Seksualiteit: Voor het bespreken de spreekkamer uit?

Presentatie over: "Seksualiteit: Voor het bespreken de spreekkamer uit?"— Transcript van de presentatie:

1 Seksualiteit: Voor het bespreken de spreekkamer uit?
Tialda Hoekstra, Tiny Jaarsma, Margriet Couperus Gefinancierd door de Nederlandse Hartstichting

2 Presentatie Achtergrond Vraagstelling Methode Resultaten Conclusie
Implicaties

3 Uitspraken van hulpverleners
Moet je niet over beginnen Ik ga niet in die relatie zitten stoken Heb ik geen tijd voor in 10 minuten poli Valt best mee Ik weet al die antwoorden niet Ligt niet op mijn terrein Willen mensen het toch niet met mij over hebben

4 Foto van: Timeless love

5 Achtergrond (1) Seksualiteit en CVA: Afname in seksuele activiteiten
Oorzaken vooraf aan CVA Comorbiditeiten als hypertensie en diabetes Oorzaken als direct gevolg van CVA

6 Achtergrond (2) Seksualiteit na CVA wordt beïnvloed door:
1. Psychosociale factoren: Depressie Angst voor een nieuw CVA Faalangst Verlies van zelfvertrouwen Verandering van rolpatronen in de relatie Duits 2009, Visser-Meily & Farenhorst 2008, Visser-Meily 2005

7 Achtergrond (3) 2. Fysieke factoren: Afgenomen libido
Erectie problemen Problemen met orgasme Lichamelijke klachten / uitvalsverschijnselen Jung 2008, Yaman 2008

8 Achtergrond (4) 3. Medicatie SSRI’s Benzodiazepinen Anti-epileptica
Bètablokkers

9 Aanleiding Belangrijk om seksualiteit te bespreken:
Overslaan medicatie (verdenking op) bijwerkingen Angst Problemen in de relatie Verminderde kwaliteit van leven

10 Vraagstelling Hoe wordt het onderwerp seksualiteit in de huidige praktijk door hulpverleners besproken met patiënten?

11 Project Nederlandse Hartstichting
Vragenlijsten Hartfalenpoliklinieken (n=155) Hartrevalidatiecentra (n=305) CVA revalidatiecentra (n=87)

12 Project Nederlandse Hartstichting
Vragenlijsten Hartfalenpoliklinieken (n=155) Hartrevalidatiecentra (n=305) CVA revalidatiecentra (n=87)

13 Methode (1) Gestructureerde vragenlijst over de huidige praktijk:
Bespreken van seksuele activiteiten Verantwoordelijkheid voor het bespreken Ervaren kennis niveau Ervaren barrières in het bespreken Behoefte aan ondersteunend materiaal

14 Methode (2) 5 Vragenlijsten naar 34 CVA revalidatiecentra
Binnen 2 weken terugsturen Telefonische herinnering Doel: uit ieder centrum minimaal 1 lijst terug

15 Resultaten (1) Respons CVA revalidatie centra: Verstuurd Terug %
Vragenlijsten

16 CVA hulpverleners (n=87)
Percentage (aantal) Vrouw 80% (68) Leeftijd (jaren, gem ± sd) 41 ± 10 Revalidatie arts Maatschappelijk werk(st)er Verpleegkundige Psycholoog Fysiotherapeut Anders 24% (20) 21% (18) 20% (17) 15% (13) 12% (10) 8% (7)

17 CVA hulpverleners (n=87)
Percentage (aantal) Werkzaam in huidige beroep 0-11 maanden 1-2 jaar 3-5 jaar 6-10 jaar 11-15 jaar 15 of meer 9% (8) 13% (11) 15% (13) 23% (20) 12% (10) 28% (24) MBO HBO WO 8% (7) 48% (42) 43% (36) Vervolgopleiding m.b.t. seksualiteit 38% (33)

18 Resultaten bespreken in de praktijk (1)
In welke mate vinden er in uw centrum de volgende activiteiten plaats:

19 Resultaten bespreken in de praktijk (2)
Met hoeveel % van uw patiënten heeft u hun seksuele gezondheid besproken? 13% van de hulpverleners bespreekt het met meer dan de helft van zijn/haar patiënten Bij hoeveel % van uw patiënten heeft u aangeboden om over hun zorgen betreffende seksualiteit te spreken? 18% van de hulpverleners heeft dit bij meer dan de helft van zijn/haar patiënten aangeboden

20 Resultaten verantwoordelijkheid (1)
Hulpverleners, zoals u, hebben de verantwoordelijkheid om seksualiteit met hun patiënten te bespreken: 76% mee eens Hoe vaak moeten hulpverleners bij hun patiënten aangeven dat de mogelijkheid bestaat om seksualiteit te bespreken? 78% meestal / altijd

21 Resultaten verantwoordelijkheid (2)
Er is iemand verantwoordelijk (57%)

22 Resultaten verantwoordelijkheid (3)

23 Bespreken met patiënten (1)

24 Bespreken met patiënten (2)
Effecten van medicatie Uitgerust zijn Comfortabele setting Wanneer activiteiten herstarten

25 Resultaten barrières (1)
Welke redenen weerhouden u om seksualiteit met uw patiënten te bespreken: Geen insteek of aanleiding hebben (43%) Redenen gerelateerd aan taal en etniciteit (40%) Redenen gerelateerd aan cultuur en religie (39%) Onvoldoende kennis (38%) Onvoldoende training (37%) Patiënt begint er zelf niet over (36%)

26 Resultaten barrières (2)
Welke redenen weerhouden u om seksualiteit met uw patiënten te bespreken: Het geslacht van de patiënt (2%) Ik zou het zelf ook niet prettig vinden (8%) Leeftijdsverschil met de patiënt (9%) Onvoldoende tijd (11%) Gevoel van schaamte (12%) Bang om de patiënt te beledigen (14%)

27 Resultaten kennis 79% kennis vergroten 86% feitelijke kennis
57% gesprekstechnieken

28 Resultaten informatiemateriaal
17% maakt gebruik van informatiemateriaal Folders / brochures 77% heeft behoefte aan informatiemateriaal Website

29 Resultaten wel versus geen cursus (1)
p= p=.039

30 Resultaten wel versus geen cursus (2)
p=0.037 p=.065 p=.028 p=.065

31 Conclusie (1) Hulpverleners voelen zich verantwoordelijk
13% bespreekt het met >50% van de patiënten

32 Conclusie (2) Barrières liggen bij: Behoefte aan: Hulpverlener Patiënt
Kennis / scholing Informatiemateriaal

33 Conclusie (3) Hulpverleners die een cursus hebben gevolgd hebben:
Geven vaker voorlichting Bieden vaker aan om seksualiteit te bespreken Voelen zich meer op hun gemak

34 Implicaties voor de praktijk
Medicatie ‘Bent u op de hoogte van de bijwerkingen van uw medicatie? Zo kunt u van bètablokkers bijvoorbeeld koude handen en voeten krijgen, maar ook problemen met uw potentie. Herkent u dit?’

35 Implicaties voor de praktijk
Kwaliteit van leven ‘Als het gaat om kwaliteit van leven, is seksualiteit een belangrijk thema. Zullen we daar eens over praten?...’ Vragen rondom de aandoening ‘Ik hoor vaak dat CVA patiënten vragen hebben over seksualiteit, ik kan me voorstellen dat dit bij u ook speelt. Welke vragen heeft u?’

36 Informatiemateriaal Folder binnenkort:
‘Intimiteit en seksualiteit na een beroerte’ Website

37 Begeleidingscommissie
J.M.A Visser-Meily P. Rabsztyn K. Kanselaar R. Schouten C.C. Tuijnman-Raasveld H.E. de Groot W.J.S. Louridtz P. Ninaber

38 E-mail: t.hoekstra@thorax.umcg.nl
Bedankt! Alle hulpverleners die de vragenlijst hebben ingevuld en teruggestuurd!

39