Maatregelen BAGGERen en NUTriënten

Presentatie over: "Maatregelen BAGGERen en NUTriënten"— Transcript van de presentatie:

1 Maatregelen BAGGERen en NUTriënten
BaggerNut Maatregelen BAGGERen en NUTriënten Gerard ter Heerdt (Waternet) Ronald Bakkum (Hoogheemraadschap van Delfland) Tessa van der Wijngaart (STOWA) Rikje van de Weerd (ARCADIS). Fons Smolders (B-Ware) Moni Poelen (B-Ware) Leonard Osté (Deltares) Leon Lamers (Radboud Universiteit Nijmegen) Nico Jaarsma (Witteveen+Bos) Jeroen Geurts (Radboud Universiteit Nijmegen) Bob Brederveld (Witteveen+Bos) Leon van den Berg (Radboud Universiteit Nijmegen) 3 april 2013 BaggerNut

2 Probleem: We hebben de doelen voor de KRW en Natura 2000 nog niet gehaald

3 Hoe komt dat? Wat doen we er aan?
De meeste problemen ontstaan door een te veel aan voedingsstoffen Waar komen die vandaan? Hoe komen we er af? Wat is “te veel”? Wat doen we er aan? Eerst denken, dan doen!

4 Systeemanalyse: Stappen: Waterbalans Nutriëntenbalans Externe belasting Interne belasting Kritische grenzen Zwevende stof balans Synthese: alles klopt met elkaar Maatregelen

5

6 Grip krijgen op interne eutrofiëring

7 Wat hebben we nodig om een systeemanalyse betaalbaar compleet te maken??
Quickscan Bepalen interne belasting Betrouwbaar Door elk waterlaboratorium te doen Goedkoop: < € 2.400,-- Bodemdiagnose tool Een instrument om alles bijeen te voegen en kloppend te maken Door elk waterschap te doen. Incl. een methode om rol zwevende stof balans te bepalen Goedkoop: vanaf € 5.000,-- Dat is gelukt !

8 Hoe hebben we dat voorelkaar gekregen?

9 BaggerNut 9

10 Project 2,4 M€ 1,6 M€ subsidie

11 Opzet BaggerNut: Literatuuronderzoek: Kennis Kennisleemten
Kennisontwikkeling door experimenteel onderzoek: Relatie bodemparameters en nalevering Effect vis, planten, zuurstof en temperatuur Toepasbaar maken van alle kennis: Quickscan: bepalen nalevering; goed en goedkoop Bodemdiagnose tool: systeemanalyse; alles ineen Systeemanalyses: Kwaliteit door toepassing Toepassing op grote schaal

12

13 Literatuuronderzoek

14 Kennis vergaren door Literatuuronderzoek

15 Resultaten Literatuuronderzoek
Theorieën

16 Resultaten Literatuuronderzoek
Schema’s

17 Resultaten Literatuuronderzoek
Empirische relaties

18 Resultaten Literatuuronderzoek
Formules

19 Keuze relaties Kwantificeren Resultaten Literatuuronderzoek
Kennisleemtes: Relatie Fosfor/IJzer/Zwavel en nalevering? Totaalgehalten of bodemvocht? Effect temperatuur? Effect plantengroei? Effect opwerveling door vis? Effect zuurstofloosheid? En vooral: Keuze relaties Kwantificeren

20 Kennisontwikkeling: naleveringsexerimenten

21 Naleveringsexperimenten in 29 proefgebieden
Kennisontwikkeling: relatie bodemparameters en nalevering Naleveringsexperimenten in 29 proefgebieden Sloten, vaarten, meren Zand, klei, veen Bodemparameters P, N, Fe, S etc. Met en zonder opwerveling Sulfaatrijk en –arm water

22 Kennisontwikkeling: relatie bodemparameters en nalevering

23 Kennisontwikkeling: relatie bodemparameters en nalevering

24 Kennisontwikkeling: relatie bodemparameters en nalevering
De relatie tussen P porievocht en nalevering

25 Kennisontwikkeling: relatie bodemparameters en nalevering
De relatie tussen totaal-P in de bodem op basis van versgewicht en de gemeten P-naleveringsflux

26 Kennisontwikkeling: relatie bodemparameters en nalevering
De relatie tussen Olsen-P en nalevering laat een duidelijke relatie zien voor punten met een lage Fe-S/P-ratio

27 Kennisontwikkeling: relatie bodemparameters en nalevering
De correlatie tussen de nalevering van stikstof naar de waterlaag en de nalevering van fosfor

28 Kennisontwikkeling: Experimenten

29 Kennisontwikkeling: effecten van vissen, planten, zuurstof en temperatuur

30 Vis en planten verminderen de nalevering
Kennisontwikkeling: effecten van vissen, planten, zuurstof en temperatuur Vis en planten verminderen de nalevering

31 P uit planten komt later toch weer vrij
Kennisontwikkeling: effecten van vissen, planten, zuurstof en temperatuur P uit planten komt later toch weer vrij

32 Kennisontwikkeling: Relatief effect temperatuur op nalevering

33 Ontwikkeling Quickscan

34 Belangrijkste routes van nutrientennalevering vanuit de waterbodem
Quickscan totale nutriëntenvoorraad in de bodem opgeloste nutriënten in porievocht opgeloste nutriënten in waterlaag nutriënten in biota nutriënten in zwevend stof filter 2 filter 1 filter 4 filter 3 In bodemdiagnose In nog lastig BaggerNut 34

35 P in bodemvocht beste parameter
Op basis van model Op basis van literatuur Op basis van experimenten

36 Verhouding ijzer, zwavel en fosfor relevant
Quickscan Verhouding ijzer, zwavel en fosfor relevant

37 Temperatuur en seizoen:
Quickscan Temperatuur en seizoen: Op basis van literatuur Op basis van experimenten

38 Invoerblad Quickscan

39 Quickscan Resultaten: Interne belasting: In mg P/m2/dag Per seizoen
Op basis van eenvoudige bodemarameters Door elk laboratorium te bepalen

40 Quickscan Kosten Quickscan

41 Ontwikkeling bodemdiagnose

42 Bodemdiagnose

43 Eerste diagnose: is het vervolg de moeite?
Bodemdiagnose Eerste diagnose: is het vervolg de moeite?

44 Basis: zwevende stof en licht
Bodemdiagnose Basis: zwevende stof en licht

45 De balansen: is alles in evenwicht?
Bodemdiagnose De balansen: is alles in evenwicht?

46 Bodemdiagnose Resultaten: Nutriëntenbelasting: Aandeel extern
Aandeel intern Via diffusie (Quickscan) Via opwerveling Belang nutriëntenbelasting Vertroebeling door algen Vertroebeling door zwevende stof Model om maatregelen door te rekenen

47

48 Systeemanalyses Het is echt waar……. …….. Elk systeem is anders!

49 Bodemdiagnose Kosten bodemdiagnose

50 Aan de slag met de BaggerNut instrumenten