellingen september 2012 Nota Minister (tussenresultaten) openbaar document TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

7 Voortgang TT project (2)
2de deel november Instellingen berichten IGZ over resultaat verbetering keten december 2012 Zo nodig inspectiebezoeken bij hoog risico vanaf januari 2013 Zo nodig handhavingstrajecten Eerste helft Openbaarmaking resultaten, conclusies, handhaving Follow-up: september 2013 Beleidsreactie Minister aan de Tweede Kamer openbaar document TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

8 Instrument & Methode (1)
Instrument: uitwerking van vier onderzoeksthema’s: Samenwerking in de keten en hoofdbehandelaarschap Afbakening van het zorgaanbod Klinische zorg Inventariserend: prevalentiegegevens, knelpunten in keten TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

9 Instrument & Methode (2)
Veldnormen gebaseerd op: Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg: KNMG, V&VN, KNOV, KNGF, KNMP, NIP, NFU, GGZ Nederland, NPCF, januari 2010. Richtlijn consultatieve psychiatrie: Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, 2008. Kwaliteitsnormen somatische zorg in de GGZ: GGZ Nederland, 2001. Checklist Randvoorwaarden voor Psychiatrische-Medische Units: Nederlandse Werkgroep ter bevordering van Psychiatrische-Medische Units, september 2007. Spoedeisende hulp: vanuit een stevige basis: Werkgroep Kwaliteitsindeling Spoedeisende hulp (SEH), oktober 2009. Kwaliteitswet Zorginstellingen Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

10 Instrument & Methode (3)
Vragenlijst: Webbased Survey aan: 89 ziekenhuizen, 100 locaties 28 GGZ-instellingen, 76 locaties Reminder: telefonisch Respons: 100% TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

11 Tabel Samenwerking en knelpunten
groen = ziekenhuis / geel = GGZ Samenwerking Knelpunten GGZ Instelling (locaties) ja nee eenz n.b 1. GGZ (X) x X 2. GGZ (X) 3. GGZ (X) 4. GGZ (X) 5. GGZ (X) 6. GGZ (X) 7. GGZ (X) 8. GGZ (X) 9. GGZ (X) TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

12 Gerapporteerde samenwerking volgens GGZ instellingen met ziekenhuizen
Geen samenwerking 30 Wel samenwerking, geen afspraken 24 Afspraken aanwezig 21 Afspraken schriftelijk Vastgelegd 62 TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

13 Gerapporteerde samenwerking volgens ziekenhuizen met ggz-instellingen
Geen samenwerking 4 Wel samenwerking, geen afspraken 24 Afspraken aanwezig 39 Afspraken schriftelijk Vastgelegd 70 TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

14 Algemeen: knelpunten in de keten GGZ – ziekenhuizen (1)
Circa 33% van de ziekenhuizen ervaart knelpunten Circa 25% van de GGZ-instellingen ervaart knelpunten (idem aantal locaties) TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

15 Algemeen: knelpunten in de keten GGZ – ziekenhuizen (2)
% Afspraken verantwoordelijkheden 10 13% 14 14% Informatie uitwisseling 12 16% 11 11% Afstemming 15 20% Verwijsgegevens 1 1% 7 7% Verpleegkundige overdracht 4 5% 4% Afstemming familie 2 3% Deskundigheid psychiatrie 8 2% TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

16 Psychiatrie in het ziekenhuis
45% profielziekenhuis psychiatrie 78% RL consultatieve psychiatrie geïmplementeerd 85% liasonpsychiatrie 84% direct beschikbaarheid psychiater 93% 7x24 uur consultatief psychiatrische zorg gewaarborgd TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

17 Specialistische afdelingen in het ziekenhuis
37% PAAZ 7% PUK 25% (25) PMU/PMU waarvan 76% (19) met Bopz aanmerking  51 ziekenhuislocaties (51%) hebben geen klinische psychiatrisch/somatische voorziening 88% 7 x 24 uurs consultatieve psychiatrie gewaarborgd TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

18 Ontbreken specialistische afdelingen in het ziekenhuis en knelpunten
wel knelpunten geen knelpunten wel voorziening 15 33 48 geen voorziening 19 32 51 34 65 Geen statistisch significant verschil TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

19 Ontbreken specialistische afdelingen in het ziekenhuis en problemen met opnamecapaciteit psychiatrische patiënten 36% van de ziekenhuislocaties ervaart capaciteitsproblemen intern 26% van de ziekenhuislocaties ervaart capaciteitsproblemen in regio 57% van de ziekenhuislocaties ervaart geen capaciteitsproblemen Geen statistisch significant verschil tussen ziekenhuizen met een psychiatrische voorziening en zonder voorziening TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

20 Selectie uit opmerkingen instellingen
behoefte aan specialistische unit in ziekenhuis pleidooi voor samenwerkingsafspraken samenwerking niet alleen door formalistische afspraken maar op basis van collegialiteit en goed hulpverlenerschap gezamenlijk EPD of in ieder geval inzage in dossiers, ook buiten kantoortijden TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

21 Samenwerkingsverbanden waren zeer divers, soms eenzijdig.
Conclusies Samenwerkingsverbanden waren zeer divers, soms eenzijdig. Bij grote geïntegreerde GGZ-instellingen is dit vaak complex Toename van de schriftelijke afspraken van 30% naar 70%. 15% afrondende fase, rest nog in ontwikkeling Knelpunten vooral betrekking op verwijsproblemen en verantwoordelijkheidsverdeling Het gaat zelden om ernstige somatische problematiek met ernstige additionele problemen, maar als dit voorkomt is goede interne en externe samenwerking (nog) niet vanzelfsprekend (bijv. tijdig opschalen) TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013

22 Follow-up In kaart gebrachte knelpunten op ketenniveau inmiddels besproken en opgelost. Urgentiebesef aanwezig bij raden van bestuur om te komen tot (verdere) geformaliseerde samenwerkingsafspraken. Brancheorganisaties, beroepsgroepen, wet. verenigingen aan zet om veldnormen te ontwikkelen voor de ziekenhuispsychiatrie Handhaving blijft nodig TT somatische comorbiditeit | 7 november 2013